Nakai Maeke ke Kumikumi e Homo Atu ha Iehova
Nakai Maeke ke Kumikumi e Homo Atu ha Iehova
“Kua homo atu a Iehova, ti lata ke fakaheke fakalahi kia ia; kua nakai maeke ke kumikumi hana homo atu.”—SALAMO 145:3.
1, 2. Ko e faga tagata fefe a Tavita, mo e fefe e onoonoaga hana ki a ia ni he hagaao ke he Atua?
KO E tagata ne fati e Salamo 145 ko e taha he tau tagata tane talahaua lahi he vaha i tuai. He vaha tama tote, ne fehagai a ia mo e tupua tui tapulu tau mo e tamate ai e ia. Mo e ko e patuiki-toa, ne fakamahakava he salamo nei e tau fi tokologa. Ko e higoa hana ko Tavita, ti ko e patuiki ke uaaki a ia i Isaraela i tuai. Kua tumau agaia ai e talahaua ha Tavita he mole e mate hana, ti kua fai iloaaga e totou miliona he vaha nei hagaao ki a ia.
2 Ti pete ko e tau kautuaga ha Tavita, nukua fakatokolalo e onoonoaga hana ki a ia ni. He hagaao ki a Iehova, ne lologo a ia: “Ka kitekite atu au ke he lagi hāu, ko e gahua he hāu a tau mata lima, ko e mahina katoa mo e tau fetu ne eke e koe; ko e heigoa kia e tagata kia manatu mai ai a koe kia ia, mo e tama he tagata kia ahi mai ai e koe a ia?” (Salamo 8:3, 4) He nakai fakamatalahi ni e ia a ia, ne fakakite e Tavita ko Iehova ne laveaki a ia mai he tau fi oti hana mo e talahau hagaao ke he Atua: “Kua foaki mai foki e koe e akau punuti he fakamouiaga mai ia koe; ko e hau a holoilalo kua fakamatalahi ai au.” (2 Samuela 22:1, 2, 36) Ne fakatata e Iehova e loto holoilalo he fakakite e fakaalofa noa ke he tau tagata agahala, mo e kua loto fakaaue a Tavita ke he fakaalofa noa he Atua.
‘To Fakaheke Atu Au ke he Atua ko e Patuiki’
3. (a) Ko e heigoa e onoonoaga ha Tavita hagaao ke he pule patuiki ha Isaraela? (e) Kua laulahi fefe e manako ha Tavita ke fakaheke ki a Iehova?
3 Pete ni ko Tavita ko e patuiki kotofa he Atua, ne mailoga e ia a Iehova ko e Patuiki moli ha Isaraela. Ne talahau e Tavita: “Iehova na e, hau ni e kautu, kua tokoluga ue atu a koe kua mua ue atu ni a koe he tau mena oti kana.” (1 Nofoaga he Tau Patuiki 29:11) Ko e loto fakaaue ha ia ha Tavita ke he Atua ko e Pule! “Haku Atua na e, ko e Patuiki, to fakaheke atu au kia koe,” he lologo e ia, “to fakamonu atu au ke he hāu a higoa tukulagi tukumuitea. To fakamonu atu au kia koe ke he tau aho oti kana, to fakaheke atu foki au ke he hāu a higoa tukulagi tukumuitea.” (Salamo 145:1, 2) Ko e manako ha Tavita a ia ke fakaheke a Iehova ko e Atua ke he aho katoa mo e ke he tukumalagi.
4. Ko e heigoa e fatipiko ne fakatapakupaku he Salamo 145?
4 Ko e tali malolo haia ia Salamo 145 ke he talahauaga ha Satani ko e pule fulukovi e Atua he lamakai e tokanoaaga ma e tau mena momoui hana. (Kenese 3:1-5) Ne fakatapakupaku foki he salamo nei e pikopiko ha Satani he talahau ko lautolu ne omaoma ke he Atua kua taute pihia ni ha ko e tau mena ka moua e lautolu, nakai ha kua fakaalofa a lautolu ke he Atua. (Iopu 1:9-11; 2:4, 5) Ke tuga a Tavita, ko e tau Kerisiano moli he vaha nei hane foaki e tali ke he tau fatipiko he Tiapolo. Kua tokiofa e lautolu e amaamanakiaga he moui tukulagi i lalo he pule he Kautu ha kua manako a lautolu ke fakaheke tukumalagi ki a Iehova. Ti kua fita e totou miliona he kamata ke taute pihia he fakagahuahua e tua ke he poa lukutoto ha Iesu mo e he fekafekau mo e omaoma ki a Iehova mai he fakaalofa ha ko e tau tagata tapuaki tukulele mo e papatiso hana.—Roma 5:8; 1 Ioane 5:3.
5, 6. Ko e tau magaaho fe ne ha ha i ai ke fakamonu mo e fakaheke ki a Iehova?
5 Manamanatu la ke he tau magaaho loga ha tautolu ke fakamonu mo e fakaheke atu ki a Iehova ko e tau fekafekau hana. Kua maeke ke taute pihia e tautolu he liogi he magaaho ka aamotia lahi a tautolu he taha mena ne totou e tautolu i loto he Kupu hana, ko e Tohi Tapu. Kua maeke ke fakakite e fakaheke tulutulou mo e fakaaue lahi he magaaho ka aamotia a tautolu ha ko e puhala ne fehagai e Atua mo e tau tagata hana po ke he magaaho ka olioli ai a tautolu ke he taha vala he tufugatia mitaki lahi hana. Kua fakamonu foki a tautolu ki a Iehova ko e Atua he magaaho ka fakatutala a tautolu ke he tau finagalo hana mo e tau katofia talitonu he tau feleveiaaga Kerisiano po ke magahala he tau tutalaaga fakatagata. Kua moli, ko e ‘tau mahani mitaki’ oti ne kua taute ma e tau mena he Kautu he Atua kua tamai e fakaheke ki a Iehova.—Mataio 5:16.
6 Ko e tau fakafifitakiaga fou he tau gahua mitaki pihia kua putoia ki ai e ati hake he tau fale tapuaki ne ta he tau tagata ha Iehova he tau motu mativa. Kua taute ni e tau mena nei ha ko e tau lalago fakatupe mai he tau katofia talitonu he falu motu. Ne foaki he falu Kerisiano e lagomatai he foaki noa ke o atu ke he tau matakavi pihia ke lagomatai ke ati hake e tau Fale he Kautu. Mo e, ko e mena ne mua atu e aoga he tau gahua mitaki ia ko e fakaheke ki a Iehova he fakamatala e tala mitaki he Kautu hana. (Mataio 24:14) Tuga ne fakakite he tau kupu fakamui he Salamo 145, kua loto fakaaue a Tavita ke he pule he Atua mo e fakatokoluga e pule patuiki Hana. (Salamo 145:11, 12) Kua loto fakaaue pihia nakai a koe ma e puhala fakaalofa ne pule ai e Atua? Mo e kua tutala tumau nakai a koe ke he falu hagaao ke he Kautu hana?
Tau Fakafifitakiaga he Homo Atu he Atua
7. Foaki e kakano lahi ke fakaheke ki a Iehova.
7 Kua foaki mai he Salamo 145:3 e kakano lahi ke fakaheke ki a Iehova. Ne lologo a Tavita: “Kua homo atu a Iehova, ti lata ke fakaheke fakalahi kia ia; kua nakai maeke ke kumikumi hana homo atu.” Kua nakai fai kaupaaga e homo atu ha Iehova. Kua nakai fakaai ke kumi, maama, po ke fuafua katoatoa he tau tagata. Ka e to moua e tautolu e aoga moli he manamanatu mogonei ke he tau fakafifitakiaga he homo atu nakai maeke ke kumikumi ha Iehova.
8. Ko e heigoa ne fakakite he lagi likoliko ke he homo atu mo e malolo ha Iehova?
8 Kia lali ke manatu taha magaaho ne fano kehe a koe mai he tau moli kikila he taone mo e onoono hake ke he lagi nakai fai aolu he po. Kua nakai kia ofogia a koe ha ko e tau mano fetu ne kitia ke he pouligia he pulagi? Kua nakai kia omoi a koe ke fakaheke ki a Iehova ma e homo atu hana he tufugatia e tau mena oti ia he lagi likoliko? Ka e, ko e mena ne kitia e koe, ko e tama vala itikuhila he loga he tau fakatokatokaaga fetu ne toka i loto foki e fua lalolagi. Ke lafi ki ai, kua fuafua ke molea e teau piliona he tau fakatokatokaaga fetu, mo e tolu ni kua Isaia 40:26.
maeke ke kitia mata ka e nakai fakaaoga e hulu pulagi. Haia, ko e tau fetu mano mo e tau fakatokatokaaga fetu ne ha ha he lagi likoliko mahaki foili ko e tau fakamoliaga ke he malolo tufugatia mo e homo atu nakai maeke ke kumikumi ha Iehova.—9, 10. (a) Ko e heigoa e tau vala he homo atu ha Iehova ne kua fakatata hagaao ki a Iesu Keriso? (e) Kua lata ke lauia fefe e tua ha tautolu he liu tu mai ha Iesu?
9 Kia kikite la ke he falu a fahi ne homo atu ha Iehova—tau mena ne putoia ki ai a Iesu Keriso. Kua fakakite e homo atu he Atua he tufugatia e hana Tama mo e fakaaoga a ia ke he loga mo e loga e tau tau ko e “iki gahua” Hana. (Tau Fakatai 8:22-31, NW) Ko e homo atu he fakaalofa ha Iehova kua fakakite he magaaho ne foaki e ia e Tama fuataha hana ko e poa lukutoto ma e tau tagata. (Mataio 20:28; Ioane 3:16; 1 Ioane 2:1, 2) Mo e nakai fakaai ke maama ke he tagata, ko e fulufuluola mo e tino fakaagaga nakai maeke ke mate ne talaga e Iehova ma Iesu he liu tu mai hana.—1 Peteru 3:18.
10 Ko e liu tu mai ha Iesu kua putoia ki ai e loga he tau vala fulufuluola he homo atu nakai maeke ke kumikumi ha Iehova. Ne liuaki moli he Atua e manamanatuaga ha Iesu hagaao ke he gahua ne putoia ki ai e tufugatiaaga he tau mena nakai kitia mo e kitia. (Kolose 1:15, 16) Fakalataha mogoia ke he tau mena nei ko e falu mena momoui fakaagaga foki, ko e lalolagi mo e lagi katoatoa, ko e lalolagi tupu olaola, mo e tau vahega oti he tau mena momoui fakatino he fua lalolagi ha tautolu. He lafi atu ke he magaaho ne liuaki age e iloilo he Tama hana hagaao ke he fakamauaga tuai he moui he lagi mo e lalolagi ne fakamoli he magahala ato eke e Tama hana mo tagata, ne lafi age foki e Iehova e tau mena ne kua fakafita a Iesu ki ai ko e tagata mitaki katoatoa. E, ko e homo atu nakai maeke ke kumikumi ha Iehova kua kitia maali ke he liu tu mai ha Iesu. Mua atu, kua fakamoli mai he gahua lahi ia na maeke ke fakaliu tu mai e falu. Kua lata ke fakamalolo e tua ha tautolu na kua maeke he Atua ke liu fakamomoui e totou miliona he tau tagata mamate ne fakamau e ia i loto he manamanatuaga mitaki katoatoa hana.—Ioane 5:28, 29; Gahua 17:31.
Tau Gahua Homo Ue Atu mo e Malolo
11. Ko e heigoa e gahua homo atu ha Iehova ne kamata he Penetekoso 33 V.N.?
11 Tali mai he liu tu mai ha Iesu, nukua loga foki e tau gahua homo atu mo e homo ue atu ne taute e Iehova. (Salamo 40:5) He Penetekoso 33 V.N., ne fakatu e Iehova e motu fou, “[ko] Isaraela he Atua,” ne ha ha ai e tau tutaki he Keriso ne fakauku he agaga tapu. (Kalatia 6:16) Ke he puhala malolo lahi, ne fakalaulahi atu e motu fakaagaga fou nei ke he lalolagi katoa ne iloa he magaaho ia. Ti pete ni ko e tiaki taofiaga ne takitaki atu ke he fakatuaga he Kerisitenitome he mole e mamate he tau aposetolo ha Iesu, ne fakatumau a Iehova ke taute e tau gahua homo ue atu ke fakamoli aki e fakakatoatoa he finagalo hana.
12. Ko e kakano ne kua moua e Tohi Tapu ke he tau matapatu vagahau oti he lalolagi ko e fakamoli a ia ke he heigoa?
12 Ke fakatai ki ai, ko e Tohi Tapu katoa kua puipui mo e fakahiku ke fakaliliu ke he tau matapatu vagahau he lalolagi he vaha nei. Nukua fa mahani e fakaliliuaga he Tohi Tapu ke taute i lalo he tau tutuaga uka mo e fakamatakutaku mate ne mai he tau hukui ha Satani. Kia iloa moli, ko e fakaliliuaga he Tohi Tapu ke molea e 2,000 he tau vagahau kua nakai maeke ke fakaliliu ane mai nakai ko e finagalo he Atua homo atu ne nakai maeke ke kumikumi, ko Iehova!
13. Tali mai he 1914, kua fakakite fefe e homo atu ha Iehova he hagaao atu ke he tau finagalo hana ma e Kautu?
13 Kua fakakite e homo atu ha Iehova he hagaao atu ke he tau finagalo hana ma e Kautu. Ke tuga a ia, he tau 1914, ne fakatu e ia e Tama hana, ko Iesu Keriso, mo Patuiki he lagi. Nakai ni leva, ne totoko atu a Iesu ki a Satani mo e hana tau temoni. Ati vega kehe a lautolu mai he lagi mo e fakakaupa ke he takeleaga he lalolagi, ne hane fakatalitali a lautolu i ai ke tolo ke he pahua. (Fakakiteaga 12:9-12; 20:1-3) Tali mai he mogoia, ne mailoga he tau tutaki fakauku ha Iesu e malikiti he favale. Pete ni ia, ne lalago e Iehova a lautolu he magahala he ha ha hinei ne nakai kitia he Keriso.—Mataio 24:3; Fakakiteaga 12:17.
14. Ko e heigoa e gahua homo ue atu ne taute e Iehova he 1919, mo e heigoa ne kua fakakatoa ai ha ko e mena nei?
14 Tali mai he tau 1919, ne taute e Iehova e taha gahua homo ue atu ne fakatata aki e homo atu hana. Ko e tau tutaki fakauku ha Iesu, ne hohoko ke he tuaga mateafu fakaagaga, kua liu ati hake. (Fakakiteaga 11:3-11) He tau tau tali mai he magaaho ia, ne fakamatala makutu e lautolu ne fakauku e tala mitaki hagaao ke he Kautu ne fakatu he lagi. Ko e falu ne fakauku kua fakapotopoto ke fakakatoa aki e numera he 144,000. (Fakakiteaga 14:1-3) Mo e he kakano he tau tutaki fakauku he Keriso, ne fakatu e Iehova e fakaveaga he “lalolagi fou,” ko e kaufakalatahaaga he tau tagata tututonu. (Fakakiteaga 21:1) Ka e ko e heigoa ka tupu ke he lalolagi fou ka mole e o hake oti e tau tagata tua fakamoli ne fakauku ke he lagi?
15. Ko e heigoa e gahua hane folafola he tau Kerisiano fakauku, mo e heigoa e tau fua?
15 He 1935, ko e tau fufuta he Aokuso 1 mo Aokuso 15 he senolo nei kua tokai e tau matapatu vala tala ne hagaao ke he “moto tagata tokologa,” ne totoku ia Fakakiteaga veveheaga 7. Ne fakamakutu e tau Kerisiano fakauku ke kamata ke kumi mo e ke tamai ki loto he fakalatahaaga ha lautolu e tau katofia tapuaki nei mai he tau motu oti kana, tau magafaoa, tau tagata, mo e tau vagahau. Ko e “moto tagata tokologa” nei to hao mai he “matematekelea lahi,” fakalataha mo e amaamanakiaga he moui tukulagi ke he Parataiso ko e tau tagata nonofo mau he “lalolagi fou.” (Fakakiteaga 7:9-14) Ha ko e gahua fakamatala he Kautu mo e taute tutaki, ne folafola he tau Kerisiano fakauku, kua molea e ono miliona tagata he mogonei hane olioli e amaamanakiaga he moui nakai fakaoti ke he lalolagi parataiso. Ko hai kua lata ke moua e fakahekeaga ma e malikiti ia pete ni kua totoko mai a Satani mo e lalolagi mahani keukeu hana? (1 Ioane 5:19) Ko Iehova hokoia kua maeke ke taute e tau mena oti nei, he fakaaoga e agaga tapu hana.—Isaia 60:22; Sakaria 4:6.
Fulufuluola he Fakahekeaga he Lilifu ha Iehova
16. Ko e ha kua nakai maeke e tau tagata ke kitia mata e ‘fulufuluola he fakahekeaga he lilifu ha Iehova’?
16 Ko e heigoa ni e foliga pauaki he tau mena ia, ko e “tau gahua homo ue atu” mo e “malolo” ha Iehova to nakai fakaai ke nimo. Ne tohia e Tavita: “To fakaheke atu he taha hau mo e taha hau ke he hāu a tau gahua; to fakailoa atu e lautolu hāu a malolo. To manamanatu e au ke he fulufuluola he fakahekeaga he hāu a lilifu, mo e tau kupu ke he hāu a tau [“gahua homo ue atu,” NW]; to fevagavagahauaki a lautolu ke he tau malolo ke matakutakuina ai a koe; to tokutoku atu foki au hāu a homo atu.” (Salamo 145:4-6) Ka e, kua lahi fefe e mena ne kua iloa e Tavita hagaao ke he fulufuluola he fakahekeaga ha Iehova, ha ko e ‘Atua ko e Agaga ni a ia’ ti kua nakai kitia ke he tau mata he tagata?—Ioane 1:18; 4:24.
17, 18. Maeke fefe ia Tavita ke tupu hake ke loto fakaaue ke he ‘fulufuluola he fakahekeaga he lilifu ha Iehova’?
17 Pete ni he nakai maeke a ia ke kitia e Atua, kua ha ha ai e tau puhala ke fakatupu e Tavita e
loto fakaaue ma e lilifu ha Iehova. Ke tuga anei, kua maeke ia ia ke totou ke he tau fakamauaga faka-Tohiaga Tapu ke he tau gahua malolo he Atua, tuga e moumouaga he lalolagi mahani kelea he kakano he fakapuke katoatoa e lalolagi. Ti liga moli ni, ne mailoga e Tavita e puhala ne fakama ai e tau atua pikopiko ha Aikupito he laveaki he Atua e tau Isaraela mai he liliaga ha Aikupito. Ko e tau mena tutupu pihia kua fakakite moli e lilifu mo e homo atu ha Iehova.18 Ne tupu hake moli a Tavita ke loto fakaaue ma e lilifu he Atua he nakai totou hokoia ni ke he tau Tohiaga Tapu ka e manamanatu fakahokulo foki ki ai. Ke tuga anei, liga ne manamanatu fakahokulo a ia ke he tau mena ne tutupu he magaaho ne foaki e Iehova e Fakatufono ki a Isaraela. Kua ha ha ai e tau pakulagi, tau lupahila, tau aolu uli, mo e leo taogo lahi he pu. Kua maluelue mo e ahua e Mouga ko Sinai. He fakapotopoto i lalo he mouga, ne logona foki he tau Isaraela e ‘Tau Kupu ne Hogofulu’ mai loto he afi mo e aolagi he vagahau a Iehova ki a lautolu he puhala he tau hukui agelu. (Teutaronome 4:32-36; 5:22-24; 10:4; Esoto 19:16-20; Gahua 7:38, 53) Ko e tau fakakiteaga ha ia he lilifu ue atu ha Iehova! Ko e tau tagata ne ofania e Kupu he Atua ne manamanatu fakahokulo ke he tau fakamauaga nei kua fiafia lahi ni ke omoomoi he ‘fulufuluola he fakahekeaga he lilifu ha Iehova.’ Moli, he vaha nei, kua ha ha ia tautolu e Tohi Tapu katoa, ne tokai e tau fakakiteaga fulufuluola kehekehe ne kua nava ai a tautolu ke he homo atu ha Iehova.—Esekielu 1:26-28; Tanielu 7:9, 10; Fakakiteaga, veveheaga 4.
19. Ko e heigoa ka fakamalikiti e loto fakaaue ha tautolu ma e lilifu ha Iehova?
19 Ko e taha puhala ne maeke foki ia Tavita ke nava ke he lilifu he Atua he fakaako ke he tau fakatufono ne age he Atua ke he tau Isaraela. (Teutaronome 17:18-20; Salamo 19:7-11) Ne fakalilifu e motu ha Isaraela he omaoma ke he tau fakatufono ha Iehova mo e fakatu kehe mai he tau tagata oti. (Teutaronome 4:6-8) Tuga kua kitia moli ki a Tavita, ko e totou tumau ke he tau Tohiaga Tapu, manamanatu fakahokulo ki ai, mo e fakaako fakamakutu ki ai ka fakamalikiti e loto fakaaue ha tautolu ma e lilifu ha Iehova.
Homo Atu Ha Ia e Tau Mahani Mitaki he Atua!
20, 21. (a) Kua fakamatalahi he Salamo 145:7-9 e homo atu ha Iehova he hagaao ke he tau mahani fe? (e) Kua lauia fefe e tau mahani he Atua ne totoku mai ke he tau tagata oti ne fakaalofa ki a ia?
20 Tuga kua kitia e tautolu, ko e tau kupu ono fakamua he Salamo 145 kua foaki ki a tautolu e tau kakano uho ke fakaheke ki a Iehova ma e tau mena ne matutaki ke he homo atu nakai maeke ke kumikumi hana. Kua fakamatalahi he tau kupu 7 ke he 9 e homo lahi he Atua he hagaao atu ke he tau mahani mitaki hana. Ne lologo a Tavita: “To talahau atu e lautolu e fakamanatuaga he hāu a mahani mitaki lahi; to kalaga fiafia foki a lautolu ha ko e hāu a tututonu. Kua fakaalofa noa mai a Iehova, mo e fakaalofa hofihofi noa; kua fakatuai hana ita, ti lahi ni hana [“fakaalofa-totonu,” NW]. Kua mahani mitaki mai a Iehova ke he tau [“tagata,” NW] oti, ko e hana fakaalofa hofihofi foki kua hoko ia ke he hana tau mena oti kana ne eke e ia.”
21 Ko e magaaho anei ne fakakite fakamua e Tavita e mitaki lahi mo e tututonu ha Iehova—ko e tau mahani ne huhu toko e Satani ko e Tiapolo. Kua lauia fefe e tau mahani nei ki a lautolu oti ne fakaalofa ke he Atua mo e omaoma ke he pule hana? Ko e mitaki lahi ha Iehova ni hokoia mo e puhala tututonu ne pule ai a ia ne tamai e fiafia ke he tau tagata tapuaki hana, ti kua nakai maeke ia lautolu ke fakaoti e talatala atu hagaao ke he fakahekeaga hana. Taha mena foki, kua fakalaulahi atu e mitaki lahi ha Iehova “ke he tau tagata oti.” Amanaki ni mogoia, to Gahua 14:15-17.
lagomatai he mena nei foki e tokologa ke tokihala mo e eke mo tau tagata tapuaki he Atua moli neke mule lahi.—22. Kua fehagai fefe a Iehova mo e tau fekafekau hana?
22 Ne loto fakaaue foki a Tavita ke he tau mahani ne fakakite ni he Atua he magaaho ne ‘haele age ai a Ia, ki mua ha Mose, mo e tokutoku mai e ia, Ko Iehova, ko Iehova, ko e Atua fakaalofa hofihofi noa, mo e fakaalofa noa; kua fakatuai hana ita, to lahi e [“fakaalofa-totonu,” NW] to fakamoli.’ (Esoto 34:6) Ati maeke ai a Tavita ke fakapuloa: “Kua fakaalofa noa mai a Iehova, mo e fakaalofa hofihofi noa; kua fakatuai hana ita, ti lahi ni hana [“fakaalofa-totonu,” NW].” Ti pete ni ko Iehova ko e homo atu ne nakai maeke ke kumikumi ki ai, kua fakalilifu e ia hana tau tagata fekafekau he fehagai fakaalofa noa ki a lautolu. Kua puke a ia ke he fakaalofa noa, he fakamakai ke fakamagalo e tau tagata agahala ne tokihala he fakave ke he poa lukutoto ha Iesu. Kua fakatuai foki a Iehova ke ita, ha kua foaki e ia ke he tau fekafekau hana e magaaho ke kautu mai he tau loleloleaga ka pa mai a lautolu he hana a lalolagi fou tututonu.—2 Peteru 3:9, 13, 14.
23. Ko e heigoa e mahani uho ka fakatutala a tautolu ki ai he vala ka mui mai?
23 Ne fakatokoluga e Tavita e fakaalofa-totonu he Atua, po ke fakaalofa fakamoli. Ti fakakite he vala ne toe ia Salamo 145 e puhala ne fakatata e Iehova e mahani nei mo e puhala ne tali e tau fekafekau fakamoli hana ke he hana fakaalofa-totonu. Ko e tau mataulu tala nei to tutala ki ai he vala ka mui mai.
To Tali Fefe e Koe?
• Ko e heigoa e tau magaaho ne ha ha i ai ke fakaheke ki a Iehova ke he “tau aho oti kana”?
• Ko e heigoa e tau fakafifitakiaga ne fakakite e homo atu ne kua nakai maeke ke kumikumi ha Iehova?
• Maeke fefe ia tautolu ke tutupu hake ke he loto fakaaue ma e lilifu fulufuluola ha Iehova?
[Tau Huhu he Fakaakoaga]
[Fakatino he lau 3]
Kua fakakite moli he tau fakatokatokaaga fetu he lagi likoliko e homo atu ha Iehova
[Credit Line]
Courtesy of Anglo-Australian Observatory, photograph by David Malin
[Fakatino he lau 4]
Ko e puhala fe ne fakakite ai e homo atu ha Iehova he hagaao ki a Iesu Keriso?
[Fakatino he lau 5]
He magaaho ne moua he tau Isaraela e Fakatufono he Mouga ko Sinai, ne kitia moli e lautolu e fakamoliaga he lilifu fulufuluola ha Iehova