1, 2. 1) ¿Tlake tlaouijkayotl tikixnamikij, uan tlake uelis techpanos teipa? 2) ¿Kenijkatsa techyolchikaua Isaías 41:10, 13?

SE TOSIUAIKNI katli tlatekipanoua kej precursora regular uan iueue tlatekipanoua kej ueuejtlakatl, kiijtoua: “Maske miak xiuitl nijchijtok miak tlamantli pampa nijneki kuali nijtekipanos Jehová, nojua tlauel nimotekipachoua. Amo ueli nikochi, uan yeka nimokokoua uan kemantika nikinyolkokoua toikniuaj ika tlen nikijtoua o nijchiua. Nimoiljuia ayokmo uelis nikijiyouis”.

² ¿Tijkuamachiliaj kenke nopa toikni kiampa kiyolmati? Nochi tlauel amo kuali tijyolmatij, pampa tiitstokej kampa Satanás tlanauatia, yeka tikixnamikij miak tlaouijkayotl. Nochi tlen techpano uelis kichiuas tlauel ma timotekipachokaj uan ma timoiljuikaj amo uelis tikijiyouisej, techpano kej se carro tlen mosokitoka uan amo ueli pankisa (Prov. 12:25). ¿Tlake tlamantli uelis kichiuas tlauel ma timotekipachokaj? Uelis pampa mijki se akajya, pampa timokokouaj o pampa techtlatsakuiltiaj. O uelis timotekipachouaj pampa tlauel ouij tikinmakasej tochampoyouaj tlen ika mopanoltisej pampa amo onka tekitl. Tlaj kiampa techpano, teipa uelis ayokmo tiyolpakisej uan amo tijpiasej chikaualistli. Maske tlauel ouij, toTeotsij iTlajtol kiijtoua Jehová kinektok techmapaleuis (xijpoua Isaías 41:10, 13).

3, 4. 1) ¿Tlake kiijtosneki kema Biblia kiijtoua kiyolchikajkej se maseuali? 2) ¿Tlake panos tlaj tlauel timotekipachojtokej?

 ³ Biblia kiijtoua kenijkatsa miakej toTeotsij itekipanojkauaj kinmapaleuijkej uan kinyolchikajkej, uelis ika tlen kiniljuijkej o ika tlen kichijkej. Kema Biblia kiijtoua kiyolchikajkej se maseuali, kiijtosneki kipaleuijkej kuali ma kiyolmati uan ayokmo ma motekipacho, kiampa ueliskia kichiuas tlen kinamiki (1 Sam. 23:16; Esd. 1:6). Nojkia kiijtosneki amo motekipachoua maske kipia tlaouijkayotl uan motemachia teipa kuali itstos.

⁴ Kemantika Biblia kiijtoua se maseuali tlauel motekipachoua, nopa kiijtosneki tlauel amo kuali kiyolmati o moiljuia ayokmo uelis kiijiyouis se kuesoli uan ayokmo motemachia itstos kuali teipa (2 Crón. 15:7; Heb. 12:12). Tlaj tlauel timotekipachojtokej o timoiljuiaj ayokmo kuali timouikaj iuaya Jehová kej achtouia, uelis kichiuas ayokmo ma tijchiuakaj kampeka tikixnamikisej kej kinamiki nopa tlaouijkayotl. ¿Tlake uelis techyolchikauas uan kiampa uelis tikijiyouisej uan tiyolpaktosej?

5. 1) ¿Tlake amo kinamiki tijchiuasej kema tijpiasej kuesoli, uan tlake moneki tikilnamikisej? 2) ¿Tlake tikixtomasej ipan ni tlamachtili?

⁵ (Xijpoua Sofonías 3:16, 17). Kema tijpiaj kuesoli, amo kinamiki tlauel timotekipachosej yon timomajmatisej. Moneki ma tikilnamikikaj Jehová yaya toTata uan ya tlauel techiknelia. Ya kineki ma tijkauakaj imako nochi tokuesoljuaj (1 Ped. 5:7). Uan Jehová techmokuitlauia kej kinmokuitlauik israeleuanij. Biblia kiijtoua: “ToTeko axkipolojtok ichikaualis para inmechmakixtis”. Ni kinextia ya nochipa kinmanauia itekipanojkauaj (Is. 59:1). Ipan ni tlamachtili tikixtomasej eyi tlapoualistli. Nopaya tijyekosej Jehová kineki kinmapaleuis uan kinyolchikauas itekipanojkauaj, uan kiampa inijuantij kichiuasej tlen ya kineki maske kiixnamikisej uejueyi tlaouijkayotl. Nojkia tikitasej kenijkatsa nopa tlapoualistli techyolchikaua tojuantij.

6, 7. ¿Tlake techmachtia pampa nopa israeleuanij tlatlankej?

⁶ Kema israeleuanij kinmakixtijtoyaj tlen Egipto, nopa amaleqeuanij kinteuijkej. Moisés kiiljuik Josué, se tlakatl katli amo majmauiyaya, ma kinyakana israeleuanij kema moteuiskiaj ininuaya ininkualankaitakauaj. Teipa Moisés tlejkok tlachikiltipa iuaya iikni Aarón uan seyok tlakatl tlen itoka Hur. Nopaya kinitayayaj kema moteuiyayaj. Nopa eyij tlakamej amo yajkej tlachikiltipa pampa majmauiyayaj.

⁷ Moisés moiljuijtoya kichiuas se tlamantli uan kiampa israeleuanij tlatlaniskiaj. Kikuik “ikuatopil toTeko” uan momatlalanki ika nopa kuauitl. Kema momatlalantoya, israeleuanij tlatlaniyayaj pampa Jehová kinmakayaya chikaualistli, uan kema makuatiyaya uan kitemouiyaya nopa kuauitl, ininkualankaitakauaj tlatlaniyayaj. Yeka Aarón uan Hur nima kipaleuijkej Moisés. Biblia kiijtoua “kikuikej se tetl para ipan moseuis uan Aarón iuaya Hur kimatlanantoyaj. Se moketski ika inejmatl uan se ika [iopoch]. Uajka san keja nopa Moisés uelki kiijiyouik ika ima uejkapa hasta kema kalajki Tonati”. Israeleuanij tlatlankej pampa Jehová kinmapaleuik (Éx. 17:8-13).

8. 1) ¿Tlake kichijki Asá kema kinteuiskiaj? 2) ¿Kenijkatsa timoiljuia uelis tijchiuasej kej Asá?

⁸ Jehová nojkia nima kinmapaleuiskia itekipanojkauaj kema itstoya tlanauatijketl Asá. Maske ipan Biblia kiijtoua miakej tlanauatianij kinpixtoyaj tlauel miakej tlateuianij, san nopa tlanauatijketl Zérah, katli euayaya Etiopía, kinpixtoya tlauel miakej itlateuijkauaj, kinpixtoya se millón katli kuali tlateuiyayaj. Asá san kinpixtoya kipano tlajko tlen nopa tlateuianij. ¿Tlake kichijki? ¿Motekipachok uan momajmatik?  Amo. Asá nima kiiljuik Jehová ma kimapaleui. Maske se tlateuijketl ueltoskia kiijtos amo ueliskiaj tlatlanisej, Biblia kiijtoua “toTeko [...] nochi ueli kichiua” (Mat. 19:26). Pampa toTeotsij tlauel kipia chikaualistli, “toTeko pejki kinmiktia nopa etiopíaeuanij iixpa Asá”. Uan tlanauatijketl Asá nochipa kitekipanok Jehová ika nochi iyolo (2 Crón. 14:8-13; 1 Rey. 15:14).

9. 1) ¿Tlake kiitak Nehemías kema tlakuepilik Jerusalén, uan kenijkatsa kiyolmatki? 2) ¿Kenijkatsa Jehová kinyolchikajki judíos pampa Nehemías momaijtok?

⁹ Nama ma tikitakaj kenijkatsa kimapaleuik Nehemías. Kema tlakuepilik Jerusalén, kiitak sekij ininkualankaitakauaj amo kinekiyayaj judíos ma kikualchijchiuakaj nopa tepamitl tlen Jerusalén uan yeka kinmajmatiyayaj. Nopa altepetl amo tleno kiyaualojtoya, uan judíos majmauiyayaj. ¿Kenijkatsa kiyolmatki Nehemías? ¿Momajmatik? Amo. Ya momajtoya nochipa kiiljuis Jehová ma kimapaleui, kej kichijtoyaj Moisés, Asá uan sekinok toTeotsij itekipanojkauaj. Yeka momaijtok pampa kinekiyaya Jehová ma kimapaleui. Uan Jehová kinyolchikajki judíos ika ‘iueyi chikaualis’ (xijpoua Nehemías 1:10; 2:17-20; 6:9). ¿Nojkia timotemachiaj Jehová techyolchikaua ika ‘iueyi chikaualis’?

10, 11. 1) ¿Kenijkatsa Satanás kineki techtsakuilis? 2) ¿Kenijkatsa techyolchikaua Jehová? 3) ¿Kenijkatsa mitspaleuijtok Jehová ika nochi tlen mitsmachtijtok?

¹⁰ Moneki tijmajtosej Satanás nochipa kinekis techtsakuilis ika miak istlakatili, ika tlanauatianij, ika katli tlayakanaj ipan religiones uan ika katli achtouia kitekipanouayayaj Jehová. ¿Kenke kineki techtsakuilis? Pampa kineki ayokmo ma titlajtolmoyauakaj. Jehová uelis techmapaleuis uan kineki kiampa kichiuas. Ya techyolchikaua ika itonal (1 Crón. 29:12). Yeka, tlauel moneki ma tikiljuikaj toTeotsij ma techmaka itonal, kiampa uelis tijtlanisej Satanás uan katli kinekij techtsakuilisej (Sal. 18:39; 1 Cor. 10:13). Nojkia tlauel tijtlaskamatiliaj toTeotsij pampa techyolchikaua ika iTlajtol. Uan nojkia techmaka miak tlamachtili ipan amatlajkuiloli tlen kisa sejse metstli. Ma tikilnamikikaj tlen kiijtoua Zacarías 8:9, 13 (xijpoua). Maske ni tlajtoli kiijtojkej kema kikualchijchiuayayaj nopa tepamitl ipan Jerusalén, ipan ni tonali nojua techyolchikaua.

¹¹ Jehová nojkia techyolchikaua ipan tlanechikoli, ipan uejueyi tlanechikolistli uan ipan escuelas kampa uelis tiasej timomachtitij. Tlen nopaya techmachtiaj, techpaleuia ma tijtekipanokaj toTeotsij pampa tikikneliaj, uan ma timosentlalikaj nojua tlauel titlatekipanosej uan kuali tijchiuasej se tekitl tlen techmakasej ipan Jehová itlanechikol (Sal. 119:32). ¿Tijkauaj ika nochi toyolo Jehová ma techmachti uan kiampa nojua tlauel kuali tijtekipanosej?

12. ¿Tlake moneki tijchiuasej tlaj tijnekij tikijiyouisej se kuesoli?

¹² Kej timomachtijtokej, Jehová kinpaleuik israeleuanij ma kintlanikaj amaleqeuanij uan etiopíaeuanij. Nojkia kinyolchikajki Nehemías uan judíos, kiampa kisenkajkej nopa tepamitl tlen Jerusalén. Ipan ni tonali, toTeotsij nojkia techmapaleuis nojua ma titlajtolmoyajtokaj maske timotekipachosej, techtlaijiyouiltisej o maske maseualmej amo kinekisej techtlakakilisej (1 Ped. 5:10). Jehová amo techkixtilis tokuesoljuaj. Yeka, tlaj tijnekij tikijiyouisej se kuesoli, moneki tijchiuasej se keski tlamantli. Moneki tijpouasej Biblia mojmostla, timomachtisej sejse chikueyi nochi tlen moixtomas ipan tlanechikoli, nochipa timonechikosej, timomachtisej Biblia toselti uan ininuaya tochampoyouaj, uan tikiljuisej Jehová ma techpaleui. Amo ma tijkauakaj yon se tlamantli ma techtsakuili, pampa Jehová techyolchikaua ika nochi ni tlamantli. Tlaj tijmatij nojua techpoloua tijchiuasej se tlen ni tlamantli, ma timomaijtokaj uan ma tikiljuikaj Jehová  ma techpaleui. Kiampa tikitasej kenijkatsa toTeotsij itonal techyolchikauas uan techpaleuis ma tijnekikaj tijchiuasej tlen ya kineki (Filip. 2:13). Uan tojuantij, ¿uelis tikinmapaleuisej uan tikinyolchikauasej sekinok?

13, 14. 1) ¿Tlake kiyolchikajki se toikni kema mijki isiua? 2) ¿Tlake uelis tijchiuasej uan kiampa tikinyolchikauasej sekinok?

¹³ Jehová techmakatok tlauel miakej toikniuaj ipan nochi Tlaltipaktli katli tlauel techikneliaj, uan inijuantij uelis techyolchikauasej. Apóstol Pablo kiijtok: “Ximoyolchikauakaj ipan toTeko inmojuantij tlen insiauij. Uan ximotetilikaj inmojuantij tlen inyamalijtokej ipan inmotlaneltokilis. Xijtokilikaj se ojtli tlen xitlauak” (Heb. 12:12, 13). Miakej toikniuaj kiampa kinpaleuijkej Cristo itokilijkauaj. Ipan ni tonali nojkia timoyolchikauaj. Ma timoiljuikaj ipan tlen kipanok se toikni katli mijki isiua uan kiixnamijki sekinok kuesoli. Ya kiijtok: “Nikitstok tojuantij amo uelis tijtlapejpenisej tlake tlaouijkayotl tijpiasej, keski tonali uejkauas o keski tlaouijkayotl tijpiasej. Na tlauel nechpaleuijtok nimomachtis uan nimomaijtos, ni kejuak eliskia se tlamantli tlen nechpaleuia ma niitsto aixko uan amo ma niatsonpoliui. Nojkia tlauel nechyolchikajtokej noikniuaj. Uan nikitstok tlauel moneki kuali se mouikas iuaya Jehová, kiampa kema tijpiasej se kuesoli uelis tikijiyouisej”.

¹⁴ Kema israeleuanij tlateuijkej, Aarón uan Hur kimatlalankej Moisés uan kiampa kimapaleuijkej. Tojuantij nojkia uelis tikitasej kenijkatsa tikinyolchikauasej uan tikinmapaleuisej sekinok. Uelis tijyolchikauasej se toikni katli ya  ueyi, se katli mokokoua, se katli ichampoyouaj amo kikauaj ma kitekipano Jehová, se katli moiljuia iselti itstok o se katli mijki se tlen ichampoyouaj. Nojkia uelis tikinyolchikauasej telpokamej uan ichpokamej, pampa kemantika kintetsopaj ma kichiuakaj tlen amo kuali o san ma mosentlalikaj momachtisej o kipiasej se kuali tekitl (1 Tes. 3:1-3; 5:11, 14). Kema tiitstosej ininuaya toikniuaj ipan tlanechikoli, kema titlajtolmoyauasej, kema titlakuasej ininuaya o tikinnojnotsasej ipan teléfono, kuali ma tikitakaj kenijkatsa uelis tijnextisej nelia tijnekij tikinyolchikauasej.

15. ¿Kenijkatsa kinpaleuis sekinok tlen tikijtosej?

¹⁵ Kema Asá uan israeleuanij kintlankej nopa etiopíaeuanij, tlajtolpanextijketl Azarías kinyolchikajki ika ni tlajtoli: “Ximosemakakaj uan amo ximajmauikaj pampa toTeko inmechtlaxtlauis ipampa nochi nopa kuali tlamantli tlen inkichiuaj” (2 Crón. 15:7). Pampa Azarías kiyolchikajki, Asá kipatlak miak tlamantli pampa kinekiyaya nochi ma kiueyichiuakaj Jehová kej kinamiki. Tojuantij nojkia uelis tikinyolchikauasej sekinok ika tlen tikiniljuisej uan kiampa tikinpaleuisej nojua ma kitekipanojtokaj Jehová (Prov. 15:23). Uan nochipa ma tikilnamiktokaj ni: tlen tikijtouaj kema titlanankiliaj ipan tlanechikoli, kinyolchikaua toikniuaj.

16. 1) ¿Kenijkatsa ueuejtlakamej uelis kichiuasej kej Nehemías? 2) Xikijto kenijkatsa mitspaleuijtokej sekij toikniuaj.

¹⁶ Pampa Jehová kinyolchikajki, Nehemías uan judíos kisenkajkej nopa tepamitl san ipan 52 tonali (Neh. 2:18; 6:15, 16). Nehemías amo san kintlachilik kenijkatsa sekinok tekitiyayaj, ya nojkia tekitik (Neh. 5:16). Ipan ni tonali ueuejtlakamej nojkia kichiuaj kej Nehemías, uan tlapaleuiaj kema kichijchiuaj kali kampa timosentiliaj, kema kikualchijchiuaj uan kema tlachpanaj o tlapajpakaj. Uan pampa tlauel kinikneliaj toikniuaj, nojkia kinyolchikauaj katli kipiaj se kuesoli kema kinpaxalouaj ininchaj o kema tlajtolmoyauaj ininuaya (xijpoua Isaías 35:3, 4).

17, 18. ¿Tlake kichiuas Jehová kema tijpiasej kuesoli uan timotekipachosej?

¹⁷ Kema titekitij ininuaya toikniuaj, techpaleuia sansejko ma tiitstokaj uan nojua kuali ma timouikakaj. Nojkia techpaleuia ma timotemachikaj toTeotsij techmakas miak tlateochiualistli ika iTlanauatijkayo. Kema tikinyolchikauaj sekinok, tikinpaleuiaj ma kiijiyouikaj se kuesoli uan ma motemachikaj teipa kuali itstosej. Uan nojkia tojuantij timoyolchikauaj uan kichiua ma timosentlalikaj ipan tlamantli tlen tijselisej teipa.

¹⁸ Kema timoiljuiaj kenijkatsa uejkajkia Jehová kinpaleuik uan kinmokuitlauik itekipanojkauaj, techpaleuia nojua tlauel ma timotemachikaj ipan ya. Yeka, kema tijpiasej kuesoli uan timotekipachosej, moneki tikijiyouisej uan timoyolchikauasej. Tlaj tikiljuisej Jehová ma techpaleui, ya techyolchikauas uan kikauas ma tijselikaj nochi nopa tlateochiualistli tlen kiijtojtok techmakas (Sal. 73:23, 24).