Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

A Zeova n wilgd a nin-buiidã sore

A Zeova n wilgd a nin-buiidã sore

“Sẽn-Ka-Saab na n tɛɛ yãmb wakat fãa.”—EZA. 58:11.

YƖƖLA: 152, 22

1, 2. a) Wilg-y bũmb a ye sẽn kɩt t’a Zeova Kaset rãmbã yaa toor ne tũudum a taabã. b) Bõe yell la d na n gom sõs-kãngã la sẽn pʋgd-a wã pʋgẽ?

NEBÃ nong n sokda a Zeova Kaset rãmbã yaa: “Ãnda la yãmb taoor soaba?” Rẽ pa lingri, bala tũudum wʋsg pʋgẽ, ned n be n yaa taoor soaba. Kẽer taoor soabã meng yaa paga. La yaa ne sũ-noog la d yet nebã tɩ tõnd taoor soabã pa ninsaal ye. D wilgd-b lame tɩ yaa a Zeezi sẽn vʋʋg n lebg malɛk n be saasẽ wã. Yẽ me tara taoor soaba, sẽn yaa a Ba a Zeova.—Mat. 23:10.

2 La rũndã-rũndã, tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩd la sẽn tar yamã sẽn yaa neb sullã, n lʋɩt Wẽnnaam nin-buiidã taoor n get b yelle. (Mat. 24:45) Woto wã, d maanda wãn n bãng tɩ sɩd yaa a Zeova n wilgd tõnd sor ne a Biigã maasem? Sõs-kãngã la sẽn pʋgd-a wã pʋgẽ, d na n yãame tɩ hal sẽn sɩng pĩnd wẽndẽ, a Zeova yãkda neb tɩ b lʋɩt a nin-buiidã taoor n get b yelle. D na n yãa bũmb a tãab sẽn wilgd vẽeneg t’a Zeova bee ne a nin-buiidã taoor lʋɩtbã, tɩ rẽ yaa kaset tɩ pĩnd wẽndẽ la rũndã-rũndã, yaa yẽ n wilgd a nin-buiidã sore.—Eza. 58:11.

WẼNNAAM KÕ-B-LA A VƲƲSEM SÕNGÃ

3. Bõe n sõng a Moyiiz t’a tõog n ges Israyɛll nebã yelle?

3 Wẽnnaam kõo neb nins a sẽn yãk tɩ b lʋɩ a nin-buiidã taoorã a vʋʋsem sõngã. D gom a Moyiiz yelle. Yẽ la Wẽnnaam yãk t’a lʋɩ Israyɛll nebã taoore. Bõe n sõng-a t’a tõog tʋʋm-kãngã sẽn pa yɩ nana wã? Biiblã wilgame t’a Zeova vʋʋsem sõngã ra bee ne-a. (Karm-y Ezayi 63:11-14.) Sẽn yaa a Zeova vʋʋsem sõngã n da sõngd a Moyiiz t’a get nebã yellã, d tõe n yeelame tɩ yaa a Zeova meng n da get b yelle.

4. Bõe n da wilgd nin-buiidã t’a Moyiiz tara a Zeova vʋʋsem sõngã? (Ges-y sõsgã sɩngrẽ fotã.)

4 Bõe n da wilgd nin-buiidã t’a Moyiiz tara a Zeova vʋʋsem sõngã? Ne vʋʋsem sõngã sõngre, a maana yel-soalem la a tõog n gom a Zeova yell a Faraõ taoore. (Yik. 7:1-3) Ne vʋʋsem sõngã sõngr me, a talla zʋg-sõma, n tõog n ges nin-buiidã yelle. Wala makre, a yɩɩ sik-m-meng soaba, n da nong nin-buiidã, la a maand sũ-mar ne-ba. A yɩɩ toor fasɩ ne tẽns a taabã nanambsã sẽn da yaa na-toose, tɩ yaa b mensã yell n da pak-bã. (Yik. 5:2, 6-9) Woto ra wilgda vẽeneg tɩ yaa a Zeova n yãk a Moyiiz t’a get a nin-buiidã yelle.

5. Ãnd dãmb me la a Zeova kõ a vʋʋsem sõngã tɩ b tõog n lʋɩ a nin-buiidã taoore?

5 Neb a taab me la a Zeova wa n yãke, n kõ-b a vʋʋsem sõngã tɩ b tõog n lʋɩ a nin-buiidã taoore. Wala makre, a Zozue ne a Zedeyõ la a Davɩɩd. Biiblã yeelame t’a Nun biig a Zozue ra “pida ne yam wʋsgo.” (Tõo. 34:9) B wilgame tɩ ‘Sẽn-Ka-Saab Sɩɩgã kẽe a Zedeyõ.’ (Bʋ. 6:34) B yeelame me tɩ “Sẽn-Ka-Saab Sɩɩgã kẽ a Davɩɩde.” (1 Sãm. 16:13) Nin-kãensã fãa teega a Zeova t’a kõ-b a vʋʋsem sõngã, tɩ b tõog n tʋm tʋʋm b sẽn da pa tõe n tʋm ne b mens pãnga. (Zoz. 11:16, 17; Bʋ. 7:7, 22; 1 Sãm. 17:37, 50) Kɩtame tɩ yɩ a Zeova n paam pẽgrã fãa.

6. Israyɛll wakatẽ wã, bõe yĩng t’a Zeova nin-buiidã ra segd n sak b taoor lʋɩtbã?

6 Sẽn da yaa vẽeneg t’a Zeova kõo a Zozue ne a Zedeyõ la a Davɩɩd a vʋʋsem sõngã, nin-buiidã manesem ra segd n yɩɩ wãn ne-ba? Ra segdame tɩ b waoog nin-kãensã. La nin-buiidã wa n yẽgma ne a Moyiizi, t’a Zeova sok yaa: ‘Nin-bãmbã na n kell n kɩɩsa maam hal tɩ ta dabʋre?’ (Sõd. 14:2, 11) Woto wilgda vẽeneg tɩ yaa a Zeova n yãkd a nin-buiidã taoor lʋɩtbã. Nin-buiidã sã n da sakd taoor lʋɩtbã, yaa a Zeova meng la b sakda.

WẼNNAAM KƖTAME TƖ MALƐGS SÕNG-BA

7. Bõe la malɛgs maan n sõng a Moyiizi?

7 Wẽnnaam kɩtame tɩ malɛgs sõng neb nins a sẽn yãk tɩ b lʋɩ a nin-buiidã taoorã. (Karm-y Ebre-rãmb 1:7, 14.) Wala makre, malɛgs n sõng a Moyiiz. Malɛk n ‘puk a meng ne-a tuugã pʋgẽ,’ n yeel-a tɩ Wẽnnaam datame t’a kẽng n tɩ yiis Israyɛll nebã Ezɩpt la a yɩ b taoor lʋɩta. (Tʋʋ. 7:35) Wẽnnaam tʋma malɛgs tɩ b kõ a Moyiiz tõod nins a sẽn da segd n zãms Israyɛll nebã. (Gal. 3:19) Daar a ye me, a Zeova yeel-a lame: “Kẽng n tɩ tall nebã tɩ b ta zĩig ning mam sẽn wilg foomã. La ade, mam malɛɛkã na n lʋɩɩ fo taoore.” (Yik. 32:34) Biiblã zĩig baa a ye pa wilg tɩ Israyɛll nebã yãa malɛgsã a Zeova sẽn tʋm a Moyiiz nengẽ wã ye. La a Moyiiz sẽn zãms nin-buiidã bũmb ningã, la a sẽn ges b yell to-to wã kõta kaset t’a paama malɛgs sõngre.

8. Bõe la malɛgs maan n sõng a Zozue ne a Ezekɩase?

8 A Moyiiz kũumã poore, a Zozue sẽn ledg-a wã me paamame tɩ malɛgs sõng-a. Wala makre, malɛk sẽn yaa a Zeova “tãb-biisã naab” sõng-a lame t’a tõog Kanaã nebã. (Zoz. 5:13-15; 6:2, 21) Kaoosg zugẽ, rĩm a Ezekɩas sẽn wa n yaa nin-buiidã taoor lʋɩtã, Asiiri sodaas ka tɛk n wa n na n sãam Zerizalɛm, la yʋn-yɛng bala, a Zeova malɛkã “yiime n kẽng Asiiri nebã tãb-sikẽ n tɩ kʋ raop tus koabg la pis nii la a nu.”—2 Rĩm 19:35.

9. Baa Israyɛll taoor lʋɩtbã sẽn da mi n kongdẽ wã, bõe la nin-buiidã ra segd n maane?

9 Yaa vẽeneg tɩ malɛgsã pa koangdb ye. La taoor lʋɩtbã a Zeova sẽn kɩt tɩ malɛgsã sõngã yaa ninsaalba, n kongdẽ. Vugri, a Moyiiz goma goam nin-buiidã taoore, tɩ pa waoog a Zeova ye. (Sõd. 20:12) Gabaõ nebã sẽn wa n dat t’a Zozue maan kaool ne-bã, a sakame n pa reng n sok a Zeova ye. (Zoz. 9:14, 15) Wakat n zĩnd t’a Ezekɩas me ‘wuk a menga.’ (2 Kib. 32:25, 26) La baa ne b sẽn da mi n kongdẽ wã, Israyɛll nebã ra segd n tũu b sẽn yetã. A Zeova ra kɩtdame t’a malɛgsã sõngd taoor lʋɩtbã. Dẽnd ra yaa vẽeneg tɩ yaa a Zeova n da wilgd a nin-buiidã sore.

WẼNNAAM SÕNG-B-LA NE A GOMDÃ MAASEM

10. Wãn to la tõogã sõng a Moyiizi?

10 Wẽnnaam sõnga neb nins a sẽn yãk tɩ b lʋɩ a nin-buiidã taoorã ne a Gomdã maasem. Biiblã pʋgẽ, b boonda tõod nins b sẽn kõ Israyɛll nebã t’a “Moyiis tõogã.” (1 Rĩm 2:3) La Biiblã wilga vẽeneg tɩ yaa a Zeova noy n be tõogã pʋgẽ. (2 Kib. 34:14) A Moyiiz meng ra segd n tũu tõogã. Wala makre, a Zeova sẽn yeel a Moyiiz t’a tilg sɛk-roogã, a maana wa a Zeova “sẽn dag n yeel yẽnda wã kɛpɩ.”—Yik. 40:1-16.

11, 12. a) Bõe la a Zozue ne Israyɛll rĩm fãa ra segd n maane? b) Wẽnnaam Gomdã sõnga Israyɛll taoor lʋɩtbã tɩ b maan bõe?

11 A Zozue sẽn wa n na n lebg Israyɛll nebã taoor lʋɩtã t’a ra tara Gʋlsg-sõamyã. A Zeova yeel-a lame yaa: “Karem tõogã koees daar fãa, n tags a yell wĩndg la yʋngo, n sak n maan wa bũmb nins sẽn gʋls a pʋgẽ wã.” (Zoz. 1:8) Israyɛll rĩm-dãmbã wakate, rĩm fãa ra segd n gʋlsa tõogã a meng yĩnga, n karemd-a daar fãa, la a sak a “goamã fãa, ne a no-tũud-kãens fãa, la a ning-b b nao-kẽndr zugu.”—Karm-y Tõod 17:18-20.

12 Wẽnnaam Gomdã sõnga Israyɛll taoor lʋɩtbã tɩ b maan bõe? D gom rĩm a Zozɩas yelle. A naamã wakate, b lebg n yãa tõodã b sẽn da kõ a Moyiizã. Rĩmã kɩtame t’a seb-gʋlsdã karem t’a kelge. * A sẽn sɩng kareng tɩ rĩmã “wʋm goam nins sẽn gʋls a pʋgẽ wã, a pãrsa a futu.” La pa rẽ bal ye. A yãka yam n kɩt tɩ b sãam wẽn-naandsã fãa sẽn da be soolmã pʋgã, la a kɩt tɩ b maan Pak tigr sẽn yɩ kãsenga, hal t’a buud zɩ n zĩnd ye. (2 Rĩm 22:11; 23:1-23) A Zozɩas ne taoor lʋɩtb a taabã sẽn tũ Wẽnnaam Gomdã, b sak n toeema bũmb kẽere, n tõog n wilg nin-buiidã a Zeova sẽn da rat tɩ b maanã vẽenega. Woto sõnga Wẽnnaam nin-buiidã tɩ b tũ a raabã.

13. Bõe n wilgd tɩ Wẽnnaam nin-buiidã taoor lʋɩtb ra yaa toor fasɩ ne tẽns a taabã nanambsã?

13 Wẽnnaam nin-buiidã taoor lʋɩtb ra yaa toor fasɩ ne tẽns a taabã nanambsã sẽn da teeg ninsaalb yam la b bãngrã. Kanaã nanambsã ne b nin-buiidã ra tʋmda tʋʋm-beed buud toor-toore. B ra kẽeda ne neb b sẽn kĩ ne, tɩ pagb kẽed ne pagba, tɩ rap kẽed ne rapa, tɩ sãnda meng kẽed ne rũmsi. B ra rɩkda b kamb n kʋʋd maando, la b pʋʋsd wẽn-naandse. (Maan. 18:6, 21-25) Babilon ne Ezɩpt nanambsã me ra pa tar noy nins Wẽnnaam sẽn kõ a nin-buiidã yɩlemdã wɛɛngẽ wã ye. (Sõd. 19:13) Wẽnnaam nin-buiidã yẽ ra nee vẽeneg tɩ bãmb taoor lʋɩtbã maanda b sẽn tõe sẽn na yɩl tɩ b yɩ yɩlmã, la b zãag b mens ne raglem buud fãa, la b tũ Wẽnnaam tɩ ta a yam zãnga. Hakɩɩka, a Zeova n da wilgd a nin-buiidã sore.

14. Bõe yĩng t’a Zeova kibl a nin-buiidã taoor lʋɩtb kẽere?

14 La Wẽnnaam nin-buiidã taoor lʋɩtbã mi n kongame. Kẽer meng tõdga Wẽnnaam sakre, la b tõdg a sẽn da sõngd-b ne malɛgsã tũnugr la ne a vʋʋsem sõngã la a Gomdã maasmã. Wẽnnaam kibla kẽere, la a pʋd n ledg sãnda menga. (1 Sãm. 13:13, 14) La wakat ning Wẽnnaam sẽn da yãkã sẽn wa n ta, a yãka ned sẽn zems zãng t’a lebg a nin-buiidã taoor lʋɩta.

A ZEOVA WA N YÃKA TAOOR SOAB SẼN ZEMS ZÃNGA

15. a) Bõe la no-rɛɛsdbã ra yeel tɩ wilgdẽ tɩ taoor lʋɩt sẽn zems zãng n wate? b) Ãnd la taoor lʋɩt sẽn zems zãngã?

15 Hal yʋʋm kobse, a Zeova ra pĩnd n togsame t’a na n wa yãka taoor lʋɩt sẽn zems zãng t’a ges a nin-buiidã yelle. A Moyiiz ra yeela Israyɛll nebã yaa: “Yãmb Wẽnnaamã na n zẽka yãmb saam-biig a yembr n maan b no-rɛɛs t’a yɩ wa maam n kõ yãmba. Kelg-y-yã a soaba.” (Tõo. 18:15) A Ezayi ra yeelame tɩ nin-kãng na n yɩɩ “naab n soog buud a taabã.” (Eza. 55:4) A Dãniyɛll me ra wilgame tɩ “Wẽnnaam nin-tũusdgã sẽn yaa naabã” ra na n waame. (Dãn. 9:25, Wẽnnaam Sebre, 1983) A Zeezi Kirist sɩd wa n waame, n yeel vẽeneg tɩ yaa yẽ la Wẽnnaam nin-buiidã “taoor soaba.” (Karm-y Matye 23:10.) A Zeezi karen-biisã sak n tũ-a lame, n da kɩs sɩd tɩ yaa a Zeova meng n yãk-a. (Zã 6:68, 69) Bõe n kɩt tɩ b ra kɩs sɩd t’a Zeezi Kirist yaa a soab ning a Zeova sẽn yãk t’a na n lʋɩ a nin-buiidã taoorã?

16. Bõe n da wilgd vẽeneg tɩ Wẽnnaam kõo a Zeezi a vʋʋsem sõngã?

16 Wẽnnaam kõo a Zeezi a vʋʋsem sõngã. A Zeezi lisgã sasa, a sẽn wa n yit koomẽ wã, a Zãmbatiis “yãnda yĩngr sẽn pake, la Sɩɩg-sõng sẽn wẽnd wall sẽn sigd bãmb zugu.” Rẽ poor bala, Wẽnnaam vʋʋsem sõngã “kɩtame t’a Zeezi kẽng we-rasempʋɩɩgẽ.” (Mark 1:10-12) A Zeezi sẽn zĩnd tẽng zugã, Wẽnnaam kõ-a-la a vʋʋsem sõngã t’a maan yel-soalma, la a togs goam tɩ nebã yã vẽeneg tɩ yaa ne Wẽnnaam tõogo. (Tʋʋ. 10:38) Sẽn paase, a Zeezi sẽn da tar Wẽnnaam vʋʋsem sõngã, kɩtame t’a ra nong nebã, n tar sũ-noog la tẽeb sẽn tar pãnga, n paas zʋg-sõma a taaba. (Zã 15:9; Ebre. 12:2) A Zeezi sẽn yãk a toogo, taoor lʋɩt a to kae sẽn maan bõn-kãsems wʋsg woto tɩ wilgd vẽeneg tɩ Wẽnnaam kõ-a-la a vʋʋsem sõngã ye. Hakɩɩka, a Zeezi la taoor soab ning a Zeova sẽn yãkã.

Bõe la malɛgs maan n sõng a Zeezi a lisgã poor bilfu?

(Ges-y sull 17

17. Bõe la malɛgs maan n sõng a Zeezi?

17 Wẽnnaam kɩtame tɩ malɛgs sõng a Zeezi. Biiblã wilgame t’a Zeezi lisgã poor bilfu, “malɛgs waame n sõng bãmba.” (Mat. 4:11) A kũumã me sẽn wa n ket tɩ lɛɛr a wãna, “malɛɛk yii arzãn n puk a meng ne bãmba, n paas bãmb pãnga.” (Luk 22:43) A Zeezi ra miime t’a sã n wa rat sõngr fãa, a Zeova tõe n tʋma malɛgs tɩ b wa sõng-a.—Mat. 26:53.

18, 19. Bõe n wilgd t’a Zeezi tʋʋm-tʋmdɩ wã la a sẽn da zãmsd nebã bũmb ninsã ra zemsda ne Wẽnnaam Gomdã?

18 Wẽnnaam sõnga a Zeezi ne a Gomdã maasem. A Zeezi koe-moonegã sɩngrẽ n tãag b sẽn wa n ka-a ra-lukã zug t’a ki wã, a tũu bũmb nins Gʋlsg-sõamyã sẽn da wilgã. (Mat. 4:4) A sẽn yeel bũmb nins nand t’a ki wã meng yaa b sẽn da reng n togs Mesi wã zugu. (Mat. 27:46; Luk 23:46) La tũudmã taoor dãmb yẽ ra pa nand Wẽnnaam Gomdã ye. Gʋlsg-sõamyã sẽn yetã sã n kɩɩsd bãmb mensã sẽn yetã bɩ b minimdã, b pa tũud ye. A Zeezi yeel-b lame tɩ b maanda wa a Ezayi sẽn da togsã. Ad a sẽn yeele: “Nin-kãensã waoogda maam ne nobɩmse, la b sũyã zãra ne maam. Bãmb sẽn waoogd maamã yaa zaalem, bala, bãmb zãmsda nebã ninsaalb tõod bala.” (Mat. 15:7-9) A Zeova kõn tol n yãk neb sẽn pa tũud a Gomdã tɩ b yɩ a nin-buiidã taoor lʋɩtb ye.

19 Pa a Zeezi tʋʋm-tʋmdɩ wã bal n da wilgd t’a tũuda Wẽnnaam Gomdã ye. A sẽn da zãmsd nebã bũmb ninsã me ra wilgda rẽ. Tũudmã taoor dãmb sã n da wẽed no-koeemd ne-a t’a na n leoke, a pa teegd a meng yamã sẽn da ka to wã, bɩ a bãngrã sẽn waoogã ye. A togsda sẽn be Gʋlsg-sõamyã pʋgẽ wã, tɩ wilgdẽ tɩ Wẽnnaam sẽn yetã la sɩda. (Mat. 22:33-40) Sẽn paase, a Zeezi ra tõe n togsda a kɛlgdbã yẽ sẽn maan bũmb nins saasẽ, la ãndũniyã naaneg sẽn yɩ to-to wã, n wilg a bãngre. La a pa maan woto ye. A “vẽnega b yamã tɩ b tõog n wʋm Wẽnnaam gʋls sõamyã võore.” (Luk 24:32, 45) Hakɩɩka, a ra nonga Wẽnnaam Gomdã, n dat ne a sũur fãa tɩ nebã bãng sẽn be be wã.

20. a) Bõe la a Zeezi maan-yã, tɩ wilg t’a Zeova la a waoogda? b) Bõe la a Zeezi maan tɩ wilgdẽ t’a yaa toor fasɩ ne a Heroode?

20 Baa nebã sẽn da pẽgd a Zeezi, “gom-sõamy” nins a sẽn da gomdã yĩngã, a ra wilgdame tɩ yaa a Zeova n segd ne waoogrã. (Luk 4:22) Ra-kãagr a ye n waoog-a, n bool-a tɩ “karen-saamb sõngo,” la ne sik-m-menga, a leokame yaa: “Bõe tɩ fo boond maam tɩ sõngo? Nin-sõng ka be tɩ sã n ka Wẽnnaam b yembr bal ye.” (Mark 10:17, 18) A Zeezi ra yaa toor fasɩ ne a Herood Agripa pipi soabã. Sẽn kolg yʋʋm a nii a Zeezi kũumã poore, yẽ n lebg Zide naaba. A Herood wa n talla tigis-kãseng a na-yirã, n yeelg a ‘naam futu.’ Baraare, a sẽn wa n gomdã, kʋʋngã kaasame n yeele: “Ka ninsaal n gomd ye, yaa Wẽnd meng n gomde.” A pa maan tɩ nebã pẽg Wẽnnaam ye. A sẽn “dɩk Wẽnnaam waoogrã n kõ a mengã,” “zũnzũy n dɩ-a t’a ki.” (Tʋʋ. 12:21-23) Yɩɩ vẽeneg tɩ pa a Zeova n yãk a Herood t’a yɩ naab ye. La a Zeezi yẽ manesmã fãa wilgame tɩ sɩd yaa a Zeova n yãk-a. A ra maanda bũmb fãa a Zeova sẽn yaa Zu-soab sẽn ka to wã waoogr yĩnga.

21. Sogs-bʋs leoor la d na n paam sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ?

21 A Zeova pa yãk a Zeezi t’a na n yɩ taoor soab yʋʋm a wãn bal ye. A Zeezi vʋʋgrã poore, a yeela a karen-biisã yaa: “Wẽnnaam kõo maam pãng fãa sẽn be yĩngri, la sẽn be tẽng zugu. . . . Gese, mam bee ne yãmb wakat fãa, hal tɩ ta wakat sɛɛbo.” (Mat. 28:18-20) La a Zeezi sẽn be saasẽ masã wã, wãn to la a tõe n yɩ Wẽnnaam nin-buiidã sẽn be tẽng zugã taoor soaba? Ãnd dãmb la a Zeova yãk-yã, tɩ yaa ne bãmb maasem la Kiristã wilgd a nin-buiidã sore? Kiris-nebã na n maana wãn n bãng neb sull ning Wẽnnaam sẽn yãk tɩ b lʋɩt a nin-buiidã taoorã? Sõsg ning sẽn pʋgdã na n leoka sogs-kãensã.

^ sull 12 Tõe tɩ ra yaa tõogã sebr ning a Moyiiz meng sẽn gʋlsã.