Ndɛ lo mɛ ko, zangangɔ mbilimbili amu lɛ sese zu. Zia e ba se lɛlo tɛ azi sɛ mɛndó agbɔnɔ la zangangɔ ya, ala li ye kɔi ti siɔni:

•   Na nzɛ ti 1/2018 ko, zuzi kɔi ti Étas-Unis hɛ̃ndó nyɔ ya, asi na zo kɔi mɛ lo li ka bɔlɔkɔ bulu 38. Asindó na lo, na lo mɛ ya, egzamɛ ti ADN mɛndó ali lo afa ya, ta lo li ye kɔi ma.

•   Na nzɛ ti 09/1994, ka afrika, agbɔ̃ndó apalanga kɔli taa na lo mɛ ya, ala kɛ̃ndó gwengɔ kwa ti soda na lo ti tɔndɔngɔ bingangɔ li tɛ la. Kanda na nzɛ ti 09/2020, ala lindó bulu 26 ka da bɔlɔkɔ zangangɔ ya, afa ngbanga tɛ la na landangɔ ndia ti fangɔ ngbanga.

 Se du ya mɔ tengbi nga na kpale ti zangangɔ mbilimbiliti ko, mɔ na mangɔ tɛrɛ mɔ nga ma tɛ Yobo, mɛndó lo pa ya: “Mbi ndo dɛ kɔngɔ ngoi zu so yɔngɔ ya, aza mbi, kanda ta mbilimbili da ma.” (Yobo 19:7) Abese azi gba ndo da bɛ la ya, ta mbilimbili na dungɔ gbanda ge lɛ sese ma ko, Ngbangɔ ko kapa ya, lá kɔi gbanda azi ko la ndo gi mbilimbili na luangɔ ni. Ni la, ndara mɛ kaya Ngbangɔ lengbi ti zangɔ mɔ ya, mɔ gbe bɛ mɔ na ya kpale ti zangangɔ mbilimbili wa mɔ hĩnga nga ye mɛ mɔ lengbi ti lingɔ.

 Zangangɔ mbilimbili ndo lo ka tɛ azi mɛ ndo kɛ̃ mangɔ nyɔ Nzapa. Ngbangɔ pa ya, bɛta mbilimbili ndo lo ka tɛ Nzapa. (Yisaya 51:4) Kaya Ngbangɔ, tɛnɛ mɛ agbinyangbi na “mbilimbili” nga “fangɔ ngbanga na mbilimbili” ko, ni na mangbi. (Nzembo 33:5) Fangɔ ngbanga na mbilimbili, nga lingɔ ye ti nzɔ̃ni na landangɔ ndia tɛ Nzapa ndo hɛ̃ mbilimbili. Kanda, se e li siɔ kpale, afa ya ta e tɔndɔ ndia tɛ Nzapa ma, e ndo li kpale ti zangangɔ mbilimbili. Zia e mu aselɛ lo mɛ:

•   Gingɔ bo nzɔ̃ kpale tɛ zo nvɛ̃ni. Lingɔ siɔ kpale ná seliye ti gingɔ bo nzɔ̃ kpale tɛ zo nvɛ̃ni ko, ni na mangbi (Zaki 1:14, 15) Ti nɛngɔ ya, ala lua aye mɛ ala na gwɛ̃ ni ko, azi gba ndo buba afɔ̃ la na lingɔ kpale ti zangangɔ mbilimbili tɛrɛ la. Kanda Nzapa ye ya, e kpã gwɛ̃ tɛ azi mɛndɛ̃ na ndo ti uzu.—1 Kɔnrito 10:24.

•   Yungɔ ndo. Azi mɛndɛ̃ ndo li kpale ti zagangɔ mbilimbili tɛrɛ afɔ̃ la zagangɔ ya, ala nvɛ̃ni ahĩnga ni, kanda Nzapa ndo hũ ni ya, ni du siɔni. (Roma 10:3) Yungɔ ndo atondó azi ya, ala li ye kɔi ti kotani ti zangangɔ mbilimbili—afa ya; ala hondó Yezo Kristo.—Awa Pangɔ Kwa 3:15, 17.

•   Ta azi alonga ma. Azi ndo da bɛ la ya, linɔ ti politikɛ, tɛ awa dengɔ buzɛ ná tɛ azi ti sambela la na lingɔ hɛ̃ azi kpale na mbilimbili. Kanda fãni gba, linɔ ni la ndo yundo nvɛ̃ni, ni ndo si na kanyaka, ni ndo li ya azi du na ponangɔ lɛ, ala du na zugbu, ala ti awa yɛlɛ ɔngɔ nyɔ kpɔ̃ni, nga na zangangɔ mangɔ vundu tɛ azi mɛndɛ̃. Akpale mɛ zu la ndo si na zangangɔ mbilimbili. Azi gba mɛ ndo hɛ̃ ti la na ya linɔ ni ko, ala ndo du na dangɔ bɛ ti nzɔ̃ni, kanda na lo mɛ ya, ala ndo kɛ̃ ya ta Nzapa tambwisa ala ma ko, ta ge ge ge tɛ la na longa ma.—Mosakoli 8:9; Yirimia 10:23.

 Biani, Nzapa ndo kɛ̃ zangangɔ mbilimbili, dangɔ bɛ ná akpale zu mɛ ndo li ya zangangɔ mbilimbili du da. (Masese 6:16-18) Na lége ti nyingɔ vurú tɛ Nzapa prɔfɛta Yisaya sundó ya: “Mbi, Yehova mbi ndo ye, a mbilimbili; mbi kɛ̃ nzĩ ná zangangɔ mbilimbili.”—Yisaya 61:8.

 Ndia mɛndó Nzapa hɛ̃ aya Izraɛlɛ na ngoi ti gã ndo fandó ya, lo ndo ye azi mɛ ndo li ye tɛrɛ afɔ̃ la na mbilimbili. Lo hɛ̃ndó nyɔ hɛ̃ awa fangɔ ngbanga ya, ala kɛ̃ ngbolo lɛ nga na akpale mɛndɛ̃ mɛ ndo gbɛ̃ mbilimbili. (Kolimbola Mibeko 16:18-20) Nzapa hɛ̃ndó tumbu hɛ̃ aya Izraɛlɛ mɛ ndo tɛ ye na ti awa yɛlɛ nga na azi mɛ ta ala na azi ma. Kanda kpale ni ko alindó tɛrɛ lo tee Nzapa kɛ̃ndó ala na lo mɛ ya, ta ala ndo tɔndondó andia tɛ lo ma.—Yisaya 10:1-3.

 Ĩi, lo na lingɔ ni. Na lége tɛ Yezo Kristo, Nzapa na hãngɔ siɔ kpale zingɔ, ye mɛ ndo li ya zangangɔ mbilimbili adu da, wa lo na hɛ̃ngɔ azi zu tɛrɛ ti lengbingɔ, nga ma se mɛndó lo ko kapa ni na ebandeli. (Yoanɛ 1:29; Roma 6:23) Lo kpã nga Lo-lengɔ Gbia kɔi ti fãnani mɛ na lingɔ kpale tɛrɛ azi zu na mbilimbili, ta zo kɔi na hũngɔ fãni mɛndɛ̃ kpale ti zangɔ mbilimbili ma. (Yisaya 32:1; 2 Petro 3:13) Ti nɛngɔ ya, mɔ hĩnga kpale mɛ aba Lo-lengɔ Gbia ti ndozu ko, ba video Bokonzi ya Nzambe ezali nini?

 Ngoi mɛ mbilimbili na dungɔ ge lɛ sese ko, azi zu na dungɔ na siriri wa ta mbɛtɔ na dungɔ da ma. (Yisaya 32:16-18) Ka tɛ Nzapa, azi zu adu kwɛ kɔi, ta zo mɛ ɔ fɔ̃ lo da ma, lo na lingɔ kpale tɛrɛ azi zu ndenge kɔi. Vundu, pɛnɔ, nga na pɛnɔ mɛ ndo lo na ndo zangangɔ mbilimbili na wengɔ ti bwai na bwai. Wa bɛ e na lingɔ na akpale mɛ zangɔ mbilimbili hɛ̃ ti bwai na bwai. (Yisaya 65:17; Suma 21:3, 4) Ti nɛngo ya, mɔ hĩnga akpale mɛndɛ̃ ko, ba bɛli tɛnɛ mɛ “Bokonzi ya Nzambe ekosala makambo nini?””

 Ni du biani. Ni na akpale gba mɛ alengbi ti tɔngɔ e ya, e kpã bɛ e na ndo Ngbangɔ, na lo mɛ ya, ni na aprɔfɛsi gba mɛ ati na seni, ni na akpale gba mɛ amangbi na istware ná siansi, wa atɛnɛ mɛ ka da bandangɔ na kɔzo mbeti tee ka ndani ko, ni na mangbi. Tɛnɛ mɛ ge gbɛndani na fangɔ na mɔ akpale mɛndɛ̃ mɛ aba kpãngɔ bɛ na ndo Ngbangɔ:

•   Nini ekoki kondimisa biso ete Biblia elobaka solo? (video)

•   “Bisakweli oyo ekokisamaki”

•   “Bisakweli nyonso ya Biblia ekokisamaka”

•   “Ntina ya kotyela biblia motema””

 Awa kwa tɛ Nzapa na ngoi ti gã alindó zu ti nɛngɔ ya, ta ala li ye ti zangangɔ mbilimbili tɛrɛ azi ma. Na ndakisa, alindó kpale ti zangangɔ mbilimbili tɛrɛ toma Paulo mɛ ni kpãndó dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo na ya kwá. Na se lɛ yengɔ bo kpale ni bo ngaso ko, lo lindó ye mɛ amangbi na ndia ti kɔdɔrɔ na ndenge mɛ lo yɔndó ya, ni gwe ni samba ka gbɛlɛ Kaisala.—Awa pangɔ kwa 25:8-12.

 Kanda, ge ge ge zu mɛ azi ndo li ti nɛngɔ ya, mbilimbili diri ge lɛ sese ko, ta ni ndo longa ma. (Mosakoli 1:15) Ni la, azi gba ndo ye kapa tɛ Nzapa mɛ aba gigi ti fãna ni, ndo mɛ siriri na dungɔ da. Ni ndo za azi ya, ala du na siriri ti bɛ abɛse ala ndo tengbi na kpale ti zangangɔ mbilimbili ndɛ.