BIJOGRAFIJA
Ġeħova bierek bil-kbir id-deċiżjoni tiegħi
Kienet is-sena 1939. Qomna f’nofs taʼ lejl u soqna għal iktar minn siegħa lejn il-belt żgħira taʼ Joplin, fil-Lbiċ taʼ Missouri, l-Istati Uniti. Hemm, bil-kwiet bdejna nitfgħu fuljetti minn taħt il-bibien f’kull dar. Hekk kif lestejna, irkibna fil-karozza u morna niltaqgħu mal-gruppi l-oħrajn. Issa kien kmieni filgħodu. Imma nistħajjilkom tgħidu, għala konna ħriġna fil-ministeru qabel ma sebaħ u tlaqna daqshekk malajr minn dak it-territorju? Ngħidilkom iktar tard.
TWELIDT fl-1934. Il-ġenituri tiegħi, Fred u Edna Molohan, kienu diġà ilhom 20 sena Studenti tal-Bibbja (Xhieda taʼ Ġeħova). Jiena grat ħafna li għallmuni nħobb lil Ġeħova. Konna ngħixu f’Parsons, raħal żgħir fix-Xlokk taʼ Kansas. L-aħwa fil-kongregazzjoni tagħna kważi kollha kienu mill-midlukin. Bħala familja konna regolari fil-laqgħat u fil-ministeru. Is-Sibt waranofsinhar, normalment konna nagħmlu xogħol fit-toroq, dak li llum jissejjaħ pritkar f’postijiet pubbliċi. Kultant konna negħjew, imma missieri dejjem kien jiħodna għal ġelat xħin nispiċċaw.
Il-kongregazzjoni żgħira tagħna kellha territorju kbir b’diversi rħula żgħar u ħafna rziezet. Minflok ma kienu jagħtuna flus għal-letteratura, xi bdiewa kienu jagħtuna ħaxix minn tagħhom, bajd frisk (dritt minn ġol-bejta), jew anki tiġieġ ħajjin. Missieri kien ikun diġà ta kontribuzzjonijiet għal-letteratura, allura kien juża dan l-ikel biex jitmagħna.
KAMPANJI TAL-IPPRITKAR
Il-ġenituri tiegħi kellhom fonografu biex jużawh fl-ippritkar. Jien kont żgħir wisq biex nużah, imma kont nieħu pjaċir ngħin lil missieri u ommi biex idoqqu r-rekordings tat-taħditiet taʼ Ħuna Rutherford fiż-żjajjar lura u l-istudji tal-Bibbja.
Mas-saqaf tal-karozza tagħna, li kienet Ford tal-1936, missieri kien waħħal speaker kbir. Din il-karozza kienet eċċellenti għas-service. Normalment, l-ewwel konna ndoqqu ftit mużika biex niġbdu l-attenzjoni tan-nies, u mbagħad insemmgħulhom taħdita mill-Bibbja. Wara, lin-nies interessati konna noffrulhom il-letteratura.
Fir-raħal żgħir taʼ Cherryvale, Kansas, kien hemm park fejn nhar taʼ Ħadd in-nies kienu jmorru jirrilassaw. Missieri kien mar hemm bil-karozza tas-sawnd. Imma, ġew il-pulizija u qalulu li ma jistax jidħol bil-karozza, allura missieri ħareġ u mar ġot-triq taʼ ħdejn il-park biex in-nies
xorta jkunu jistgħu jisimgħu. Dejjem kien eċċitanti li nkun maʼ missieri u ħija l-kbir, Jerry, f’dawn l-okkażjonijiet.Dak iż-żmien, konna nagħmlu kampanji speċjali f’territorji fejn in-nies kienu jopponu ħafna. Kif semmejt fil-bidu, konna nqumu f’nofs taʼ lejl u bil-kwiet konna nitfgħu fuljetti jew kotba żgħar minn taħt il-bibien. Wara, konna niltaqgħu kollha f’post barra l-belt biex naraw jekk il-pulizija kinux arrestaw lil xi ħadd.
Ħaġa oħra eċċitanti fil-ministeru kienet dawk li konna nsejħulhom mixjiet taʼ informazzjoni. Konna nilbsu kartelluni kbar u nimxu fit-toroq taʼ xi belt. Niftakar darba l-aħwa kienu ġew fir-raħal tagħna u mxew bil-kartelluni, li fuqhom kellhom miktub “Religion Is a Snare and a Racket” (Ir-reliġjon hija nasba u ingann). Kienu bdew mid-dar tagħna, imxew kilometru u nofs fit-toroq tar-raħal, u reġgħu ġew lura d-dar. B’ferħ, ħadd ma kien waqqafhom, imma ħafna nies kienu kurjużi dwar dak li kien qed jiġri.
KONVENZJONIJIET TAʼ TFULITI
Bħala familja spiss konna nivvjaġġaw lejn Texas għall-konvenzjonijiet. Missieri kien jaħdem maʼ kumpanija tal-ferroviji, allura stajna nivvjaġġaw b’xejn għall-konvenzjonijiet u biex inżuru lill-qraba. Ħu ommi, Fred Wismar, u l-mara tiegħu, Eulalie, kienu jgħixu Temple, Texas. Xi żmien wara s-sena 1900, iz-ziju tiegħi Fred, kien tgħallem il-verità meta kien żagħżugħ, tgħammed, u qal lil ħutu iżgħar minnu, inkluż lil ommi, dwar dak li kien tgħallem. L-aħwa fiċ-ċentru taʼ Texas kienu jafuh sew liz-ziju Fred għax hu kien qaddej taż-żona (issa jissejjaħ l-indokratur li jżur il-kongregazzjonijiet). Hu kien qalbu tajba, ferrieħi, żeluż, u kien taʼ eżempju tajjeb ħafna għalija.
Fl-1941, ivvjaġġajna bil-ferrovija lejn St. Louis, Missouri, għal konvenzjoni kbira. It-tfal kollha kienu ġew mistidnin biex ipoġġu flimkien ħdejn il-platform biex jisimgħu t-taħdita taʼ Ħuna Rutherford, “Children of the King.” Fl-aħħar tat-taħdita, it-tfal kollha, iktar minn ħmistax-il elf, ħadna sorpriża kbira. Ħuna Rutherford u l-assistenti tiegħu taw lil kull wieħed minna l-ktieb ġdid jismu Children.
F’April tal-1943, attendejna l-assemblea bit-titlu “Call to Action” f’Coffeyville, Kansas. Hemm, smajna l-aħbar li l-kongregazzjonijiet kollha kien se jkollhom skola ġdida, l-Iskola tal-Ministeru Teokratiku. Ukoll, irċivejna ktejjeb li kien fih 52 lezzjoni li konna se nużaw f’din l-iskola. Iktar tard f’dik is-sena, tajt l-ewwel taħdita tiegħi. Din kienet assemblea speċjali għalija, għax flimkien maʼ xi aħwa oħra tgħammidt f’razzett fil-qrib, ġo għadira b’ilma kiesaħ.
RIDT NAQDI F’BETEL
Spiċċajt l-iskola sekondarja fl-1951, u għalhekk kelli niddeċiedi x’kont se nagħmel f’ħajti. Ħija Jerry kien qeda Betel. Jien vera kont xtaqt immur ukoll, allura applikajt. Ftit wara, ġejt mistieden Betel u bdejt naqdi hemm fl-10 taʼ Marzu 1952. Din kienet deċiżjoni tajba ħafna li għenitni naqdi lil Alla iktar bis-sħiħ.
Kont xtaqt naħdem fl-istamperija biex ngħin f’li nipproduċu r-rivisti u pubblikazzjonijiet oħra. Imma qatt ma kelli ċ-ċans nagħmel dan. Minflok, kont assenjat biex naħdem bħala waiter u iktar tard fil-kċina. Kont nieħu gost nagħmel dax-xogħol u tgħallimt ħafna. Konna naħdmu bix-shifts, u għalhekk kien ikolli ftit ħin liberu matul il-ġurnata. Spiss kont immur il-librerija taʼ Betel u nuża l-ħafna kotba li kien hemm biex nagħmel studju personali. Dan għenni nsaħħaħ il-fidi u l-ħbiberija tiegħi maʼ Ġeħova. Kont sirt iktar determinat li naqdi lil Ġeħova f’Betel għal kemm jistaʼ jkun żmien. Jerry kien telaq minn Betel fl-1949 u żżewweġ lil Patricia, imma kienu joqogħdu viċin fi Brooklyn u kienu jgħinuni u jinkuraġġuni waqt li kont għadni ġdid f’Betel.
Ftit wara li dħalt Betel, l-aħwa kienu bdew ifittxu għal Beteliti li setgħu jiżdiedu mal-lista taʼ kelliema minn Betel. L-aħwa rġiel li jintgħażlu għal din il-lista kienu jżuru l-kongregazzjonijiet
sa 320 kilometru ’l barra minn Brooklyn. Hemm, kienu jagħtu taħdita u jaħdmu mal-aħwa tal-kongregazzjoni fil-ministeru. Jien kont wieħed minn dawk li ġew magħżulin. Xi ftit imbeżżaʼ, bdejt nagħmel dawn iż-żjajjar u nagħti taħditiet pubbliċi. Dak iż-żmien taħdita kienet iddum siegħa. Normalment, kont nivvjaġġa bil-ferrovija. Niftakar sew darba waħda, il-Ħadd waranofsinhar, fix-xitwa tal-1954, meta kont fuq il-ferrovija sejjer lura New York. Kelli nasal Betel bejn il-5 u s-7 taʼ filgħaxija. Imma jien u sejjer lura, kien hemm maltempata b’riħ qawwi u borra. Il-magni tal-ferrovija li kienu jaħdmu bl-elettriku waqfu, u wasalt lura New York City it-Tnejn fil-ħamsa taʼ filgħodu. Qbadt il-ferrovija taʼ taħt l-art għal Brooklyn u bqajt sejjer dritt għax-xogħol fil-kċina. Kont xi ftit tard u għajjien ħafna minħabba li ma rqadt xejn mal-lejl. Imma kont ferħan li għent lill-kongregazzjonijiet u ltqajt maʼ ħafna aħwa ġodda. Dan kien aqwa minn kull sagrifiċċju li għamilt.Fl-ewwel snin tiegħi f’Betel, kont bdejt ukoll nieħu sehem fil-programm taʼ studju tal-Bibbja li kien jixxandar kull ġimgħa fuq l-istazzjon tar-radju tagħna, id-WBBR. L-istudjows kienu fit-tieni sular tal-binja f’124 Columbia Heights. Ħuna Alexander H. Macmillan, li kien ilu jaqdi Betel għal ħafna snin, kien jieħu sehem regolari f’dawn il-programmi. Konna nsejħulu Ħuna Mac. Hu kien taʼ eżempju kbir għalina ż-żgħażagħ f’Betel għax kien baqaʼ leali minkejja l-ħafna problemi li kellu.
Fl-1958, ingħatajt inkarigu ġdid u bdejt naħdem mill-qrib mal-gradwati tal-Iskola taʼ Gilegħad. Kont ngħin lil dawn l-aħwa żelużi jġibu l-viża, u kont nagħmel l-arranġamenti tal-ivvjaġġar tagħhom. Dak iż-żmien kien għoli ħafna biex tivvjaġġa bl-ajruplan, allura l-maġġorparti mill-gradwati li marru l-Afrika jew l-Asja kienu jmorru bil-vapuri tal-merkanzija. Snin wara, meta l-prezzijiet tat-titjiriet roħsu, il-biċċa l-kbira tal-missjunarji kienu jivvjaġġaw lejn l-inkarigu tagħhom bl-ajruplan.
VJAĠĠI GĦALL-KONVENZJONIJIET
Fl-1960, organizzajt il-kiri tat-titjiriet li kienu għall-aħwa biss, mill-Istati Uniti għall-Ewropa, biex jattendu l-konvenzjonijiet internazzjonali tal-1961. Waħda mill-konvenzjonijiet li attendejt kienet f’Ħamburg, il-Ġermanja. Wara l-konvenzjoni, jien u tliet aħwa rġiel oħra minn Betel krejna karozza u soqna mill-Ġermanja għall-Italja u żorna l-fergħa f’Ruma. Minn hemm, morna Franza, għaddejna mill-Muntanji Pirinej, u dħalna Spanja, fejn ix-xogħol tagħna kien projbit. Kien irnexxielna nagħtu lill-aħwa f’Barċellona xi ftit pubblikazzjonijiet, li konna kebbibniehom b’tali mod biex jidhru li kienu rigali. Kien veru sabiħ li ltqajna magħhom! Minn hemm, soqna għal Amsterdam u mbagħad qbadna ajruplan lura għal New York.
Fl-1962, kont inkarigat biex nagħmel l-arranġamenti tal-ivvjaġġar għall-583 ħu u oħt li kienu se jattendu s-serje speċjali taʼ konvenzjonijiet internazzjonali madwar id-dinja. Din kienet
l-assemblea tal-1963, “Everlasting Good News.” Id-delegati kienu se jattendu konvenzjonijiet fl-Ewropa, fl-Asja, u fil-Paċifiku tan-Nofsinhar u mbagħad kienu se jmorru Ħonolulu, fil-Ħawajj, u fl-aħħar Pasadena, f’Kalifornja. Kienu se jżuru wkoll il-Libanu u l-Ġordan għal turs speċjali taʼ artijiet li jissemmew fil-Bibbja. Id-dipartiment tagħna rranġa t-titjiriet, il-lukandi, u l-viżi kollha li kien hemm bżonn.SIEĦBA ĠDIDA FL-IVVJAĠĠAR
Għandi raġuni oħra għala s-sena 1963 kienet importanti ħafna għalija. Fid-29 taʼ Ġunju, iżżewwiġt lil Lila Rogers minn Missouri, li kienet daħlet Betel fl-1960. Ġimgħa wara li żżewwiġna, jien u hi morna t-tur tas-serje speċjali taʼ konvenzjonijiet madwar id-dinja u żorna l-Greċja, l-Eġittu, u l-Libanu. Minn hemm, ħadna titjira qasira għall-Ġordan. Però, ix-xogħol tagħna hemm kien projbit, u minħabba f’hekk l-awtoritajiet ma ħarġux viżi għax-Xhieda taʼ Ġeħova. Allura ma konniex ċerti x’ħa jiġri meta naslu. Immaġina ftit kemm fraħna u x’sorpriża ħadna meta wasalna u rajna lill-aħwa fl-ajruport b’kartellun kbir f’idejhom bil-kliem “Merħba lix-Xhieda taʼ Ġeħova”! Kienet xi ħaġa vera mill-isbaħ li nżuru l-artijiet li jissemmew fil-Bibbja u naraw il-postijiet fejn Abraham, Iżakk, u Ġakobb għexu, fejn Ġesù u l-appostli ppritkaw, u fejn il-Kristjanità bdiet tinxtered “sa tarf l-art.”—Atti 13:47.
Għal 55 sena, Lila kienet is-sieħba leali tiegħi fl-inkarigi kollha tagħna. Flimkien żorna Spanja u l-Portugall diversi drabi meta x-xogħol tagħna hemm kien projbit. Stajna ninkuraġġixxu lill-aħwa u nieħdu letteratura u affarijiet oħra li kellhom bżonn. Kellna l-opportunità li nżuru lil ħutna li kienu fil-ħabs f’Cádiz, Spanja. Kont kuntent ħafna li stajt nagħtihom taħdita inkuraġġanti.
Mis-sena 1963 ’il quddiem, kelli l-privileġġ li nassisti fl-arranġamenti tal-ivvjaġġar għall-konvenzjonijiet internazzjonali fl-Afrika, fl-Awstralja, fl-Amerika Ċentrali u t’Isfel, fl-Ewropa, fil-Lvant Imbiegħed, fil-Ħawajj, fi New Zealand, u fi Puerto Rico. Jien u Lila attendejna ħafna konvenzjonijiet li mhux se ninsewhom, bħal dik taʼ Varsavja, il-Polonja, fl-1989. Ħafna aħwa mir-Russja rnexxielhom jattendu għal dik il-konvenzjoni kbira. Din kienet l-ewwel konvenzjoni li qatt attendew! Iltqajna m’aħwa li kienu ilhom snin il-ħabs fl-Unjoni Sovjetika minħabba l-fidi tagħhom.
Inkarigu ieħor li ħadt pjaċir nagħmel kien li nżur u ninkuraġġixxi lill-familji taʼ Betel u l-missjunarji madwar id-dinja. Fl-aħħar żjara tagħna, morna l-Korea t’Isfel u hemm irnexxielna niltaqgħu maʼ 50 minn ħutna li kienu fil-ħabs f’Suwon. Kollha kellhom attitudni pożittiva ħafna u kienu qed iħarsu ’l quddiem biex jerġgħu jaqdu lil Ġeħova bil-libertà. Li niltaqgħu magħhom kien inkuraġġanti ħafna għalina!—Rumani 1:11, 12.
IŻ-ŻIEDA ĠĠIB IL-FERĦ
Jien rajt kif Ġeħova bierek lin-nies tiegħu matul is-snin. Meta tgħammidt fl-1943, kien hemm
madwar mitt elf pubblikatur. Issa hawn iktar minn tmien miljun Xhud jaqdu lil Ġeħova f’240 pajjiż. Ix-xogħol iebes tal-gradwati taʼ Gilegħad żgur li ħalla impatt kbir fuq dan it-tkabbir. Il-fatt li ħdimt mill-qrib maʼ ħafna minn dawn il-missjunarji u għenthom jaslu fl-inkarigu tagħhom ġabli ferħ kbir.Jien ferħan ħafna li meta kont żagħżugħ iddeċidejt li nuża ħajti fis-servizz taʼ Ġeħova u li applikajt biex naqdi f’Betel. Ġeħova berikni bil-kbir matul dawn is-snin. Apparti l-affarijiet kollha li gawdejna fis-servizz tagħna f’Betel, jien u Lila ħadna gost naqsmu l-aħbar tajba maʼ diversi kongregazzjonijiet fi Brooklyn għal iktar minn 50 sena u dan għenna nagħmlu ħafna ħbieb veri.
Bis-sapport li tagħtini Lila kuljum għadni naqdi f’Betel. Għalkemm issa għandi iktar minn 84 sena, ninsab kuntent li għadni nistaʼ nagħmel xogħol utli u ngħin f’li nieħu ħsieb l-ittri tal-fergħa.
Hu taʼ ferħ kbir li nagħmel parti mill-organizzazzjoni meraviljuża taʼ Ġeħova u nara kemm hu minnu l-kliem taʼ Malakija 3:18: “Intom terġgħu taraw id-distinzjoni bejn bniedem sewwa u wieħed mill-agħar, bejn wieħed li jaqdi lil Alla u wieħed li ma qdiehx.” Kuljum naraw li d-dinja taʼ Satana sejra għall-agħar u li n-nies m’għandhomx tama u ftit li xejn għandhom ferħ f’ħajjithom. Imma dawk li jħobbu u jaqdu lil Ġeħova għandhom ħajja ferħana, anki f’dan iż-żmien diffiċli, u għandna tama ċerta għall-futur. Hu veru privileġġ li ngħid lil oħrajn dwar l-aħbar tajba! (Mattew 24:14) Daqt is-Saltna t’Alla se tbiddel din id-dinja qadima f’ġenna tal-art. Kemm qed inħarsu ’l quddiem biex tiġi dik il-ġurnata! Imbagħad, kulħadd fuq l-art se jkun f’saħħtu u ferħan u jgħix għal dejjem.