“¿KENIUJ tiyetok?”

Xa miakpa ijkon tikontajpalouani aksa, xa hasta tikonmatajpalouani oso tikonnauani. Maski tein momattokej kichiuaskej uan kijtoskej itech se xolal amo ijkon momattokej itech okse, sayoj onkak se taman tein kichiua maj se tetajpalo. Tein melauj, amo se tetajpalos oso amo se tanankilis keman tetajpalouaj uelis kinextis ke amo se motasojkamati oso ke amo se tapoujkaita.

Sayoj ke miakej ouij kinkisa tetajpaloskej. Sekin pinauaj oso omeyolouaj. Oksekin semi ouij kinkisa kintajpaloskej akin taman kemej ixtamatij, taman tein momattokej kichiuaskej, akin tominpiaj oso taman kemej moskaltijkej. Sayoj ke, hasta komo amo se kijtoua miak taman keman se tetajpaloua uelis semi tapaleuis.

Xionmotajtani: “¿Keniuj tapaleuia keman se tetajpaloua? ¿Toni kijtoua Biblia ika netajpalolis?”.

“Totajtsin Dios amo kinchichikojtasojta in tagayot” (Hech. 10:34.) Yejua nejon kijtoj tatitanil Pedro keman Cornelio, yekinika takat amo judío akin amo moneskayotijok, peuak poui itech nechikol kampa kichiuaj kemej Cristo. Satepan, kijkuiloj ke Dios “kimonekiltia ke tinochin ma timoyolnemilikan de totajtakoluan” (2 Ped. 3:9). Yekinika, xa tikijtoskej ke nejin tajkuilolmej kinnamiki akin momachtijtokej Biblia. Sayoj ke Pedro no kiniluij tokniuan: “Xikinmouiskapouakan nochi tagayot. Uan xikintasojtakan nochi in tokniuan” (1 Ped. 2:17). Kemej tikitaj, semi kuali komo tikintajpalouaj oksekin maski taman kemej moskaltijkej, taman kemej ixtamatij oso taman tein momattokej kichiuaskej. Nejin se taman kemej tikinnextiliaj ke tikinpoujkaitaj uan tikintasojtaj.

Tatitanil Pablo kiniluij tokniuan: “Ximoselijtiyakan ika ueyi pakilis se uan okse, ijkon keme Cristo techselij ya” (Rom. 15:7). Pablo okachi ininka tajtoj tokniuan akin kiyolchikaujkaj. Axkan, okachiok moneki maj tikinyolchikauakan tokniuan, porin Satanás okachiok kinixnamiki itekitikauan Dios (Col. 4:11; Apoc. 12:12, 17).

Biblia kinextia ke netajpalolis amo sayoj ika se kiselia aksa, ta no semi tapaleuia. Maj tikitakan seki neskayomej.

Achto ke Jiova kipanoltiskia inemilis iKonetsin itech iijtik María, kititanik se ángel maj iuan tajtoti María. Ángel kiluij: “Nimitstajpaloki, tejua ten Totajtsin Dios semi mitsyoliknelij ya. Uan Totekotsin mouantsin yetika”. María amo kiajsikamatia keyej se ángel iuan tajtojtoya, yejua ika “semi moyolmoutij”. Keman ángel kiitak nejon, kiluij: “Amo ximoyolmouti porin Totajtsin Dios semi mitsyoliknelijtiuits”. Uan no, kimelauilij ke Jiova kinekia maj yejua kiyolitiani Mesías. Nejon semi kiyolseuij María, uan motemakak kichiuas tein Dios kinekia keman kijtoj: “Kuali yetok, nejua niitekitikau de Totekotsin. Uan ma Dios kichiutika notechkakopaka nochi ten Tejuatsin tinechonilijtok” (Luc. 1:26-38).

Kitematiltis tein Jiova kijtouaya katka se ueyi tatiochiualis tein kiselijka nejon ángel. Sayoj ke, amo kinemilij ke amo kinamikia tajtos iuan se taltikpaknenkej tajtakolej. Ángel yekinika kitajpaloj María. ¿Toni techmachtia nejin neskayot? Ke nochipa moneki tikintajpaloskej uan tikinyolchikauaskej oksekin. Ika amo miak tajtolmej, uelis tikinpaleuiskej okseki tokniuan uan tikchiuaskej maj kimachilikan ke kinpatiuitaj itech ixolal Jiova.

Pablo kinixmatik miakej tokniuan itech nechikolmej tein pouiaj Asia Menor uan Europa. Itech amamej tein kintitanilij kijtoj akonimej kinekia maj kitajpalouilikan. Tikitaj nejin itech Romanos capítulo 16. Kemej neskayot, ika tajtoj Febe, “totasojikniu taneltokke”, uan kinnauatij tokniuan: “Xikselikan ne  Febe ika teiknelilis den tokaytsin de Totekotsin, ijkon keme kinnamiki kiseliske in taneltokani. Uan no nikneki xikpaleuikan ne Febe ika nochi ten kipolojtiyas”. Uan no, kijtoj: “Xikintajpalokan in tokniuan Priscila uan iyokich Áquila [...]. Uan semi nikueyitasojkamachilia Dios ika por yejuan. Uan amo sayo nejua. Ta, no nochi in taneltokani ten amo pouij keme judíos”. No kijtoj maj kitajpalouilianij seki tokniuan akin amo semi tikinixmatij. Kemej neskayot, ika tajtoj ika netasojtalis Epéneto uan no ininka tajtoj Trifena uan Trifosa, akin tel tekitiaj. Kemej tikitaj, Pablo amo omeyolouak kintajpalos tokniuan takamej uan siuamej (Rom. 16:1-16).

Xikonnemili keniuj semi yolpakkej nejon tokniuan keman kimatkej ke Pablo kinelnamikia ika netasojtalis. Xa okachiok kitasojtakej yejua uan okseki tokniuan. Uan no, xa okseki tokniuan moyolchikaujkej keman kikakkej nejon netajpalolis uan kinpaleuij maj kisentokanij kichikauanij inintakuaujtamatilis. Kemaj, keman se kinextia ke ininka se motekipachoua tokniuan uan ke se kinyolchikaua ika nochi se iyolo keman se kintajpaloua, kichiua maj okachi kuali mouikakan uan maj amo moxexelokan.

Keman Pablo temok Puteoli kampa ajsia barco uan yajki Roma, tokniuan kinamikitoj. Keman kinuejkaitak, “kiueyitasojkamachilij Dios uan ijkon kachi moyojyolchikauak” (Hech. 28:13-15). Kemansa, xa sayoj uelis titeixuetskiliskej oso timomaoliniskej. Sayoj ke hasta nejon uelis kiyolchikauas aksa, xa se akin amo kuali momachilia oso tayokoxtok.

Maj tikitakan ineskayo Santiago. Yejua monekik chikauak kinmelauas seki tokniuan akin kemej yeskia auilnentoyaj porin kinyolpaktiaya “tajtakolnemilis den nikan taltikpak” (Sant. 4:4). Sayoj ke maj tikitakan keniuj peuak tajtoua itech amat tein kintitanilij:

“Nejua ni Santiago, uan nitekitike de Dios uan nitekitike de Totekotsin Jesucristo. Uan nejuatsin namechtajpaloa nochi namejuan nanjudíos [...] ten nanmoyautokke nouiyampa” (Sant. 1:1.) Tikmatij ke nejin tajtolmej kinpaleuij tokniuan maj kikakinij tein kinyolmajxitiaya, porin kinextiayaj ke Santiago amo kimachiliaya ke okachi ueyichiujkej katka. Yejua ika komo titetajpalouaj ika yolyemanilis uelis tapaleuis maj amo ouij tekisa ika se tajtos hasta seki taman tein moneki moyektalis.

Uelis amo tikijtoskej miak tajtolmej, sayoj ke komo tiknekij maj tapaleui moneki kisas itech toyolo uan kinextis yekmelauj netasojtalis, maski tiknemiliskej ke amo akin kiita (Mat. 22:39). Se tonal, se tokniuj siuat kayot Irlanda ajsik nechikol keman yaya peuatiya. Ijsiujka kalakik, uan se tokniuj takat moixkepak, kiixuetskilij uan kiluij: “Nechyolpaktia nimitsitas”. Tokniuj siuat amo teyi kijtoj uan motalij.

Seki semana satepan, tokniuj siuat kiajsito tokniuj takat uan kiluij ke kipanotoyaj se ueyi ouijkayot kemej kalyetouanij. Yejua kiluij: “Semi nitayokoxtoya nejon tiotak uan hasta amo niualaskiaok nechikol. Amo semi nikelnamiki tein moijtoj itech nechikol, sayoj ke kemaj nikelnamiki tein tinechiluij. Kichiuak maj kuali nimomachiliani. Tasojkamatik”.

Tokniuj takat amo kimatia ke maski amo kijtoj miak tajtolmej, nejon tel tapaleuijkej. Tokniuj kijtoua: “Keman nechtapouij ke nejon tajtolmej kipaleuijkaj, niyolpakik porin niktajpaloj. Nejon kichiuak maj kuali nimomachiliani”.

Tekiuaj Salomón kijkuiloj: “Xiktamota mopantsin itech at, porin satepan ke panoskej miak tonalmej oksepa tikajsis” (Ecl. 11:1). Komo tikintajpalouaj oksekin, okachiok tokniuan, tinochin timoyolchikauaskej. Yejua ika, maj nochipa tikelnamikikan ke se tetajpalos semi tapaleuia.