1-3. Y sã n karemd Biiblã la y tũud bũmb nins y sẽn zãmsdã, nafa bʋs la y na n paame?

SAAM-BI-POAK sẽn kʋʋl yeela woto: “Beoog sẽn vẽeg fãa, mam pʋʋsda a Zeova bark a sẽn sõngd-m tɩ m wʋmd Biiblã goam võorã.” Baa a sẽn karem Biiblã tõr naoor 40 la zakã, a ket n karemdame. Saam-bi-poak sẽn yaa bi-bɩɩg me yeelame tɩ Biiblã kareng sõnga yẽ t’a kɩs sɩd t’a Zeova beeme, la sõng-a me t’a yõg zood ne-a. Ad a sẽn yeele: “Mam da nan zɩ n paam sũ-noog woto ye!”

² Tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr yeelame tɩ d tog n nonga Wẽnnaam Gomdã. (1 Pɩɛ. 2:2) D sã n zãmsd Biiblã la d tũud bũmb nins d sẽn zãmsdã, d sũur-kasetã yaa sõma, tɩ d vɩɩmã me tar võore. Leb n sõngd-d lame tɩ d yõg zood hakɩk ne neb a taab sẽn nong Wẽnnaam la b tũud-a. Woto fãa segd n kɩtame tɩ d ‘nong Wẽnnaam tõogã hal ne d sũur fãa.’ (Rom 7:22) La Biiblã kareng tara nafa a taaba.

³ Y sã n zãmsd Biiblã n bãngd a Zeova ne a Bi-riblã n paasdẽ, y na n maneg n nong-b lame la y nong y taabã. Sẽn paase, y na n bãnga Wẽnnaam sẽn na n fãag nin-tɩrsã to-to dũni-kãngã sãoongã sasa. Y sã n wa moond koɛɛgã, y na n taasda nebã koɛɛg sẽn kengd raoodo. Y tõe n kɩsa sɩd tɩ y sã n wilgd nebã bũmb nins y sẽn zãmsd Biiblã pʋgẽ wã, a Zeova na n ning-y-la barka.

4. Wãn to la d segd n karemd Biiblã, la bõe yĩnga?

⁴ A Zeova pa rat tɩ d karemd a Gomdã n pa yalsd n tagsdẽ ye. A yeela a Zozue woto: ‘Da sak tɩ f noor bas tõ-kãngã sebrã togsg ye. Tags a yell wĩntoog ne yʋngo.’ (Zoz. 1:8; Yɩɩl 1:2) La rẽ yĩnga woto rat n yeelame tɩ y sã n wa karemd Biiblã  fãa, y segd n walemdame bɩ? Ayo. Rat n yeelame tɩ y sã n wa karemdẽ, y segd n mi n yalsame n bʋgse. Rẽ na n sõng-y lame tɩ y yã goam sẽn na n naf-y la keng y raoodo. Y sã n yã gomd wall kibar sẽn kengd raood bɩ y maag y yĩng n karm-a. Y tõe n karm-a lame tɩ yi menga. Y sã n maan woto, na n kẽ-y-la sõma. Bõe yĩng tɩ rẽ tar yõodo? Bala, y sã n wʋm Biiblã saglg võor sõma, y na n dat n tũ-a-la ne y sũur fãa.

5-7. Rɩk-y makr n wilg Wẽnnaam Gomdã kareng la a zug bʋgsgã sẽn tõe n sõng-y to-to a) tɩ y gil yoobo, b) tɩ y yɩ sũ-mar soab la nin-bʋgsga, d) tɩ y teeg a Zeova zu-loees sasa.

⁵ D sã n wa karemd Biiblã, yɩta sõma tɩ d maag d yĩng n karem la d bʋgs d sẽn karemdã zugu, sẽn yɩɩd fãa d sẽn karemd bũmb ningã võor wʋmb sã n yaa toogo. Ad makr a tãab sẽn wilgd rẽ. Pipi, mams-y saam-biig sẽn yaa bi-bɩɩg sẽn na n karemd Biiblã, n wa ta Oze sebrã. A sẽn karem sak a 4 vɛrse 11 n tɩ ta 13 wã, a yalsame n na n tagse. (Karm-y Oze 4:11-13.) Bõe yĩnga? Vɛrse kãensã kẽ-a lame, bala lekollẽ wã, a taabã mi n pẽdgd-a lame n dat t’a yo. La a sẽn bʋgs vɛrse-rãmbã zugu, a tagsa woto: ‘A Zeova nee baa bõn-wẽns nins nebã sẽn solgd n maandẽ wã. M pa rat n sãam a sũur ye.’ Saam-biigã yãka yam t’a kõn tol n yo ye.

⁶ Yiib-n-soab makrã la woto: Saam-bi-poak n karemd Zoɛll sebrã, n wa ta sak a 2 vɛrse 13 wã. (Karm-y Zoɛll 2:13.) A sẽn bʋgs vɛrse kãngã zugu, a tagsa a Zeova nonglmã, a sũ-bʋgsmã, a nimbãan-zoeerã la a sẽn pa yikd a sũur tao-tao wã yelle. A tagsa a sẽn tog n dɩk a togs-n-taarã me yelle, n bãng t’a segd n toeemame. Bala a sũur mi n yikame t’a gom a sɩdã wall neb a taab n sãam b sũuri.

⁷ Ad makr a tãab-n-soabã: Saam-biig sẽn yaa zak soaba, t’a tʋʋm sãam t’a pa mi a sẽn na n maaneg n ges a pagã la a kambã yelle. A karemda Nahũm sebrã, n wa ta sak a 1 vɛrse a 7 wã. Be, b yeelame t’a Zeova ‘mii neb nins sẽn teeg yẽ wã,’ la t’a ‘yaa a nebã pãng toog wakate.’ Woto kenga saam-biigã raood wʋsgo. A yãame t’a Zeova nonga yẽ ne a zakã rãmba, n pa le maand yɩɩr wʋsg ye. Rẽ poore, a karma sak a 2 wã pipi vɛrse wã, n bʋgs a zugu. (Karm-y Nahũm 2:1.) A bãngame tɩ yaa a sẽn na n moond koe-noogã baa zu-loees sasa la a wilgd t’a teega a Zeova. Rẽ kɩtame tɩ baa a sẽn ket n baood tʋʋmã, a paasa a koe-moonegã, n moond semennã pʋgẽ me.

8. Wilg-y bũmb y sẽn karem Biiblã pʋgẽ tɩ yɩ-y noogo.

⁸ Vɛrse nins yell d sẽn gom mas-masã wã yita Biiblã sɛb neb sãnda sẽn tõe n getẽ tɩ b võor wʋmb yaa toogo. La y sã n yã vɛrse-rãmb sẽn kengd raood b pʋsẽ, y na n dat n ket n karemda seb-kãense. B tõe n bels-d lame la b kõ-d yam. La yaa wãn to ne Biiblã sɛb a tãabã yẽ? Wẽnnaam Gomdã yaa wa sãnem-boko, tɩ y sã n wɩsg y meng n tu bɩ y na n paam sãnem wʋsgo. Vẽenega, y sã n maagd y yĩng n karemd Biiblã n baood sor-wilgr la belsg ning sẽn yit Wẽnnaam nengẽ wã, y na n paamame.

9. Bõe la d tõe n maan tɩ sõng-d tɩ d wʋm Biiblã võor sõma n paase?

⁹ Yaa sɩd tɩ tara yõod tɩ y karemd Biiblã daar fãa, la sẽn tar yõod n yɩɩd yaa y sẽn na n bao n wʋm y sẽn karemdã võore. Woto yĩnga, y sã n wa karemd Biiblã n yã b sẽn gomd neb  wall zĩis yelle, pa rẽ bɩ yaa kibar la y karemda, bɩ y vaees sɛb nins a Zeova siglgã sẽn yiisã n bao n bãng yɛl a taab y sẽn karmã zugu. La y sã n wa pa mi y sẽn na n tũ Biiblã saglg ning to-to, y tõe n kosa tigingã kãsem-soab wall y tẽed-n-taag a to sẽn wʋmd yɛlã võor sõma sõngre. D na n goma pipi kiris-ned a ye yʋʋr sẽn boond t’a Apolos yelle. Rẽ na n sõng-d lame tɩ d bãng wʋm sɩdã võor sõma wã yõodo.

10, 11. a) Wãn to la b sõng a Apolos t’a paas a koe-moonegã minim? b) Yam bʋg la d tõe n dɩk a Apolos kibarã pʋgẽ? (Ges-y zĩ-gũbr ning gom-zug sẽn yaa: “Yãmb sẽn wilgd nebã bũmb ningã zemsame bɩ?”)

¹⁰ A Apolos ra yaa zʋɩf sẽn lebg kiris-neda, n da “mi Gʋlsg Sõamyã” la a ra tar yẽesem. Tʋʋm sebrã wilgame tɩ “baa yẽ sẽn mi a Zã lisg balã, yẽ mooname n zãms nebã bũmb nins sẽn wilgd a Zezi kibarã tɩrg ne a sũur fãa.” A Apolos ra pa mi bũmb ning a Zezi sẽn zãms a karen-biisã lisgã wɛɛngẽ wã ye. A kẽnga Efɛɛz n tɩ moone, tɩ kiris-ned yʋʋr sẽn boond t’a Akila ne a pag a Pirsill kelg a sẽn moond to-to wã. Bãmb “peega yẽnda n zãms yẽ Wẽnnaam sorã tɩrg n paase.” (Tʋʋ. 18:24-26) Wãn to la rẽ naf a Apolose?

¹¹ A Apolos sẽn moon Efɛɛzã poore, a kẽnga Akayi. “La yẽ sẽn ta be, yẽ sõnga tẽedbã wʋsg ne Wẽnnaam barka. Tɩ bõe, yẽ goma ne zʋɩf-rãmbã nebã sʋk n wilg bãmb ne Gʋlsg Sõamyã t’a Zezi sɩd yaa Kirist.” (Tʋʋ. 18:27, 28) Wakat kãng t’a Apolos ra tõe n wilga lisgã võore. Rẽ kɩtame t’a tõog n sõng nin-paalsã tɩ b tũ Wẽnnaam sõma. Yam bʋg la d tõe n dɩk kiba-kãngã pʋgẽ? D tõe n dɩka a Apolos togs-n-taare, n baood n wʋmd  Biiblã goam võore. La d tẽed-n-taag sẽn tar minim sã n kõ-d sagls sẽn na yɩl tɩ d tõog n zãms nebã sõma, d sikda d meng n sak ne yamleoogo, tɩ d koe-moonegã minim paase.

12, 13. Wãn to la d tõe n tall Biiblã n sõng karen-biig ne yam?

¹² Tõnd me tõe n sõnga d taabã wa a Pirsill, a Akila la a Apolos sẽn sõng b taabã. Y sã n sõng ned sẽn zãmsd Biiblã t’a tõog n toeem a vɩɩmã n ta Wẽnnaam yam, pa noom-y sɩda? Y sã n yaa kãsem-soaba, n tik Biiblã zug n kõ y tẽed-n-taag saglg tɩ sõng-a t’a wa pʋʋs-y barka, pa noom-y sɩda? Sãmbg sẽn ka be, d sã n sõng d taabã tɩ b tũ Wẽnnaam Gomdã sagls n toeem b vɩɩmã, d paamda sũ-no-kãsenga. * La wãn to la d tõe n maan dẽ?

¹³ No-rɛɛs a Eli wakatẽ wã tɩ Israyɛll neb wʋsg yam da yuusda tũudmã wɛɛngẽ. Saglg ning a sẽn kõ-bã tõe n sõnga Biibl karen-biig sẽn nan pa yãk yam n na n tũ a Zeova. (Karm-y 1 Rĩm dãmb 18:21.) Karen-biig tõeeme me n zoet a zo-rãmb wall a roagdb sẽn na n yeel bũmb ninga, b sã n bãng t’a zãmsda Biiblã. Y tõe n sõng-a lame t’a yãk yam n tũ a Zeova, y sẽn na n kɩt t’a tags Ezai 51:12, 13 goamã zugu.—Karm-y-yã.

14. Bõe n na n sõng-y tɩ y tẽeg Biiblã vɛrse-rãmb y sã n wa rat n sõng neda?

¹⁴ Vẽenega, sẽn karemd-b Biiblã yãta goam wʋsg sẽn kengd b raoodo, sẽn kɩtd tɩ b toeemdẽ la sẽn paasd b tẽebo. La tõe tɩ y sokda y meng woto: ‘Bõe n na n sõng-m tɩ m tẽeg vɛrse-rãmb m sã n wa rat n sõng neda?’ Karemd-y Biiblã daar fãa la y bʋgsd y sẽn karemdã zugu. Y sã n maand woto, y na n bãnga Biiblã vɛrse-rãmb wʋsgo, tɩ y sã n wa rat n sõng ned bɩ a Zeova vʋʋsem sõngã tẽeg-y vɛrse kãense.—Mark 13:11; karm-y Zã 14:26.

15. Bõe la y tõe n maan n wʋm Wẽnnaam Gomdã võor sõma?

¹⁵ Rɩk-y rĩm a Salomo togs-n-taare, n pʋʋs a Zeova n kos yam la minim n moon koɛɛgã la y tʋm tigingã tʋʋm sõma. (2 Kib. 1:7-10) Bao-y n bãng-y Wẽnnaam Gomdã ne y sũur fãa wa no-rɛɛsdbã sẽn maanã. Rẽ na n sõng-y lame tɩ y bãng a Zeova la a raabã sõma. (1 Pɩɛ. 1:10-12) Tʋm-tʋmd a Poll sagla a Tɩmote t’a bao n wʋm tẽeb koɛɛgã la zãms-sõngã võore. (1 Tɩm. 4:6) Y sã n ket n zãmsd Biiblã, y na n tõog n sõnga y taabã. Na n paasa yãmb mengã tẽeb pãng me.

16. a) Nafa bʋs la Beere zʋɩf-rãmbã sẽn da karemd Gʋlsg Sõamyã daar fãa wã paam-yã? b) Bõe yĩng tɩ d segd n karemd Biiblã daar fãa?

¹⁶ Zʋɩf-rãmb nins sẽn da be Beere wã ra minim n karemda ‘Gʋlsg Sõamyã daar fãa.’ A Poll sẽn wa n moon-b koe-noogã, b maka a goamã ne bũmb nins bãmb sẽn da mi Gʋlsg Sõamyã pʋgẽ wã. Woto kɩtame tɩ bãmb ‘neb wʋsg tẽ,’ bala b mikame t’a goamã yaa sɩda. (Tʋʋ. 17:10-12) Woto wilgdame tɩ ned sã n karemd Biiblã daar fãa, tõe n sõng-a lame t’a tall tẽeb sõma ne a Zeova. Sẽn na yɩl n wa põs n kẽ Wẽnnaam dũni-paalgã pʋgẽ, tẽeb a woto yaa tɩlae ne-do.—Heb. 11:1.

17, 18. a) Wãn to la tẽeb sẽn tar pãng la nonglem tõe n kogl tõnd sũurã? b) Wãn to la “fãagr tẽebã” kogend tõndo?

 ¹⁷ A Poll wilgame tɩ tẽebo, nonglem la saagr yaa tɩlae ne-do, n yeel woto: “Tõnd sẽn yaa wĩntoog kambã, bɩ d da yɩ rã-yũudb ye, la bɩ d bob tẽeb la nonglem tɩ yɩ tõnd gãongo, la d fõgen fãagr tẽeb tɩ yɩ kut pugla.” (1 Tes. 5:8) Sodaag segd n kogla a sũurã t’a bɛ ra paam n kõs ye. Tõnd me tog n kogla d sũurã sẽn makd bũmb ningã. Rẽ baoodame tɩ d tẽ a Zeova pʋlemsã ne d sũur fãa, n nong-a la d nong d taabã. Rẽ na n kɩtame tɩ d maan d sẽn tõe fãa n kell n ta Wẽnnaam yam.

¹⁸ A Poll yeelame me tɩ d fõgen “fãagr tẽeb” wa kut pugla. Pĩnd wẽndẽ wã, sodaag sã n pa fõgen kut pugl zabr sasa, b tõe n kʋ-a-la nana-nana. La a sã n fõgen pugl-sõngo, kogend-a lame. Yaa d sã n zãmsd Biiblã sõma la d na n kɩs sɩd t’a Zeova tõe n fãag-d lame, tɩ d sẽn tẽed fãagrã sõng-d tɩ d ra tall tags-wẽns ye. Rẽ na n sõng-d lame tɩ d tõog n zãag d mens ne sɩdã kɩɩsdba, la d kɩɩs b “goamã sẽn yaa wẽns la vɩɩdã,” tɩ b ra wa kẽ tigingã pʋgẽ n sãam neb wʋsg tẽeb ye. (2 Tɩm. 2:16-19) D tẽebã na n sõng-d lame me tɩ d zãag d mens ne yel-manesem nins a Zeova sẽn kisã.

19, 20. Bõe yĩng tɩ d nand Wẽnnaam Gomdã, la wãn to la d wilgd rẽ? (Ges-y zĩ-gũbr ning gom-zug sẽn yaa: ‘A Zeova kõo maam bũmb ning m sẽn da ratã bal kɛpɩ’ wã.)

¹⁹ Dũni-kãngã saab sẽn tar kolgrã, d segd n maneg n baoa sor-wilgr ning a Zeova sẽn kõt a Gomdã pʋgẽ wã. Rẽ na n sõng-d lame tɩ d bas minim-wẽnse, la d tõog n mao ne yĩngã ratem-wẽnsã. D paamda belsg la raood kengr Biiblã pʋgẽ, n tõogd tood nins a Sʋɩtãan ne a poorẽ dãmbã sẽn wat ne wã. A Zeova Gomdã saglsã na n sõng-d lame tɩ d kell n pa vɩɩmã sor zugu.

²⁰ Tẽeg-y tɩ Wẽnnaam datame tɩ “nebã [buud, MN] fãa paam fãagre.” Neb nins sẽn zoe n tũud a Zeova wã ne sẽn kelgd-b koe-noogã me bee ‘neb buud fãa wã’ sʋka. La sẽn dat n põs-a dũni-kãngã sãoong sasa fãa tog n bao n “bãnga sẽn yaa sɩda.” (1 Tɩm. 2:4) Rẽnd yɩl n paam fãagr dũniyã sãoong sasa, yaa tɩlae tɩ d karemd Biiblã la d tũud a saglsã. Vẽenega, d sẽn karemd Biiblã daar fãa wã wilgdame tɩ d nanda a Zeova Gomdã sẽn yaa sɩdã.—Zã 17:17.