Vʋʋsem sõngã yaa pãng ning Wẽnnaam sẽn tar n tʋmdẽ wã. (Miise 3:8; Luk 1:35) Wẽnnaam tʋmda a vʋʋsem sõngã, rat n yeel t’a pãngã, zĩig ning fãa a sẽn date, sẽn na yɩl n pids a raabã.​—Yɩɩn-sõamyã 104:30; 139:7.

Biiblã pʋgẽ, gom-bil ning sẽn yaa “vʋʋsmã” yaa ebre gomd ning sẽn yaa ruah wã, tɩ ne gɛrkã yaa pneuma wã. La naoor wʋsgã, b sã n wa pʋt gom-bi-kãense, yaa sẽn na n gom Wẽnnaam pãngã, bɩ a vʋʋsem sõngã yelle. (Sɩngre 1:2) La vɛrse-rãmb kẽer pʋgẽ, b sã n pʋd gom-bi-kãensã, pa sẽn na n gom vʋʋsem sõngã yell ye. Wala makre:

• Vʋʋsgo.​—Sɩngre 6:17.

• Sobgo.​—Sɩngre 8:1; Zã 3:8.

• Vɩɩm vʋʋsem.​—Sɩngre 7:15, Wẽnnaam Sebre, 1983.

• Ned yam.​—Sõdbo 14:24.

• Sɩɩga, rat n yeel tɩ Wẽnnaam bɩ malɛka.​—1 Rĩm-dãmbã 22:21; Zã 4:24.

Gom-bi-kãensã fãa bilgda bũmb ninsaalbã sẽn pa tõe n yã, la b yaool n ne bũmb toor-toor sẽn wilgd tɩ b beeme. Woto me, Wẽnnaam vʋʋsem sõngã “yaa wa sebgo, tɩ ned pa tõe n yã-a bɩ n sɩɩs-a ye. La a tara pãnga.”​—An Expository Dictionary of New Testament Words, par W. E. Vine.

Biiblã pʋgẽ, b maka vʋʋsem sõngã ne Wẽnnaam “nus tʋʋma.” (Yɩɩn-sõamyã 8:4; 19:2; Luk 11:20, Traduction du monde nouveau, vẽnegrã; ges-y Matye 12:28) Wa ned sẽn tar a nus n tʋmd a tʋʋmã, Wẽnnaam me tũnuga ne a vʋʋsem sõngã n maan bũmb toor-toore. Wala makre:

• Saasã la tẽngã.​—Yɩɩn-sõamyã 33:6; Ezayi 66:1, 2.

• Biiblã.​—2 Pɩyɛɛr 1:20, 21.

• Pĩnd wẽn-sakdbã sẽn tõog n maan yel-soalem ninsã, la b moond koɛɛgã ne yẽesmã.​—Luk 4:18; Tʋʋma 1:8; 1 Korẽnt rãmbã 12:4-11.

• Zʋg-sõma nins wẽn-sakdbã sẽn tarã.​—Galat rãmbã 5:22, 23.

Vʋʋsem sõngã pa ned ye

Biiblã sẽn gomd vʋʋsem sõngã yell n yeel tɩ yaa Wẽnnaam “nus” bɩ a “pemsmã,” wilgdame tɩ vʋʋsem sõngã pa ned ye. (Yikri 15:8, 10) Nus pa tõe n welg toor n tʋm ye. Yaa a soabã n yãkd yam n tall a nusã n tʋm tʋʋmde. Woto me, yaa Wẽnnaam n yãkd a sẽn na n tall a vʋʋsem sõngã n maan bũmb ninga. (Luk 11:13) Biiblã leb n makda Wẽnnaam vʋʋsem sõngã ne koom. Wakat ning me b sõdgd-a lame n naag ne tẽebã, la bãngrã. Woto fãa wilgdame tɩ vʋʋsem sõngã pa ned ye.​—Ezayi 44:3; Tʋʋma 6:5; 2 Korẽnt rãmbã 6:6.

Biiblã wilgdame tɩ Wẽnnaam yʋʋrã yaa Zeova, la t’a Biigã yʋʋr la a Zeezi Kirist. La b pa yeel zĩig baa a ye tɩ vʋʋsem sõngã tara yʋʋr ye. (Ezayi 42:8; Luk 1:31) Nand tɩ b kʋ a Etɩɛnne, vẽnegr pʋgẽ a yãa neb a yiib saasẽ. Pa yɩ neb a tãab ye. Ad Biiblã sẽn yete: “A Etɩɛn sẽn pid ne Sɩɩg-sõngo, yẽ gesa yĩngri la a yãnda Wẽnnaam ziirã, la a Zeezi sẽn yas Wẽnnaam dɩtgo.” (Tʋʋma 7:55) Vʋʋsem sõngã sẽn yaa Wẽnnaam pãngã kɩtame t’a Etɩɛn paam vẽnegre.

Tagsg sẽn pa zemse: Matye 28:19, 20 pʋgẽ wã, “Sɩɩg-sõngã,” bɩ vʋʋsem sõngã naaga tãablmã pʋgẽ.

Sẽn yaa sɩdã: Matye 28:19, 20 pʋgẽ wã, b sõdga Ba wã ne Biigã la vʋʋsem sõngã n naag taaba. Kẽer tika rẽ n yetẽ tɩ Wẽnnaam yaa mens a tãabo. La yãmb mengã karem vɛrse wã n gese, rẽ yĩnga bũmb bee be n wilgdẽ tɩ Ba wã ne Biigã la vʋʋsem sõngã naaga taab n yaa Wẽnnaam sẽn vɩ wakat fãa yĩnga, n tar pãnga, ziir la yam-kãseng sɩda? Bũmb pa be ye. Yaa woto me ne vɛrse nins fãa sẽn sõdgd Ba wã ne Biigã la vʋʋsem sõngã n naag taabã.

Tagsg sẽn pa zemse: Biiblã mi n gomda vʋʋsem sõngã yell tɩ yaa wa ned yell la a gomda. Woto wilgdame tɩ vʋʋsem sõngã yaa neda.

Sẽn yaa sɩdã: Yaa sɩd tɩ Biiblã mi n gomda vʋʋsem sõngã yell tɩ yaa wa ned yell la a gomda. Wala makre, a Zeezi goma vʋʋsem sõngã yell n yeel t’a yaa “sõangda,” (parakletos) t’a na n kõo kaseto, n wilg nebã sore, n gome, n wʋme, n pẽge, la a taas koɛɛga. (Zã 16:7-15) La rẽ pa rat n yeel tɩ vʋʋsem sõngã yaa ned ye. Biiblã pʋgẽ, b gomda yamã, kũumã la yel-wẽnã yelle, tɩ yaa wa neb yell la b gomda. (Yel-bũnã 1:20; Rom-dãmbã 5:17, 21) Wala makre, b yeelame tɩ yamã tara “tʋʋm-sõama,” la “kamba.” B yeelame me tɩ yel-wẽnã belgda neba, n kʋʋd-ba, bɩ n kɩtdẽ tɩ sũ-kiir kẽed-ba.​—Matye 11:19; Luk 7:35; Rom-dãmbã 7:8, 11.

Tagsg sẽn pa zemse: B sẽn yeel tɩ reeg koom lisg ne vʋʋsem sõng yʋʋrã wilgdame t’a yaa neda.

Sẽn yaa sɩdã: Biiblã pʋgẽ, b mi n yeelame tɩ ned bɩ bũmb “yʋʋr” yĩnga, tɩ makd a naamã bɩ tõogo. (Tõodo 18:5, 19-22; Ɛstɛɛr 8:10). Yaa woto me Moorã buud-gomd pʋgẽ. B mi n yetame tɩ “tẽngã yʋʋr yĩnga,” la pa rat n yeel tɩ tẽngã yaa ned ye. Ned me sã n deeg lisg ne vʋʋsem sõngã “yʋʋre,” a sak n deegame tɩ vʋʋsem sõngã yaa Wẽnnaam pãnga, la t’a tũnugda ne-a n pidsd a raabã.​—Matye 28:19.

Tagsg sẽn pa zemse: A Zeezi tʋm-tʋmdbã ne pipi kiris-neb a taabã ra tẽedame tɩ vʋʋsem sõngã yaa neda.

Sẽn yaa sɩdã: Biiblã pa yet rẽ, kʋdemdã sɛb me pa yet rẽ ye. Sebr a ye (Encyclopædia Britannica) wilgame tɩ yʋʋmd 381 wã, tũudmã taoor dãmb talla tigsg Kõnstãntinopl tẽngẽ wã, la tɩ yaa be la b yeel pipi tɩ vʋʋsem sõngã yaa neda, n naag Ba wã ne Biigã n yaa tãablmã. B sẽn wa n yeel woto wã t’a Zeezi tʋm-tʋmd ning sẽn ki-a yaoolmã kiime tɩ yʋʋm 250.