Mur fil-kontenut

Mur fil-werrej

Mistoqsijiet mill-qarrejja

Mistoqsijiet mill-qarrejja

Fil-​passat, il-​pubblikazzjonijiet tagħna spiss semmew “tipi” u “antitipi.” Madanakollu, fi snin reċenti, ftit li xejn jissemmew. Għala?

It-​Torri tal-​Għassa tal-​15 taʼ Settembru 1950 spjega x’inhu “tip” u x’inhu “antitip.” Spjega li tip hu persuna, ġrajja, jew oġġett li jirrappreżenta lil xi ħadd jew xi ħaġa akbar fil-​futur. Antitip hu l-​persuna, il-​ġrajja, jew l-​oġġett li t-​tip jirrappreżenta. Tip kien jissejjaħ ukoll dell taʼ dak li ġej jew lemħa, u antitip kien jissejjaħ ukoll realtà.

Fil-​passat, il-​pubblikazzjonijiet tagħna qalu li rġiel u nisa leali bħalma huma Debora, Eliħu, Ġefta, Ġob, Raħab, Rebekka, u ħafna oħrajn kienu tipi li rrappreżentaw il-​midlukin jew il-​“folla kbira.” (Rivelazzjoni 7:9) Pereżempju, għedna li Ġefta, Ġob, u Rebekka rrappreżentaw lill-​midlukin u li Debora u Raħab irrappreżentaw il-​folla l-​kbira. Imma, fi snin reċenti, m’għamilniex xebh simili. Għala?

TIP

Il-ħaruf tal-Qbiż li ġie ssagrifikat f’Iżrael tal-qedem kien tip.—Numri 9:2

ANTITIP

Ġwanni sejjaħ lil Ġesù “l-Ħaruf t’Alla.”—Ġwanni 1:29

Huwa minnu li l-​Iskrittura tgħallem li xi karattri tal-​Bibbja huma tipi li jirrappreżentaw lil xi ħadd jew xi ħaġa akbar fil-​futur. Pereżempju, f’​Galatin 4:21-​31, l-​appostlu Pawlu jirreferi għal “dramm simboliku” li jinvolvi żewġ nisa. L-​ewwel mara hi Ħagar, l-​ilsira t’Abraham. Pawlu jispjega li din irrappreżentat il-​ġens t’Iżrael, li kien marbut maʼ Ġeħova bil-​Liġi Mosajka. It-​tieni mara hi l-​mara “ħielsa,” Sara, mart Abraham. Din irrappreżentat il-​mara t’Alla, li hi l-​parti tal-​organizzazzjoni t’Alla fis-​sema. Pawlu jsemmi wkoll il-​ħafna affarijiet simili li hemm bejn Melkisedek, li kien sultan u qassis, u Ġesù. (Ebrej 6:20; 7:1-​3) Barra minn hekk, Pawlu jqabbel il-​profeta Isaija u wliedu maʼ Ġesù u l-​Kristjani midlukin. (Ebrej 2:13, 14) Ġeħova nebbaħ lil Pawlu biex jagħmel dan ix-​xebh kollu, u għalhekk nistgħu nkunu ċerti mija fil-​mija li dawn it-​tipi u antitipi huma preċiżi.

Però, anke meta l-​Bibbja turi li persuna hi tip, m’għandniex nassumu li kull dettall jew ġrajja fil-​ħajja taʼ dik il-​persuna tirrappreżenta xi ħaġa akbar fil-​futur. Pereżempju, Pawlu jispjega li Melkisedek jirrappreżenta lil Ġesù. Iżda, Pawlu ma jsemmix dik id-​darba meta Melkisedek ħareġ il-​ħobż u l-​inbid għal Abraham wara li dan għeleb erbaʼ slaten. Għalhekk, m’hemm l-​ebda raġuni Skritturali għala għandna nfittxu għal xi tifsira moħbija f’din il-​ġrajja.—Ġenesi 14:1, 18.

Xi kittieba fis-​sekli wara l-​mewt taʼ Kristu għamlu żball serju. Għamlu kważi kull rakkont fil-​Bibbja tip. The International Standard Bible Encyclopaedia tiddeskrivi t-​tagħlim taʼ Oriġene, Ambroġju, u Ġirolmu, billi tispjega: ‘Dawn kienu jfittxu għal tipi f’kull ġrajja u każ li hemm fl-​Iskrittura, anke fl-​iktar ġrajjiet u każijiet żgħar, u ovvjament kienu jsibuhom. Kien maħsub li anke l-​iktar ġrajja sempliċi u komuni kellha moħbija ġo fiha l-​iktar verità profonda.’ L-​enċiklopedija saħansitra qalet li xi wħud ipprovaw isibu xi tifsira speċjali fl-​ammont taʼ ħut (153) li nqabad mid-​dixxipli fil-​lejla meta dehrilhom Ġesù rxoxtat.

Kittieb ieħor, Wistin taʼ Ippona, spjega li r-​rakkont Bibliku li fih Ġesù temaʼ lil 5,000 raġel b’ħames ħobżiet tax-​xgħir u żewġ ħutiet għandu tifsira simbolika. Hu qal li l-​ħames ħobżiet tax-​xgħir irrappreżentaw l-​ewwel ħames kotba tal-​Bibbja. U peress li kien maħsub li x-​xgħir hu inferjuri għall-​qamħ, dan fisser li t-​“Testment il-​Qadim” kien inferjuri għat-​“Testment il-​Ġdid.” Spjega wkoll li ż-​żewġ ħutiet irrappreżentaw lil sultan u qassis. Studjuż ieħor qal li s-​soppa ħamra li permezz tagħha Ġakobb xtara d-​dritt bħala l-​ewwel imwieled minn Għesaw kienet tip. Is-​soppa l-​ħamra rrappreżentat id-​demm aħmar li bih Ġesù xtara t-​tama għas-​sema għall-​bnedmin!

Tistaʼ tifhem x’inhi l-​problema jekk issibha bi tqila biex temmen dawn l-​ispjegazzjonijiet! Il-​bnedmin ma jistgħux ikunu jafu liema rakkonti Bibliċi jirrappreżentaw xi ħaġa akbar u liema le. Allura, x’inhi l-​iktar ħaġa għaqlija li nistgħu nagħmlu? Meta l-​Iskrittura tgħid li persuna, ġrajja, jew oġġett jirrappreżenta xi ħaġa akbar fil-​futur, aħna naċċettaw dik l-​ispjegazzjoni. Imma m’għandniex nagħtu xi tifsira simbolika lil rakkont Bibliku meta m’hemm l-​ebda raġuni Skritturali biex nagħmlu hekk.

Allura, kif nistgħu nibbenefikaw mid-​dettalji u r-​rakkonti li naqraw fil-​Bibbja? L-​appostlu Pawlu kiteb: “Kulma nkiteb minn qabel inkiteb għall-​istruzzjoni tagħna, biex permezz tas-​sabar tagħna u permezz tal-​faraġ mill-​Iskrittura jkollna t-​tama.” (Rumani 15:4) Pawlu kien qed jikteb lill-​Kristjani midlukin fl-​ewwel seklu u jgħidilhom kif setgħu jibbenefikaw mir-​rakkonti Bibliċi. Madanakollu, minn dak iż-​żmien ’l hawn, il-​Kristjani kollha, inkluż in-​“nagħaġ oħrajn,” kienu u għadhom jibbenefikaw mil-​lezzjonijiet li hemm fl-​Iskrittura.—Ġwanni 10:16; 2 Timotju 3:1.

Għaldaqstant, il-​maġġuranza tar-​rakkonti tal-​Bibbja ma japplikawx biss għall-​midlukin, in-​“nagħaġ oħrajn,” jew il-​Kristjani matul perijodu speċifiku fl-​istorja. Minflok, il-​biċċa l-​kbira tar-​rakkonti Bibliċi kienu taʼ benefiċċju għall-​qaddejja kollha t’Alla, kemm fil-​passat u kemm fil-​preżent. Pereżempju, it-​tbatija taʼ Ġob ma tirrappreżentax biss it-​tbatija tal-​midlukin matul l-​Ewwel Gwerra Dinjija. Ħafna min-​nies t’Alla, kemm irġiel u kemm nisa, midlukin u kif ukoll “nagħaġ oħrajn,” batew bħal Ġob u bbenefikaw milli jistudjaw dan ir-​rakkont. Huma raw “it-​tmiem li tah Ġeħova; għax Ġeħova juri affezzjoni b’tenerezza kbira u hu mimli ħniena.”—Ġakbu 5:11.

Fil-​kongregazzjonijiet tagħna llum, insibu nisa li huma leali bħal Debora, kif ukoll anzjani li għadhom żgħar u li huma għorrief bħal Eliħu. Insibu wkoll pijunieri li għandhom żelu u kuraġġ bħal Ġefta, u wkoll irġiel u nisa leali li huma paċenzjużi bħal Ġob. Kemm aħna grati li Ġeħova għamel ċert li “kulma nkiteb minn qabel” ikun disponibbli għalina llum, biex b’hekk “permezz tal-​faraġ mill-​Iskrittura jkollna t-​tama.”

Għal dawn ir-​raġunijiet, ma nipprovawx insibu tifsira simbolika jew twettiq fil-​futur f’kull rakkont Bibliku. Minflok, il-​letteratura tagħna issa tiffoka iktar fuq li tgħallem lezzjonijiet taʼ valur mill-​Iskrittura.