ONTOPOLWA 6
Omuntu ngele a si, oha yi peni?
1-3. Aantu ohayi ipula omapulo geni kombinga yeso, noongeleka dhimwe ohadhi yamukula ngiini omapulo ngoka?
OMBIIMBELI oyu uvaneka kutya masiku ‘itaku ka kala we eso.’ (Ehololo 21:4) MOntopolwa 5 otwi ilonga mo kutya omolwekulilo, otu na ompito yoku ka kala nomwenyo sigo aluhe. Sigo okunena aantu onkene ngaa taya si. (Omuuvithi 9:5) Epulo lya simana ndyoka hatu ipula olundji olyo kutya ohatu yi peni, ngele twa si?
2 Ohatu kala twa hala eyamukulo kepulo ndyoka, unene tuu ngele otwa silwa. Otashi vulika hatu kala tatu ipula kutya: ‘Mbela nakusa okwa ya peni? Mbela oku tu wete? Ota vulu ngaa oku tu kwatha? Mbela opu esiku natu ke mu mone?’
3 Oongeleka ohadhi yamukula omapulo ngoka momikalo dhi ili nodhi ili. Dhimwe ohadhi longo aantu kutya ngele owa longa uuwanawa, oto yi megulu. Ngele owa longa uuwinayi, oto yi moheli. Dhimwe ohadhi longo aantu kutya ngele owa si oto shituka, e to ka kala pamwe naamboka ya sa nale. Omanga dhilwe hadhi ti kutya ngele owa si, e to pangulwa, oto ka valululwa nenge wu yumuke wu li omuntu gulwe nenge oshinamwenyo.
4. Edhiladhilo lya faathana lini oongeleka hadhi longo aantu kombinga yeso?
4 Oongeleka otadhi monika dha fa tadhi longo aantu iinima ya yoolokathana. Nonando ongawo, konyala adhihe otadhi longo aantu edhiladhilo lya faathana. Otadhi longo
kutya opu na sha shoka hashi tsikile okukala nomwenyo, ngele omuntu a si. Mbela shoka oshoshili?OONAKUSA OYE LI MONKALO YA TYA NGIINI?
5, 6. Oonakusa ohaya kala monkalo ya tya ngiini?
5 Jehova oku shi shi kutya ohatu yi peni uuna twa si. Okwe tu lombwela kutya ngele omuntu a si, oha hulu po. Onkee ano, ngele omuntu a si, iha kala u uvite sha noiha vulu we okudhiladhila. * Uuna twa si ihatu mono ko, ihatu uvu ko noihatu dhiladhila sha.
6 Omukwaniilwa Salomo okwa nyola a ti: ‘Aasi inaa tseya sha nando.’ Mboka ya sa itaya vulu okukala ye tu hole nenge ye tu tonde, oshoka Ombiimbeli oya ti: “Kaku na iilonga, ompangela, uunongo nenge owino moshaasi.” (Lesha Omuuvithi 9:5, 6, 10.) Ombiimbeli oya popya wo mEpisalomi 146:4 kutya ngele omuntu okwa si, “oompangela” dhe ohadhi hulu po.
JESUS OKWA FAATHANITHA ESO NASHIKE?
7. Jesus okwa faathanitha eso nashike?
7 Sho kuume ke Lasarus a si, Jesus okwa li a lombwele aalongwa ye ta ti: “Kuume ketu Lasarus okwa kotha.” Sho Jesus a ti ngawo, kali ta ti kutya Lasarus ota thuwa po. Okwa ka tya: “Lasarus okwa sa.” (Johannes 11:11-14) Jesus okwa faathanitha eso noomposi. Ina popya nando kutya Lasarus okwa ya megulu nenge kutya okwa ka kala naamboka ya sa nale. Ina popya nando kutya Lasarus okwa ya moheli nenge kutya okwa shituka, a ninga omuntu nenge oshinamwenyo. Okwa ti kutya Lasarus okwa fa a kotha oomposi oondhigu. Opu na wo omanyolo galwe taga faathanitha eso noomposi oondhigu. Pashiholelwa, Ombiimbeli oya ti kutya sho Stefanus a dhipagwa, “okwa kotha po.” (Iilonga 7:60, OB-1954) Omuyapostoli Paulus okwa nyola wo a ti kutya Aakriste yamwe ‘oya kotha.’ — 1 Aakorinto 15:6, OB-1954.
8. Otu shi shi ngiini kutya Kalunga ina shita aantu ya kale haya si?
8 Mbela Kalunga okwa li a shiti Adam naEva nelalakano ya ka se? Aawe. Jehova okwa li e ya shita ya kale taya nyanyukilwa onkalamwenyo sigo aluhe ye na uukolele. Sho Jehova a shiti aantu, okwe ya shiti ye na ehalo lyokukala nomwenyo sigo aluhe. (Omuuvithi 3:11) Aavali ihaya kala yu uvite nawa okumona oyana taya ehama nenge taya si. Jehova naye iha kala e shi uvitile ombili. Okwe tu shita tu kale nomwenyo sigo aluhe. Mbela omolwashike hatu si?
OMOLWASHIKE HATU SI?
9. Omolwashike kaasha li oshidhigu kuAdam naEva okuvulika koshipango shoka ya li ya pewa?
9 Jehova okwa li a lombwele Adam moshikunino shaEden a ti: “Lya komuti kehe meyana, kakele komuti gwokutseya uuwanawa nuuwinayi. Iiyimati yomuti ngoka ino yi lya; ngele oto shi ningi, oto si shili.” (Genesis 2:9, 16, 17) Oshipango shoka osha li sha yela nokasha li oshidhigu okuvulika kusho. Jehova okwa li e na uuthemba woku ya lombwela shoka shi li mondjila naashoka sha puka. Ando oya vulikile kuJehova, ando oyu ulike kutya oya simaneka oonkondopangelo dhe. Oya li wo taye ku ulika kutya oya pandula ashihe shoka Jehova e ya pa.
10, 11. (a) Satana okwa pukitha ngiini Adam naEva? (b) Omolwashike Adam naEva kaaya li taya vulu okwiipopila, sho ya yono?
10 Adam naEva, inaya vulika kuJehova. Satana okwa li a pula Eva ta ti: “Kalunga okwe mu lombwele shili, mwaa lye komiti adhihe dhomeyana?” Eva okwa yamukula ta ti: “Ohatu li iiyimati yomiti adhihe dhomeyana. Iiyimati yomuti ngoka gu li pokati kalyo, Kalunga okwe tu lombwele, twaaye yi lye tse twaa gume omuti; ngele tatu shi ningi, otatu ka sa.” — Genesis 3:1-3.
11 Satana okwa ti: “Itamu si shili. Oshoka Kalunga okwa tseya kutya uuna tamu li ko, omeho geni otaga tonata, one notamu fe Kalunga mokutseya uuwanawa nuuwinayi.” (Genesis 3:4-6) Satana okwa li a hala Eva a dhiladhile kutya ota vulu okuhogolola ye mwene shoka shi li mondjila naashoka sha puka. Okwa li wo e mu fundju kutya ita ka sa shili, ngele okwa kala inaa vulika. Shika osha ningitha Eva a lye oshiyimati nokwa pe wo omulume. Adam naEva oya li ye shi kutya Jehova okwe ya lombwela kaaya lye oshiyimati shoka. Sho ye shi li, inaya vulika koshipango oshipu shoka ya pewa. Pehala lyaashono, oyu ulike kutya inaya simaneka He gwomegulu, ngoka e ya hole. Onkee ano, kaya li taya vulu nando okwiipopila.
12. Jehova okwa li u uvite ngiini sho Adam naEva inaaya vulika kuye?
12 Mbela Omushiti okwa li u uvite ngiini sho Adam naEva inaaye mu simaneka? Okwa li a yemata noonkondo. Olundji omuvali oha ningi ngaashi ta vulu, opo a putudhe oyana. Mbela oto ka kala wu uvite ngiini ngele aamwoye oya ka kala ihaaya vulika kungoye? Mbela ito ka kala wa yemata?
13. Jehova okwa li a hala okutya ngiini sho a ti Adam oku “na okushuna mevi”?
13 Sho Adam naEva inaaya vulika, oya hunutha ompito yokukala nomwenyo sigo aluhe. Jehova okwa lombwele Adam a ti: “Owa kuthilwe mevi nou na okushuna mevi.” (Lesha Genesis 3:19.) Shika osha hala okutya Adam okwa li ta ka shituka ontsi yevi, ngaashi a li manga inaa shitwa. (Genesis 2:7) Konima sho a yono, okwa si nokali we e na omwenyo pehala lilwe.
14. Omolwashike hatu si?
14 Andola Adam naEva oya vulikile kuKalunga, ando oye na omwenyo sigo onena. Sho inaaya vulika, oya yono nokonima oya si. Otwa thigulula uulunde kuyo. Uulunde mboka owa fa omukithi gwolutapo. Atuheni Aaroma 5:12) Shoka kasha li elalakano lyaKalunga li na ko nasha naantu. Kalunga ka li a hala tu kale hatu si. Ombiimbeli otayi ithana eso “omutondi.” — 1 Aakorinto 15:26.
ohatu si, oshoka otwa valwa aalunde. (OSHILI OYE TU MANGULULA
15. Oshili kombinga yeso oye tu mangulula ngiini?
15 Oshili kombinga yeso oye tu mangulula ko komalongo ogendji giifundja. Ombiimbeli oye tu longa kutya oonakusa ihaya kala yu uvite nayi nenge ya yemata. Itatu vulu okupopya nayo, nenge ya popye natse. Itatu vulu oku ya kwathela, nenge ye tu kwathele. Katu na okukala twe ya tila, molwaashoka itaya vulu oku tu etela oshiponga. Oongeleka odhindji ohadhi longo aantu kutya oonakusa oye na natango omwenyo pehala lilwe. Ohadhi longo wo kutya otatu vulu okukwathela oonakusa mokukala hatu gandja iimaliwa kaasita, opo ya yapule omudhimba. Kakele tse ihatu pukithwa kiifundja mbyoka, oshoka otu shi oshili kombinga yeso.
16. Oongeleka odhindji ohadhi longo aantu iifundja yini kombinga yoonakusa?
16 Satana oha longitha omalongelokalunga giifundja ge tu pukithe, noge tu dhiladhilithe kutya oonakusa oye na omwenyo natango. Pashiholelwa, oongeleka dhimwe ohadhi longo kutya ngele otwa si, opu na sha shoka hashi tsikile okukala nomwenyo pehala lilwe. Mbela nangoye kongeleka yeni osho hamu longwa ngawo? Mbela ohamu longwa shoka Ombiimbeli tayi ti kombinga yoonakusa? Sigo onena Satana ota fundju aantu, opo kaaya longele Jehova.
17. Omolwashike elongo lyoheli hali ehameke Jehova?
17 Shoka oongeleka odhindji hadhi longo aantu, oshikumithi shili. Pashiholelwa, dhimwe ohadhi longo kutya aakolokoshi otaya ka pya moheli sigo aluhe. Mbyoka iifundja yo yeneyene, notayi ehameke nokuli Jehova. Kapu na nando esiku a ka hepeke aantu momukalo gwa tya ngaaka. (Lesha 1 Johannes 4:8.) Mbela oto ku uvila ngiini omuvali ngoka ha fike okamwana koonyala, uuna ka yona sha? Oto ke shi zimina kutya omuvali ngoka oku na onyanya lela. Ito ka kala nokuli wa hala oku mu tseya. Satana osho naanaa a hala tu kale tu uvitile Jehova ngawo!
18. Omolwashike kaatu na okutila oonakusa?
18 Oongeleka dhimwe ohadhi longo aantu kutya ngele oya si, ohaya ningi aakwampungu nenge aathithi. Oongeleka ndhoka ohadhi ti nokuli kutya aantu oye na oku ya simaneka, nokukala haye ya tila. Oye na oku shi ninga, oshoka aniwa aathithi otaya vulu okukala ookuume kawo nenge aatondi yawo. Aantu oyendji oyi itaala iifundja mbyoka. Ohaya kala ya tila oonakusa nohaye ya galikana, pehala lyokugalikana Jehova. Dhimbulukwa kutya oonakusa ihaya uvu ko, yo ihaya mono ko. Katu na nando okukala twe ya tila. Jehova oye Omushiti gwetu noye Kalunga kashili. Oye awike tu na okugalikana. — Ehololo 4:11.
19. Okutseya oshili kombinga yeso, oshe tu kwathela ngiini?
19 Uuna twa tseya oshili kombinga yeso, otatu ka manguluka ko kiifundja mbyoka hayi longwa koongeleka muuyuni. Oshili ndjoka otayi tu kwathele tu uve ko shoka Jehova e tu uvanekela, kombinga yonakuyiwa yetu.
20. Oshike tatu ki ilonga montopolwa tayi landula?
20 Omupiya gwaKalunga Job, okwa pulile ta ti: “Omuntu ngele okwa si, ota kala ishewe e na omwenyo?” (Job 14:14) Shoka Kalunga te tu lombwele mOmbiimbeli, otashi hokitha noonkondo. Mbela omuntu ngoka a sa, otashi vulika ngaa a ka yumuke? Eeno. Otatu ke shi ilonga montopolwa tayi landula.
^ okat. 5 Aantu yamwe oyi itaala kutya omwenyo nenge ombepo, ohayi tsikile okukala nomwenyo, ngele omuntu a si. Opo wu mone uuyelele owundji kombinga yaashoka, tala eyelitho eti-17 neti-18.