Efalomo
“Holeleni mbeyaka yi itaale noyi idhidhimike, sigo ya pewa shoka Kalunga e shi uvaneka.” — AAHEBELI 6:12.
1, 2. Omutonateli omweendi gumwe okwa li a tala ko ngiini aantu aadhiginini mboka ya popiwa mOmbiimbeli, nomolwashike aantu mboka taya ka kala ookuume aawanawa?
OMUKIINTU gumwe Omukriste konima yokupulakena oshipopiwa shomutonateli omweendi okwa ti: “Okwa li a popi kombinga yaantu mboka ya popiwa mOmbiimbeli ongookuume ke aakulu.” Omutonateli ngoka uuna ta popi kombinga yayamwe yomaantu mboka ya popiwa mOmbiimbeli, okwa li hashi monika sha fa ta popi kombinga yaantu mboka ya li ookuume ke aakulu, molwaashoka okwa kala ha konakona Ombiimbeli uule woomvula odhindji noku yi longa aantu.
2 Itashi ka kala tuu oshiwanawa ngele otwa panga uukuume naantu mboka ya popiwa mOmbiimbeli! Mbela owe ya tala ko ngaa ye li aantu yolela? Dhiladhila owala nkene tashi ka kala ando to ende pamwe nayo noto popi nayo noho endathana naalumentu naakiintu, ngaashi Noowa, Abraham, Rut, Elia naEster. Otashi vulika to ka nwethwa mo komayele nokomaladhipiko gawo omawanawa ngoka taye ke ku pa. — Lesha Omayeletumbulo 13:20.
3. (a) Okwiilonga kombinga yaalumentu naakiintu ooitaali mboka ya popiwa mOmbiimbeli otaku ke tu kwathela ngiini? (b) Omapulo geni tatu ka konakona?
3 Otatu ka vula okweendathana lela nayo uuna ya ‘yumudhwa kuusi.’ (Iil. 24:15) Ihe nongashingeyi otatu vulu nokuli okumona uuwanawa mokwiilonga kombinga yeitaalo lyaalumentu naakiintu mboka ya popiwa mOmbiimbeli. Tatu shi ningi ngiini? Omuyapostoli Paulus okwa ti: “Holeleni mbeyaka yi itaale noyi idhidhimike, sigo ya pewa shoka Kalunga e shi uvaneka.” (Heb. 6:12) Natu taleni komapulo taga landula ngoka oohapu dhaPaulus tadhi pendutha mutse sho tatu ka konakona kombinga yeitaalo lyaalumentu naakiintu mbaka: Eitaalo oshike, nomolwashike twe li pumbwa? Ongiini tatu vulu okuholela aadhiginini yonale mboka ya popiwa mOmbiimbeli?
Eitaalo oshike, nomolwashike twe li pumbwa?
4. Aantu ohaya ti eitaalo oshike, nomolwashike ya puka?
4 Eitaalo olyo uukwatya uuwanawa mboka wa lengwa kaalumentu naakiintu ayehe mboka tatu ka kundathana kombinga yawo moshileshomwa shika. Aantu oyendji kunena inaya simaneka eitaalo lyashili, nohaya ti kutya olyo okwiitaala kuu na uumbangi washa nenge euliko lyasha. Ihe aantu mboka kaye li mondjila. Eitaalo kali shi owala okwiitaala kehe shimwe; kali shi owala eiyuvo, lyo kali shi owala okwiitaala waa na omatompelo gasha. Osha nika oshiponga okwiitaala kehe shimwe. Eiyuvo ohali vulu okukala lyopakathimbo, nokuli ngele tashi ya pokwiitaala Kalunga, okukala neitaalo lyowala inaku gwana, molwaashoka ‘noompwidhuli odhi itaala notadhi kakama kuumbanda.’ — Jak. 2:19.
5, 6. (a) Eitaalo lyetu olya kankamena kiinima iyali ihaayi monika yini? (b) Eitaalo lyetu oli na okukala lya kola shi thike peni? Shi yelitha.
5 Eitaalo lyashili otali ti oshindji kaashi shi owala okwiitaala kehe shimwe. Tala nkene Ombiimbeli tayi li fatulula. (Lesha Aahebeli 11:1.) Paulus okwa ti kutya eitaalo olya kwatela mo iinima iyali mbyoka ihaatu vulu okumona. Shotango, olya kwatela mo iinima mbyoka yi li po ngashingeyi “itaatu vulu oku yi mona.” Omeho getu gokomutse ihaga vulu okumona iinima yomegulu, ngaashi Jehova Kalunga, Omwana nenge Uukwaniilwa we mboka tawu pangele ngashingeyi okuza megulu. Oshitiyali, eitaalo olya kwatela mo ‘iinima mbyoka twe yi tegamena,’ mbyoka inaayi ningwa natango. Ngashingeyi itatu vulu okumona uuyuni uupe mboka Uukwaniilwa waKalunga wu li pokweeta. Mbela shika osha hala okutya kapu na uumbangi wokwiitaala iinima mbyoka twa tegelela?
6 Hasho nando. Paulus okwa yelitha kutya eitaalo oli na ekankameno lya kola. Sho a ti kutya eitaalo olyo “einekelo lya kola” okwa longitha uutumbulilo mboka tawu vulu wo okutolokwa “ondokumende yuumbangi.” Natu tye ando gumwe okwa tokola oku ku pa egumbo. Otashi vulika e ku pe ondokumende yuumbangi e ta ti: “Egumbo lyoye epe olyo ndika.” Kungawo, ina hala okutya omo to ka kala mombapila ndjoka, ihe okwa hala okutya ondokumende ndjoka oyi na uumbangi wa simana mboka tawu ulike kutya egumbo ndyoka olyoye, nokukala wu na ondokumende osha fa wu li na nale. Sha faathana, okukala wu na uumbangi wa kola okwa faathana nokukala wu na eitaalo lya kola.
7. Eitaalo lyashili olya kwatela mo shike?
7 Onkee ano, eitaalo lyashili olya kwatela mo einekelo lya kola noihaali tengauka ndyoka tali ulike kutya otwi igandja lela kuJehova Kalunga. Eitaalo ohali tu ningitha tu kale twe mu tala ko e li Tate yetu omunahole nokukala twi inekela kutya omauvaneko ge agehe ote ke ga gwanitha po. Ihe eitaalo lyashili otali ti oshindji. Ngaashi oshinima shi na omwenyo, olya pumbwa okukala tali kolekwa, opo li kale lya kola. Oli na okuulikwa miilonga, ngele hasho otali si. — Jak. 2:26.
8. Omolwashike eitaalo lya simana?
8 Omolwashike eitaalo lya simana? Paulus okwa gandja eyamukulo li shi okwiitaalwa. (Lesha Aahebeli 11:6.) Itatu vulu okukala tu na ekwatathano ewanawa naJehova nenge tu mu nyanyudhe ngele katu na eitaalo. Onkee ano, eitaalo olya simana ngele otwa hala okugwanitha po elalakano ndyoka iishitwa ayihe iinandunge yi na okugwanitha po. Elalakano ndyoka okuhedha popepi naTate yetu gwomegulu, Jehova, noku mu simanekitha.
9. Jehova oku ulike ngiini kutya oku shi kutya otwa pumbwa eitaalo?
9 Jehova oku shi kutya otwa pumbwa eitaalo li thike peni nomolwaasho he tu pe iiholelwa yi tu longe nkene tu na oku li koleka noku li ulika. Omagongalo gopaKriste oga yambekwa kuJehova sho ge na aalumentu aadhiginini mboka haye ga kwatele komeho ye shi okuholelwa. Oohapu dhe otadhi ti: ‘Natu holele eitaalo lyawo.’ (Heb. 13:7) Okwe tu pa wo iiholelwa yilwe. Paulus okwa nyola kombinga ‘yongundu onene yoonzapo’ yaalumentu noyaakiintu yopethimbo lyonale mboka ye tu tulila po oshiholelwa dhingi sheitaalo. (Heb. 12:1) Opu na aapiya aadhiginini yaJehova oyendji ye vulithe pwaamboka ya popiwa montopolwa 11 yAahebeli. MOmbiimbeli omu na omahokololo omawanawa taga popi kombinga yaalumentu naakiintu, aagundjuka naakuluntu ye na oonkalo dha yoolokathana mboka ya kala ye na eitaalo notaye tu longo oshindji pethimbo ndika eitaalo lya pumba.
Ongiini tatu vulu okuholela eitaalo lyayalwe?
10. Ekonakono lyetu lyopaumwene otali tu kwathele ngiini tu holele aalumentu naakiintu aadhiginini mboka ya popiwa mOmbiimbeli?
10 Ito vulu okuholela omuntu ngele ino mu tseya tango nawanawa. Sho to lesha oshileshomwa shika, oto ka mona kutya opwa ningwa omapekapeko gomuule ge ku kwathele wu tseye nawa aalumentu naakiintu mbaka ooitaali. Omolwashike itoo ningi omapekapeko ga gwedhwa po kungoye mwene? Sho to konakona paumwene, konakona Ombiimbeli muule to longitha iikwaniipangitho mbyoka wu na. Naasho to tedhatedha kwaashoka to ilongo, kambadhala okumona momadhiladhilo goye ehala nankene onkalo ya li pethimbo oshiningwanima shoka shopaMbiimbeli tashi ningwa. Kala ando wa fa opo wu li pehala mpoka, wu uvite omainyengo ngoka ga li taga ningwa nosho wo ezimba lyapo. Sha simanenena, kala ando wa fa wu wete nkene aantu mboka taya hokololwa ya li yu uvite. Sho to itula moonkalo dhaalumentu naakiintu mbaka aadhiginini, otaya ka kala aantu yolela kungoye noto ke ya tseya nawa nayamwe otaya ka kala ya fa ookuume koye aakulu.
11, 12. (a) Oshike tashi vulu oku ku ningitha wu pange uukuume naAbram naSarai? (b) Ongiini to vulu okumona mo uuwanawa moshiholelwa shaHanna, shaElia noshaSamuel?
11 Ngele owe ya tseya nawa, oto ka kala wa hala oku ya holela. Pashiholelwa, dhiladhila ando wa pewa oshinakugwanithwa oshipe mehangano lyaJehova. Natu tye ando owa pulwa wu tamunune mo uukalele woye momukalo gwontumba. Tashi vulika wa pulwa wu tembukile koshitopolwa hoka kwa pumbiwa aauvithi oyendji nenge wa pulwa wu longithe omikalo dhontumba ndhoka inoo igilila nenge kuu shi nale. Uuna to dhiladhila nokugalikana kombinga yoshinakugwanithwa shoka mbela itashi ke ku kwathela ngele owa tedhatedha koshiholelwa shaAbram? Abram naSarai oya li ya halelela okuthiga po onkalamwenyo ombwanawa muUr naashoka osha li she ye etela uuwanawa owundji. Ngele owa landula oshiholelwa shawo, oto ka kala wu uvite kutya owu ya shi nawa shi vulithe nale.
12 Sha faathana, ongiini ngele gumwe ngoka e ku pamba okwe ku ningi nayi, e to kala wa teka omukumo tashi vulika nokuli wu tokole okukala pegumbo ihoo yi we kokugongala? Ngele owa tedhatedha koshiholelwa shaHanna nonkene inee etha okuningwa nayi kuPeninna ku mu ethithe po okulongela Jehova, otashi ke ku kwathela wu ninge etokolo li li mondjila notashi vulika wu kale wa tala ko Hanna e li kuume koye kopothingo. Ngele owu uvite wa fa kuu na oshilonga nowa teka omukumo, uuna to konakona onkalo yaElia nankene Jehova e mu hekeleke otashi vulika wu ka kale wa hala okuninga kuume ke. Naagundjuka mboka taya thiminikilwa momikalo inaadhi yogoka kaanasikola ooyakwawo otaya ka kala ya hala okupanga uukuume naSamuel, ngele oyi ilongo nkene a li a kondjitha omanwethomo omawinayi goyanamati yaEli petsalihangano.
13. Mbela okuholela eitaalo lyaantu mboka ya popiwa mOmbiimbeli otaku ningi eitaalo lyoye li kale kaali na ongushu kuJehova? Shi yelitha.
13 Mbela okuholela eitaalo lyaantu mboka ya popiwa mOmbiimbeli otaku ningitha eitaalo lyoye li kale kaali na ongushu kuJehova? Hasho nando. Dhimbulukwa kutya Oohapu dhaJehova otadhi tu kumagidha tu holele ooitaali mboka. (1 Kor. 4:16; 11:1; 2 Tes. 3:7, 9) Oshikwawo, aantu yamwe mboka tatu ka konakona membo muka nayo oya li haya holele aantu aadhiginini mboka ye ya tetekela. Pashiholelwa, mOntopolwa 17 yembo ndika otwa mona kutya Maria okwa li a totha moohapu dhaHanna, shoka tashi ulike kutya okwa li e mu tala ko e li oshiholelwa oshiwanawa kuye. Mbela shoka osha li sha ningitha eitaalo lyaMaria li kale inaali kola? Hasho nando. Pehala lyaashono, oshiholelwa shaHanna osha li sha kwathele Maria a koleke eitaalo lye, opo i iningile edhina ewanawa puJehova Kalunga.
14, 15. Membo ndika omu na iinima yini, notatu ke li longitha ngiini?
14 Embo ndika olya nyanyangidhwa nelalakano lyoku ku kwathela wu koleke eitaalo lyoye. Oontopolwa tadhi landula odha kuthwa miitopolwa mbyoka ya holokele mOshungolangelo kohi yoshipalanyolo “Natu holeleni eitaalo lyawo.” Ihe omwa gwedhwa uuyelele uupe. Ontopolwa kehe oyi na omapulo ngoka tage tu kwathele tu yi kundathane notu tule miilonga uuyelele mboka. Omwa gwedhwa wo omathano omawanawa naangoka ga li nale miitopolwa mbika oga nenepekwa. Omu na wo iinima mbyoka tayi ke tu kwathela, ngaashi uualita nosho wo oshuuliki shethimbo lyiiningwanima. Embo Natu holeleni eitaalo lyawo olya nyanyangidhwa nelalakano lyoku tu kwathela sho tatu konakona paumwene, noyaandjetu nosho wo pekonakono lyegongalo. Aanegumbo oyendji otaya ka nyanyukilwa oku li lesha pamwe mokule.
15 Otwi inekela kutya embo ndika otali ke ku kwathela wu holele eitaalo lyaapiya yaJehova aadhiginini yonale. Notali ke ku kwathela wo wu koleke eitaalo lyoye sho to hedha popepi naHo yomegulu, Jehova.
