Bao-y zʋg-sõma sẽn na n sõng-y tɩ y maan karen-biisi
Bao-y zʋg-sõma sẽn na n sõng-y tɩ y maan karen-biisi
“Bɩ y kẽng n maan nebã buud fãa tɩ b yɩ mam karen-biisi.”—MATƖE 28:19.
1. Zʋg-sõma la minim bʋs la Wẽnnaam pĩnd wẽndẽ tʋm-tʋmdb ra segd n bao?
SASA ninga, sẽn na yɩl t’a Zeova nin-buiidã tõog n tʋm tʋʋmd a sẽn bobl-ba, b segd n baoa minim la zʋg-sõma sẽn na sõng-ba. Wala makre, Wẽnnaam sẽn da wa n kõ a Abrahaam noor t’a yi Uur sẽn da yaa tẽng sẽn tar arzɛkã, yɩɩ tɩlae tɩ yẽ ne a pag a Saara bao zʋg la minim sẽn da na n sõng-b tɩ b tõog n vɩɩmd fu-rot pʋsẽ. (Hebre dãmba 11:8, 9, 15) Sẽn na yɩl n tõog n tall Israɛll nebã n tɩ kẽes Kãabg tẽngã pʋgẽ, a Zozue me ra segd n kɩsa Wẽnnaam sɩd la a tall raoodo, la a zãms Tõogã me n bãng-a sõma. (Zozue 1:7-9) Baa ne a Betsalɛll la a Oholiab sẽn da zoe n tar minim ning me, b sẽn wa n yãk-b tɩ b na n ges sɛk-roogã tiib la a teed a taabã fãa maaneg yellã, Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sõng-b lame tɩ b paam minim n paase.—Yikri 31:1-11.
2. Sogs-bʋs la d na n leok d sõsgã pʋgẽ?
2 Nand t’a Zezi Kirist leb saasẽ, a bobla a karen-biisã tʋʋmde. A yeel-b-la woto: “Bɩ y kẽng n maan nebã buud fãa tɩ b yɩ mam karen-biisi . . . La y zãms bãmb tɩ b sak bũmb nins fãa mam sẽn da togs yãmbã.” (Matɩe 28:19, 20) Wẽnnaam da na zɩ n bobl ãdem-biisã tʋʋmd sẽn yaa kãseng n ta woto ye. Zʋg-sõma bʋs la d segd n bao n tõog n maan karen-biisã? La d maanda a wãn n paam zʋg-sõma kãense?
Nong-y Wẽnnaam wʋsgo
3. Bõe la b sẽn kõ tõnd noor tɩ d maan karen-biisã kɩt tɩ d tõe n wilgi?
3 Sẽn na yɩl n gom Wẽnnaam a Zeova yell ne nebã la d tõog tɩ b sak a raabã, rẽndame tɩ tõnd mengã nong a Zeova wʋsgo. Pĩnd wẽndẽ, Israɛll nebã ra segd n sakda Wẽnnaam noyã, n kõt-a maand sẽn yaa sõma la b pẽgd-a ne yɩɩla. Yaa woto la b ra wilgd tɩ b nong-a lame. (Tõodo 10:12, 13; 30:19, 20; Yɩɩl Sõamyã 21:14; 96:1, 2; 138:5) Rũndã-rũndã, Wẽnnaam kõo tõnd noor tɩ d maan karen-biisi. D sakda a noyã me. La karen-biisã maaneg kɩtame tɩ d wilgd tɩ d nong-a lame, bala d gomda a yell ne nebã la d wilgd-b a raabã. Segdame tɩ d sã n gomd ne nebã bɩ b neẽ tɩ d sɩd kɩsa sɩd ne d sẽn yetã, tɩ d goamã wilgd d tagsg sẽn yaa a soab ne Wẽnnaam pʋlemsã.—1 Tesalonik rãmba 1:5; 1 Pɩɛɛr 3:15.
4. Bõe yĩng t’a Zezi ra sõngd nebã tɩ b bãngd a Zeova raabã ne sũ-noogo?
4 A Zezi sẽn da nong Wẽnnaam a Zeova ne a sũur fãa wã yĩnga, a raabã ne a Rĩungã la a tũudmã yell goam ne nebã ra noom-a-la hal wʋsgo. (Luk 8:1; Zã 4:23, 24, 31) Sɩd me, a yeela woto: “Mam dɩɩb yaa tɩ maan sẽn tʋm-a maama ratem, la tɩ maan bãmb tʋʋmã n sɛ.” (Zã 4:34) Yɩɩl-gʋlsdã ra pĩnd n togsa a Zezi goama, a sẽn yeel woto wã: “Mam Wẽnnaam, mam dat n maana yãmb daabo. La yãmb tõog bee mam sũur pʋgẽ. Mam togsa tɩrlem koe-noog yell tiging kãsengã pʋgẽ. Gese, mam ka mumd m no-bɩms ye, m Zusoaba, yãmb miime.”—Yɩɩl Sõamyã 40:9, 10; Hebre dãmba 10:7-10.
5, 6. Sẽn na yɩl n tõog n maan karen-biisã, bõe n yaa tɩlae?
5 Ned sã n wa bãng Biiblã sẽn sɩd yet bũmb ninsã paalem, a sẽn nong a Zeova wã yĩng kɩtame t’a nong n gomd a yelle, la a Rĩungã yell ne kɩs sɩda, hali n tõogdẽ tɩ neb kẽer sakd n zãmsd Biiblã. (Zã 1:41) Sẽn yɩɩd fãa, yaa d sẽn nong Wẽndã yĩng n kɩt tɩ d maand karen-biisã. Woto yĩnga, bɩ d ket n modgd n karemd a Gomdã la d bʋgsd a zug daar fãa, sẽn na yɩl tɩ d sẽn nong-a to-to wã ra boog ye.—1 Tɩmote 4:6, 15; Wilgri 2:4.
6 Yaa vẽeneg t’a Zezi sẽn nong a Zeova wã yĩng kɩtame t’a ra yaa karen-saamb sẽn tar yẽesem wʋsgo. La pa a sẽn da nong a Zeova wã bal n kɩt t’a koe-moonegã ra womd biisã ye. Bõe me n da sõngd-a t’a tõogd n maand karen-biisã?
Bao-y n sõng-y nebã
7, 8. A Zezi manesem ne nebã ra yaa wãn to?
7 Nebã yell da paka a Zezi hal t’a ra tʋll n sõng-b ne a sũur fãa. Baa a sẽn da wa n yaa “tʋʋm-mit” n be ne Wẽnnaam saasẽ wã, a ra nonga ninsaalbã hal wʋsgo. (Yelbũna 8:30, 31) A Zezi sẽn wa n wa tẽng zugã, a sẽn da zoet nebã nimbãanegã kɩtame t’a goamã ra yolsd neb nins sẽn da sakd n kelgd-a wã. (Matɩe 11:28-30) A ra wõnda a Zeova bal kɛpɩ, a sẽn da nong nebã la a kʋmd b nimbãaneg to-to wã pʋgẽ. La rẽ kɩtame tɩ neb sak Wẽnnaam sɩd-sɩdã tũudmã. Neb buud toor-toor sak n kelga a Zezi a sẽn da wilgd t’a nong-b lame, t’a mi b zu-loeesã la a tʋll n sõng-bã yĩnga.—Luk 7:36-50; 18:15-17; 19:1-10.
8 Rao a ye sẽn da wa n sok a Zezi n na n bãng bũmb ning a sẽn segd n maan n paam vɩɩm sẽn-kõn-sa wã, Wẽnnaam sebrã yeela woto: “A Zezi gesa yẽnda la bãmb nong-a lame.” (Mark 10:17-21) Biiblã wilgame me t’a Zezi ra nonga a Mart ne a yao wã la a Lazaar sẽn da yaa a karen-biis sẽn yit Betani wã. (Zã 11:1, 5) A sɩd ra nonga nebã wʋsgo, hal n da sakd n viigd a vʋʋsg meng n zãmsd-ba. (Mark 6:30-34) A Zezi sẽn da wilgd ne a sũur fãa tɩ nebã yell pak-a lame wã yĩng kɩtame tɩ neb wʋsg sak tũudum hakɩkã. Ned na zɩ n tõog n maan woto n ta-a ye.
9. A Poll manesem da yaa wãn ne neb nins a sẽn da zãmsd Wẽnnaam Gomdã?
9 Tʋm-tʋmd a Poll me ra tʋlla ne a sũur fãa n sõng neb nins a sẽn da moond koɛɛgã. Makre, a ra yeela Tesalonik kiris-nebã woto: ‘Tõnd sẽn nong yãmb wʋsgã yĩnga, tõnd ka kõ yãmb Wẽnnaam koe-nooga bal ye, tõnd kõo yãmb tõnd mens me n paase, tõnd sẽn nong yãmba yĩnga.” A Poll sẽn wilg t’a sɩd nonga Tesalonik nebã n sak n sõng-bã, wʋsg teka yam n ‘bas bõn-naands pʋʋsgo, n sak Wẽnnaam ning sẽn vɩ’ wã. (1 Tesalonik rãmba 1:9; 2:8) Tõnd me sã n sɩd nong nebã wa a Zezi la a Polle, d na n tõog n kɩtame tɩ “neb nins fãa sẽn dat vɩɩm sẽn-kõn-sa” wã sak koe-noogã. La rẽ na n kõo tõnd me sũ-noogo.—Tʋʋma 13:48, NW.
Sak-y n mong-y y mense
10, 11. Bõe yĩng tɩ d sã n dat n maan karen-biisi, d segd n sak n mong d mense?
10 Koe-moondb nins sẽn tõogd n maand karen-biisã sakd n mongda b mens yɛl kẽere. Vẽenega, pa arzɛk baoob n pak-b ye. Sɩd me, a Zezi ra yeela a karen-biisã woto: “Wẽnnaam Rĩungã pʋgẽ kõom na n yɩɩ toog ne neb nins fãa sẽn tar-b arzɛka!” A gomdã yɩka a karen-biisã pɛlenga. La a yeel-b-la woto n paase: “M kamba, ad-y Wẽnnaam Rĩungã pʋgẽ kõom na n yɩɩ toogo ne arzɛk rãmba! Yʋgemd sẽn na n tũ supĩim yõor n loog yaa naana n yɩɩd arzɛk soab sẽn na n kẽ Wẽnnaam Rĩungã pʋgẽ.” (Mark 10:23-25, Sebr Sõngo) A Zezi wilga a karen-biisã tɩ b sã n dat n tõog n sõng neb wʋsg tɩ b lebg a karen-biisi, b pa segd n bas tɩ arzɛgs baoob pak-b ye. (Matɩe 6:22-24, 33) D sã n sakd n mongd d meng yɛl kẽere, wãn to la na n sõng-d tɩ d tõog n maan karen-biisi?
11 Tõog n zãms nebã bũmb nins fãa a Zezi sẽn togs tõndã baooda modgre. Naoor wʋsgo, kiris-ned sẽn tʋll n maan karen-biis modgda semen fãa n zãmsd Biiblã ne ned sẽn sɩd rat n bãng koɛɛgã. Sẽn na yɩl n paam sẽk n bao sẽn sɩd rat-b ne b sũy fãa n kelgã, koe-moondb kẽer sẽn da tar tʋʋmd sẽn dɩkd b sẽkã fãa sak n toeema tʋʋma. Kiris-neb wʋsg zãmsa buud-gom-zẽng sẽn na yɩl n paam n moon bu-kãens neb sẽn be-b soolmẽ wã. Kiris-neb a taab me sak n yii b tẽnsẽ n kẽng tẽns-zẽms n na n tɩ sõng n maan karen-biisi. (Matɩe 9:37, 38) Woto fãa baoodame tɩ f sak n bõn yɛl kẽere. La yɩl n tõog n maan karen-biisã baooda sẽn yɩɩd woto.
Tall-y sũ-mare, la y ra saam y sẽkã me ye
12, 13. Bõe yĩng tɩ d segd n tall sũ-mar karen-biisã maaneg pʋgẽ?
12 Zʋg-sõng a ye me sẽn sõngd-d karen-biisã maaneg pʋgẽ yaa sũ-marã. Yaa sɩd tɩ koɛɛgã mooneg yaa tʋʋm-yãgdem, la karen-biisã maaneg nong n dɩkda sẽk wʋsg la baood sũ-mare. (1 Korẽnt dãmba 7:29) A Zezi talla sũ-mar ne a ma biig a Zake. Bala, baa sẽn wõnd a Zak ra mii koɛɛg ning a Zezi sẽn da moondã, a pa sak n lebg a karen-biig tao-tao ye. (Zã 7:5) Vẽenega, tog n yaa Kiristã kũumã poor ne yʋʋmd 33 Pãntekotã sʋk la a Zak lebg kiris-neda. Bala, Biiblã wilgdame tɩ yẽ ne a ma wã n paas a ma-bi-taasã ra naagda tʋm-tʋmdbã n pʋʋsdẽ. (Tʋʋma 1:13, 14) A Zak tẽebã bɩɩ tao-tao hal tɩ b wa bobl-a tʋʋm-kãsems kiris-nebã sʋk menga.—Tʋʋma 15:13; 1 Korẽnt dãmba 15:7.
13 Kiris-nebã tʋʋmd yaa sõng nebã tɩ b bãng Biiblã, sõng-b tɩ b nong a Zeova, la b rɩk Kiristã togs-n-taare. Naoor wʋsgo, yaa bilf-bilf la ned wat n tõog n maan woto fãa. Rẽ kɩtame tɩ b tʋʋmdã wõnd ka-koaad tʋʋmde. Dẽnd b segd n talla sũ-mare. A Zak yeela woto: “M ba-biisi, bɩ y maan sũ-mar hal tɩ ta Zusoaba waoongo. Gese, ka-koaad gũudame n dat n paam tẽnga bõn-koaadla bi-sõma, la yẽ maanda sũ-mar ne bãmb hal tɩ bãmb paam dẽenem la yaoolem saaga. Bɩ yãmb me maan sũ-mar n keng y sũyã, tɩ Zusoabã waoong kolgame.” (Zak 5:7, 8) A Zak ra sagenda a tẽed-n-taasã tɩ b ‘tall sũ-mar n tãag Zusoabã waoongo.’ A Zezi karen-biisã sã n da pa wʋmd bũmb võore, a maagda a yĩng n wilg-ba, wall a rɩk makr n sõng-b tɩ b wʋme. (Matɩe 13:10-23; Luk 19:11; 21:7; Tʋʋma 1:6-8) Yaa sɩd tɩ Zusoabã bɩ a Zezi waoong kãabg ning yell a Zak sẽn gomã zoe n pidsame. La d sẽn ket n maand karen-biisã yĩnga, d segd n kell n talla sũ-mare. Rũndã-rũndã me, rẽndame tɩ d maag d yĩns n zãms nebã tɩ b yaool n lebg a Zezi karen-biisi.—Zã 14:9.
14. Baa ne d sẽn tar sũ-mar ne nebã, bõe la d maand n pa sãamd d sẽkã?
14 Baa ne d sẽn tar sũ-mar ne nebã, wʋsg d sẽn zãmsd Biiblã pa womd biis ye. (Matɩe 13:18-23) Baasgo, d sã n maan d sẽn tõe fãa ne bãmb dãmbã tɩ baas n ket n pa yãkd nenga, d pa sãamd d sẽkã ye. D basd-b lame la d bao sẽn sɩd rat-ba. (Koɛɛg Soaba 3:1, 6) Yaa sɩd tɩ baa ne neb nins sẽn sɩd nong koɛɛgã, d segd n dɩka sẽk tɩ sek n sõng-b tɩ b wa tõog n toeem b yamã, b yel-manesmã la bũmb nins b sẽn da lʋɩɩsd taoor b vɩɩmã pʋgẽ wã. Woto fãa kɩtame tɩ tõnd me tar sũ-mar wa a Zezi sẽn da bʋkd a sũur ne a karen-biisã hal tɩ b wa tõog n toeem yamã.—Mark 9:33-37; 10:35-45.
Paas-y y karen-saamdã minim
15, 16. Bõe yĩng tɩ karen-biisã maaneg baoodẽ tɩ d segl sõma la d mao tɩ d zãmsgã yɩ faaga?
15 Yaa sɩd tɩ sẽn na yɩl n tõog n maan karen-biisã sõma, rẽndame tɩ d modg n sɩd nong Wẽnnaam la nebã, n sakd n mongd d meng yɛl kẽere, la d tar sũ-mare. La d segd n paasa d karen-saamdã minim me. Bala woto na n kɩtame tɩ d tõogd n bilgd yɛlã faag-faag tɩ b wʋmbã yɩt nana. Karen-saam-kãseng a Zezi Kirist goamã ra kẽeda nebã sũy sõma, b võor wʋmb sẽn da yaa nana wã yĩnga. Tõe tɩ d ket n tẽra goam kẽer meng a sẽn togse. Wala makre, a sẽn yeel woto wã: ‘Bĩng-y yãmb paoonga saasẽ.’ “Da rɩk bõn-sõama n kõ baas ye.” “Yam soab tʋʋma n wilgd t’a tara yam.” “Bɩ y kõ a Sezaar bũmb ninga sẽn yaa a Sezaar dẽnda, la y kõ Wẽnnaam bũmb ninga sẽn yaa Wẽnnaam dẽnda.” (Matɩe 6:20; 7:6; 11:19; 22:21) Yaa sɩd tɩ pa yɩ koɛɛg-koɛɛg woto bal la a Zezi ra gomd ne nebã ye. Sã n da segda, a ra maagda a yĩng n bilgd a sẽn yetã tɩ b wʋmd a võorã neere. Wãn to la d tõe n dɩk a Zezi karen-saamdã togs-n-taare?
16 D sã n dat n tõogdẽ tɩ d sẽn zãmsd nebã to-to wã yɩt faag-faag tɩ b wʋmd neere, pipi, rẽndame tɩ d rengd n segendẽ. Koe-moond sẽn pa segl a meng sã n zãmsd neda, a nong n gomda wʋsgo, n dat n wilg a sẽn mi sõsgã zugã fãa. Woto tõe n kɩtame t’a karen-biigã pa tõog n bãng a sẽn dat t’a gãd bũmb ning a yamẽ wã ye. La koe-moond sẽn segl a meng sõma yẽ rengd n tagsa ned ning a sẽn sõngdã yelle, n bʋgs b sẽn na n sõs bũmb ningã zugu, la a tɩ sõng-a t’a bãng a sẽn segd n bãngã tɛk vẽenega. (Yelbũna 15:28; 1 Korẽnt dãmba 2:1, 2) A geta karen-biigã sẽn zoe n miẽ wã, n bãng a sẽn segd n sõng-a t’a wʋm bũmb ning sõma wã. Koe-moondã tõe n mii bũmb wʋsg b sõsgã zugu, la sẽn na yɩl t’a zãmsgã yɩ vẽenega, a segd n tũusa a sẽn tog n wilgã.
17. Wãn to la d tõe n sõng nebã tɩ b tags n wʋm Biiblã goama?
17 A Zezi ra pa wilgd nebã yɛlã woto bal ye. A ra sõngd-b lame me tɩ b tagsd n wʋmd b võore. Wala makre, daar a yembre, a soka a Sɩmo woto: “Sɩmo, fo tagsg yaa bõe? Dũniyã rĩm dãmbã reegda yaood ãnd rãmb nengẽ? Bãmb meng kambã nengẽ bɩ, bɩ yaa sãambã nengẽ?” (Matɩe 17:25) Tõe tɩ d nonga Biiblã zug sõsg hal wʋsgo, tɩ kɩt tɩ d sã n wa zãmsd ned bɩ d tog n tall yõk-m-meng n basdẽ t’a me gomda. D pa segd n sokd nebã sogsg wʋsg me ye. Sẽn na yɩl tɩ b tõog n wʋm Biiblã goam b sẽn wɛgsd d sɛbã pʋsẽ wã võore, d segd n sõsda ne-b ne yam, n dɩkd makr toɛy-toɛy la d sokd sogsg sẽn na kɩt tɩ b tagse.
18. Tõog n zãms nebã baooda bõe maanego?
18 Biiblã yeelame tɩ d segd n ‘tõog n zãmsa nebã.’ (2 Tɩmote 4:2; Tɩt 1:9) Tõog n zãms ned baooda minim. Pa tõog t’a soabã rɩk f sẽn yetã ne zug ye. D segd n tõog n sõnga karen-biigã t’a bãng sɩd ne ziri la sõma ne wẽng n bake, yam soab manesem la yalem dẽnd me n bake. D sã n maand woto la d modgd n sõngd-a sẽn na yɩl t’a nong a Zeova ne a sũur fãa, tõe n kɩtame t’a bãng a sẽn segd n sak a noyã võore.
Sõng-y n maan-y karen-biisã ne yẽesem
19. Wãn to la kiris-nebã sõngd taab n maand karen-biisã?
19 Karen-biig maaneg yaa tigingã neb fãa tʋʋmde. Yaa sɩd t’a Zeova Kaset soab fãa sũur yaa noogo, a sã n tõog n zãms ned Biiblã t’a sak n lebg a Zezi karen-biiga. La tigingã neb fãa me sũy nooma ne rẽ. Wala makre, biig sã n menem tɩ neb wʋsg naag taab n na n gẽes-a, tõe tɩ yaa b nin-yend bal n na n yã biigã. Baasg zãnga, b sã n yã-a, neb nins fãa sẽn naag n gẽes biigã sũy yaa noogo. (Luk 15:6, 7) Woto me, tigingã neb sõngda taab n maand karen-biisã. Kiris-nebã fãa gẽesda neb nins sẽn tõe n wa lebg a Zezi karen-biisã. Nin-kãens nin-yend sã n wa sɩng tigissã waoong Rĩungã Roogẽ, kiris-nebã ned kam fãa sõngd-a lame n dat t’a bãng t’a sɩd bee tũudum hakɩkã neb sʋka. (1 Korẽnt dãmba 14:24, 25) Rẽ n so tɩ kiris-nebã fãa tõe n kɩdem sũ-noogo, neb tus-kẽema sẽn lebgd karen-biis yʋʋmd fãa wã yĩnga.
20. Y sã n paam ned n na n sõng t’a bãng Biiblã, bõe la y segd n maane?
20 Kiris-neb wʋsg sũy na n yɩɩ noogo, b sã n paam ned n na n sõng-a t’a bãng a Zeova la tũudum hakɩkã. La baa ne b sẽn modgd wʋsg n baood nebã, b pa mi n yãt ye. Sã n mik tɩ yaa yãmb zu-loɛɛg la woto bɩ y we n ket n nong a Zeova. Kell-y n tʋlg-y n sõng nebã. Modg-y n ket-y n mongd y mense, la y tar sũ-mare. Paasd-y y karen-saamdã minim me. Sẽn yɩɩd fãa, wilg-y-yã a Zeova y pʋʋsg pʋgẽ tɩ y rata ne y sũur fãa n sõng nebã tɩ b bãng-a. (Koɛɛg Soaba 11:1) La sẽn na yɩl n da koms raoodo, y segd n tẽegame me tɩ bũmb ning fãa y sẽn maand a Zeova tũudmã pʋgẽ sõngd n kɩtdame tɩ b tõogd n maand karen-biisã tɩ kõt-a pẽgre.
Y tõe n leokame bɩ?
• Bõe yĩng tɩ karen-biisã maaneg kɩtdẽ tɩ b bãngd d sã n sɩd nonga Wẽnnaam?
• Sẽn na yɩl n tõog n maan karen-biisã, zʋg-sõma bʋs la d rata?
• Tõog n zãms nebã baooda bõe maanego?
[Zãmsgã sogsgã]
[Foto, seb-neng 20]
Kiris-nebã sẽn maand karen-biisã, b wilgdame tɩ b nonga Wẽnnaam ne b sũy fãa
[Foto, seb-neng 22]
Bõe yĩng tɩ koe-moondbã segd n wilg tɩ nebã yell pak-b lame?
[Foto, seb-neng 23]
Zʋg-sõma kẽer koe-moond sẽn segd n tall la bʋse?
[Foto, seb-neng 24]
Kiris-nebã fãa kɩdemdame, neb wʋsg sẽn lebgd karen-biisã