Mam zoa wã sẽn yeel bũmb ningã maana maam laado, bala m da pa mi t’a yaa wẽn-tũud ye. M sok-a lame yaa: “Bõe la fo mi Biiblã zugu?” A pa leok-m zĩig pʋgẽ ye. A wa n baas n yeela maam t’a ma wã yaa a Zeova Kaset soaba, la t’a zãmsa yẽ bũmb kẽer Biiblã zugu. M sẽn da rat n bãng n paasã yĩnga, m yeel-a lame t’a togs-m bũmb a taab n paase.

D sõsame hal tɩ zĩigã wa zʋʋge. Mam zoa wã yeela maam tɩ Biiblã wilgdame tɩ yaa a Sʋɩtãan la dũniyã naaba. (Zã 14:30) Tõe tɩ yãmb sɩng n mii rẽ hal sẽn kaoose. La sã n yaa ne maam, ra yaa bõn-paalle. Ling-m-la wʋsgo. M da sɩng n wʋmdame tɩ yaa Wẽnnaam n zãad dũniyã. La mam sẽn da ne vɩɩmã sẽn yaa to-to wã, wilgdame tɩ pa sɩd ye. Yaa sɩd tɩ m da tara yʋʋm 26 bala, la m yãa bũmb wʋsg sẽn da sãamd sũuri.

M baaba ra yaa sodaag Etazĩni, n wẽnd zabr sɩlga. M sẽn da yaa biigã, m da miime tɩ sodaasã ra tara bõn-pusdi, b sẽn tõe n lob tɩ pusg n sãam dũniyã gilli. La b ra tõe n maana rẽ wakat ning fãa b sẽn date. Viɛtnam zabrã sasa, rẽ tɩ mam bee kolɛɛs Kaliforni tẽngẽ wã. M da naaga karen-biis sull sẽn da yaa kɩɩsdba, n wilgdẽ tɩ d sũur pa noom ne zabrã ye. Polɩɩs-rãmbã ra mi n digda tõnd tɩ d zoetẽ. B ra mi n lobda gaas-lakrimozɛnne, tɩ kɩt tɩ zĩigã lebgd bug-zõos tɩ d pa le ne sõma, la d pa le tõe n vʋʋs sõma me ye. Ra yaa zũnd-zãnd ne gudgr wakate. Ra yaa kɩɩs taaba, zaba, hal tɩ b kʋ politikã neb kẽere. Ned fãa ra togsda a sẽn tagsde, hal tɩ ra yaa kɩɩs taaba. Sɩd da yaa zũnd-zãnd tɛkẽ.

Yʋʋmd 1970 wã, b rɩka maam tʋʋmd Alaska tẽngã nug-rɩtgã, tɩ kɩt tɩ m paam ligd wʋsgo. Rẽ poore, m kẽnga Lõndr n tɩ ra montɛɛre, tɩ yaa gilgr bala. Kiis a wãn poore, m gilg n taa Afiriki. Sorẽ wã, m sega neb sẽn da saad n pɩkd wa maam. B sẽn da rat me yaa b zoe n zãag ne b zu-loeesã.

M sẽn da ne yɛl ninsã la m wʋmd nebã sẽn gomd goam ninsã kɩtame tɩ m sak n deeg tɩ Biiblã  sẽn yet tɩ malɛg-wẽng n wẽnd yɛlã dũniyã gill zugã yaa sɩda. La m da sokda m meng yaa: Sã n pa Wẽnnaam n zãad dũniyã, bõe la a maanda?

Kiis a wãn poore, m paama m sokrã leoore. Tarẽ-n-tarẽ, m wa n tɩ bee ne pagb la rap sẽn maand sɩd ne Wẽnnaam, baa ne b sẽn da segd zu-loees buud toor-toorã. M da nong-b lame.

M sẽn wa n leb Lõndrã, m kẽnga m zoa wã ma nengẽ t’a tɩ kõ-m Biible. Rẽ poore, m wa n leba Amstɛrdam sẽn be Payiba wã. Daar a ye, m tɩ zĩnda sor noor bugum tẽngre, n karemd Biiblã. La a Zeova Kaset soab n da loogd n yã maam. A sõnga maam tɩ m wa bãng bũmb wʋsg Biiblã zug n paase. Rẽ poore, m wa n kẽnga Dublẽ sẽn be Irlãndã. M yãa a Zeova Kaset rãmbã Betɛllã, n tɩ wẽ a rignoorã kʋɩlengã. Yaa be la m yã saam-biig a ye yʋʋr sẽn boond t’a Arthur Matthews. A ra tara yam la minim wʋsgo. M kos-a lame t’a zãms-m Biiblã, t’a sake.

M da zãmsda Biiblã ne m sũur fãa, la m karemd sɛb wʋsgã a Zeova Kaset rãmbã sẽn yiisdã, hal tɩ m sũur noome. M karma Biiblã tõr me. M sũur da nooma wʋsgo. Tigissã sasa, m da neeme tɩ baa kambã ra mii sogsg neb sẽn da sɩng n sokd b mens na maan yʋʋm kobs leoore. Wala makre: ‘Bõe yĩng tɩ wẽnemã beẽ? Wẽnnaam yaa ãnda? Ned kũum poore, bõe n maand-a?’ M zo-rãmbã fãa ra yaa a Zeova Kaset rãmba. Rẽ sõnga maam wʋsgo, bala tẽngã fãa pʋgẽ, m da pa mi neb a taab n zʋʋg bãmb ye. B sõnga maam tɩ m wa nong a Zeova la m dat n maan a raabã.

Yʋʋmd 1972, m deega lisgu. Yʋʋmd poore, m lebga so-pakda. La m tɩ naaga Newry tigin-bil sẽn be Irlãnd-dinoore. M tɩ luwaasa ro-bil a ye sẽn da be tãng sɛɛga. Niis n da be pʋt sẽn da pẽ beenẽ. M da mi n mamsdame n wɛgsd m sõssã b taoore. Wõnda b ra maagda b yĩng n kelgd maam, la b wãbd moodã. Yaa sɩd tɩ b ra pa tõe n kõ maam saglse, la b sõnga maam tɩ m bãng m sẽn tõe n maan to-to, n zẽkd m neng n get nebã la m wɛgsd sõsga. Yʋʋmd 1974, b yãka maam tɩ m lebg zall so-pakda, la b kɩt tɩ saam-biig a ye yʋʋr sẽn boond t’a Nigel Pitt wa naag maam. D wa n lebga zo-rãmb hakɩɩka.

Yɩɩ wakat kãng la Irlãnd-dinoor tẽngã gudg-yã. Kɩtame tɩ neb wʋsg ra boond Irlãnd-dinoor tɩ “tẽng sẽn pid ne bõn-pusdi la vẽena.” D ra nong n nee neb sẽn zabd taab zĩig fãa, neb b sẽn tãood ne bug-raad n kʋʋda, la mobila b sẽn ningd bõn-pusdi tɩ b pusdẽ. Naoor wʋsgo, ra yaa politikã  taoor dãmb la tũudmã taoor dãmb n da be tẽngr n zẽnd yɛlã. La Merka-rãmbã la Katolikã-rãmb sak n deegame t’a Zeova Kaset rãmbã pa kẽesd b toog politikã yɛlẽ ye. Rẽ kɩtame tɩ d ra tõe n bas d yam n moond koɛɛgã tɩ yell kae ye. Naoor wʋsgo, d sẽn da moond neb ninsã ra mii gudgrã sẽn na n zĩnd wakat ning la zĩig ninga. B ra mi n togsda tõndo, sẽn na yɩl tɩ d bãng n gil yɛla.

Baa ne rẽ, wakat ninga ra pa nana ye. Daar a ye, maam ne a Denis Carrigan sẽn da yaa so-pakd me wã tɩ moona tẽn-yakẽ. A Zeova Kaset soab ra pa be be ye. La ra yaa naoor a yiib-n-soab la woto d sẽn tɩ moon be. Pag a ye n dõd tõnd tɩ d yaa Garãnd Bertayn sodaase. Tõe tɩ yaa d sẽn da gomd to-to wã sẽn yaa toorã yĩnga. A sẽn yeel-d bũmb ningã kẽes-d-la rabeem. Wakat kãnga, f sã n da sõsd ne Garãnd Bertayn sodaag bala, b ra tõe n tão-f-la ne bug-raoog n kʋ, wall b tão f rũmdã ne bug-raoogo. Tõnd d yiibã bal sẽn wa n yas yɩng waoodã pʋgẽ n gũud biisi, d yãa mobill sẽn wa n yals kafe koosg zĩigẽ. Yɩɩ be la pagã sẽn da rõd tõndã. Pagã yiime n gomd ne rap a yiib sẽn da be mobillã pʋgẽ, la a teesd tõnd nugu. Rẽ poore, rap a yiibã waa tõnd nengẽ n sok-d biisã waoong lɛɛre, la sogsg a taaba. Biisã sẽn wa wã, b tɩ goma ne sofɛɛrã. D ra pa wʋmd b sẽn yet taab bũmb ningã ye. Neb a taab pa kẽ biisã, sã n pa tõnd bala. Dẽnd d ra kɩsa sɩd tɩ b ratame n tall tõnd n yi tẽngã n tɩ sɩbge. La pa yɩ woto ye. Biisã sẽn wa n yals tɩ d sigã, m soka sofɛɛrã yaa: “Rap a yiibã ra gomda tõnd yell bɩ?” T’a leok yaa: “Ra yɛɛs-y ye. Mam mii yãmba. La m togs-b-la yãmb sẽn yaa neb ninsi. Bũmb pa na n maan yãmb ye.”

Yʋʋmd 1976, m yãa saam-bi-poak a ye yʋʋr sẽn boond t’a Pauline Lomax, Dublẽ tẽngẽ wã, tigis-kãseng a ye sasa. A ra yaa zall so-pakda, n yi Ãngletɛɛr n wa tigis-kãsengã. A ra yaa nin-sõngo, ned tẽeb sẽn bɩ, la sik-m-meng soaba. Yẽ ne a yao bi-ribl yʋʋr sẽn boond t’a Ray bãnga sɩdã hal b yãadmẽ. Yʋʋmd poore, maam ne a Pauline kẽe kãadem. La d kell n yɩɩ zall so-pakdba, Balimena sẽn be Irlãnd-dinoorã.

Wakat kẽere, d da gilgdame n kaagd tigimsã. D ra kaagda d saam-biisã sẽn be Bɛlfast, Lõndondeeri, la zĩis a taab gudgr sẽn da beẽ. D saam-biisã la d saam-bi-pogsã basa bũmb nins tũudmã sẽn da zãmsd-b tɩ pa sɩdã, bu-welsgã, kisgrã, la b tũud a Zeova. D sẽn da ne b tẽebã sẽn yaa to-to wã sɩd kenga d raoodo. A Zeova kogl-b lame la a ning-b barka!

Mam zĩnda Irlãnd n kaoos yʋʋm piiga. Yʋʋmd 1981 wã, b bool-d lame tɩ d tɩ naag n maan Galaad lekollã, 72 soabã. Lekollã poore, b tʋma tõnd Siera Leonne, sẽn be Afirikdeluwɛstã.

D da naaga misioneer-dãmb 11 n be zag-yɛng pʋgẽ. Zakã pʋgẽ, d ra tara rɩɩb seglg zĩig a yembre, we-kɛɛng zĩis a tãabo, ko-soles a yiibu, telefõn a yembre, masĩn a ye sẽn tar n pegd futu, la masĩn a ye sẽn tar n kʋɩɩsd futã. Kʋʋrã wã ra nong n kupdame, la ra tõe n yɩɩ wakat buud fãa. Rayʋʋs n da mi n be roogã zugu. Ro-bil n da be tõnd roogã tẽngre, tɩ ruruud mi n kẽed be.

Baa ne d vɩɩmã sẽn da pa nana wã, koɛɛgã mooneg ra kõt-d-la sũ-noogo. Nebã ra nonga Biiblã, la b kelgd tõnd sõma. Neb wʋsg sẽn da zãmsd Biiblã wa n lebga a Zeova Kaset rãmba. Tẽngã nebã ra boonda maam t’a “Mise Robert,” la b boond a Pauline t’a “Madam Robert.” Rẽ poor bilfu, m sɩnga tʋʋm Betɛllẽ wã, tɩ kɩt tɩ m da pa le  tar sẽk wʋsg n moond koɛɛgã ye. Kɩtame tɩ nebã sɩng n boond a Pauline t’a “Madam Pauline,” la b boond maam t’a “Mise Pauline.” Ra nooma a Pauline wʋsgo!

Saam-biisã wʋsg ra yaa naong rãmba, la a Zeova ra getame tɩ wakat fãa bɩ b paamd bũmb nins sẽn yaa tɩlɛ ne-bã. Wakat ninga, a sẽn sõngd-b to-to wã lingd-b lame. (Mat. 6:33) M tẽra bũmb sẽn paam saam-bi-poak a ye. A ra tara ligd bilf sẽn sek a na ra daar a ye rɩɩb yẽ ne a kambã yĩng bala. La a rɩka a ligdã fãa n kõ saam-biig a ye sẽn da bẽed weoogã bãaga, t’a na n da tɩɩm. La sẽn yɩ bilfu, pag a ye n wa saam-bi-poakã nengẽ n wa maneg a zugã, la a yao-a ligdi. Kibay sẽn wõnd woto waoogame.

D zĩnda Siera Leon n kaoos yʋʋm a wɛ. Rẽ poore, b kɩtame tɩ d yik n kẽng Nizeria Betɛllẽ wã. D ra bee Betɛll bedr pʋgẽ. Mam da tʋmda tʋʋmd ning m sẽn da tʋmd Siera Leonnã buudu. La a Pauline yẽ nengẽ yɩɩ toeeng meng-menga, hal tɩ ra pa nana ne-a ye. Pĩndã, a ra moonda koɛɛgã lɛɛr 130 kiuug fãa, la a ra zãmsd neb wʋsg Biiblã. La masã a ra tʋmda futã sẽeb zĩigẽ. Daar fãa a ra manegda fut sẽn sãame. Sɩngrẽ wã, pa yɩ nana ye. La a wa n minima a tʋʋmdã, hal tɩ nebã ra pẽgda. A ra tũnugda ne rẽ n kengd neb a taabã sẽn tʋmd Betɛllẽ wã raoodo.

D ra pa mi Nizeria nebã minundã ye. Dẽnd d ra segd n zãmsa bũmb wʋsgo. Daar a ye, saam-biig n wa mam biru wã n na n wilg maam saam-bi-poak b sẽn sak t’a na n sɩng tʋʋm Betɛllẽ wã. Mam sẽn tẽeg m nug n na n pʋʋs saam-bi-poakã, a wõgemda m taoore. Linga maam wʋsgo. Zĩig pʋgẽ, mam tẽega Biiblã vɛrse-rãmb a yiib yelle. Yaa Tʋʋm 10:25, 26 ne Vẽnegr 19:10. M da sokda m meng yaa: ‘Rẽ yĩnga m segd n yeel-a lame t’a ra maan woto bɩ?’ La m yeela m meng tɩ b sẽn sak t’a na n wa tʋm Betɛllẽ wã, rẽnd a mii Biiblã sẽn yet bũmb ning rẽ wɛɛngẽ wã.

M maana m sẽn tõe tɛka, tɩ d kell n pʋʋs taab n baase. La rẽ poore, m bao n na n bãnga bũmb kẽer n paas rẽ wɛɛngẽ. M bãngame tɩ saam-bi-poakã sẽn maan bũmb ningã zemsa ne b buudã minundã. Rapã me ra wõgemdeda woto b taabã taoore. B ra waoogda nebã woto. La pa rat n yeel tɩ b waoogda a soabã wa b sẽn waoogd Wẽnnaam to-to wã ye. Manesem a woto buud bee Biiblã pʋgẽ. (1 Sãm. 24:9) Baa mam sẽn da  pa wʋmd saam-bi-poakã manesmã võorã, m sũur yɩɩ noog m sẽn pa yeel-a bũmb sẽn da tõe n ning-a yãndã.

D bãnga Nizeria neb wʋsg sẽn da maand sɩd ne a Zeova yʋʋm wʋsgo. Wala makre, saam-biig a Isaiah Adagbona. a A sẽn bãng sɩdã t’a ra yaa bi-bɩɩga. Rẽ poore, wãood n yõk-a. B tall-a lame n kẽng zĩig ning b sẽn ningd neb nins sẽn bẽed wãoodã. La be wã, yẽ bal n da yaa a Zeova Kaset soaba. Baa ne neb kẽer sẽn da pa rat t’a gom a tũudmã yellã, a tõog n sõnga wãoob 30 la zak tɩ b bãng sɩdã, la a sõng tɩ b lugl tiging beenẽ.

Yʋʋmd 1996, b kɩtame tɩ d yik n kẽng Kenya filiyallẽ wã. Maam ne m zoa wã sẽn da yi Kenya wã tɛka, m da pa le kẽng be ye. D ra bee Betɛllẽ wã. Wãams me n da kẽed Betɛllã pʋgẽ. B ra fãada tɩɩsã biis saam-bi-pogsã nusẽ. Daar a ye, saam-bi-poak n yi n bas a roogã fenetr n pa pag ye. A sẽn lebg n wa wã, a yãa wãams sẽn pid a roogã, n dɩt rɩɩb nins fãa b sẽn paam be wã. A sẽn yã wã, a kelmame n bas n zoe n yi. Wãamsã me kelmame la b fãood n yit fenetrẽ wã.

Maam ne a Pauline ra tɩ naaga Sʋwayili buud-gomdã tiginga. Pa yã n kaoos la b yãk maam tɩ m na n lʋɩ taoor Tigingã sebr zãmsg sasa ye. (B boonda rẽ masã tɩ Tigingã Biibl zãmsgo.) La m da pa tõe n gom buud-gomdã sõma ye. M da rengd n segla m meng sõma. Rẽ kɩtame tɩ m tõogd n karemd sogsgã. La nebã leoor sã n da yaa toor ne sẽn be sebrã pʋgẽ wã baa yaa bilf bala, m da pa le wʋmd a võor ye. Sɩd ra yaa kaeto! Woto ra sãamda m sũuri. B sẽn tall sũ-mar la sik-m-meng n kell n sak tɩ m lʋɩt taoor tigissã sasa wã, yɩ-m-la noogo.

D sẽn zĩnd Kenya wã pa ta yʋʋmd ye. Rẽ poore, yʋʋmd 1997 wã, b bool-d-la Burkilin Betɛllẽ wã, Niuyorke. Masã d ra bee tẽng sẽn pid ne neb sẽn tar arzɛk pʋgẽ. (Yel. 30:8, 9) La rẽ me ra tara a zu-loɛɛga. Baasgo, d tẽed-n-taasã ra tara tẽeb sẽn tar pãnga. B ra pa rɩkd b sẽkã la b tarmã n na n bao arzɛgs ye. B ra teenda a Zeova siglgã tʋʋma.

Dẽnd tõnd vɩɩmã pʋgẽ, m yãa d tẽed-n-taasã sẽn wilg tɩ b tara tẽebo, baa ne b yɛlã sẽn da yaa toor-toorã. Irlãnde, baa ne tẽngã sẽn da gudgã, saam-biisã ra tara tẽebo. Afirik soolmẽ wã, saam-biisã ra tara tẽeb baa ne naongã, la baa kẽer sẽn da be zĩig tɩ yaa bãmb b ye bal la a Zeova Kaset soabã. Etazĩni, saam-biisã ra tara tẽebo, baa ne tẽngã sẽn pid ne neb sẽn tar arzɛkã. A Zeova sẽn ne neb sẽn wilgd tɩ b nong-a lame, baa ne b sẽn vɩ yɛl buud toor-toorã, sãmbg kae t’a sũur nooma wʋsgo!

Yʋʋmã loogda “tao-tao n yɩɩd sʋn-wʋgd kʋnkʋɩrg tʋʋlem.” (Zoob 7:6) Masã d tʋmda ne d tẽed-n-taasã d biru kãsengẽ wã Warwik sẽn be Niuyorkã. D sẽn paam n ket n tʋmd ne neb sẽn nong taab ne nonglem hakɩɩkã noom-d-la wʋsgo. D sũur nooma wʋsg d sẽn maand d sẽn tõe fãa n teend a Zeezi Kirist sẽn yaa d Rĩmã, soab ning sẽn na n keo neb ka tɛk sẽn ket n sakd-a wã.—Mat. 25:34.