1. Ta men ko me elõñ armej rej m̦õn̦õn̦õ in lel̦o̦k mour ko aer ñani, im etke?

 ARMEJ ro rej m̦õn̦õn̦õ in lel̦o̦k mour ko aer ñan kõm̦m̦ani men ko me relukkuun aorõk ippãer. Ro jemãn im jinen rej lel̦o̦k iien ko aer, jããn ko aer, im kajoor ko aer ñan lale im jipañ ajri ro nejier. Jodrikdrik ro me rekõn̦aan etal ñan iien jiãe iukkure ko, rej kate er im jol̦o̦k elõñ awa ko kajjojo raan ñan kõmmãlmel ke ro m̦õttaer rej limo bajjek. Jijej ear bar lel̦o̦k aolepen mour eo an ñan kõm̦m̦ani men ko rar lukkuun aorõk ippãn. Ear jab kõttõpar bwe en m̦weiie ak bwe en wõr nejin. Ak ear kõn̦aan kõjerbal aolepen an kajoor ñan rejetake Aelõñ eo an Anij. (Matu 4:17; Luk 9:58, UBS) Rũkal̦oor ro an rar bar kõm̦m̦ane men in. Men eo ear aorõktata ilo mour ko aer ej Aelõñ eo an Anij. Im elõñ men ko rar kaarmejjeteiki ñan aer rejetake Aelõñ eo. (Matu 4:18-22; 19:27) Kõn men in, jen kajjitõk ippãd make: ‘Ta men eo eaorõktata ilo mour e aõ?’

2. (1) Ta men ko me relukkuun aorõk im remenin aikuj ñan an aolep Kũrjin ro rem̦ool kõm̦m̦ani? (2) Ta jet iaan jerbal ko me jet rej maroñ kõm̦m̦ani?

² El̦aññe jekõn̦aan bwe kõtaan eo ad ippãn Anij en kajoor wõt, eokwe ewõr jet men ko relukkuun aorõk im remenin aikuj ñan an aolep Kũrjin ro rem̦ool kõm̦m̦ani. Ta kein? Ej jar, riit Baibõl̦, katak Baibõl̦ ippãn baam̦le eo ad, pãd ilo kweilo̦k ko, im kwal̦o̦k naan. Men ko kein im jej lel̦o̦k ñan Anij ãinwõt menin katok ko ad ñan e. * (Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.) (Joshua 1:8; Matu 28:19, 20; Hibru 10:24, 25) Ta eo ej wal̦o̦k kõn ad lukkuun kate kõj im an Jeova kajeraam̦m̦an kõj? Eokwe, elõñ wõnm̦aanl̦o̦k ko jej loi ilo jerbal in kwal̦o̦k naan, im elõñl̦o̦k wõt armej ro rej itok ñan “tol̦ in im̦õn Jeova” im kabuñ ñan e. (Aiseia 2:2) Ak ñan rejetake Aelõñ eo an Anij, elõñ rej lel̦o̦k er make ñan jerbal ilo Betel̦ im jipañ ilo jerbal in ekkal Im̦õn  Kweilo̦k ko reddik im rel̦l̦ap. Ewõr rej bareinwõt jipañ im loloorjake iien kweilo̦k ko rel̦l̦ap, ak etal im jipañ ro jeid im jatid ilo jikin ko me rar jorrããn jãn l̦añ ko rel̦l̦ap. Men kein rej baj jet iaan jerbal ko im jemaroñ bõk kun̦aad ñan kõm̦m̦ani. Im meñe rejjab men ko me jej aikuj kõm̦m̦ani ñan bõk mour indeeo, bõtab el̦ap aer bar aorõk kõnke rej rejetake Aelõñ eo an Anij.

3. (1) El̦aññe jej lel̦o̦k aolep iien im maroñ ko ad ñan rejetake jerbal ko an Aelõñ eo an Anij, jenaaj ta? (2) Ta kajjitõk ko jej aikuj kajjitõk ippãd make kaki?

³ El̦apl̦o̦k an aorõk kiiõ bwe jen kamaat joñan ad maroñ ñan rejetake jerbal ko an Aelõñ eo an Anij. Im jej lukkuun lañlõñ bwe elõñ rem̦õn̦õn̦õ in lel̦o̦k aolep iien im maroñ ko aer ñan Jeova. (Riit Sam 54:6.) El̦aññe jenaaj kõm̦m̦ane men in, jenaaj bar m̦õn̦õn̦õ ilo mour ko ad ke jej kõttare an itok kien ak Aelõñ eo an Anij. (Duteronomi 16:15; Jerbal 20:35) Ekanooj aorõk bwe kajjojo iaad en etale e make im kajjitõk ippãn: Ewõr ke men ko me imaroñ kõm̦m̦ani ñan kal̦apl̦o̦k aõ rejetake Aelõñ eo? Ij kõjerbal iien ko aõ, jããn ko aõ, kab kajoor im jel̦ã ko aõ ñan ta? Ñe ij lel̦o̦k iien im maroñ ko aõ ñan kõm̦m̦ane jerbal ko rej rejetake Aelõñ eo, ta ko ijjab aikuj kõjekdo̦o̦ni? Em̦m̦an jen kiiõ lale jet iaan menin katok ko me armej ro ilo iien ko etto rar ajil̦o̦k ñan Jeova kõnke rar m̦õn̦õn̦õ, im jen lale ta ko jemaroñ katak jãni. Men in enaaj kõm̦m̦an bwe jen m̦õn̦õn̦õ im lañlõñ.

4. Etke Ri Israel ro rar ajil̦o̦k menin katok ko ñan Jeova?

⁴ Ri Israel ro rar aikuj ajel̦o̦k menin katok ko ñan kajjitõk jol̦o̦k bõd kõn jerawiwi ko aer. Ear menin aikuj ñan aer lel̦o̦k menin katok ko bwe ren kabuñbũruon Jeova. Jet iaan menin katok kein rar menin aikuj ñan aer kõm̦m̦ani im jet iaaer rar ajil̦o̦k kõnke rem̦õn̦õn̦õ in lel̦o̦k ñan Jeova. (Livitikõs 23:37, 38) Ri Israel ro rar maroñ bar ajel̦o̦k menin katok ko kõn kijeek ãinwõt menin lel̦o̦k ñan Jeova. Juon waanjoñak em̦m̦an kõn iien ko rar katok kõn menin katok kein ñan Jeova ej ilo iien eo rar ajel̦o̦k tampel̦ eo an Solomon.​—2 Kronikel 7:4-6.

5. Ta men eo em̦m̦an Jeova ear kõm̦m̦ane bwe ro rejeram̦õl ren bar maroñ ajel̦o̦k menin katok ko ñan e?

⁵ Kõn an Jeova jouj, ear mel̦el̦e bwe ekajjo maroñ ko an armej jãn doon im eban joñan wõt juon menin katok ko aer. Eñin unin ear kajjitõk ippãn Ri Israel ro bwe ren lel̦o̦k ekkar ñan joñan eo remaroñwe. Ear juon kien jãn Jeova bwe ren katok kõn menninmour ko im kato̦o̦rl̦o̦k bõtõktõkier. Menin katok kein rar annañel̦o̦k “men ko rem̦m̦an renaaj itok” me renaaj jejjet ikijjeen Jijej. (Hibru 10:1-4, UBS) Bõtab, Jeova ear kapidodol̦o̦k kien in kõn an kar kile maroñ ko an ro jet. Ñan waanjoñak, el̦aññe juon ear ejjel̦o̦k an maroñ ñan wiaiki juon menin katok el̦ap ãinwõt juon jiip ak  koot, eokwe emaroñ katok kõn m̦ul̦e ko im Anij ear m̦õn̦õn̦õ wõt kõn menin katok in an. Kõn men in, ro rejeram̦õl rar bar ajel̦o̦k menin katok ko ñan Jeova im rar maroñ m̦õn̦õn̦õ kõn aer kõm̦m̦ane men in. (Livitikõs 1:3, 10, 14, UBS; 5:7) Meñe Ri Israel ro rar katok kõn menin mour ko reoktak jãn doon ak Jeova ear m̦õn̦õn̦õ wõt kaki. Bõtab, ewõr ruo men ko me Jeova ear kõn̦aan jãn aolep ro rar ajel̦o̦k menin katok ko kõnke rem̦õn̦õn̦õ in lil̦o̦k. Ta kein?

6. (1) Ta men ko ruo juon armej ej aikuj kõm̦m̦ani ñe ej ajel̦o̦k menin katok ko ñan Jeova? (2) Ewi joñan an kar aorõk ñan pokake kien kein?

⁶ Kein kajuon, ñe juon armej ej ajel̦o̦k menin katok ko ñan Jeova, ej aikuj lel̦o̦k men eo em̦m̦antata. El̦aññe menin mour eo ear nañinmej ak utam̦we, Jeova eban m̦õn̦õn̦õ kake. (Livitikõs 22:18-20, UBS) Kein karuo, armej in me ej ajel̦o̦k menin katok eo ej aikuj erreo im ejjel̦o̦k ruõn ekkar ñan Kien eo an Anij. Kõnke el̦aññe ejjab erreo, enaaj aikuj m̦okta lel̦o̦k juon menin katok kõn jerawiwi eo an ak kõn men eo ruõn bwe en maroñ bar em̦m̦an kõtaan eo an ippãn Jeova. M̦ae iien ej kõm̦m̦ane men in, eokwe Jeova ej kab naaj m̦õn̦õn̦õ kõn menin katok in an me bũruon ear kõm̦akũti ñan ajel̦o̦k ñan e. (Livitikõs 5:5, 6, 15) Ear kanooj aorõk ñan pokake kien kein ruo. Etke? Kõnke Jeova ear kakien bwe jabdewõt armej eo ej m̦õñã jãn menin katok eo kõn aenõm̦m̦an bõtab armej in ejjab erreo, eokwe rej aikuj bukwel̦o̦ke ak watõke bwe ejjab juon iaan ro doon Anij. (Livitikõs 7:20, 21) Ak el̦aññe armej eo ej erreo im ejjel̦o̦k jorrããn ilo menin katok eo an, enaaj em̦m̦an an mour im enaaj l̦ap an lañlõñ kõn menin lel̦o̦k eo an ñan Jeova.​—Riit 1 Kronikel 29:9.

7, 8. (1) Ta eñjake eo an ro rej ajel̦o̦k er make ñan rejetake jerbal ko an Aelõñ eo an Anij, im etke? (2) Ta ko ewõr ippãd im jemaroñ lel̦o̦k ñan Jeova ãinwõt juon menin katok?

⁷ Rainin, elõñ ro jeid im jatid rej m̦õn̦õn̦õ in lel̦o̦k er make ñan kal̦apl̦o̦k ijo kun̦aaer ilo jerbal eo an Jeova. El̦ap an men in kam̦õn̦õn̦õik Jeova. Ñe jej kate kõj ilo jerbal ko me rej jipañ ri tõmak ro jeid im jatid, men in ej bar kam̦õn̦õn̦õik kõj. Ñan waanjoñak, ewõr juon jeid im jatid em̦m̦aan me ear jipañ kalõk Im̦õn Kweilo̦k ko im ear bar jipañ ro jeid im jatid ilo jikin ko rar jorrããn jãn l̦añ ko rel̦l̦ap. Ej ba bwe joñan an m̦õn̦õn̦õ kõn an kar jipañ ilo jerbal kein ãinwõt epen an kõmel̦el̦eiki eñjake eo an. Ear ba naan kein: “Ke iar loe joñan an ro jeid im jatid m̦õn̦õn̦õ im kwal̦o̦k aer kam̦m̦oolol kõn Im̦õn Kweilo̦k ko aer rekããl ak kõn ad kar jipañ er ke ear wal̦o̦k juon jorrããn ilo aelõñ ko aer, iar m̦õn̦õn̦õ kõnke ewõr tokjãn aõ kar kate eõ im jerbal ilo iien kein.”

 ⁸ Aolep iien ro doon Jeova ilo raan kein rej pukot elõñ wãween ko ñan aer jipañ im rejetake Aelõñ eo an Anij. Ilo 1904, Charles Taze Russell ear kwal̦o̦k im ba bwe kõj aolep, jej aikuj kate kõj ñan lel̦o̦k iien ko ad, maroñ ko ad, jããn ko ad, im men ko ãierl̦o̦k wõt ñan wũjtake im nõbare Jeova. Meñe jej kõjerbal men ko ewõr ippãd ñan lel̦o̦k ñan Jeova, bõtab ad kõm̦m̦ane men in ej bõktok el̦ap jeraam̦m̦an ko. (2 Samuel 24:21-24, UBS) Jemaroñ ke kõjerbal iien im maroñ ko ad kab jããn ko ad bwe jen lel̦o̦k ñan Jeova?

9. Ta eo jej katak jãn naan ko an Jijej ilo Luk 10:2-4 kõn wãween ad aikuj kõjerbal iien ko ad?

⁹ Iien ko ad. Ñe ej itok ñan kõm̦m̦ane jerbal ko rej rejetake Aelõñ eo an Anij, men in ej kitibuj ad aikuj buul̦ kate kõj im jol̦o̦k el̦ap iien ñan men kein. Ta jerbal kein? Ej jerbal in ukok im kõm̦m̦an bok, ekkal Im̦õn Kweilo̦k ko reddik kab rel̦l̦ap, loloorjake im karõk kweilo̦k ko rel̦l̦ap, jipañ ilo jikin ko rar jorrããn jãn l̦añ ko rel̦l̦ap, im bar jerbal ko jet raorõk. Bõtab, ewõr wõt 24 awa ko ilo juon raan. Innem, ñan ad kõjerbal iien ko ad ilo mãlõtlõt, Jijej ear kwal̦o̦k juon men me emaroñ jipañ kõj. Ke ear jilkinl̦o̦k rũkal̦oor ro an bwe ren ilen kwal̦o̦k naan, ear jiroñ er bwe ren jab “yokyokwe armej ilo ial̦” ko. (Luk 10:2-4) Etke Jijej ear lel̦o̦k naan in tõl in ñan er? Kõnke ilo kar raan ko an Jijej, ñe armej ro rej yokyokwe doon, rejjab baj jibwe pein doon im badikdik wõt. Bõtab, elõñ alen rej aikuj atbo̦kwõj doon im buñpedo ioon bwidej. Ñe rej kõm̦m̦ani men kein elukkuun bõk iien. Unin an kar Jijej ba naan kein ñan rũkal̦oor ro an ej bwe ren kile bwe ekanooj dik iien. Ejjab bwe en katakin er ñan jab kwal̦o̦k kautiej. Kõn men in, rar aikuj kõjerbal iien ko aer ilo mãlõtlõt ñan kõm̦m̦ane jerbal eo eaorõktata. (Epesõs 5:16) Jemaroñ ke l̦oore naan kein an Jijej bwe jen maroñ kal̦apl̦o̦k ad iien ñan kõm̦m̦ani jerbal ko rej rejetake Aelõñ eo an Anij?

10, 11. (1) Ewi wãween jabawõt ko ad rej rejetake jerbal ko an Aelõñ eo an Anij? (2) Ta naan in kakapilõk eo ilo 1 Korint 16:1, 2 me emaroñ jipañ kõj?

¹⁰ Jããn ko ad. Jej aikuj jããn ñan kõm̦m̦ani jerbal ko ipel̦aakin lal̦ me rej rejetake Aelõñ eo an Anij. Kajjojo iiõ, elõñ milien im milien tal̦a ko doulul eo ej kõjerbali ñan kabwe aikuj ko an ro rej lol̦o̦k eklejia ko, special pioneer ro, im mijinede ro. Jãn kar iiõ eo 1999, elõñl̦o̦k jãn 24,500 Im̦õn Kweilo̦k ko kar kalõki ilo aelõñ ko me edik maroñ ko an ro jeid im jatid ie. Bõtab, ej wõr wõt joñan in 6,400 Im̦õn Kweilo̦k ko ro jeid im jatid rej aikuji im rejjañin jutak. Bareinwõt, kajjojo allõñ, ewõr 100 milien bok in Naan in Keeañ im Awake! ko me doulul eo ej kõm̦m̦ani. Unin an tõprak aolep jerbal kein ej kõn jabawõt ko ami wõj kajjojo.

¹¹ Jeova ear kõm̦akũt rijjilõk Paul ñan je juon naan in kakapilõk me jemaroñ l̦oore ñe jej jabawõt. (Riit 1 Korint 16:1, 2.) Ear rõjañ ri tõmak ro m̦õttan ilo Korint bwe ren jab kõttar ñan jem̦l̦o̦kin juon wiik innem jabawõt kõn bween jããn ko aer. Bõtab, ear ba bwe ilo jinoin kajjojo wiik, ren pepe kadede kõn joñan jããn ko remaroñ jabawõt kaki. Ãinwõt kar ilo raan ko an rijjilõk ro, jej pepel̦o̦k im̦aan kõn joñan jããn eo me jemaroñ jabawõt kake. (Luk 21:1-4, UBS; Jerbal 4:32-35, UBS) El̦ap an aorõk ippãn Jeova ñe armej ro an rej jabawõt kõnke rem̦õn̦õn̦õ im rej lel̦o̦k jãn aolepen bũrueer.

12, 13. (1) Etke jet rej ebbeer im l̦õmn̦ak bwe rejjab maroñ kõm̦m̦ani jerbal ko an Aelõñ eo an Anij? (2) Ak ewi wãween an naaj Jeova jipañ er?

¹² Kajoor im jel̦ã ko ad. Jeova ej rejetake kõj kõn ad kõjerbal kajoor im jel̦ã ko ad ñan kõm̦m̦ani jerbal ko an Aelõñ eo an. Ej kallim̦ur bwe enaaj kakajoor kõj ñe jej m̦õk im itõn ebbeer. (Aiseia 40:29-31) Jej ke l̦õmn̦ak bwe jejjab maroñ kõm̦m̦ani jerbal ko rej rejetake Aelõñ eo kõnke edik jel̦a ak kapeel ippãd im bwe enaaj em̦m̦anl̦o̦k an ro jet jerbal jãn kõj? Keememej bwe Jeova emaroñ katakin kõj bwe en l̦apl̦o̦k ad kapeel im jel̦ã ãinwõt an kar kal̦apl̦o̦k an Bizalel im Oholiab kapeel.​—Exodus 31:1-6; lale pija eo jinoin katak in.

¹³ Jeova ej rõjañ kõj bwe jen jab kõtl̦o̦k bwe jabdewõt men en bõbraik kõj jãn ad lel̦o̦k men ko rem̦m̦antata ñan e. (Jabõn Kõnnaan 3:27) Ke Ri Ju ro rar kalõk tampel̦ eo ilo Jerusalem, Jeova ear jiroñ er bwe ren kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn kõm̦m̦an ko aer im kõn ta ko remaroñ kõm̦m̦ani ñan jipañ kalõk tampel̦ eo. (Haggeai 1:2-5) Rein rar m̦ad kõn men  ko jet im rar jab likũt jerbal eo an Jeova bwe en m̦oktata ilo mour ko aer. Jej aikuj kajjitõk: Eaorõkl̦o̦k ke ippãd ñan kõm̦anm̦an ankilaan Jeova jãn jabdewõt men? Jemaroñ ke etale kõj make im l̦õmn̦ak kõn ta ko jemaroñ kõm̦m̦ani ñan kal̦apl̦o̦k ijo kun̦aad ñan rejetake Aelõñ eo an Anij ilo raan kein ãliktata?

14, 15. (1) Ta joñak eo em̦m̦an an ro jeid im jatid ilo jikin ko rejeram̦õl im ej kakajoor kõj? (2) Ta eo jej aikuj kõn̦aan kõm̦m̦ane?

¹⁴ Elõñ rej jokwe ilo jikin ko me el̦ap aer jerata im epen mour ie. Ekkã an doulul in ad jipañl̦o̦k ro jeid im jatid ilo aelõñ kein. (2 Korint 8:14) Bõtab, meñe rein rejerata im edik aer maroñ ak rej watõk bwe ej juon jeraam̦m̦an ñan lel̦o̦k ñan Jeova. Jeova ej m̦õn̦õn̦õ ñe ej loe an rein m̦õn̦õn̦õ in lel̦o̦k ekkar ñan joñan maroñ ko aer.​—2 Korint 9:7.

¹⁵ Ewõr juon jikin ilo Africa me armej ro ie rekanooj in jeram̦õl. Meñe ãindein ak jet jeid im jatid ilo jikin in rar kõjenolo̦k jidikin atake ko aer bwe ren wiakake men ko leer im jabawõt kaki. Innem, aolep jããn ko me rar tõprak jãn aer kar wiakaki men kein rar jaba kaki. Bareinwõt, ro jeid im jatid ilo ejja jikin in wõt rar kõn̦aan bõk kun̦aaer ñan kalõk juon aer Im̦õn Kweilo̦k. Bõtab, iien eo kar kalõk Im̦õn Kweilo̦k in ear wal̦o̦k ilo iien eo el̦ap poub ilo jikin kallib ko aer. Jekdo̦o̦n ak rar kõn̦aan wõt jipañ. Rar jipañ kalõk Im̦õn Kweilo̦k eo ilo raan, im ilo boñ rar jerbal ilo jikin kallib ko aer. Rein rej juon joñak em̦m̦an kõn aer m̦õn̦õn̦õ in lel̦o̦k ñan Jeova meñe edik aer maroñ! Men in ej kakeememej kõj kõn ro ilo Baibõl̦ ilo kar Masedonia. Meñe rein rar “kanooj jeram̦õl” ak rar akwel̦ap ñan Paul bwe en kõtl̦o̦k aer lel̦o̦k jããn im jipañl̦o̦k ri tõmak ro jeier im jatier. (2 Korint 8:1-4) Em̦m̦an bwe jen bar lel̦o̦k ijo jemaroñe ñan kwal̦o̦k ad kam̦m̦oolol Jeova kõn jeraam̦m̦an ko ej kajeraam̦m̦an kõj kaki.​—Riit Duteronomi 16:17.

16. Ñe jej lel̦o̦k kõj make ñan kõm̦m̦ani jerbal ko me rej rejetake Aelõñ eo an Anij, ta ko jej aikuj lale bwe jen jab kõjekdo̦o̦ni?

¹⁶ Ñe jej lel̦o̦k iien ko ad, kajoor ko ad, im jããn ko ad ñan kõm̦m̦ani jerbal ko an Aelõñ eo an Anij, jej aikuj lale bwe jen jab kõjekdo̦o̦n men ko raorõktata, ãinwõt baam̦le eo ad im ad kabuñ ñan Jeova. Ke Ri Israel ro rar ajel̦o̦k menin katok ko me rar m̦õn̦õn̦õ in lel̦o̦k ñan Jeova, rar kanooj lale bwe ren em̦m̦an im Anij en m̦õn̦õn̦õ kaki. Jej aikuj bar ãindein. Jej aikuj keememej bwe iien kabuñ an baam̦le eo ad im ad katak Baibõl̦ ippãd make rej men ko raorõktata. Ñe jej kõn̦aan kõjerbal iien ko ad im men ko m̦weied ñan jipañ ro jet, jen lale bwe jen jab kõjekdo̦o̦n eddo eo ad ñan lale aikuj ko an baam̦le eo ad im ad katak ippãer. Kõnke enaaj ãinwõt ñe jej lel̦o̦k ñan Jeova men ko me ejjel̦o̦k ad maroñ ñan lil̦o̦k. (Riit 2 Korint 8:12, UBS.) Bareinwõt, jej aikuj kate kõj im wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kakajoor kõtaan eo ad ippãn Jeova bwe en jab jako an buñbũruon ippãd. (1 Korint 9:26, 27) Jemaroñ lõke bwe el̦aññe jej pokake kien ko ilo Baibõl̦, jenaaj m̦õn̦õn̦õ kõn menin lel̦o̦k ko jej ajil̦o̦k ñan Jeova im ‘enaaj bõk menin lel̦o̦k kein ad, ekkar ñan joñan ad maroñ.’

17, 18. (1) Ta eñjake eo ad kõn ro rej m̦õn̦õn̦õ in lel̦o̦k iien im kajoor ko aer kab jããn ko aer ñan rejetake Aelõñ eo an Anij? (2) Ta eo kõj aolep jej aikuj jar im kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kake?

¹⁷ Elõñ ro jeid im jatid rej m̦õn̦õn̦õ in lel̦o̦k iien im kajoor ko aer kab jããn ko aer ñan rejetake Aelõñ eo an Anij. (Pilippai 2:17) Jej lukkuun kam̦m̦oolol rein kõn aer kwal̦o̦k aer m̦õn̦õn̦õ in lel̦o̦k ñan Jeova. Jej nõbare kõrã ro kõn aer rejetake em̦m̦aan ro pãleer me rej lale im tõl jerbal ko an Aelõñ eo. Im jej bar nõbar ajri ro kõn aer m̦õn̦õn̦õ in rejetake em̦m̦aan rein jemãer.

¹⁸ El̦ap jerbal ko jej aikuj kõm̦m̦ani ñan rejetake Aelõñ eo an Anij. Kõn men in, jen jar im lukkuun kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn ta ko jemaroñ kõm̦m̦ani bwe jen lel̦o̦k men ko ewõr ippãd ñan Jeova. El̦aññe jej kõm̦m̦ane men in, elõñ jeraam̦m̦an ko jenaaj loi kiiõ im elõñl̦o̦k jeraam̦m̦an ko jenaaj bũki “ilo raan ko rej itok” ñe lal̦ in enaaj juon pedetaij.​—Mark 10:28-30, UBS.