Rɩk-y-yã a Moiiz togs-n-taare, n tall tẽebo
“Ne tẽebo, a Moiiz sẽn wa n bɩ, yẽ ka sak tɩ b bool yẽnda tɩ Faraõ bi-pugl biig ye.”—HEB. 11:24.
1, 2. a) A Moiiz sẽn wa n ta yʋʋm 40, a yãka yam n maan bõe? (Ges-y fotã sẽn be yĩngrã.) b) Bõe yĩng t’a yãk yam n na n naag Wẽnnaam nin-buiidã n namse?
A MOIIZ ra miime t’a tõe n paama bũmb wʋsg Ezipt soolmẽ wã. A ra nee arzɛgsã rãmb sẽn me ro-bɛdã. A ra yaa naabã zak neda. B zãms-a-la “Ezipt dãmbã yam fãa,” wala makre, nug tʋʋma, gɛɛla, la siãnsã. (Tʋʋ. 7:22) A Moiiz ra tõe n paama arzɛka, naam la ziiri, n paas bũmb a taab Ezipt nebã wʋsg sẽn da pa tõe n paame.
2 La a Moiiz sẽn wa n ta yʋʋm 40, a yãka yam n maan bũmbu, tɩ ling a Faraõ ne a zakã rãmba. A basa bũmb nins a sẽn da tõe n paam Eziptã. La pa sẽn na n vɩɩmd wa Ezipt nin-talsã sẽn da vɩ to-to wã ye. A yãka yam n na n naag yembse. Bõe yĩnga? A Moiiz ra tara tẽebo. (Karm-y Hebre dãmb 11:24-26.) A tẽebã kɩtame t’a ra pa get bũmb nins nin sẽn ne wã bal ye. A ra ne a Zeova, “nebã nin sẽn ka tõe n yã a soabã,” n da kɩs sɩd t’a na n pidsa a pʋlemsã.—Heb. 11:27.
3. Sõs-kãngã na n leoka sogs-bʋse?
3 Tõnd me pa segd n ges bũmb nins nin sẽn ne wã bal ye. D segd n talla tẽebo. (Heb. 10:38, 39) Rẽ n so tɩ d na n gom Hebre dãmb 11:24-26 sẽn yeel bũmb ning a Moiiz zugã yelle. Rẽ na n sõng-d lame tɩ d tẽebã pãng paase. Sõs-kãngã na n leoka sogs-kãensã: Wãn to la a Moiiz tẽebã sõng-a tɩ yĩngã ratem-wẽngã yamleoog pa kẽ-a? Wãn to la a tẽebã sõng-a t’a kell n tʋm tʋʋmd ning a Zeova sẽn kõ-a wã, baa neb a taab sẽn wa n paoogd-a wã? Bõe yĩng t’a Moiiz ra get keoor ning sẽn be a taoorã?
A PA BAS TƖ YĨNGÃ RATEM-WẼNGÃ YAMLEOOG KẼ-A YE
4. Bõe la a Moiiz ra mi ‘sũ-noog ning yel-wẽnã sẽn kõtã’ wɛɛngẽ?
4 A Moiiz sẽn da tar tẽebã kɩtame t’a bãng tɩ ‘sũ-noog ning yel-wẽnã sẽn kõtã’ pa kaoosd ye. Tõe tɩ wʋsg ra pa tagsd woto ye. Bõe yĩnga? B ra nee Ezipt nebã sẽn pʋʋsd bõn-naands la b maand zĩn-dãmb yɛlã. Baa ne rẽ, bãmb n da yaa dũni gill pãn-soaada, tɩ Israyɛll nebã yaa yembs n namsdẽ. La a Moiiz ra miime tɩ Wẽnnaam tõe n toeema yɛlã. Baa sẽn da wõnd neb nins sẽn sakd b mens ratem-wẽngã vɩɩm yaa noogã, a Moiiz ra kɩsa sɩd tɩ nin-wẽnsã na n sãamame. Woto kɩtame tɩ “sũ-noog ning yel-wẽnã sẽn kõt wakat bilf pʋgẽ wã” yamleoog ra pa tar-a ye.
5. Bõe la y tõe n maan tɩ “sũ-noog ning yel-wẽnã sẽn kõt wakat bilf pʋgẽ wã” yamleoog ra kẽ-yã?
5 Bõe la y tõe n maan tɩ “sũ-noog ning yel-wẽnã sẽn kõt wakat bilf pʋgẽ wã” yamleoog ra kẽ-yã? Y pa segd n yĩm tɩ sũ-no-kãng pa kaoosd ye. Y sã n tar tẽebo, na n sõng-y lame tɩ y bãng tɩ “dũniyã ne a ratem wẽngã me loogdame.” (1 Zã 2:15-17) Ra yĩm-y bũmb ning sẽn na n paam sẽn maand-b yel-wẽnã n pa tekdẽ wã ye. Nin-kãensã bee “zĩ-saals pʋsẽ.” B na n “menemame n sɛ ne yɛɛsgo.” (Yɩɩl 73:18, 19) Y yam sã n wa be bũmb sẽn pa zems maanego, sok-y y meng woto: ‘M datame tɩ m vɩɩmã yɩ wãn beoogo?’
6. a) Bõe yĩng t’a Moiiz ‘pa sak tɩ b bool-a tɩ Faraõ bi-pugl biiga’? b) Bõe yĩng tɩ y tõe n yeel t’a Moiiz yam-yãkrã yɩɩ sõma?
6 A Moiiz tẽebã sõng-a lame t’a pa sak n tʋm Ezipt na-yirã ye. “Ne tẽebo, a Moiiz sẽn wa n bɩ, yẽ ka sak tɩ b bool yẽnda tɩ Faraõ bi-pugl biig ye.” (Heb. 11:24) A pa tags t’a tõe n paa rĩmã zakẽ n paam arzɛk la naam, n tõog n maan Wẽnnaam daabã la a sõng Israyɛll nebã sẽn yaa a saam-biisã ye. A ra nonga Wẽnnaam, n dat n maan a raabã ne a sũur fãa, ne a yam fãa, la ne a pãng fãa. (Tõo. 6:5) A Moiiz yam-yãkrã kɩtame t’a gil sũ-sãamse. Ezipt arzɛgs nins a sẽn bas n pa baoã wʋsg wa n lebga Israyɛll nebã soolem. (Yik. 12:35, 36) A Zeova wa n ninga a Faraõ yãnde, la a kʋ-a. (Yɩɩl 136:15) La a Moiiz yẽ? Wẽnnaam kɩtame t’a lʋɩ Israyɛll buudã neb taoore, n tall-b n yi Ezipti. A vɩɩmã talla barka.
7. a) Sã n yaa ne Matɩe 6:19-21, bõe yĩng tɩ d segd n bao bũmb nins sẽn paad wakat fãa wã? b) Welg-bʋg n be bao bũmb nins sẽn pa kaoosdã ne bao bũmb nins sẽn paad wakat fãa wã sʋka? Rɩk-y makre.
7 Yãmb sã n yaa a Zeova Kaset soab n yaa bi-bɩɩga, wãn to la y tẽebã tõe n sõng-y tʋʋmã baoob wɛɛngẽ? Yɩta sõma tɩ y tags beoog-daarã yelle. Y sã n tẽed Wẽnnaam pʋlemsã, y na n yãka yam n bas bũmb nins sẽn pa kaoosdã, la y bao bũmb nins sẽn paad wakat fãa wã. (Karm-y Matɩe 6:19-21.) Pʋg-sad yʋʋr sẽn boond t’a Sophie maana woto. A ra mi saoog sõma, tɩ saoog sul yʋy sẽn yi Etazĩni ra rat n yao t’a karme, la a sak n naag bãmb n saoodẽ. A yeela woto: “Nebã sẽn da kilsd maamã ra noom-m-la wʋsgo. Mam da tagsdame meng tɩ m mii saoog n yɩɩd m taabã. La m da pa tar sũ-noog ye.” A Sophie wa n gesa filim Les jeunes s’interrogent. . . Que vais-je faire de ma vie ? Rẽ poore, a bãngame tɩ yẽ sẽn baood dũniyã arzɛkã n paas sẽn nong-b saoogã pẽgrã kɩtame t’a pa le tũud a Zeova ne a sũurã fãa ye. Rẽ n so t’a pelg a pʋg n pʋʋs a Zeova, la a bas saoogã. Rũndã-rũndã, a tagsg yaa wãna? Ad a sẽn yeele: “M pa tagsd tɩ m bõna bũmb ye. Masã, m tara sũ-noog hakɩka. Maam ne m sɩdã yaa so-pakdba. Yaa sɩd tɩ d yʋy pa yi, d pa arzɛgs rãmb me ye. La d tara a Zeova zoodo, n tar Biibl karen-biisi, la bũmb wʋsg d sẽn tõe n maan a Zeova tʋʋmdã pʋgẽ. M pa maand m bãngẽ baa bilf ye.”
8. Biiblã sagl-bʋg n tõe n sõng bi-bɩɩg tʋʋmã baoob wɛɛngẽ?
8 A Zeova mii bũmb nins sẽn yaa sõma ne yãmba. A Moiiz yeela woto: “Zu-soab a Wẽnnaam datame tɩ y zoe bãmba, la y tũ bãmb sore, la y nong bãmba n sak bãmb ne y sũyã fãa la ne y yam fãa, la y sak bãmb noorã ne b tõod nins mam sẽn kõ yãmb dũndã wã n paam sũ-noogo.” (Tõo. 10:12, 13) Yãmb sã n ket n yaa bi-bɩɩga, tags-y n ges-y y sẽn tõe n bao tʋʋmd ninga, tɩ sõng-y tɩ y kell n nong a Zeova la y maan a raabã ‘ne y sũurã fãa la ne y yam fãa.’ Y tõe n kɩsa sɩd tɩ y sã n maan woto, y na n ‘paama sũ-noogo.’
A RA GETAME TƖ TƲƲMD NING A ZEOVA SẼN KÕ-A WÃ TARA YÕODO
9. Bõe yĩng tɩ ra tõe n yɩ toog ne a Moiiz t’a tʋm tʋʋmd ning Wẽnnaam sẽn kõ-a wã?
9 A Moiiz ra kɩsa sɩd tɩ yẽ sã n yɩ Kirist n paam paoogr n são Ezipt arzɛgsã. (Heb. 11:26, MN) Vɛrse kãngã pʋgẽ b boola a Moiiz tɩ “Kirist” bɩ “b sẽn yãk a soabã.” Woto rat n yeelame t’a Zeova yãk-a lame t’a na n lʋɩ Israyɛll nebã taoor tɩ b yi Ezipti. A Moiiz ra miime tɩ pa na n yɩɩ nana ye. B ra na n paoog-a lame menga. Israyɛll ned n da zoe n paoog-a, n sok-a woto: “Ãnda n kõ foo noor tɩ f soog tõnd la f yɩ tõnd bʋ-kaooda?” (Yik. 2:13, 14) A Moiiz meng wa n soka a Zeova yaa: “Faraõ na n maana wãn n kelg maam?” (Yik. 6:12) A togsa a Zeova bũmb nins a sẽn da yɛɛsdã, la sẽn da pak-a wã. Rẽ sõng-a lame t’a segl a meng tɩ nebã paoogrã pa koms a raood ye. La wãn to la a Zeova sõng a Moiiz t’a tõog n tʋm a tʋʋmdã?
10. Wãn to la a Zeova sõng a Moiiz t’a tõog n tʋm a tʋʋmdã?
10 Pipi, a Zeova pʋlma a Moiiz woto: “Mam na n zĩnda ne foom.” (Yik. 3:12) Yiib-n-soaba, a wilga a Moiiz a yʋʋrã võor tɩ keng a raoodo. A yeelame: “Mam na n yɩɩ mam sẽn dat n yɩ a soaba.” * (Yik. 3:14, MN) Tãab-n-soaba, a kõ a Moiiz tõog t’a tõe n maan yel-soalma, tɩ wilgdẽ tɩ sɩd yaa yẽ n tʋm-a. (Yik. 4:2-5) Naas-n-soaba, a Zeova yãka a Aarõ t’a na n yɩ a Moiiz koe-taasda, n sõng-a. (Yik. 4:14-16) A Moiiz sẽn wa n kolg kũumã t’a ra kɩsa sɩd zãng tɩ Wẽnnaam sã n kõ ned tʋʋmde, a sõngd-a lame t’a tõoge. Rẽ n so t’a yeel a Zozue sẽn da na n ledg-a wã woto: “Yaa Zu-soabã n na n lʋɩ fo taoore. Bãmb bee ne foom. Bãmb sõngrã ka na n vaal ye. Bãmb ka na n bas foom ye. Ra zoe rabeem ye, la ra sak tɩ f pɛleng yɩk ye.”—Tõo. 31:8.
11. Bõe yĩng t’a Moiiz ra getẽ tɩ tʋʋmd ning Wẽnnaam sẽn kõ-a wã tara yõod wʋsgo?
11 Ne a Zeova sõngre, a Moiiz tõog n tʋma tʋʋm-kãseng ning a sẽn kõ-a wã, hal n da getẽ t’a tara yõod n “yɩɩd Ezipt arzɛgsã.” Sɩd me, bũmb kae t’a yõodã ta f sẽn na n tʋm Wẽnnaam sẽn tõe fãa wã tʋʋm ye. Yɩ Ezipt na-yirã biigã pa tõe n dɩk n mak ne yɩ ned ning a Zeova sẽn yãk t’a lʋɩ Israyɛll nebã taoorã ye. A Moiiz sẽn sak n maan a Zeova raabã, a paama bark wʋsgo. A paama a Zeova zoodo, t’a sõng-a t’a “maan tʋʋm-kãsems” n tall Israyɛll nebã n ta kãabg tẽngã noore.—Tõo. 34:10-12.
12. Tʋʋm-bʋs la a Zeova kõt tõndo?
12 A Zeova kõo tõnd me tʋʋmde. A kɩtame t’a Bi-riblã kẽes tõnd yẽ tʋʋmdã sẽn yaa koe-noogã moonegã pʋgẽ, wa a sẽn maan to-to ne tʋm-tʋmd a Poll la neb a taabã. (Karm-y 1 Tɩmote 1:12-14.) Yaa tõnd ned kam fãa la a kõ tʋʋm-kãnga. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Kẽer yaa so-pakdba. Saam-biis sẽn tar minim n yaa kãsem-sõngdb wall kãsem-dãmba, n sõngd b tẽed-n-taasã. La yãmb zakã neb nins sẽn pa a Zeova Kaset rãmbã, n paas neb a taab tõeeme n pa nand tʋʋm nins y sẽn tʋmdã ye. Tõe meng tɩ b yaand yãmb y sẽn mongd y mens bũmb wʋsg rẽ yĩngã. (Mat. 10:34-37) B sã n tõog n koms y raoodo, y tõe n wa tagsdame tɩ y sẽn mongd y meng woto wã pa tar yõodo, wall y tagsdẽ tɩ y pa tõe n tʋm a Zeova tʋʋmdã sõma ye. Sã n wa yaa woto, wãn to la tẽebã na n sõng-y tɩ y kell n tʋm tʋʋmdã?
13. Wãn to la a Zeova sõngd tõnd tɩ d tʋmd tʋʋm nins a sẽn kõt-dã?
13 Kos-y-yã a Zeova sõngre, la y tẽ t’a sɩd na n sõng-y lame. Togs-y-yã-a bũmb nins sẽn yɛɛsd-y-yã, la sẽn pak-y-yã. Sẽn mik tɩ yaa a Zeova n kõ-y tʋʋmdã, a na n sõng-y lame tɩ y tõoge. Wãn to? A na n sõng-y-la wa a sẽn sõng a Moiizã. Pipi, a Zeova pʋlma woto: “Mam na n kenga yãmba, mam na n sõnga yãmba. Mam na n talla yãmb ne m nug-rɩtg sẽn tõogdã.” (Ezai 41:10) Yiib-n-soaba, a wilgame tɩ y tõe n kɩsa sɩd t’a pidsda a pʋlemsã, n yeele: “Mam goamã na n pidame. Mam yam-yãkrã na n tõogame.” (Ezai 46:11) Tãab-n-soaba, a na n kõo yãmb ‘pãn-kãsenga,’ tɩ y tõog y tʋʋmdã. (2 Kor. 4:7) Naas-n-soaba, sẽn na yɩl tɩ y kell n tʋm y tʋʋmdã, d saasẽ Ba wã kɩtame tɩ y tar tẽed-n-taas dũniyã gill zugu, n tõe n paam sagls la sõngr b nengẽ. (1 Tes. 5:11) Y sã n ne a Zeova sẽn sõngd-y tɩ y tʋmd a tʋʋmdã, y tẽebã pãng na n paasdame, tɩ y maneg n kɩs sɩd tɩ tʋʋm nins a sẽn kõt-yã yõod yɩɩda arzɛk buud fãa y sẽn tõe n paam dũniyã pʋgẽ.
A MOIIZ RA “GETA KEOOR SẼN BE TAOORE”
14. Bõe n kɩt t’a Moiiz ra kɩs sɩd t’a na n paama keoore?
14 A Moiiz ra “geta keoor sẽn be taoore.” (Heb. 11:26) Yaa sɩd t’a ra pa mi bũmb nins Wẽnnaam sẽn na n maan beoog-daarã wʋsg ye. La bilf ning a sẽn da mi wã sõng-a-la a yam-yãkr fãa pʋgẽ. Wa a yaab a Abrahaam, a Moiiz ra kɩsa sɩd t’a Zeova tõe n vʋʋga kũum. (Luk 20:37, 38; Heb. 11:17-19) A sẽn da tẽed Wẽnnaam pʋlemsã kɩtame t’a pa ges yʋʋm 40 a sẽn zĩnd Madiã wã, n paas yʋʋm 40 a sẽn zĩnd rasempʋɩɩgẽ wã wa bõn ye. Baa a sẽn da pa mi a Zeova pʋlemsã fãa sẽn na n pids to-to wã takɩ wã, a tẽebã ra tara pãnga, tɩ yaa wa a nee keoorã sẽn be taoorã.
15, 16. a) Bõe yĩng tɩ d segd n get d keoorã sẽn be taoorã? b) Wẽnnaam Rĩungã naam sẽn na n wa ne bõn-sõma ninsã sʋka, bʋg n noom yãmb n yɩɩda?
15 Yãmb ‘geta y keoorã sẽn be taoorã’ bɩ? Wa a Moiizi, tõnd me pa mi Wẽnnaam pʋlemsã sẽn na n pids to-to wã takɩ ye. Wala makre, d pa mi to-kãsengã sẽn na n sɩng ‘wakat ningã’ ye. (Mark 13:32, 33) La d sẽn mi bũmb ning arzãnã zugã yɩɩda a Moiizi. A Zeova sẽn wilg tõnd vɩɩmã sẽn na n yɩ to-to a Rĩungã naam dɩɩb sasa wã, kɩtame tɩ d tõe n mams dũni-paalgã sẽn na n yɩ to-to wã d yamẽ. Dũni-paalgã sã n yaa vẽeneg d yamẽ, d na n deng n baoa Wẽnnaam Rĩungã. D rɩk makre: Ned sã n dat n koos roog ne yãmb tɩ y yaool n zɩ n yã roogã, y na sak n da sɩda? Sãmbg kae tɩ y pa na n da ye. Woto me, y sã n dat n wa kẽ dũni-paalgã pʋgẽ n yaool n pa kɩs sɩd tɩ dũni-paalg n wate, y pa na n sak n modg wʋsg n bao rẽ ye. D tẽebã sã n tar pãnga, vɩɩmã sẽn na n yɩ to-to Rĩungã naamã dɩɩb sasa wã na n yɩɩ vẽeneg d yamẽ.
Paam n sõs ne a Moiiz wall wẽn-sakdb a taab na n talla yamleoogo (Ges-y sull 16)
16 Y sã n dat tɩ Wẽnnaam Rĩungã yɩ vẽeneg y yamẽ, bɩ y tagsd yãmb vɩɩmã sẽn na n yɩ to-to arzãnã pʋgẽ. Wala makre, y sã n wa karemd Biiblã kibay sẽn gomd neb sẽn vɩɩmd sẽn deng a Zezi rogmã yelle, bɩ y tags sogsg nins y sẽn tõe n sok-b vʋʋgrã poore. Tags-y sogsg nins bãmb me sẽn tõe n sok yãmb yaoolem wakatã zugu. Mams-y y sũur sẽn na n yɩ noog to-to, y yaab-rãmbã sã n wa vʋʋge, tɩ y wilgd-b bũmb nins Wẽnnaam sẽn maan bãmb yĩnga. Y leb n na n tõog n bãnga we-rũms wʋsgo, tɩ b vɩ ne taab ne bãane. Mams-y b gesg sẽn na n zĩnd yamleoog to-to wã. Mams-y yãmb ne a Zeova zoodã sẽn na yɩ to-to, y sã n wa zems zãnga.
17. Keoor ning sẽn be taoorã sã n yaa vẽeneg d yamẽ, wãn to la na n sõng tõndo?
17 Keoor ning sẽn be taoorã sã n yaa vẽeneg d yamẽ, na n sõng-d lame tɩ d kell n maan Wẽnnaam daabã ne sũ-noogo. D yam-yãkr fãa me na n wilgame tɩ d rat n vɩɩmda wakat sẽn kõn sa. Tʋm-tʋmd a Poll yeela kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõng zaeebã woto: “Tõnd sã n gũud bũmb pidsg ne tẽebo, baa tõnd sẽn ka ne-a, tõnd gũuda yẽ ne sũ-mare.” (Rom 8:25) La yaa woto ne kiris-nebã fãa sẽn saagd n na n wa paam vɩɩm sẽn kõn sa wã. Baa d sẽn nan pa paam d keoorã, d tẽebã tara pãnga, tɩ d gũud ‘keoorã sẽn be taoorã’ ne sũ-mare. Wa a Moiizi, tõnd pa get yʋʋm nins d sẽn tʋm a Zeova tʋʋmdã wa bõn ye. D kɩsa sɩd tɩ “bũmb nins nin sẽn ne wã loogdame, la bũmb nins nin sẽn ka ne wã paada wakat sẽn ka sɛta.”—Karm-y 2 Korẽnt dãmb 4:16-18.
18, 19. a) Bõe yĩng tɩ d segd n modg wʋsg tɩ d tẽebã kell n tall pãnga? b) Bõe yell la sõsg ning sẽn pʋgdã na n gome?
18 D sã n tar tẽebo, d tara kaset sẽn wilgd tɩ “bũmb n be neb sẽn ka yãt ye.” (Heb. 11:1) Ned sẽn pa tar tẽeb pa mi t’a Zeova raabã maaneg tara yõod ye. Ne ned a woto, tʋm Wẽnnaam tʋʋmã yaa ‘yalemdo.’ (1 Kor. 2:14) La tõnd saagd n na n wa vɩɩmda wakat sẽn kõn sa, la d yã kũum vʋʋgrã. Dũniyã neb pa tol n tẽed rẽ ye. Wa a Poll wakatẽ wã neb kẽer sẽn da yeel t’a yaa “gom-to-nedã,” rũndã-rũndã me, nebã fãa la bal tagsdame tɩ tõnd sẽn moond bũmb ninsã yaa gom-vɩɩdo.—Tʋʋ. 17:18.
19 Dũniyã neb sẽn pa tar tẽeb tɩ d yaool n vɩ b sʋkã, d segd n modga wʋsg tɩ d tẽebã kell n tall pãnga. Woto wã, kos-y-yã a Zeova t’a sõng-y tɩ y “tẽeb ra koms ye.” (Luk 22:32, Sebr Sõngo) Ra yĩm-y tɩ sũ-noog ning yel-wẽnã sẽn kõtã pa kaoosde, la t’a Zeova tʋʋmdã tara yõod wʋsg ye. Sẽn paase, tagsd-y vɩɩm sẽn kõn sa wã a Zeova sẽn pʋlm-y-yã yelle. La a Moiiz mak-sõngã zãmsda tõnd bũmb a taab me. Sõsg ning sẽn pʋgdã na n wilga a tẽebã sẽn sõng-a to-to t’a yã “nebã nin sẽn ka tõe n yã a soabã.”—Heb. 11:27.
