1-2. Sã n yaa ne 1 Pɩyɛɛr 4:7, 8 wã, bõe n na n sõng-d tɩ d mao ne zu-loeesã?

DŨNIYÃ “yaoolem wakatã” sẽn be a baasg zugã, d miime tɩ d tõe n wa paama zu-loe-kɛgemse. (2 Tɩm. 3:1) Wala makre, elɛksiyõ-rãmb la b maan Afirik tẽng a ye pʋgẽ, tɩ wa ne gudgr nin-buiidã sʋka, tɩ lebg zab la nen-kɛglem tʋʋma. Maana sẽn yɩɩd kiis a yoobe, tɩ ra yaa toog ne d tẽed-n-taas nins sẽn be zabã sẽn wɩngẽ wã tɩ b yi menga. Bõe n sõng-b tɩ b mao ne yel-kãnga? Kẽer zoe n kẽnga zĩis nins zabã sẽn pa ta wã, n tɩ zĩnd d tẽed-n-taas zagsẽ. Ad saam-biig a ye sẽn yeele: “Yellã pʋgẽ, m sũur yɩɩ noog m sẽn da be ne m zo-rãmbã. D paam n kenga taab raoodo.”

² “To-kãsengã” sã n wa sɩnge, d sũur na n yɩɩ noog d sẽn paam n tar zo-rãmb sẽn sɩd nong-dã. (Vẽn. 7:14) Rẽ n so tɩ yaa tɩlɛ, tɩ masã meng bɩ d modg tɩ tõnd ne d tẽed-n-taasã zood tall pãnga. (Karm-y 1 Pɩyɛɛr 4:7, 8) Rẽ wɛɛngẽ, a Zeremi kibarã tõe n sõng-d-la wʋsgo. Bala, Zerizalɛm sãoongã sẽn wa n kolgdẽ wã, a Zeremi zo-rãmb n sõng-a t’a na n põse. * Wãn to la d tõe n dɩk a togs-n-taare?

3. a) Yel-bʋg n da tõe n kɩt t’a Zeremi bao n na n bak n tɩ vɩɩmd toore? b) Bõe la a Zeremi sak n togs a sekertɛɛr a Baruki, la rẽ yõod yɩɩ bõe?

³ Yʋʋm 40 bɩ sẽn yɩɩd rẽ la a Zeremi vɩɩmd ne neb sẽn pa sɩd rãmba. Kẽer da yaa a yagse, la neb meng sẽn yit Anatot sẽn yaa a ba-yirã. (Zer. 11:21; 12:6) La a pa bao n na n bak n  tɩ vɩɩmd toor ye. A pʋd n togsa yellã sẽn da namsd-a to-to wã. Yaa a sekertɛɛr a Baruk sẽn maan sɩd ne-a wã la a togs-yã, tɩ yẽ gʋls tɩ tõnd me tõe n karem n bãnge. (Zer. 8:21, 23; 20:14-18; 45:1) D tõe n yeelame tɩ sẽn yɩ a Baruk n gʋls bũmb nins fãa sẽn paam a Zeremi wã, bãmb b yiibã zoodã pãng paasame, tɩ b ra maneg n nand taaba.—Zer. 20:1, 2; 26:7-11.

4. A Zeova yeela a Zeremi t’a maan bõe? Wãn to la tʋʋm-kãng kɩt t’a Zeremi ne a Baruk zoodã pãng paase?

⁴ Yʋʋm wʋsg pʋgẽ, a Zeremi keooga Israyɛll nebã ne raoodo, n togs-b bũmb ning sẽn na n paam Zerizalɛmmã. (Zer. 25:3) Sẽn na yɩl n sõng nebã tɩ b tek yam, a Zeova yeela a Zeremi t’a bao seb-pindem, n gʋls goam nins fãa a sẽn togs-a n na n keoog Israyɛll nebã. (Zer. 36:1-4) A Zeremi ne a Baruk n naag taab n tʋm tʋʋm-kãngã Wẽnnaam sẽn kõ-bã. Wõnda kaoosa kiisi. La sãmbg kae tɩ yẽsg ning b sẽn tall ne taabã kenga b tẽebã ye.

5. Bõe n wilgd t’a Baruk yɩɩ a Zeremi zoa hakɩɩka?

⁵ Seb-pindmã sẽn gʋls n sa wã, yɩɩ tɩlɛ t’a Zeremi bas t’a zoa a Baruk tɩ togs nebã bũmb nins a sẽn gʋlsã. (Zer. 36:5, 6) A Baruk talla raood n tɩ taas koeesã, baa b sẽn da tõe n maan-a yell rẽ yĩngã. Tags-y n ges-y-yã a Zeremi sũur sẽn da noom ne a Baruk to-to, a sẽn sak n kẽng wẽnd-doogã rignoorẽ n sɩd tɩ maan wa yẽ sẽn yeelã. (Zer. 36:8-10) Zida nanambsã sẽn wʋm t’a Baruk karma sebr tɩ nebã kelgã, b tʋmame tɩ b tɩ yeel-a t’a wa karem tɩ bãmb me kelge. (Zer. 36:14, 15) Nanambsã rɩka a Zeremi sẽn togs sebrã pʋgẽ wã fãa n taas rĩm a Zozakim. La b sẽn dat n sõng a Baruk ne a Zeremi wã, b yeela a Baruk tɩ b “kẽng n tɩ soonde, la b ra sak tɩ ned bãng b sẽn  soond zĩig ningã ye.” (Zer. 36:16-19) Yɩɩ saglg sẽn yaa sõma!

6. Rĩm a Zozakim sẽn wa n dat n maan a Zeremi ne a Baruk yellã, b manesem yɩɩ wãna?

⁶ Rĩm a Zozakim sẽn wʋm goam nins a Zeremi sẽn kɩt tɩ b gʋlsã, a sũurã puugame, t’a yõog seb-pindmã, la a yeel tɩ b tɩ yõk a Zeremi ne a Baruki. La pa kẽes a Zeremi rabeem ye. A rɩka seb-pindem a to n kõ a Baruki, n lebs n togs a Zeova sẽn da yeelã fãa, t’a Baruk le gʋlse. Yaa ‘goam nins fãa sẽn dag n be sebr ning Zida rĩm a Zozakim sẽn yõog bugmã pʋgã.’—Zer. 36:26-28, 32.

7. D tõe n yeelame t’a Zeremi ne a Baruk sẽn naag taab n tʋmã, bõe n maane?

⁷ Neb sẽn be ne taab sã n maood ne zu-loɛɛg a yembre, naoor wʋsgo, b zoodã paamda pãnga. Woto wã, tags-y n ges-y-yã a Zeremi ne a Baruk sẽn naag taab n na n lebs n gʋls seb-pindmã rĩm-wẽng a Zozakim sẽn yõogã. Yaa vẽeneg tɩ ned fãa maneg n nanda a to, a sẽn ne a zʋg-sõma wã yĩnga. Yam-bʋg la d tõe n dɩk wẽn-sakdb-kãensã b yiibã kibarã pʋgẽ?

8. Bõe n tõe n kɩt tɩ yaa toog ne-d tɩ d yõg zood ne d taabã, la bõe yĩng tɩ d pa segd n tags tɩ tɩɩm kae?

⁸ Tõe tɩ yaa toog ne-d tɩ d yõg zood ne nebã, n pelgd d pʋg n togsd-b sẽn be d sũurẽ, bala, d ra maana a buud tɩ baas ne sũ-sãamse. (Yel. 18:19, 24) Tõe me tɩ d getame tɩ d pa tar sẽka, la tɩ d pa tõe n maan zood sẽn baood tɩ d maan bũmb ninsã ye. La sẽn yaa a soab fãa, d pa segd n tags tɩ tɩɩm kae ye. D sã n dat tɩ toog wakat bɩ d tẽed-n-taasã tõog n pẽneg-do, n sõng-do, yaa masã meng la d segd n minim n togsd-b sẽn be d sũurẽ wã. D sã n dat n yɩ zo-rãmba, tɩ d zoodã yɩ hakɩɩka, yaa tɩlɛ tɩ d maand woto.—1 Pɩy. 1:22.

9. a) Bõe la a Zeezi ra maanda, tɩ wilgdẽ t’a kɩsa a zo-rãmbã sɩda? b) Y sã n yẽsd ne y taabã sõmb-sõmb la ne pʋ-peelem, wãn to la tõe n kɩt tɩ y zoodã paam pãnga? Togs-y kibare.

⁹ A Zeezi ra pelgda a pʋg n yẽsd ne a zo-rãmbã, tɩ ra wilgdẽ t’a kɩs-b-la sɩda. (Zã 15:15) Tõnd me tõe n dɩka a togs-n-taare, n togsd d zo-rãmbã d yɩɩre, d sũ-sãamse, la bũmb nins sẽn yɩ-d noogo. Ned sã n wa yẽsd ne-y bɩ y maag y yĩng n kelg-a. Tõe tɩ y na n yãame tɩ bũmb kẽer wɛɛngẽ, y tagsa wã la y raabã yaa yembre. Ad kibar sẽn wilgd rẽ. A Sĩndi yaa d saam-bi-poak sẽn tar yʋʋm 29. A yõga zood ne a Maarilʋɩɩz sẽn yaa so-pakdã. A Maarilʋɩɩz tara yʋʋm 67. B moonda koɛɛgã ne taab lamus yibeoog fãa. B minim n sõsda yɛl ka tɛk zugu, hal tɩ ned fãa tolg n bas a yam n togsd a tagsgo. A Sĩndi yeelame: “M sã n sõsd yɛl sẽn tar yõod wʋsg zug  ne m zo-rãmbã, tɩ ned fãa togsd sẽn be a sũurẽ, nooma maam. Bala, sõngda maam tɩ m bãng-b n paase, n wʋmd b yɛlã võor sõma.” Y sã n yẽsd ne y zo-rãmbã sõmb-sõmb la ne pʋ-peelem, y zoodã paasdame. Wa a Sĩndi, yãmb me sã n baood segb n yẽsd ne y taabã sõmb-sõmb la ne pʋ-peelem, tõe n paasa y zoodã.—Yel. 27:9.

10. Wa Yel-bũn 27:17 sẽn wilgdã, d sã n naag d tẽed-n-taag n tʋm tʋʋmde, tõe n kɩtame tɩ bõe maane?

¹⁰ Wa a Zeremi ne a Baruki, tõnd me sã n naag d tẽed-n-taag n tʋm tʋʋmde, d na n yãa a zʋg-sõma wã, d na n dɩka yam a nengẽ, tɩ woto fãa paas d zoodã. (Karm-y Yel-bũn 27:17.) Wala makre, koe-moonegã sasa, y tũud-n-taagã sã n wilg ned bũmb d sẽn tẽeda, la a wilg d sẽn tẽed rẽ wã võor ne yẽesem, pa rẽ bɩ a sã n gom a Zeova yelle, la a pʋlemsã yelle, tɩ yaa vẽeneg t’a kɩsa sɩd ne a sẽn yetã, pa noogd y sũur sɩda? Sɩd-sɩdã, na n kɩtame tɩ y maneg n nong-a!

11-12. Togs-y kibar sẽn wilgd tɩ d sã n naagd taab n moond koɛɛgã, paasda d zoodã.

¹¹ Ad kibay a yiib sẽn wilgd tɩ neb sã n naagd taab n moond koɛɛgã, paasda b zoodã. A Adelin yaa d saam-bi-poak sẽn tar yʋʋm 23. A kosa a zoa a Kãndis t’a wa tɩ b tɩ moon koɛɛgã zĩig b sẽn pa wae n moondẽ. A yeelame: “D raabã ra yaa d paam n moon ne yẽesem, tɩ d sũur lebg noog ne koe-moonegã n paase. D yiibã fãa sẽn da rat yaa bũmb sẽn na n keng d raood tɩ d wɩng ne a Zeova tũubu.” B sẽn naag taab n tʋmã, wãn to la naf-ba? Ad a Adelin sẽn yeele: “Yʋng fãa, d sõsdame, tɩ ned fãa togs sẽn yɩ yẽ noog la sẽn pa yɩ-a noogo, bũmb sẽn keng a raood koe-moonegã sasa, la bũmb sẽn yaa kaset t’a Zeova wilgd-d-la sor tʋʋmdã pʋgẽ. Yẽsg a woto ra nooma d yiibã fãa, la ra sõngdẽ tɩ d bãngd taab sõma.”

¹² A Layila ne a Mariyan yaa saam-bi-pogs sẽn nan pa kẽ kãadem. B yiiba fãa yita Fãrens soolme wã. B tɩ moona koɛɛgã semen a nu Bãngi sẽn yaa Repiblik Sãntrafrikɛn  na-tẽngã. Ad a Layila sẽn yeele: “Maam ne a Mariyan manesmã la d tagsa wã pa wõnd taab baa-baa. Kɩtame tɩ zu-loees ra beẽ, la d sẽn da sɩd nong taaba, la d yẽsd ne taab ne pʋ-peelmã, d zoodã paama pãnga. M sẽn da ne t’a Mariyan pa gãd a minimdã dem-deme, la t’a nonga beenẽ nebã, la m ne yẽesem ning a sẽn tar koe-moonegã pʋgẽ wã, m da maneg n nand-a lame.” La pa y sẽn na n kẽng tẽn-zẽng la na n yɩ woto ye. Y sã n wa moond koɛɛgã ne y tẽed-n-taag fãa, yaa segb y sẽn paame, tɩ ned fãa tõe n bãng a to n paase, tɩ y zoodã paase.

13. D sã n nong n naagd d zo-rãmbã n maand bũmb kẽere, d wat n nee bõe?

¹³ D sã n nong n naagd d zo-rãmbã n maand bũmb kẽere, pa b zʋg-sõma wã bal la d wat n neẽ ye. D wat n nee b sẽn kongd zĩis ninsã me. La d maanda wãn n ket n nong-b baa ne rẽ? D tõe n kell n dɩka yam a Zeremi kibarã pʋgẽ. Bõe n sõng a Zeremi t’a ra get a taabã zʋg-sõma wã, n pa get b sẽn kongdã?

14. Bõe la a Zeremi ra paam n bãng a Zeova zugu, la wãn to la rẽ sõng-a?

¹⁴ A Zeremi n gʋls Zeremi sebrã. Wõnda yẽ me n gʋls 1 Rĩm-dãmb ne 2 Rĩm-dãmb sebrã. Tʋʋm-kãng sõng-a lame t’a bãnge, t’a Zeova zoeta ãdem-biisã nimbãaneg wʋsg la a kõt-b sugri. Wala makre, a bãngame tɩ baa ne rĩm a Akaab sẽn maan wẽngã, a sẽn wa n tek yamã, a Zeova kõ-a-la sugri, n yeel t’a pa na n le kɩt t’a buudã sãam a nifẽ ye. (1 Rĩm 21:27-29) A Zeremi bãngame me t’a Manase maana sẽn yaa wẽng wʋsg n yɩɩd a Akaabe, n beeg a Zeova tɩ loog nugu, la baa ne rẽ, a sẽn tek yamã yĩnga, a Zeova kõ-a-la sugri. (2 Rĩm. 21:16, 17; 2 Kib. 33:10-13) Tõe tɩ kiba-kãensã sõnga a Zeremi t’a manesmã ne a zo-rãmbã pʋgẽ, bɩ a ra maood n dɩkd Wẽnnaam togs-n-taare, sũ-marã la nimbãan-zoeerã wɛɛngẽ.—Yɩɩn. 103:8, 9.

15. A Baruk sẽn wa n bas tɩ bũmb a taab baoob tiis a tʋʋmdã wakat bilfã, wãn to la a Zeremi rɩk a Zeova togs-n-taare?

¹⁵ Tẽeg-y-yã a Zeremi manesem sẽn yɩ to-to, a Baruk sẽn wa n bas tɩ bũmb a taab baoob tiis a tʋʋmdã wakat bilfã. A Zeremi pa yɩ tao-tao n tags t’a zoa wã pa na n toeem ye. A pʋd n sõng-a lame. Wẽnnaam sẽn maan a Baruk neere, n tũnug ne a Zeremi n na n keoog-a wã, a Zeremi togs-a-la keoogrã. (Zer. 45:1-5) Yam-bʋg la d tõe n dɩk kiba-kãnga pʋgẽ?

16. Wa Yel-bũn 17:9 wã sẽn wilgdã, sẽn na yɩl n mao tɩ d zoodã ra sãame, bõe la d segd n maane?

¹⁶ D mii vẽeneg bal tɩ d pa tõe n dat tɩ d tẽed-n-taasã maand bũmb fãa tɩ yaa kɛpɩ-kɛpɩ ye. Rẽ n so tɩ d sã n yõg zood ne d tẽed-n-taaga, d segd n maoo wa d sẽn tõe fãa tɩ zoodã ra sãam ye. D zoa sã n wa tudgi, tõe n yɩɩ tɩlɛ tɩ d tik Wẽnnaam Gomdã sẽn yetã zug n sõng-a ne saglse. (Yɩɩn. 141:5) D zoa sã n sãam d sũur me, d tog n kõo sugri. D sã n kõ sugri, d pa segd me n le wa rɩk yellã n gomd ye. (Karm-y Yel-bũn 17:9.) D sẽn be yaoolem wakat tɩ yɛlã yaa toogã, segdame tɩ d get d tẽed-n-taasã sẽn modgd ne bũmb ninsã n yɩɩda, la d ra get b sẽn kongd zĩis ninsã ye. Rẽ, zems-n-taar ning sẽn be bãmb ne tõnd sʋkã pãng na n paasame. Sɩd me, to-kãsengã sasa, d na n data zo-rãmb a woto sõngr tɩlɛ.

17. Bõe la a Zeremi maan yel-pakr wakate, tɩ wilgdẽ t’a yɩɩ a Ebɛd-melɛk zoa hakɩɩka?

¹⁷ No-rɛɛs a Zeremi maana bũmb yel-pakr wakate, tɩ wilgdẽ t’a yɩɩ a Ebɛd-melɛk zoa hakɩɩka. A Ebɛd-melɛk ra yaa na-yirã sõgna. B sẽn wa n yõk a Zeremi n lob bulg sẽn yaa bɛgd pʋgẽ wã, a Ebɛd-melɛk n fãag-a. La a ra  yɛɛsda Zida nanambsã na wa n maan-a yell rẽ yĩnga. A Zeremi sẽn bãng rẽ wã, a pa sĩnd a noore, n saagdẽ t’a zoa wã na n tõog n maoo ne yellã a toor ye. A Zeremi ra bee bãens roogo, la a maana a sẽn tõe fãa, n taas a zoa a Ebɛd-melɛk bũmb nins a Zeova sẽn pʋlem tɩ kengd raoodã.—Zer. 38:7-13; 39:15-18.

18. Wa Yel-bũn 17:17 wã sẽn yetã, d zoa yel-pakr bɩ a toog wakate, bõe la d segd n maane?

¹⁸ Rũndã-rũndã, d tẽed-n-taasã maooda ne zu-loees toor-toore. Wala makre, sabab-wẽnsã namsda d tẽed-n-taas wʋsgo. Kẽer me nengẽ, yaa zab n yik b tẽngẽ wã. Yɛl a woto sasa, d tõe n deega b kẽer d zakẽ. Nina me tõe n kõo ligd bɩ bũmb ning n sõng-ba. La d fãa tõe n pʋʋsa a Zeova, n kos-a t’a sõng-ba. D sã n bãng tɩ d tẽed-n-taag n koms raoodo, wakat ninga, d pa mi d sẽn na n yeel-a bɩ n tall manesem ning ne-a ye. D fãa yaool n tara d sẽn tõe n maan n sõng-a sõma! D tõe n baoo sẽk n tɩ zĩnd n sõs ne-a. A sã n wa togsd tõnd a yelle, d tõe n kelga neere, tɩ wilg tɩ d kʋmd-a lame. D tõeeme me n gom Biiblã vɛrse ning sẽn belsd tõnd n tɩ yɩɩdã yell ne-a. (Eza. 50:4) Pa bũmb ning d sẽn na n maanã la sard ye. D zoa wã we n bãng t’a yel-pakr fãa wakate, d na n sõng-a lame. Traduction du monde nouveau wã pʋgẽ, Yel-bũn 17:17 wã yetame: “Ned zoa hakɩɩk nong-a-la wakat fãa, a yaa a ba-biig sẽn dog toog wakat yĩnga.”

19. D sã n mao n bɩɩs tõnd ne d tẽed-n-taasã zoodã masã menga, wãn to la na n sõng-d beoog sẽn wate?

¹⁹ D ned kam fãa raab segd n yɩɩ a mao ne a sũur fãa, n bɩɩsd yẽ ne a tẽed-n-taasã zoodã masã menga. Bõe yĩnga? Bala, d bɛɛbã na n baoome n na n tũnug ne yɛl sẽn pa sɩda, n welg-do. B na n makame n na n kɩt tɩ d pa le kɩs taab sɩda, n pa le be taab poorẽ ye. La b modgrã na n yɩɩ zaalem. B kõn tõog tɩ d nonglmã sa ye! B sẽn maaneg fãa, pa tõe n sãam zems-n-taar ning sẽn be d sʋkã ye. Hakɩɩka, tõnd ne d tẽed-n-taasã zoodã pa na n tek dũni-kãngã saabã ye. Na n yɩɩ wakat sẽn kõn sa!