1. ¿Toni taman tein tetayokoltij kipanouaj taltikpakneminij?

JIOVA amo keman kinejnekik maj taltikpakneminij tajyouikan, maj kipolokan chikaualis uan maj ueuentsintiakan. Ta itanejnekilis katka maj takamej uan siuamej nemiskiaj itech se xochital kampa amo kipiaskiaj kokolis. Sayoj ke tein melauj, “nochi ten Dios itachijchiu; nochi yejuan tajyouijtiuitse” (Rom. 8:22). ¿Keniuj tikonnemilia ke momachilia Dios keman kiita ke taltikpakneminij tajyouiaj porin tajtakouanij? Uan no, miakej akin xiuejkejya kinsenkauaj keman okachi moneki maj kinpaleuikan (Sal. 39:5; 2 Tim. 3:3).

2. ¿Keyej akin kichiuaj kemej Cristo kitasojkamatij maj moajsikan itech ininnechikol tokniuan akin xiuejkejya?

² Tiitekitikauan Jiova tiktasojkamatij maj moajsikan itech nechikolmej takamej uan siuamej akin xiuejkejya. Inintamatilis techpaleuia uan tiknekij tiktojtokaskej ininneskayo ika takuaujtamatilis. Seki nejin tokniuan akin tikintasojtaj, tochankauan. Sayoj ke yeskij tochankauan oso amo, tinochin tiknekij maj kuali yetokan (Gál. 6:10; 1 Ped. 1:22). Yejua ika, tinochin techpaleuis komo tikitaj keniuj Dios kinita nejin tokniuan akin xiuejkejya. No tikitaskej toni moneki kichiuaskej ininchankauan uan nechikol kampa pouij uan ijkon kinyekpiaskej.

3, 4. 1) ¿Toni kitajtanij Jiova ika nochi iyolo akin kijkuiloj Salmo 71? 2) ¿Toni uelis kitajtaniskej Dios tokniuan akin xiuejkejya?

³ Salmo 71:9 kijtoua: “Amo xinechixtopeua keman nixiuejya. Amo xinechkaua keman kaxantok nochikaualis”. Nesi ke  itech Salmo 71 kisentoka tajtoua akin kijkuiloj Salmo 70 kampa ipeujyan ijkuiliujtok “De David”. Yejua ika, xa yejua David akin kichiuak nejon netataujtil. Yejua kitekitilij Dios keman katka telpochok hasta keman xiuejya katka, uan Jiova kipaleuij maj kichiua uejueyi taman (1 Sam. 17:33-37, 50; 1 Rey. 2:1-3, 10). Maski ijkon, kimachilij ke monekia kitajtanis Jiova maj kisentokaskia kitatiochiuiskia uan kiyekpiaskia (xikonixtajtolti Salmo 71:17, 18).

⁴ Itech nechikolmej moajsij miakej tokniuan akin tamatij kemej David. Maski xiuejkejya uan kipanotokej “tonalmej tein ouijkej”, kisentokaj kichiuaj nochi tein uelij uan ijkon kiueyichiuaj Jiova (Ecl. 12:1-7). Miakej amo uelijok kichiuaj itech ininnemilis kemej achto kichiuayaj, kemej tanojnotsaskej. Sayoj ke ijkon kemej David, ueli kitataujtiaj Jiova maj kisentoka kintatiochiui uan maj kinyekpia, uan kiyekmatij ke yejuatsin kinankilis ininnetataujtil. Ta itech ininnetataujtil kijtouaj netekipacholis tein kipanouaj kemej tein Dios kiolinij David maj kijkuilouani.

5. ¿Keniuj Jiova kinita tokniuan akin xiuejkejya akin amo kikauaj?

⁵ Biblia kiyeknextia ke Jiova kinteltasojta tokniuan akin xiuejkejya akin amo kikauaj uan kichia maj itekitikauan kinpoujkaitakan (Sal. 22:24-26; Prov. 16:31; 20:29). Itech Levítico 19:32 kijtoua: “Moneki timoajokuis iixpan akin kuapochiktik, uan moneki tikpoujkaitas akin xiuejya, uan moneki tikmoujkatokas moDios. Nejua niJiova”. Kemaj, keman moijkuiloj nejon tajtolmej motelnekia kinpoujkaitaskej akin xiuejkejya uan axkan kisentoka ijkon. Sayoj ke ¿akoni moneki kinyekpias uan kinmakas tein kinpoloua?

6. ¿Toni neskayot kikauak Jesús keman tanauatij maj kiyekpianij imomaj?

⁶ ITajtol Dios techiluia: “Xikpoujkaita mopopaj uan momomaj” (Éx. 20:12; Efes. 6:2). Jesús kinextij ke motelneki nejin tanauatil keman kiniluij fariseos uan escribas ke tel amo kuali tein kichiujtoyaj porin amo kinekiaj kinixpanoltiskej inintatuan (Mar. 7:5, 10-13). Jesús kitemakak se kuali neskayot itech nejin taman. Kemej neskayot, keman yaya momikilitia itech kouit, kinauatij Juan, imomachtijkauj akin kiteltasojtaya, maj kiyekpiani imomaj akin nesi ke amo nemiaok itakauj (Juan 19:26, 27).

7. 1) ¿Toni tayolmajxitilis kitemakak tatitanil Pablo keman ika tajtoj ke moneki tikinixpanoltiskej totatuan? 2) ¿Toni ika tajtojtoya Pablo keman kijtoj nejon tajtolmej?

⁷ Jiova ika ichikaualis kiolinij tatitanil Pablo maj kijkuilouani ke akin kichiuaj kemej Cristo moneki kinixpanoltiskej ininchankauan (xikonixtajtolti 1 Timoteo 5:4, 8, 16). Maj tikitakan toni ika tajtojtoya Pablo keman kijtoj nejin tajtolmej. Yejua kiiluijtoya Timoteo akonimej ueliskiaj kiseliskej nepaleuil itech nechikol uan akonimej amo. Kiyeknextij ke akin yekinika monekia kinyekpiaskej siuamej akin xiuejkejya akin amo nemiajok inintakauj yejuan ininkoneuan, ininixuiuan uan oksekin ininchankauan akin kichiuayaj kemej Cristo. Komo ijkon kichiuayaj, itech nechikol amo monekiskia kinpaleuiskej ika tomin porin amo monekia. No ijkon axkan, se taman kemej tokniuan kichiuaj “ten Dios kimonekiltia”, komo kinmakaj tein kinpoloua ininchankauan.

8. ¿Keyej Biblia amo senkis kijtoua keniuj se kinyekpias se itatuan akin xiuejkejya?

⁸ Ika tajtolmej tein amo ouijkej, tokniuan akin uejueykejya yekinika moneki kiitaskej maj inintatuan kipiakan tein moneki. Uan maski Pablo ininka tajtojtoya kalyetouanij akin kitekitiliaj Dios, tokniuan moneki kinyekpiaskej inintatuan maski yejuan amo pouij itech nechikol. Tataman kemej monekis kinyekpiaskej inintatuan. Amo nochin kipanouaj sayoj se taman. Tein moneki kipiaskej, kemej tamatij uan kokolis  tein kijyouijtokej yeski tataman. Sekin akin xiuejkejya kipiaj miakej ininkoneuan uan oksekin sayoj se. Sekin kiseliaj se nepaleuil tein kitemakaj tekiuanij, sayoj ke oksekin amo. Akin moneki maj kinyekpiakan no tataman tein kiuelitaj. Yejua ika, amo taixejekol yeskia nion amo se kinextiskia netasojtalis komo tikijtouaj ke amo kuali kemej aksa kinyekpia ichankauan akin xiuejkejya. Jiova uelis kitiochiuas tein yeski tein se kiixpejpenas komo mouika ika tein kijtoua iTajtol uan uelis kichiuas maj kuali kisa, ijkon kemej kichiujtiuits itech itonaluan Moisés uan hasta axkan (Núm. 11:23).

9-11. 1) ¿Toni ouijkayomej uelis kipiaskej seki tokniuan? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.) 2) ¿Keyej konemej akin uejueykejya uan miak tonalmej kitekitiliaj Jiova moneki maj amo niman kikauakan tekit tein kichiujtokej? Xikonijto se neskayot.

⁹ Keman konemej uejka nemij, uelis yeski ouij kuali kinpaleuiskej inintatuan. Xa monekis niman kinkalpanoskej porin semej uetsik, postekik se iomiyo oso kipanok okse taman tein amo kuali. Uan satepan xa monekis kiyekpiaskej, uelis yeski sayoj seki tonalmej oso uejkauas. *

¹⁰ Tokniuan akin miak tonalmej kitekitiliaj Jiova uan uejka tapaleuijtokej xa monekis kiixpejpenaskej seki taman tein ouij. Akin tekitij Betel, misioneros uan tokniuan takalpanouanij kiteltasojkamatij tekit tein kiselianij, ta kiitaj kemej se tatiochiualis tein Jiova kinmakak. Sayoj ke, komo inintatuan kokolispeuaj, yekinika taman tein kinemiliaj uelis yeski nejin: “Moneki tikauaskej tekit tein tikchiujtokej uan timokepaskej kalijtik uan ijkon uelis tikinyekpiaskej totatuan”. Sayoj ke achto ke kichiuaskej nejon, kuali yeskia maj kitataujtikan Jiova uan maj kiyekitakan ox yekmelauj moneki mokepaskej iniuan inintatuan oso ox yejuan ijkon kinekij. Amo akin moneki ijsiujka kinemilis kikauas tekit tein kichiujtok, porin amo nochipa monekis. Kokolis tein kipiaj inintatuan xa amo uejkauas uan xa seki tokniuan itech ininnechikol kiitaskej ke uelis kinpaleuiskej (Prov. 21:5).

¹¹ Kemej neskayot, maj tiknemilikan tein kinpanok ome iknimej akin uejka kitekitilijtoyaj Jiova. Se kichiujtoya tekit kemej misionero ompa Sudamérica, uan okse tekitia itech ueyi kali kampa techixyekanaj ompa Brooklyn (Nueva York). Keman inintatuan monekia kiseliskej nepaleuil, omen iknimej uan ininnamik yajkej Japón kinkalpanotoj uan ijkon kiitaskiaj toni ueliskiaj kichiuaskej. Namikuanij akin nemiaj Sudamérica kinemilijtoyaj kikauaskej tekit tein kiselijkaj uan mokepaskej kalijtik. Keman kinemilijtoyaj nejon, kinnotsak akin kinixyekana tayekananij itech nechikol kampa monechikouayaj inintatuan. Tayekananij monojnotskaj ika tein panotoya uan kinekiaj maj tokniuan akin kichiujtoyaj tekit kemej misionero kisentokaskiaj tekitiskiaj kampa tapaleuijtoyaj. Kitasojkamatiaj kuali tekit tein yejuan kichiujtoyaj uan kinekiaj kinpaleuiskej maj kinyekpianij inintatuan. ¡Nochin kalyetouanij kiteltasojkamatkej nejon tein kichiujkej ika netasojtalis!

12. ¿Toni moneki kiyekitaskej kalyetouanij akin kichiuaj kemej Cristo keman kiixpejpenaskej keniuj kinyekpiaskej inintatuan?

¹² Tein yeski tein kichiuaskej kalyetouanij akin kichiuaj kemej Cristo uan ijkon kinyekpiaskej inintatuan akin xiuejkejya, nochin moneki kiitaskej maj kuali ika motajto itokay Dios. Maj amo keman tikchiuakan kemej tayekananij itech taneltokalis akin nemiaj itech itonaluan Jesús (Mat. 15:3-6). Tein tikixtaliaj tikchiuaskej tiknekij maj kiueyitali Dios uan inechikol (2 Cor. 6:3).

13, 14. ¿Keniuj kinextia Biblia ke nechikol moneki kinyekpias tokniuan akin xiuejkejya?

¹³ Amo nochin ueli kinpaleuiaj tokniuan akin miak tonalmej kitekitiliaj Jiova kemej  tikijtojkej achto. Sayoj ke, se taman tein panok itech yekinika siglo kinextia ke itech nechikolmej moneki motekipachoskej ika tein kinpoloua tokniuan akin xiuejkejya akin amo kikauaj Jiova. Biblia kijtoua ke itech nechikol tein moajsia Jerusalén “amo aken yetoya se tokniu ke ma amo kipia ten monekia”. Amo kijtosneki ke nochin kitelpiayaj tomin. Sekin amo teyi semi kipiayaj, sayoj ke “kinxejxelouiliayaj in tomin ne tokniuan, ijkon keme monekia cada senme” (Hech. 4:34, 35). Satepan mochiuak se kuejmol. Motematiltij ke sekin siuamej akin amo nemiajok inintakauj “amo kinyektamaka[ya]j”. Yejua ika, tatitanilmej kinixtalijkej takamej tamatinij akin kiitaskiaj maj nochin siuamej akin amo nemiajok inintakauj kinmakanij tein monekia uan maj amo kinchichikouianij (Hech. 6:1-5). Semi melauak ke nejon amo uejkauaskia; ta moixtalijka porin kinekiaj kinpaleuiskej akin mochiujkej itatojtokakauan Cristo itech Pentecostés xiuit 33 uan mokaujkej seki tonalmej ompa Jerusalén uan ijkon kichikauaskiaj inintakuaujtamatilis. Sayoj ke tein tatitanilmej kiixtalijkej kinextia ke nechikol uelis tapaleuis maj kinyekpiakan tokniuan akin kinpoloua tein moneki.

¹⁴ Kemej tikitakejya, Pablo kiiluij Timoteo kemanian nechikol monekia kipaleuis ika tein moixpanoltis se tokniuj siuat akin amo nemiaok itakauj (1 Tim. 5:3-16). No ijkon, ika ichikaualis Dios, Santiago kijtoj ke akin kichiuaj kemej Cristo moneki kinyekpiaskej konemej akin amo kipiaj inintatuan, siuamej akin amo nemiok inintakauj uan oksekin akin kipanouaj ouijkayomej oso kinpoloua tein moneki (Sant. 1:27; 2:15-17). Tatitanil Juan kimelauak: “Sekin tokniuan kipiaj miak tenika motekipanoske nikan taltikpak. Uan takan yejuan kitaske se tokniu ten amo teyi kipia, uan komo amo kipaleuiaj, yejuan nojonkes amo kipiaske tech ninyolijtik ne tetasojtalis de Dios komo amo teyi ika kipaleuiaj” (1 Juan 3:17). Komo sejsemej tokniuan moneki kinpaleuiskej akin kinpoloua tein moneki, no ijkon moneki kichiuaskej kemej nechikol.

15. ¿Toni uelis kichiuas maj tataman se kinpaleui tokniuan akin xiuejkejya?

¹⁵ Itech seki altepemej, tekiuanij kinpaleuiaj ika tomin akin xiuejkejya oso kitemakaj okseki taman nepaleuil (Rom. 13:6). Itech okseki altepemej, amo onkak nejon nepaleuil. Yejua ika, tataman kemej kalyetouanij uan nechikol monekis kinyekpiaskej akin xiuejkejya. Miakej ininkoneuan akin kichiuaj kemej Cristo uejka nemij uan nejon xa kichiuas maj amo kinpaleuikan kemej kinekiskiaj. Komo ijkon, konemej uelis monojnotsaskej iniuan tayekananij itech nechikol kampa mosentiliaj inintatuan uan ijkon  kiyekitaskej maj nochin kiajsikamatikan tein kipanouaj kalyetouanij. Tayekananij xa uelis kinpaleuiskej inintatuan nejon tokniuan maj kiselikan nepaleuil tein motemaka ompa kampa nemij. Xa no kiitaskej seki taman tein uelis kinmatiltiskej ininkoneuan, kemej ijkuak inintatuan amo kiitaj amamej kampa nesi tein moneki kiixtauaskej oso ke amo tayitokej pajti. Komo konemej uan tayekananij kuali monojnotsaj, nejon uelis tapaleuis maj kuejmol amo moskalti uan no maj kiitakan toni uelis kichiuaskej tein okachi tapaleuis. Konemej semi yolseuij porin aksa yetok ompa tein kinpaleuia inintatuan uan kinmatiltiaj tein yeski taman tein moneki.

16. ¿Toni kichiuaj seki tokniuan uan ijkon kinpaleuiaj tokniuan akin xiuejkejya?

¹⁶ Seki tokniuan kiixtaliaj kinyekpiaskej tokniuan akin xiuejkejya nochi tein ueliskej porin kintasojtaj. Yejuan kinyekpiaj kemej yeskiaj ininchankauan. Sekin moxejxelouiliaj tekimej tein moneki mochiuas iniuan okseki tokniuan uan mopapatatiyouij keman kinyekpiaj. Kemej tein kipanotokej itech ininnemilis kichiua maj amo ueli kitekitilikan Jiova miak tonalmej, ika yolpakilis kinpaleuiaj ininkoneuan tokniuan akin xiuejkejya maj kisentokakan kichiujtokan tekit tein kiselijkej. ¡Tel kuali tein kichiuaj nejon tokniuan! Sayoj ke maski kichiuaj nejon, yejuan konemej moneki kinpaleuiskej inintatuan nochi tein ueliskej.

17, 18. ¿Keyej moneki maj kipiakan kuali tanemilil akin xiuejkejya uan akin kinyekpiaj?

¹⁷ Akin xiuejkejya uan akin kinyekpiaj uelis mochikauaskej maj amo okachi ouij mochiua tein kipanotokej. Komo kipiaj kuali tanemilil kintelpaleuis. Kemansa, akin xiuejkejya amo kuali momachiliaj uan hasta tel tayokoyaj. Yejua ika, tejuatsin xa monekis okachi tionmochikauas uan ijkon uelis tikonpoujkaitas uan tikonyolchikauas akin xiuejkejya keman tikonijtos tein kuali ijkuak iniuan tionmonojnotsas. Tokniuan akin xiuejkejya akin amo kikauaj Jiova kinnamiki maj tikiniluikan ke kuali tein kichiuaj. Jiova amo kielkaua tein kichiuanij uan ijkon uelis kitekitiliskej, uan tejuan moneki amo no tikelkauaskej (xikonixtajtolti Malaquías 3:16 uan Hebreos 6:10).

¹⁸ Komo amo tikauaj maj nochi techkuejmolo, techpaleuis maj tikxikokan ouijkayomej tein mojmostaj tikpiaskej (Ecl. 3:1, 4). Miakej tokniuan akin xiuejkejya mochikauaj amo tajtaniskej maj nochipa mochiua kemej yejuan kinekij. Kiajsikamatij ke okachi kuali kinyekpiaskej uan okachi kinkalpanoskej komo kipiaj kuali tanemilil. Miakpa tikakinij ke akin kiitatij se tokniuj akin xiuejya kijtouaj: “Nejua niknemiliaya nikyolchikauas, sayoj ke yejua nechyolchikauak” (Prov. 15:13; 17:22).

19. ¿Toni kinpaleuis akin xiuejkejya uan akin ayamo maj amo mosenkauakan keman kipanoskej ouijkayomej?

¹⁹ Tiknejnekij maj ejko tonal keman amo onkasok tajyouilis uan tein amo kuali tein tikpanouaj porin titajtakouanij. Sayoj ke, tiitekitikauan Dios moneki titanemiliskej itech nemilis nochipaya tein tikpiaskej satepan. Tikmatij ke komo titakuaujtamatij ke Dios kichiuas tein motenkaua, techpaleuis maj titaxikokan keman tikpiaskej ouijkayomej. Ika nejon takuaujtamatilis, “amo keman timoyolkejkepaj tech totekiu. Uan maski totakayo kuetautiu mosta mosta, pero tech totalnamikilis Dios kachi ok techchikaualismakatiu mosta mosta” (2 Cor. 4:16-18; Heb. 6:18, 19). Sayoj ke, ¿toni okse taman uelis kinpaleuis akin moneki kinyekpiaskej akin xiuejkejya? Itech okse tamachtilis tikitaskej seki tayolmajxitilis tein techpaleuis.