“Bɩ yãmb nong taaba”

“Mam kõta yãmb tõ-paalga. Bɩ yãmb nong taaba. Bɩ y nong taab wa mam sẽn nong yãmbã. Yãmb sã n nong taaba, nebã fãa na n bãngame tɩ yãmb yaa mam karen-biisi.”—ZÃ 13:34, 35.

Woto sẽn dat n yɛɛlga: Kiristã yeela a karen-biisã tɩ b nong taab wa yẽ sẽn nong-bã. Wãn to la a Zezi wilg a karen-biisã a nonglem? A ra nonga ned buud fãa, n pa get a buudu, a yaa pag bɩ a yaa raoa, wa neb wʋsg sẽn da maandã ye. (Zã 4:7-10) A Zezi sẽn da nong nebã kɩtame t’a rɩk a sẽk la a pãng n sõng-ba, la a sak n mong a meng bũmb wʋsg b yĩnga. (Mark 6:30-34) Kiristã wa n wilga a nonglmã ne manesem sẽn ka to. A yeela woto: “Mam yaa pe-kɩɩm-sõngo. Pe-kɩɩm-sõng kõta a vɩɩm a piis yĩnga.”—Zã 10:11.

Pipi kiris-nebã sẽn tũ rẽ to-to: Pipi kiris-nebã ned kam fãa ra boonda a to t’a “ba-biig” wall a “ba-bi-poaka.” (Filemo 1, 2) B ra reegda buud fãa neb b tigimsã pʋsẽ, bala b ra getame tɩ “welgr ka be zʋɩf-rãmbã ne gɛrk-rãmbã sʋka,” tɩ “bãmb fãa tara Zusoab a yembre.” (Rom dãmba 10:11, 12) Yʋʋmd 33 Pãntekotã loogr poore, kiris-neb nins sẽn da be Zerizalɛmmã “ra koosda b pʋt la b teed a taaba, n pʋɩt ligdã. Ned kam fãa ra paamda wala a zu-loɛɛg yolsg sẽn dat tɛka.” Bõe yĩng tɩ b ra maand woto? Yaa sẽn na yɩl tɩ sẽn deeg-b lisg paalmã tõog n zĩnd Zerizalɛm, n kell n da “viigd ne tʋm-tʋmdbã kareng kelgr ye.” (Tʋʋma 2:41-45, Sebr Sõngo) Bõe n da kɩt tɩ b maand woto? Sẽn pa ta yʋʋm 200 tʋm-tʋmdbã kũum poore, a Tɛrtiliẽ wilgame tɩ neb n da yeel woto kiris-nebã zugu: “Ges-y b sẽn nong taab to-to, . . . hal n sak n na n ki taab yĩnga.”

Ãnd rãmb n dɩkd b togs-n-taare?: Sebr a ye (Histoire du déclin et de la chute de l’Empire romain [1837]) wilgame tɩ yʋʋmã sẽn pʋg taabã pʋsẽ, neb nins sẽn yet tɩ b yaa kiris-nebã “namsa taab ne wẽnem wʋsg n yɩɩd neb nins sẽn ka-b kiris-nebã sẽn nams-b to-to wã.” Vaeesg b sẽn maan Etazĩni sẽn nan pa kaoos wilgame tɩ neb nins sẽn yet tɩ b yaa wẽn-tũudba, tɩ b wʋsg yetẽ tɩ b yaa kiris-nebã wae n kisa bu-zẽms neba. Tũudum sull neb sẽn yet tɩ b yaa kiris-neb tõeeme n pa tar loees ne b tẽed-n-taas sẽn be tẽn-zẽnga, tɩ baa b tẽed-n-taasã sã n wa tar zu-loees bɩ b pa tõe n sõng-ba, wall b pa rat n sõng-b ye.

Yʋʋmd 2004 soabã pʋgẽ, sob-bɛd a naas n pɩʋʋg Floriid soolmẽ wã kiis a yiib pʋsẽ. Rẽ poore, sull ning sẽn ges nebã sõngr yellã taoor soab baoome n na n bãng sõngrã sã n sɩd taa nebã. A yeelame tɩ sull kae t’a nebã sigl sõma wa a Zeova Kaset rãmbã, la a pʋlem t’a na n kõ-b-la bũmb ning fãa sẽn paoog-ba. Sẽn deng rẽ, yʋʋmd 1997 soabã pʋgẽ, a Zeova Kaset rãmb n tall tɩto, rɩɩb la fut n tɩ sõng b tẽed-n-taas la neb a taab sẽn da be zu-loees pʋgẽ Repiblik Demokartik di Kõngo. A Zeova Kaset rãmb nins sẽn be Eropã kõo kũun toor-toore. B sẽn kõ bũmb ninsã ligd yɩɩda tõnd ligdã 455000000.