ZÃMSGÃ YĨNGA 24
YƖƖLL 98 Gʋlsg Sõamyã yita Wẽnnaam nengẽ
Yam ning d sẽn tõe n dɩk a Zakoob bãngr-goamã pʋgẽ: Pipi babgo
“Tigm-y taaba, tɩ m togs-y bũmb nins sẽn na n paam-y beoog sẽn wate.”—SƖNG. 49:1.
D SẼN NA N BÃNGE
Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n goma bãngr-goam nins a Zakoob sẽn togs a Rubɛn, a Sɩmeyõ, a Levi ne a Zida wɛɛngẽ wã yelle, la d bao n bãng yam ning d sẽn tõe n dɩk rẽ pʋgẽ.
1-2. A Zakoob kũumã wakat sẽn wa n kolgdẽ wã bõe la a maan-yã, la bõe yĩnga? (Ges-y fotã me.)
A ZAKOOB yika ne a zakã rãmb fãa Kanaã n kẽng Ezɩpti. (Sɩng. 47:28) A kell n tũu a Zeova ne a sũur fãa beenẽ yʋʋm piig la a yopoe. A Zakoob sũur da yaa noog wʋsg a sẽn le paam n yã a bi-nongr a Zozɛfã, la a zakã rãmb fãa sẽn le naag taab yɛsã. La a ra miime t’a kũumã wakat kolgdame. Rẽ n so t’a bool a kom-dibli wã fãa tɩ b wa, bala a ra tara koees sẽn tar yõod wʋsg n na n taas-ba.—Sɩng. 49:28.
2 Wakat kãnga, zak soben-dãmbã sã n wa neẽ tɩ b kũumã wakat kolgdame, b wae n tigimda b zakã rãmb fãa n togs-b b yaoolem koeese. (Eza. 38:1) Zak soab sã n da tigim a zakã rãmb woto, a tõe n togs-b-la ned ning sẽn na n yɩ zakã soab yẽ kũumã poorã me.
A Zakoob sẽn togsd a kom-dibli piig la a yiibã bãngr-goam a kũumã wakat sẽn wa n kolgdẽ wã (Ges-y sull a 1-2)
3. Bõe yĩng tɩ goam nins a Zakoob sẽn togs Sɩngr 49:1, 2 tar yõod wʋsgo?
3 Karm-y Sɩngr 49:1, 2. La a Zakoob sẽn tigim a kom-dibli wã ra yaa toor zalle. A ra yaa no-rɛɛsa. Tigis-kãng sasa, a Zeova vẽnega a Zakoob t’a togs bõn-kãsems sẽn na n maan a kambã la a yagensã wɛɛngẽ. Rẽnd goam nins a Zakoob sẽn togs a kom-dibli wã yɩɩ bãngr-goama.
4. Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã pʋgẽ? (Ges-y zĩ-gũbrã me: “A Zakoob zakã rãmba.”)
4 Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n yãa a Zakoob sẽn yeel bũmb ning a kom-dibli a naas wɛɛngẽ. Yaa a Rubɛnne, a Sɩmeyõ, a Levi la a Zida. Sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ, d na n yãa a sẽn yeel bũmb ning a kom-dibli a nii wã sẽn ketã wɛɛngẽ. D na n yãame t’a Zakoob ra pa gomd a kom-dibli wã yell bal ye. A ra gomda b yagensã me yelle. Yagen-kãens n wa n lebg Israyɛll buudã neba. D sã n lebg n ges bũmb nins sẽn maan Israyɛll buudã pʋgẽ wã, d bãngda a Zakoob bãngr-goamã sẽn pids to-to. Sẽn paase d sã n bao n wʋm a goamã võore, d na n bãnga bũmb toor-toor sẽn tõe n sõng-d tɩ d noog d saasẽ Ba a Zeova sũuri.
A RUBƐN
5. Tõe t’a Rubɛn da tagsdame t’a na n paama bõe a ba wã kũum poore?
5 A Zakoob reng n goma ne a Rubɛn n yeel yaa: “Fo yaa mam bi-kãsenga.” (Sɩng. 49:3) A Rubɛn sẽn da yaa bi-kãsengã yĩnga, tõe t’a ra tẽedame t’a na n paama a ba wã paoongã pʋɩɩr a yiibu. Tõe t’a ra tẽedame me t’a ba wã kũum poore yẽ n na n lebg zakã soaba, la t’a yageng a ye n na n wa lebg buudã tõr taoor soaba.
6. Bõe n kɩt t’a Rubɛn pa paam bi-kãseng pʋɩɩre? (Sɩngre 49:3, 4)
6 La a Rubɛn pa paam bi-kãseng pʋɩɩr ye. (1 Kib 5:1) Bõe yĩnga? Yʋʋm a wãn sẽn deng rẽ, a kẽe ne a Zakoob pʋg-rɩkdg a Bila. A Bila ra yaa a Zakoob pʋg-nongr a Rasɛll tʋm-tʋmd-poaka. Rẽ t’a Rasɛll kiime. (Sɩng. 35:19, 22) La a Rubɛn da yaa a Zakoob pag a Leya biiga. Tõe tɩ yɩɩ pag ne rao lageng tʋlsmã n kɩt t’a Rubɛn maan woto. Tõe me t’a yõga a Bila, sẽn na yɩl t’a Zakoob ra wa nong-a n yɩɩd yẽ ma wã ye. Sẽn yaa a soab fãa, a sẽn maan bũmb ningã sãama a Zeova ne a ba wã sũur wʋsgo.—Karm-y Sɩngr 49:3, 4.
7. Bõe la Biiblã yet a Rubɛn ne a yagensã wɛɛngẽ? (Ges-y zĩ-gũbrã me: “ A Zakoob bãngr-goamã.”)
7 A Zakoob yeela a Rubɛn yaa: “Fo pa na n yɩɩg f ba-biisã ye.” A sẽn yeel bũmb ningã pidsame. Biiblã pa gom a Rubɛn yageng sẽn yɩ rĩma, maan-kʋʋd wall no-rɛɛs yell ye. Baasgo, a Zakoob kõo a Rubɛn rogem-pʋɩɩre. Sẽn paase, a yagensã wa n lebga Israyɛll buud a ye. (Zoz. 12:6) Biiblã pa wilg t’a Rubɛn le wa n yoome ye. Yɛl kẽer wɛɛngẽ me, a wilgame t’a ra tara zʋg-sõma.—Sɩng. 37:20-22; 42:37.
8. Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Rubɛn kibarã pʋgẽ?
8 Rẽ sẽn wilgd tõnd bũmb ninga. D segd n modga wʋsg n yõk d menga, la d gũus n da wa yo ye. D yam sã n wa be wẽng maanego, d segd n tagsa d manesmã sẽn na n sãam a Zeova, d zakã rãmb la neb a taab sũur to-to wã yelle. D segd n tẽegame me tɩ “bũmb ning fãa ned sẽn bʋte, yaa rẽ me la a na n kẽebe.” (Gal. 6:7) La bũmb ning sẽn paam a Rubɛnnã tẽegda tõnd a Zeova nimbãan-zoeerã yell me. Yaa sɩd t’a Zeova pa na n kogl tõnd tɩ d põs d yel-wẽnã biis ye. La d sã n tek yam, la d modgd sẽn na yɩl n maan sẽn yaa sõma, a na n ning-d-la barka.
A SƖMEYÕ NE A LEVI
9. Bõe n kɩt t’a Zakoob sũur da pa noom ne a Sɩmeyõ la a Levi? (Sɩngre 49:5-7)
9 Karm-y Sɩngr 49:5-7. Rẽ poore a Zakoob goma ne a Sɩmeyõ la a Levi, la a sẽn gom to-to wã wilgdame t’a sũur da pa noom ne-b baa bilf ye. Yʋʋm a wãn sẽn deng rẽ, Kanaã rao yʋʋr sẽn boond t’a Sikɛm n yõg a Zakoob bi-pugl a Dina. A Zakoob kom-dibli wã fãa sũur yika wʋsg b sẽn maan b tãoã bũmb ningã yĩnga, hal n be bʋʋm me. La a Sɩmeyõ ne a Levi tʋma nen-kɛglem tʋʋma. B belga Sikɛm nebã tɩ b rapã fãa sã n kẽ bãongo, b na n maana kaool ne-b tɩ laafɩ zĩnd b sʋka. B sakame. Toogã sẽn wa n ket n tar-bã, a Sɩmeyõ ne a Levi “ned kam fãa rɩka a sʋʋga, n kẽ tẽngã pʋgẽ tɩ ned baa a ye pa bãng ye. B kʋʋ rapã fãa.”—Sɩng. 34:25-29.
10. Wãn to la a Zakoob sẽn yeel bũmb ning a Sɩmeyõ ne a Levi wɛɛngẽ wã pids-yã? (Ges-y zĩ-gũbrã me: “ A Zakoob bãngr-goamã.”)
10 A Zakoob sũurã sãama wʋsg a kom-dibli a yiibã sẽn kʋ neb wʋsg woto wã yĩnga. A pĩnd n togsame tɩ b na n weela b yagensã la b sãeeg-b Israyɛll soolmã fãa pʋgẽ. A goamã pidsa yʋʋm kobs-yi la zak poore, Israyɛll buudã sẽn wa n kẽ kãabg tẽngã pʋgẽ wã. Sɩmeyõ buudã pʋɩɩr yɩɩ zĩis toor-toor b sẽn yãk Zida buudã pʋɩɩr pʋgẽ n kõ-ba. (Zoz. 19:1) Levi buudã pʋɩɩr yɩɩ tẽns pis-naas la a nii b sẽn yãk Israyɛll soolmã fãa pʋgẽ.—Zoz. 21:41.
11. Bõe la Sɩmeyõ buudã ne Levi buudã neb maan tɩ yaa sõma?
11 A Sɩmeyõ ne a Levi yagensã pa rɩk b yaab-rãmbã naoor ye. Levi buudã neb tũu a Zeova ne b sũur fãa. A Moyiiz sẽn wa n dʋ Sinayi tãngã zug n na n deeg Tõogã a Zeova nengẽ wã, Israyɛll neb wʋsg yõd n pʋʋsa nag-bila. La Levi buudã neb zĩnda a Moyiiz poorẽ, n sõng-a n kʋ neb nins sẽn pʋʋs nag-bilã. (Yik. 32:26-29) A Zeova welga Levi buudã neb toore, n yãk kẽer tɩ b lebg maan-kʋʋdba. (Yik. 40:12-15; Sõd. 3:11, 12) Kaoosg zugẽ, b sẽn wa n na n zab n deeg kãabg tẽngã, Sɩmeyõ buudã neb naaga Zida buudã neb tɩ b zab ne Kanaã nebã, tɩ pids a Zeova raabã.—Bʋ. 1:3, 17.
12. Yam-bʋg la d tõe n dɩk a Sɩmeyõ ne a Levi kibarã pʋgẽ?
12 Rẽ sẽn wilgd tõnd bũmb ninga. D pa segd n yãk yam wall d maan bũmb ne sũ-yikr a bada. B sã n maan yãmb wall ned y sẽn nong wẽng tɩ y sũur yiki, y bee bʋʋm. (Yɩɩn. 4:4) La d segd n tẽegame tɩ d sã n gom goam wall d maan bũmb ne sũ-yikri, pa noom a Zeova ye. (Zak 1:20) Ned sã n maan-d wẽnga, a tũuda a Zeova t’a pa tũud-a me, d modgdame tɩ d manesem sẽn na n yɩ to-to wã zems ne a Zeova noyã. Rẽ na n sõng-d lame tɩ d ra wa togs goam wall d maan bũmb sẽn na n sãam d taabã sũy ye. (Rom. 12:17, 19; 1 Pɩy. 3:9) Baa y roagdbã sã n maand sẽn pa noom a Zeova, tẽeg-y tɩ pa tɩlɛ tɩ y rɩk b naoor ye. Ra tags-y tɩ y yellã pa tar tɩɩm, la tɩ y pa tõe n ta a Zeova yam ye. A Zeova na n ninga y modgrã barka, n sõng-y tɩ y maan sẽn yaa tɩrga.
A ZIDA
13. A Zida sẽn kelg a ba wã sẽn yeel a kẽem-dãmbã bũmb ningã poore, tõe t’a ra maanda yɩɩre. Bõe yĩnga?
13 Biig ning a Zakoob sẽn gom ne rẽ poorã yɩɩ a Zida. A Zida sẽn kelg a ba wã sẽn yeel a kẽem-dãmbã bũmb ningã poore, tõe t’a ra maanda yɩɩre. Yẽ me maana yel-wẽn-kãsemse. A naaga a ba-biisã tɩ b zae Sikɛm tẽngã teedo. (Sɩng. 34:27) A leb n naag-b lame tɩ b koos a Zozɛf yembdo, la b belg b ba wã t’a kiime. (Sɩng. 37:31-33) Kaoosg zugẽ a kẽe ne a bi-pag a Tamaare, n da tagsdẽ tɩ yaa pʋg-yoodre.—Sɩng. 38:15-18.
14. Bõe la a Zida maan tɩ yaa sõma? (Sɩngre 49:8, 9)
14 La a Zakoob pẽga a Zida, n ning-a barka. (Karm-y Sɩngr 49:8, 9.) A Zida ba wã sẽn wa n kʋʋlã, a wilgame t’a yell pak-a-la wʋsgo. A leb n wilgame t’a zoeta a Bẽnzame sẽn yaa a yao-zʋʋgã nimbãanega.—Sɩng. 44:18, 30-34.
15. Wãn to la bãngr-gomd ning a Zakoob sẽn togs a Zida wɛɛngẽ wã pids-yã?
15 A Zakoob pĩnd n togsame t’a Zida na n wa lebga a ba-biisã taoor soaba. La kaoosame tɩ bãngr-gom-kãng yaool n pidsi. Na maan yʋʋm kobs-yi poore, Israyɛll nebã sẽn wa n yi Ezɩpt n dabd kãabg tẽngẽ wã, Zida buudã neb n da lʋɩt taoore, tɩ buud a taabã neb pʋgda. (Sõd. 10:14) Yʋʋm wʋsg poore, b sẽn wa n ta kãabg tẽngã noorã, a Zeova yãka Zida buudã tɩ b na n yɩ pipi n tɩ zab ne Kanaã nebã. (Bʋ. 1:1, 2) Sẽn paase a Davɩɩd n yɩ a Zida pipi yageng n lebg rĩma. Yẽ poore, a yagens wʋsg yɩɩ rĩm-dãmba. La pa tek woto ye.
16. Wãn to la bãngr-gomd ning sẽn be Sɩngr 49:10 pids-yã? (Ges-y zĩ-gũbrã me: “ A Zakoob bãngr-goamã.”)
16 A Zakoob wilgame me tɩ soab ning sẽn na n dɩ naam wakat fãa yĩng ninsaalbã zugã na n yii a Zida pendẽ wã. (Karm-y Sɩngr 49:10 la notã.) Na-kãng yaa a Zeezi Kirist, soab ning a Zakoob sẽn bool t’a Sɩlo wã. Malɛk n gom a Zeezi yell n yeel yaa: “A Zeova na n kõo yẽ a yaab a Davɩɩd geerã.” (Luk 1:32, 33) B boola a Zeezi tɩ “Zida buudã Gɩgemdã” me.—Vẽn. 5:5.
17. Wãn to la d tõe n dɩk a Zeova togs-n-taar d sẽn get neb a taabã to-to wã wɛɛngẽ?
17 Rẽ sẽn wilgd tõnd bũmb ninga. A Zeova ninga a Zida barka, baa ne a sẽn maan yel-wẽn-kãsemsã. La tõe t’a Zida ba-biisã ra sokda b mens zʋg-sõma-bʋs la a Zeova yã a Zida nengẽ? Sẽn yaa a soab fãa, a Zeova yãa bõn-sõma a Zida nengẽ, n ning-a bark rẽ yĩnga. Wãn to la d tõe n dɩk a Zeova togs-n-taare? B sã n kõ d tẽed-n-taag tʋʋmde, d tõeeme n pa wʋmd b sẽn kõ-a tʋʋmdã võor ye. Sẽn yɩɩd fãa d sã n mi pãn-komsem nins a sẽn tarã. La d segd n tẽegame tɩ sãmbg kae t’a Zeova sũur nooma ne nin-kãng zʋg-sõma wã ye. Yaa neb nins sẽn tũud-a wã zʋg-sõma wã la a geta. Bɩ tõnd me modg n maan woto.
18. Bõe yĩng tɩ d segd n tall sũ-mare?
18 Bũmb a to a Zida kibarã sẽn wilgd tõnd yaa tɩ d segd n talla sũ-mare. A Zeova pidsda a pʋlemsã wakat fãa, la a sẽn pidsd-b to-to la wakat ningã tõeeme n pa yɩ wa tõnd sẽn da tagsdã ye. Neb nins sẽn yɩ pipi n lʋɩ Israyɛll buudã taoorã pa yi a Zida pendẽ wã ye. La Zida buudã neb teela neb nins a Zeova sẽn yãkã ne b sũy fãa. Wala makre, a Moyiiz sẽn da yaa Levi buudã nedã, a Zozuwe sẽn da yaa Efrayim buudã nedã, la rĩm a Sayull sẽn da yaa Bẽnzame buudã nedã. Tõnd me segd n teela ned ning fãa a Zeova sẽn yãk t’a lʋɩ d taoor rũndã-rũndã.—Ebre. 6:12.
19. D sẽn gom a Zakoob bãngr-goamã yellã kɩtame tɩ d bãng bõe a Zeova zugu?
19 D goma a Zakoob sẽn yeel a pipi kom-dibli a naasã bũmb ningã yelle. Bõe la d bãng-yã? Yaa vẽeneg tɩ “ninsaal sẽn get to-to wã yaa toor ne Wẽnnaam sẽn get to-to wã.” (1 Sãm. 16:7) A Zeova tara sũ-mar wʋsgo, la a kõt sugri. Yaa sɩd tɩ d sã n maan sẽn yaa wẽnga pa noom-a ye. La a pa baood tɩ d yɩ neb sẽn zems zãng ye. A tõe n ninga ned sẽn maan yel-wẽn-kãsems pĩndã bark menga, sã n mik t’a sɩd teka yam n kos sugri, n maand sẽn yaa tɩrg masã. Sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ, d na n yãa a Zakoob sẽn yeel bũmb ning a kom-dibli a nii wã sẽn ketã wɛɛngẽ.
YƖƖLL 124 D yɩ neb sẽn maand sɩda