1, 2. (a) Ko e heigoa e mafola ka moua e tautolu mogonei? (e) Ko e ha kua nakaila maeke ia tautolu ke moua e mafola katoatoa? (Kikite fakatino he kamataaga.)

KUA manako a tautolu oti ke moua e mafola he tau momoui ha tautolu, ti manako foki ke kalo kehe he fakaatukehe. Kua fakaaue lahi a tautolu ha kua foaki mai e Iehova e “monuina [mafola] foki mai he Atua.” Ko e mafola ia ko e totokaaga ne maeke ke puipui a tautolu mai he ita e tau manatu mo e tau logonaaga. (Filipi 4:6, 7) Ha kua tukulele e tautolu ha tautolu a tau momoui ki a Iehova, kua moua foki e tautolu e “monuina [mafola] mai he Atua.” Kakano e mena nei kua moua e tautolu e fakafetuiaga mitaki mo ia.​—Roma 5:1.

² Ka e nakaila hoko e magaaho he Atua ke tamai katoatoa e mafola ke he lalolagi. Nonofo a tautolu he tau aho fakamui ti loga e tau lekua ne fakatupu a tautolu ke fakaatukehe. Kua takatakai a tautolu he tau tagata favale. (2 Timoteo 3:1-4) Lata foki a tautolu ke totoko ki a Satani mo e tau fakaakoaga  fakavai ne omoomoi e ia. (2 Korinito 10:4, 5) Ka ko e mena ka fakatupu a tautolu ke fakaatukehe lahi mahaki ko e totoko mai he tau magafaoa ha tautolu ne nakai tapuaki ki a Iehova. Falu ia lautolu ne liga fekī ha ko e tau taofiaga ha tautolu po ke ekefakakelea mai he vehe e magafaoa. Liga pehē foki a lautolu kua nakai fai vala a tautolu he magafaoa ka fakatumau a tautolu ke tapuaki ki a Iehova. Ti lata ke fēfē e onoonoaga ha tautolu ke he totokoaga mai he magafaoa ha tautolu? Fakatumau fēfē a tautolu ke mafola ka tupu e mena nei?

3, 4. (a) Ko e heigoa e lauiaaga ne moua mai he tau fakaakoaga ha Iesu? (e) Magaaho fe kua uka pauaki ke muitua ki a Iesu?

³ Iloa e Iesu to nakai talia he tau tagata oti e tau fakaakoaga haana. Iloa foki e ia to lata e tau tutaki haana ke loto malolō ha ko e mena to totoko he falu a lautolu. Ko e totokoaga nei to lauia e mafola he tau magafaoa ha lautolu. Pehē a Iesu: “Aua neke manatu a mutolu kua hau au ke ta atu ai e mafola ke he lalolagi; nakai hau au ke ta atu e mafola, ka ko e pelu. Ka kua hau tuai au ke fakafaitaua e tagata mo e hana matua tane, ko e tama fifine foki mo e hana matua fifine, ko e figona fifine foki mo e matua fugavai fifine hana. Ke eke foki e tagata mo fi he faoa hana.”​—Mataio 10:34-36.

⁴ Ko e heigoa e kakano ha Iesu he pehē a ia “Aua neke manatu a mutolu kua hau au ke ta atu ai e mafola”? Manako a ia ke he tau tagata ke iloa to ha ha i ai e tau fua ka tupu mai he eke a lautolu mo tau tutaki haana. Mooli, ko e manako ha Iesu ke fakaako e kupu mooli ke he tau tagata hagaao ke he Atua, ka e nakai ke vehe e tau magafaoa. (Ioane 18:37) Ka kua lata he tau tutaki haana ke iloa to nakai mukamuka tumau ke muitua ki a ia, mua atu ka nakai talia he tau kapitiga tata po ke tau tagata he magafaoa e kupu mooli.

5. Ko e heigoa ne fehagai mo e tau tutaki ha Iesu?

⁵ Pehē a Iesu ko e totokoaga mai he magafaoa ko e taha he tau mena kua lata he tau tutaki haana ke makai ke fakauka. (Mataio 10:38) Ke fakafiafia a Iesu, ko e tau tutaki haana ne fakauka ka vaiga po ke tiaki foki he tau magafaoa ha lautolu a lautolu. Ka kua lahi atu e mena kua moua e lautolu ke he mena ne galo e lautolu.​—Totou Mareko 10:29, 30.

6. Ko e heigoa kua lata a tautolu ke manatu ka totoko mai e tau magafaoa ha tautolu?

⁶ Pete ka totoko mai e tau magafaoa ha tautolu ha kua tapuaki a tautolu ki a Iehova, kua fakaalofa agaia a tautolu ki a lautolu. Ka kia manatu e tautolu, kua lata e fakaalofa ha tautolu ma e Atua mo Keriso ke malolō atu ke he fakaalofa ha tautolu ke he ha tagata. (Mataio 10:37) Lata foki ke mataala na maeke a Satani ke fakaaoga e fakaalofa ha tautolu ma e magafaoa ke nakai fakamooli a tautolu ki a Iehova. Kia fakatutala ke he falu tuaga uka mo e kitia e puhala ka fakauka a tautolu ki ai.

7. Lata ke fēfē e onoonoaga haau ke he tuaga ka nakai tapuaki e hoa haau ki a Iehova?

⁷ Hataki he Tohi Tapu a tautolu ko e ha tagata kua faitaane mo e faihoana to ‘moua a lautolu he matematekelea,’ po ke tau lekua. (1 Korinito 7:28) Kaeke ko e hoa haau ko e tagata ne nakai fekafekau ki a Iehova to lauia lahi e fakamauaga haau ke he tau tupetupe  mo e fakaatukehe. Ka e aoga ke onoono a koe ke he tuaga haau ke he puhala ha Iehova. Pehē a ia kua nakai maeke a tautolu ke nonofo kehekehe po ke tau vevehe mai he ha tautolu a hoa ha kua nakai fekafekau a ia ki a Iehova. (1 Korinito 7:12-16) Ka nakai tapuaki e taane haau ki a Iehova ti nakai fakamatapatu e tapuakiaga mooli, lata agaia a koe ke fakalilifu a ia ko e ulu he magafaoa haau. Ti ka nakai tapuaki e hoana haau ki a Iehova, lata agaia a koe ke fakaalofa mo e leveki fakamitaki ki a ia.​—Efeso 5:22, 23, 28, 29.

8. Ko e heigoa e tau hūhū ka hūhū hifo ka lali e hoa haau ke fakakaupā e tapuakiaga haau?

⁸ Ko e heigoa kua lata a koe ke taute ka lali e hoa haau ke fakakaupā e tapuakiaga haau? Ko e taane he taha matakainaga fifine ne tala age ki a ia kua lata ni ke fakaaoga falu aho he faahi tapu ke fano he gahua he fonua. Kaeke ko koe he tuaga ia, hūhū hifo: ‘Kua pehē kia e hoa haaku ki a au ke oti katoatoa e tapuakiaga ki a Iehova? Ka nakai, maeke nakai au ke taute e mena ne ole mai e hoa haaku?’ Ka mahani totonu a koe, to gahoa e tau lekua he fakamauaga haau.​—Filipi 4:5.

9. Maeke fēfē he tau Kerisiano ke fakaako e fanau ha lautolu ke fakalilifu e matua nakai tua?

⁹ Liga uka ke fakamahani e fanau haau ka nakai tapuaki e hoa haau ki a Iehova. Ma e fakatai, lata a koe ke fakaako e fanau haau ke omaoma ke he poakiaga he Tohi Tapu: “Kia fakalilifu a koe ke he hau a matua tane, mo e hau a matua fifine.” (Efeso 6:1-3) Ka ko e heigoa haau kua lata ke taute ka nakai muitua he hoa haau e tau mahani he Tohi Tapu? Maeke a koe ke fakatoka e fakafifitakiaga mitaki ma e fanau haau he fakalilifu ke he hoa haau. Manamanatu ke he tau mahani mitaki haana, ti tala age ke he hoa haau kua loto fakaaue a koe ke he tau mena mitaki oti ne taute e ia. Ua talahau e tau mena kelea hagaao ke he hoa haau i mua he tau fanau haau. Ka e fakamaama ki a lautolu kua igatia a lautolu mo e fifiliaga ke fekafekau ki a Iehova. Ka fakamahani e koe e fanau haau ke fakalilifu e matua nakai tua, to taute he fakafifitakiaga mitaki ha lautolu  e hoa haau ke manako ke fakaako hagaao ki a Iehova.

10. Fakaako fēfē he tau matua Kerisiano e tau fanau ha lautolu ke fakaalofa ki a Iehova?

¹⁰ Liga manako falu hoa nakai tua ke fakamanatu he tau fanau ha lautolu e tau magaaho okioki pouliuli po ke kumikumi ke he tau fakaakoaga lotu fakavai. Falu taane ne liga nakai fakaatā foki e hoana Kerisiano ke fakaako e Tohi Tapu mo e fanau. Ka e pete he tau tuaga ia, taute he hoana e mena kua maeke a ia ke fakaako e kupu mooli ke he fanau haana. (Gahua 16:1; 2 Timoteo 3:14, 15) Ma e fakatai, liga nakai manako e taane nakai tua ke taute pauaki he hoana haana e fakaako Tohi Tapu mo e fanau po ke uta ke he tau feleveiaaga. Pete he fakalilifu e ia e fifiliaga he taane, maeke agaia a ia ke tutala ke he fanau hagaao ke he tau taofiaga haana ka maeke. He puhala ia, maeke a lautolu ke fakaako ki a Iehova mo e Haana tau tuaga ke he tau mena kua hako mo e hepe. (Gahua 4:19, 20) He fakahikuaga, ko e fifiliaga ni he fanau ke fekafekau ki a Iehova. * (Kikite matahui tala.)​—Teutaronome 30:19, 20.

11. Ko e heigoa ka fakatupu e lekua mo e tau magafaoa ha tautolu ne nakai fekafekau ki a Iehova?

¹¹ Ka kamata a tautolu ke fakaako e Tohi Tapu mo e Tau Fakamoli a Iehova, liga nakai fakailoa e tautolu ke he tau magafaoa. Ka ko e mogo ne holo ki mua e tua ha tautolu, ti mailoga e tautolu kua lata ke tala age ke he magafaoa e manako ha tautolu ke fekafekau ki a Iehova. (Mareko 8:38) Liga fakatupu he mahani fakamooli haau ke he Atua e lekua ke he vahāloto haau mo e magafaoa. Kia fakatutala a tautolu ke he falu mena ka taute e koe ke fakatumau e mafola mo e fakatumau e mahani fakamooli ki a Iehova.

12. Ko e ha ne liga totoko mai e tau magafaoa ha tautolu, ka e fakakite fēfē e tautolu kua manamanatu a tautolu ke he tau logonaaga ha lautolu?

¹² Lali ke maama e tau logonaaga he tau magafaoa nakai tua. Fiafia lahi a tautolu ha kua iloa e kupu mooli mai he Tohi Tapu. Ka e liga talitonu e tau magafaoa ha tautolu kua fakahehē mai ki a tautolu po kua eke a tautolu mo vala he matakau lotu fakaliga kehe. Manamanatu a lautolu kua nakai fakaalofa a tautolu ki a lautolu ha kua nakai fakamanatu auloa e tau magaaho okioki. Liga matakutaku foki a lautolu neke tupu taha mena kelea ki a tautolu ka mamate a tautolu. Lata a tautolu ke lali ke maama e tau logonaaga ha lautolu ti fanogonogo fakamitaki ke he tau mena ne talahau e lautolu ke maeke ke iloa e kakano ne manamanatu pihia a lautolu ki a tautolu. (Tau Fakatai 20:5) Lali e aposetolo ko Paulo ke maama e “tau tagata oti” ke maeke a ia ke fakaako e tala mitaki ki a lautolu. Ka lali a  tautolu ke maama e tau tagata he magafaoa ha tautolu, liga to lagomatai he mena nei a tautolu ke iloa e puhala ke fakaako e kupu mooli ki a lautolu.​—1 Korinito 9:19-23.

13. Lata ke vagahau fēfē a tautolu ke he tau magafaoa nakai tua ha tautolu?

¹³ Vagahau totonu. “Aua neke noa ha mutolu a tau kupu mo e fakaalofa,” he talahau he Tohi Tapu. (Kolose 4:6) Liga nakai mukamuka e mena ia. Ole e tautolu ki a Iehova ma e agaaga tapu haana ke lagomatai a tautolu ke totonu ke he tau magafaoa ha tautolu. Nakai lata a tautolu ke lali ke taufetoko mo lautolu hagaao ke he tau taofiaga fakavai oti ha lautolu. Ka hukia e logonaaga ha tautolu ha ko e mena ne talahau po ke taute e lautolu, maeke a tautolu ke fifitaki e tau aposetolo. Pehē a Paulo: “Kua eke fakakelea mai a mautolu, kua fakamonuina atu e mautolu; kua favale mai kia mautolu, kua fakamanavalahi a mautolu; Kua tauamuamu kia mautolu, kua olelalo atu a mautolu.”​—1 Korinito 4:12, 13.

14. Ko e heigoa e tau aoga he mahani mitaki?

¹⁴ Fakatumau e mahani mitaki. Ko e ha ne aoga e mena ia? Pete ko e vagahau totonu ka lagomatai a tautolu ke mafola tumau mo e tau magafaoa ha tautolu, maeke he mahani mitaki ha tautolu ke mua atu e malolō. (Totou 1 Peteru 3:1, 2, 16.) Fakakite ke he tau magafaoa haau he fakafifitakiaga haau na fiafia e tau fakamauaga he Tau Fakamoli a Iehova, ti leveki foki e tau fanau ha lautolu, momoui fakatatau ke he Tohi Tapu, mo e moua e moui fai kakano. Kaeke foki ke nakai talia he magafaoa ha tautolu e kupu mooli, to fiafia a tautolu ha kua fakafiafia he mahani mitaki ha tautolu a Iehova.

15. Maeke fēfē a tautolu ke pulega tuai ke maeke ke kalo kehe he taufetoko mo e tau magafaoa ha tautolu?

¹⁵ Pulega tuai. Manamanatu ke he tau tuaga ne liga fakatupu e taufetoko mo e magafaoa haau. Ti fifili e mena ka taute e koe. (Tau Fakatai 12:16, 23) Ko e mena ia ne taute he taha matakainaga fifine i Ausetalia. Totoko lahi he matua taane fugavai haana e kupu mooli ti ita he falu mogo. To hea atu ki a ia, ne ole a ia mo e taane haana ki a Iehova ke lagomatai a laua ke kalo kehe he tali a ia he puhala ita. Manamanatu a laua ke he tau matakupu mitaki ka tutala ki ai. Mo e kalo mai he tau fakatutalaaga loloa ne fa takitaki atu ke he taufetoko hagaao ke he lotu, ne fakakaupā e laua e loa he hea atu.

16. Maeke fēfē a koe ke kautū mai he tau logonaaga tokihala he nakai fakafiafia e tau magafaoa haau?

¹⁶ Mooli, nakai maeke a koe ke kalo mai he tau taufetoko oti mo e tau magafaoa nakai tua haau. Ti ka taufetoko, liga logona hifo e koe e tokihala ha kua fakaalofa a koe ke he magafaoa haau ti manako ke fakafiafia a lautolu. Ka e manatu ko e fakamooli haau ki a Iehova kua lata ke mua atu e malolō ke he fakaalofa haau ke he magafaoa. Ka mailoga he magafaoa haau e mena nei, to maama e lautolu e aoga lahi he tapuaki ki a Iehova.  Nakai maeke a koe ke omoi ha tagata ke talia e kupu mooli. Ka e maeke a koe ke fakaatā e falu ke kitia ko e mumui ke he tau puhala ha Iehova nukua lagomatai a koe. Na ko Iehova ni ka foaki ki a lautolu e magaaho pihia tuga ne foaki mai e ia ki a tautolu, ke fifili ke fekafekau ki a Ia.​—Isaia 48:17, 18.

17, 18. Ko e heigoa ka lagomatai a koe ka toka he tagata he magafaoa a Iehova?

¹⁷ Ka tuku ki tua e tagata he magafaoa po ke vevehe kehe e ia a ia mai he fakapotopotoaga, kua maeke ai ke uka lahi mahaki. Mamahi lahi mahaki ai ke tuga kua hoka he taha tagata a koe aki e pelu. Maeke fēfē a koe ke fakauka ke he mamahi nei?

¹⁸ Hagaaki tumau ke he fekafekauaga haau ki a Iehova. Ka ha ha ia koe e mamahi pihia, lata a koe ke fakamalolō e tua ni haau. Totou tumau e Tohi Tapu, tauteute mo e fano he tau feleveiaaga, fakatumau ke fakamatala, ti liogi ki a Iehova ke foaki ki a koe e malolō ke fakauka. (Iuta 20, 21) Ka e kua ka taute e koe e tau mena oti nei ka e nakai galo e mamahi? Ua mahala! Hagaaki tumau ke he fekafekauaga haau ki a Iehova. Fai magaaho, to lagomatai he mena nei a koe ke tautaofi e tau manatu mo e tau logonaaga haau. Ko e mena ia ne tupu ke he tagata tohia he Salamo 73. Fai magaaho he moui haana ne uka ke tautaofi e tau manatu mo e tau logonaaga haana. Ka ko e tapuaki ki a Iehova ne lagomatai a ia ke liu onoono ke he tau mena he puhala hako. (Salamo 73:16, 17) Pihia foki e mena ka tupu ki a koe.

19. Maeke fēfē a koe ke fakakite e fakalilifu ke he puhala ne akonaki e Iehova haana tau tagata?

¹⁹ Fakalilifu ke he akonaki ha Iehova. Iloa he Atua ko e akonaki haana to aoga ke he tau tagata oti ne putoia ai, pihia foki a ia ne tuku ki tua. Pete he mamahi lahi ka akonaki e tagata ne ofania e tautolu, to lagomatai ki a ia ke liu mai ki a Iehova he tau mogo i mua. (Totou Heperu 12:11.) Ato hoko e magaaho ia, lata a tautolu ke fakalilifu e takitakiaga ha Iehova ke “aua neke feoaki” mo lautolu kua tuku ki tua. (1 Korinito 5:11-13) Nakai mukamuka e mena nei. Ka e lata a tautolu ke kalo mai he matutaki mo lautolu he telefoni, tohitohi selafoni, tohitohi, meli hila, po ke social media.

20. Ko e heigoa kua lata ia tautolu ke amaamanaki tumau ki ai?

²⁰ Ua galo e amaamanakiaga! Ko e fakaalofa kua “amaamanaki ke he tau mena oti,” ti amaamanaki tumau a tautolu to liliu mai a lautolu ne ofania e tautolu ki a Iehova. (1 Korinito 13:7) Ka kitia e koe kua holo ki mua e aga he tagata he magafaoa, maeke a koe ke liogi ma haana ke moua e malolō mai he Tohi Tapu ti talia e uiina ha Iehova: “Liu mai ā koe kia au.”​—Isaia 44:22.

21. Ko e heigoa kua lata a koe ke taute ka totoko mai e magafaoa ha kua muitua a koe ki a Iesu?

²¹ Pehē a Iesu kua lata a tautolu ke mua atu e fakaalofa ki a ia ke he fakaalofa ke he ha tagata. Na iloa tonu e Iesu to loto malolō e tau tutaki haana ke fakatumau ke fakamooli ki a ia pete ka totoko mai e tau magafaoa ha lautolu. Ti ka totoko mai e magafaoa haau ha kua muitua a koe ki a Iesu, falanaki ki a Iehova. Ole ki a ia ke lagomatai a koe ke kautū e fakauka. (Isaia 41:10, 13) Kia loto fakaaue he iloa kua fiafia a Iehova mo Iesu ki a koe mo e to palepale e laua e mahani fakamooli haau.