1, 2. ¿Keniuj momachilianij itekitikauan Dios itech nejin taltikpak, uan toni taman kali kipiaj?

 ¿TIKONMACHILIA kemej yeskia tionyetok mochan itech nejin taltikpak? Komo amo, amo sayoj tejuatsin ijkon tionmomachilia. Ijkon kemej panouanij xiujmej, nochin akin yekmelauj kitasojtaj Jiova, momachilianij kemej tepalyetonij itech nejin taltikpak. Kemej neskayot, seki itekitikauan Dios akin amo keman kikaujkej, ijkuak mokalajchiujtinemiaj itech tal tein pouia Canaán, “mopouayaj senteixteno de ke yejuan sayo se rato san tepalyetinemij” (Heb. 11:13).

² Ijkon kemej yejuan, imomachtijkauan Jesús akin taixpejpenalmej, tein ‘poutinemij ne eluiyaktsinko’, momachiliaj kemej ‘analtekokayome ten kalyetinemij sekan de ininpueblo’ itech nejin taltikpak (Filip. 3:20; 1 Ped. 2:11). Uan ‘oksekin ichkamej’, “amo no poutinemij nikan taltikpak” ijkon kemej Jesús (Juan 10:16; 17:16). Sayoj ke nejon amo kijtosneki ke amo kipiaj se kali kampa nemiskej. Tein melauj, kipiaj nepaleuil itech se kali tein amo onkani okse kemej nejon kampa kuali momachiliaj uan kinnextiliaj netasojtalis, se kali tein amo ueli moita ika toixtololouan, ta sayoj ika totakuaujtamatilis. Moisés kijkuiloj: “Jiova, tejua timochiuani se yekmelauj tochan itech tonalmej tein panouanij uan nochipaya” (Sal. 90:1). ¿Keniuj Jiova mochiuak ‘se yekmelauj ininchan’ itekitikauan tein amo keman kikaujkej akin nenkej ne uejkauj? ¿Keniuj no ijkon Jiova mochiuani kemej ichan ixolal tein kiuika itokay? ¿Uan keniuj satepan sayoj yejuatsin mochiuas tochan tein amo tapolos?

3. ¿Ika toni kinextia Salmo 90:1 ke tamati Jiova uan keyej?

³ Biblia kemansa kinextia ke Jiova tamati kemej se teisa tein ueli tikitaj uan ijkon uelis tikyekajsikamatiskej ikualneskayouan.  Kemej neskayot, Salmo 90:1 kinextia ke Jiova tamati kemej se kali oso kansaika kampa se nemis. Ijkon moijtoua porin yejuatsin kimaka nepaleuil ixolal, uan nejon kichiua porin Jiova netasojtalis (1 Juan 4:8). Uan no se Dios akin kitemaka yolseuilis tein kinpaleuia akin amo kikauaj maj ‘amo moujkanemikan’ (Sal. 4:8). Kemej neskayot, maj tikitakan keniuj Jiova mochiuak kemej ininchan Abrahán, Isaac uan Jacob.

4, 5. ¿Keniuj Jiova mochiuak ‘se yekmelauj ichan’ Abrahán?

⁴ Uelis techpaleuis maj tiknemilikan keniuj momachilij Abrahán, akin nejon tonalmej motokaytiayaok Abrán, keman Jiova kiiluij: “Xikisa itech moxolal uan xikinkaua mochankauan [...] uan xiyouj itech tal tein nimitsnextilis”. Komo nejon takat yolkuali kimouiliaya kichiuas nejon, tikyekmatij ke yolseuik keman kikakik tein Jiova kisentokak kiiluij: “Ika mokoneuan nikchiuas se ueyi altepet uan nimitstiochiuas uan yekmelauj nikchiuas ueyi motokay [...]. Uan yekmelauj nikintiochiuas akin mitstiochiuaskej, uan akin mitsijtouiliskej maj mitspano tein amo kuali, no ijkon nikinijtouilis maj kinpano tein amo kuali” (Gén. 12:1-3).

⁵ Ika nejin tajtolmej, Jiova moyektenkauak ke mochiuaskia se yekmelauj ininnepaleuil Abrahán uan ikoneuan (Gén. 26:1-6). Uan ijkon kichiuak kemej motenkauak. Kemej neskayot, faraón akin moajsia Egipto uan tekiuaj Abimélec akin moajsia Guerar, kintsakuilij maj amo ika mauiltianij Sara nion maj kimiktianij Abrahán. Uan no ijkon kinyekpiak Isaac uan Rebeca (Gén. 12:14-20; 20:1-14; 26:6-11). Uan “amo kikauak maj nion se taltikpaknenkej kinijtakouani, ta kemej kinpaleuiaya, kintakaualtij tekiuanij keman kijtoj: ‘Amo xikinmatokakan notaixpejpenaluan, uan notanauatijkauan amo xikinchiuilikan tein amo kuali’” (Sal. 105:14, 15).

6. ¿Toni kiiluij Isaac maj kichiuani Jacob, uan keniuj xa momachilij Jacob?

⁶ Semej nejon tanauatianij akin kiselij nepaleuil yejua Jacob, iixuiuj Abrahán. Keman ajsik tonal ijkuak monamiktiskia, ipopaj Isaac kiiluij: “Amo xikixpejpena kemej monamik iichpochuan Canaán. Ximoajokui, xiyouj Padán-aram, ichan Betuel, ipopaj momaj, uan ompa xikixpejpena kemej monamik semej iichpochuan Labán” (Gén. 28:1, 2). Jacob kichiuak kemej kinauatij ipopaj. Yejua kikauak nepaleuil tein kimakayaj ichankauan akin nemiaj Canaán, uan xa iselti ojtokak tel miak kilómetros hasta ajsik itech tal tein pouia Harán (Gén. 28:10). Xa motajtaniaya: “¿Kanachi tonalmej amo niyetos nochan? ¿Kuali nechselis notío uan nechmakas se iichpoch kemej nonamik akin kiueyichiua Dios?”. Komo kitekipachouaya nejon, tikyekmatij ke yolseuik keman ajsik itech xolal Luz, tein ompa hasta Beer-seba katka kemej 100 kilómetros. ¿Toni panok ompa?

7. ¿Toni Jiova kiyekmatiltij Jacob itech se takochitalis tein kipiak?

 ⁷ Ompa Luz, Jiova monextij itech se takochitalis tein kipiak Jacob uan kiiluij: “Nikan niyetok mouan uan yekmelauj nimitsyekpias itech nochi ojti kampa tiyajtok, uan yekmelauj nikchiuas ximokepa itech nejin tal, porin amo nimitskauas hasta keman yekmelauj nikchiuasya tein nimitsiluij” (Gén. 28:15). ¡Tikyekmatij ke Jacob semi kiyolseuij uan kiyolchikauak nejon tein Jiova kiiluij ika netasojtalis! Satepan ke kipanok nejon, ¿ueli timonemiliaj ke kisentoka nejnemi ika takuaujtamatilis, uan kinejneki kiitas keniuj Dios kichiuas tein motenkauak? Komo tejuatsin tikonkauak mochan, uan xa tiontanojnotsato itech okse ueyi altepet, tikyekmatij ke tikonajsikamati keniuj momachilij Jacob. Uan tikneltokaj ke tikonitani miak taman tein kinextiani ke Jiova no ijkon mitsonyekpiani.

8, 9. ¿Keniuj Jiova mochiuak ‘se yekmelauj ichan’ Jacob, uan toni techmachtia nejon?

⁸ Keman Jacob ajsik Harán, itío Labán tel kuali kiselij uan satepan kimakak Lea uan Raquel kemej inamikuan. Sayoj ke ijkon kemej panouayaj tonalmej, Labán kinekik maj okachi kitelpaleui, uan majtakpa kipatilij itaxtauil (Gén. 31:41, 42). Jacob kixikoj nochi nejon porin takuaujtamatia ke Jiova kisentokaskia kiyekpiaskia. Uan ijkon panok, porin keman mokepak Canaán kipiaya “uejueyi oloch ichkamej, uan takeualmej uan siuatakeualmej uan camellos uan asnos” (Gén. 30:43). Semi motasojkamatia, yejua ika kiiluij Jiova: “Nikmachilia ke amo nechnamiki nochi ueyi netasojtalis tein amo tami uan nochi melaujkayot tein tiknextiliani motekitikauj, porin sayoj ika notopil nikpanauij nejin Jordán uan axkan nikajxitijya ome takenkalmej” (Gén. 32:10).

⁹ Nejin neskayomej technextiliaj keyej Moisés uelik kiyekijtoj: “Jiova, tejua timochiuani se yekmelauj tochan itech tonalmej tein panouanij uan nochipaya” (Sal. 90:1). Itajtoluan no semi melauak axkan, porin Jiova, akin amo “mopapa[ta]tinemi [...] keme [...] yekauil”, kisentoka mochiua ininchan akin amo kikauaj, kampa kipiaj nepaleuil uan kuali momachiliaj (Sant. 1:17). Maj tikitakan keniuj.

10. ¿Keyej uelis senkis tikneltokaskej ke Jiova kisentoka mochiua ininchan itekitikauan?

¹⁰ Xikonnemili ke tionmoajsi ininixpan tamelauanij uan tikontematiltijtok tein kichiua se taltikpaknenkej tein tikonmati ke tel tamatkej uan tel chikauak, akin semi amo yolkuali, takajkayaua uan temiktia, uan noyampa taltikpak moajsij akin kitekitiliaj. ¿Keniuj tionmomachiliskia tiotakpa keman tionkisaskia kampa tamelauaj? ¿Melauj ke amo tionyolseujkayaskia? Tein melauj, onkaskia keyej tiontajtaniskia nepaleuil. Nejin neskayot kinextia keniuj timoajsij tiitekitikauan Jiova, akin ika yolchikaualis kuali ika titajtouaj uan tiknextiaj nochi tein amo kuali tein kichiua Satanás akin kiixnamiki yejuatsin (xikonixtajtolti Apocalipsis 12:17). Sayoj ke, ¿ueli techtsakuilia Satanás? ¡Amo! Tein melauj, kisentoka mopataua tanojnotsalis uan nejon sayoj mochiua porin Jiova kisentoka mochiua tonepaleuil, “se yekmelauj tochan”, uan okachiok itech nejin itamian tonalmej (xikonixtajtolti Isaías 54:14, 17). Sayoj ke yejuatsin amo uelis mochiuas tonepaleuil tein amo tapoloua, komo tejuan tikauaj maj Satanás techtanejnekti uan maj techkixti tochan.

11. ¿Toni okse taman techmachtiaj Abrahán, Isaac uan Jacob?

¹¹ Nikan tikajsij okse taman tein techmachtiaj Abrahán, Isaac uan Jacob. Maski nemiaj Canaán, amo mokuiaj iniuan tein ompa nemiaj, porin kitauelitayaj auilnemilis uan nochi tein amo kuali tein kichiuayaj (Gén. 27:46). Yejuan moyekanayaj ika tamachtilis tein Dios kitemaka, uan amo monekia maj nochi kiniluianij toni ueliskiaj kichiuaskej uan toni amo. Ika tein kimatiaj keniuj tamati Jiova uan ikualneskayouan, kimatiajya keniuj monekia monejne miltiskej.  Kemej yejuatsin katka ininchan, amo kinejnekiaj kinetechoskej tein onkak nikan taltikpak hasta kampa ueliskiaj. Ta yejuan kitalkauiayaj nochi tein ueliskiaj. ¡Tel kuali neskayot techkauilijkej! ¿No ijkon tikonchiua kemej nejin itekitikauan Dios keman tikonixpejpena akoni iniuan tionmouikas oso tein ika tionmoixpetanis? Tetayokoltij tikijtoskej ke sekin tokniuan itech inechikol Dios, kinextiaj ke itech seki taman, kimachiliaj kemej yeskia ininchan nejin taltikpak kampa taixyekana Satanás. Komo no ijkon tikonmachilia maski sayoj tepitsin, xikontataujti Jiova maj mitsonpaleui. Xikonelnamiki ke nejin taltikpak kiixyekana Satanás akin sayoj kitemoua itanejnekilis uan amo toka motekipachoua (2 Cor. 4:4; Efes. 2:1, 2).

12. 1) ¿Keniuj kinyekpia Jiova itekitikauan? 2) ¿Keniuj tionmomachilia keman tiontanemilia itech nochi nepaleuil tein Jiova kitemaka?

¹² Komo amo tiknekij tiuetsiskej itech itamekauilis Amokuali, moneki senkis tikseliskej nepaleuil tein Dios kinmaka itekitikauan, akin kiitaj kemej ininchan. Kemej neskayot, kitemaka nepaleuil itech nechikolmej, taueyichiualis kemej kalyetouanij uan “takamej kemej netetayokolilmej”, tein kijtosneki tayekpianij akin Dios kinixpejpenak maj techyolseuikan uan maj techyolchikauakan maj tikixnamikikan ouijkayomej tein tikpiaj (Efes. 4:8-12, TNM). Tokniuj George Gangas, akin tel miak xiujmej katka semej Oloch Taojtokaltianij, kijtoj: “Keman niyetok iniuan [itekitikauan Dios] nikmachilia kemej yeskia nochan kampa niyetok iniuan nochankauan, tein tamati kemej se xochital”. ¿No ijkon tionmomachilia?

13. Ijkuak tikitaj Hebreos 11:13, ¿toni techmachtia tein motelneki?

¹³ Okse taman tein techmachtiaj nejon itekitikauan Jiova, yejua ke amo kintekipachouaya maj kinitanij ke taman monejnemiltiayaj. Kemej tikitakej itech  párrafo 1, “mopouayaj senteixteno de ke yejuan sayo se rato san tepalyetinemij nikan taltikpak” (Heb. 11:13). ¿No ijkon tikonixtalia amo tionmonejnemiltis kemej oksekin? Kemej tikmatij, uelis semi techouijmakas tikchiuaskej nejon. Sayoj ke, ika inepaleuil Dios uan oksekin tokniuan, uelis tikchiuaskej. Xikonelnamiki ke miakej tokniuan no ijkon kipanouaj. Tein melauj, nochin akin kinekij kitekitiliskej Jiova moneki kisentokaskej kiixnamikiskej Satanás uan taltikpak kampa taixyekana (Efes. 6:12). Sayoj ke uelis titataniskej komo titakuaujtamatij iuan Jiova uan tikitaj Dios kemej tochan tein amo tapoloua.

14. ¿Toni taman “altepet” kichiayaj itekitikauan Jiova?

¹⁴ Ijkon kemej kichiuak Abrahán, tejuan no moneki maj tikpiakan totachialis itech netetayokolil (2 Cor. 4:18). Tatitanil Pablo kijkuiloj ke Abrahán “kichiaya altepet tein kipia kuajkuali tatsineualonimej, tein Dios kichijchiuak”  (Heb. 11:10, TNM). Axkan tikmatij ke “altepet” yejua iTekiuajyo Dios, tein Abrahán monekik kichias maj ejkoni. Sayoj ke tejuan uelis tikijtoskej ke amo moneki tikchiaskej, ta tekititokya ne iluikak. Uan no, tein Biblia kijtoua, kinextia ke amo uejkaua senkis taixyekanas itech taltikpak. ¿Tikonita ke yekmelauj moajsi iTekiuajyo Dios? Ijkon kemej tionmonejnemiltia, kemej tikonita tein onkak nikan taltikpak uan tein tikontayekanaltia, ¿nesi ke yekmelauj tikonneltoka? (Xikonixtajtolti 2 Pedro 3:11, 12.)

15. ¿Toni kinpanos akin takuaujtamatij ke tein onkak nikan taltikpak kinmakas nepaleuil?

¹⁵ Ijkon kemej ajsitiyas itamilis nochi tein onkak nikan taltikpak kampa Satanás taixyekana, onkas okachi “ueyi tajyouilis” (Mat. 24:7, 8). Uan tikmatij ke nochi yeski ouij keman ualas ueyi tajyouilis. Xa noyampa taltikpak tauejueliuis uan amo onkas tein monekis, uan taltikpakneminij motelmoujtiskej (Hab. 3:16, 17). Kemej amo kimatiskej toni kichiuaskej, kemej yeskia kitemoskej nepaleuil itech “tepekoyokme uan tepeijtik” (Apoc. 6:15-17). Sayoj ke nion tepekoyokmej uan nion taltikpaknechikolmej tein kipiaj tekiuanij uan tanamakanij tein axkan moitaj ke semi chikaujkej kemej tepemej, amo kitemakaskej nepaleuil.

16. ¿Keniuj moneki tikitaskej nechikol uan keyej?

¹⁶ Sayoj ke itekitikauan Jiova kisentokaskej kipiaskej inepaleuil yejuatsin akin mochiua kemej ‘se yekmelauj ininchan’. Momachiliskej kemej tanauatijkej Habacuc akin kijtoj: “Niyolpakis iuan Jiova; yekmelauj nitelyolpakis iuan Dios akin nechmakixtia” (Hab. 3:18). ¿Keniuj Jiova mochiuas “se yekmelauj tochan” keman ualas ueyi tajyouilis? Moneki timochiaskej uan ijkon uelis tikitaskej. Sayoj ke tikyekmatij ke ijkon kemej kichiujkej israelitas keman kiskej Egipto, “uel miak tagayot” kisentokaskej pouiskej itech se nechikol, uan kisentokaskej kichixtoskej tein Dios kinnauatis (Apoc. 7:9; xikonixtajtolti Éxodo 13:18). ¿Keniuj kitemakas Jiova nejon tanauatilmej? Xa yeski itech nechikol. Tein melauj, nesi ke tel miak nechikolmej tein moajsij noyampa taltikpak mouikaj iuan “cuartos tein moajsij taijtik” kampa motemaka nepaleuil tein ika tajtoua Isaías 26:20 (xikonixtajtolti). ¿Tikonita ke motelneki timonechikoskej? ¿Niman tikontakamati tein Jiova technauatia ompa? (Heb. 13:17.)

17. ¿Keniuj Jiova mochiua ‘se yekmelauj ininchan’ itekitikauan tein amo kikaujkej maski amo nemijok?

¹⁷ Uan maski akin amo keman kikauaskej Dios momikiliskej achto ke peuas ueyi tajyouilis, moajsiskej imako Jiova akin ‘yekmelauj ininchan’. Miak xiujmej satepan ke Abrahán, Isaac uan Jacob momikilijkej, Jiova kiiluij Moisés: “Nejua [...] iDios Abrahán, iDios Isaac uan iDios Jacob” (Éx. 3:6). Satepan ke Jesús no kijtoj nejon tajtolmej, kiajxitij: “Yejuatsin amo ininDios mikemej, ta akin yoltokej, porin iixpan nochin yejuan nemij” (Luc. 20:38, TNM). Itekitikauan Dios tein amo kikaujkej uan momikilijkejya, kemej yeskia nemiskiajok, porin yekmelauj kinajokuis (Ecl. 7:1).

18. Keman motayektalis nikan taltikpak, ¿keniuj Jiova mochiuas iuan ixolal ‘se yekmelauj ichan’ itech okse taman?

¹⁸ Amo uejkaua, keman motayektalis nikan taltikpak, Jiova no mochiuas iuan ixolal ‘se yekmelauj ichan’ itech okse taman. Apocalipsis 21:3 motenkaua: “Yejuatsin kalyetos iuan itaneltokakauan. Uan [...] inuan yetinemis”. Jiova yetos iniuan taltikpakneminij itechkopa Jesucristo, akin kiixtalij maj taixyekana nikan taltikpak mil xiuit. Ijkuak tamis nejon xiujmej, Jesús kimaktilis Tekiuajyot iTajtsin, keman kitamichiuasya tein Dios kinekia nikan taltikpak (1 Cor. 15:28). Nejon tonalmej uan satepan, Jiova kinixyekanas taltikpakneminij akin amo kipiaskejok tajtakol. ¡Tel kualtsin tein tikchiaj! Yejua ika, maj tiksentokakan tikchiujtokan Jiova kemej “se yekmelauj tochan” ijkon kemej kichiujkej itekitikauan tein nenkej ne uejkauj.