1. (1) Kain Anij rot Jeova? (2) Ta ko renaaj wal̦o̦k ñe jej katak kõn kain Anij rot e?

 ÑE KWÕJ l̦õmn̦ak kõn kain Anij rot Jeova, ta eo kwõj l̦õmn̦ak kake? Bõlen, kwõj l̦õmn̦ak bwe ej juon Anij in yokwe, ekajet jim̦we, mãlõtlõt, im kajoor. Em̦ool bwe elõñ men ko jejel̦ã kaki kõn Anij. Ilo m̦ool, jãn jem̦aan bok ko ad rar kwal̦o̦k elõñl̦o̦k jãn 40 men ko rem̦m̦an kõn Jeova. El̦aññe kwõnaaj katak kõn men kein kajjojo ilo iien am̦ katak ippam̦ make ak ippãn baam̦le eo am̦, eokwe elukkuun lõñ men ko kwõnaaj jel̦ã kõn Jeova. Enaaj l̦apl̦o̦k am̦ kaorõki men kein kõn e. Kõn men in, kwõnaaj kõn̦aan kakajoorl̦o̦k kõtaan eo am̦ ippãn Jeova im kajjioñe.​—Joshua 23:8, UBS; Sam 73:28.

2. (1) Ewi wãween ad katak kõn Jeova emaroñ jipañ kõj ñan kal̦apl̦o̦k ad kaorõki men ko ej kwal̦o̦ki? Kwal̦o̦k waanjoñak eo. (2) Ta ko jenaaj katak kaki ilo katak in im ilo katak ko tok jet?

² Ta eo emaroñ jipañ kõj bwe en l̦apl̦o̦k ad kaorõk juon men? Eokwe, l̦õmn̦ak kõn waanjoñak in. Jen ba bwe ewõr juon m̦õñã kwõj kab tin edjoñe. M̦oktata kwõj ãtbwiin an kaijol̦jol̦ im tokãlik kwõj edjoñe. Ãlikin am̦ edjoñe kwõj kab kile bwe elukkuun enno̦. Innem, kiiõ kwõj make kõmatte ñan kwe make. Ãindein, jenaaj kaorõk men ko Jeova ej kõm̦m̦ani ñe jej katak kaki m̦oktata. Tokãlik, enaaj l̦apl̦o̦k ad kaorõki ñe jej kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn wãween an Jeova kwal̦o̦ki. Innem ãliktata, jenaaj kajjioñe Jeova. (Epesõs 5:1) Ilo katak in im ilo katak ko tok jet, jenaaj katak kõn men ko Jeova ej kõm̦m̦ani. Im jenaaj katak kõn wãween an Jeova kwal̦o̦ki ak kõm̦m̦ani men kein im ewi wãween jemaroñ kajjioñe.

3, 4. (1) Kain armej rot eo epidodo kepaake? (2) Ewi wãween an Jeova kwal̦o̦k bwe epidodo kepaake?

³ Kain armej rot eo epidodo kepaake? Ej juon armej me ejouj, jejjab mijak in kwal̦o̦k bũruod ñan e im ej kõjekdo̦o̦n an poub bwe jen kõnnaan ippãn. Armej in ej kaalikkar ilo turin mejãn im an kõnnaan kab ilo an ettõñdikdik bwe em̦õn̦õn̦õ in roñjake im jipañ armej ro.

⁴ Ãindein Jeova. Meñe Ej make wõt kajoor tata iaolepen lal̦ in ak ekõn̦aan bwe jen jar ñan e. Ej roñjake kõj im ej jipañ kõj ñe jej pãd ilo aikuj. (Riit Sam 145:18; Aiseia 30:18, 19.) Jemaroñ kõnnaan ippãn Anij ilo jabdewõt jikin, jabdewõt iien, im joñan wõt ad kõn̦aan. Jeova ejjab m̦õk ak ñate ad kõnnaan ippãn. (Sam 65:2; Jemes 1:5) Wãween an Baibõl̦ kõmel̦el̦e kõn Jeova, ej kõm̦m̦an ad jab mijak in kõnnaan ippãn ñe jej jar. Ñan waanjoñak, Devid ear je im ba bwe Jeova “ej lale” kõj im ej jipañ kõj kõn ‘pein anmoon̦.’ (Sam 34:15, UBS; 63:8) Bareinwõt, ri kanaan Aiseia ear ba bwe Jeova ej ãinwõt juon ri lale jiip. Ej ba: “Enaaj atbo̦kwõj l̦aam̦ ko [ak jiip ko] kõn pein, im jiburlepi.” (Aiseia 40:11) Men in ej kaalikkar an Jeova kõn̦aan bwe jen pãd epaake ãinwõt juon jabõt me ej jiburlepe jiip eo nejin. Ñe jej l̦õmn̦ak kõn Jemãd Jeova ilo wãween in, men in enaaj kal̦apl̦o̦k wõt ad yokwe e! Ak ta kõn kõj, ewi wãween jemaroñ kajjioñe Jeova?

5. Etke elukkuun aorõk bwe en pidodo kepaake ro rej lale eklejia?

⁵ Kar kajjitõk ippãn jet Ri Kõnnaan ro an Jeova ilo jet aelõñ ko kõn kajjitõk in, “Ta men eo em̦m̦antata ippam̦ kõn em̦m̦aan ro rej lale eklejia?” Enañin aolepeer rar ba, “Ej ñe epidodo kepaake er.” Em̦ool bwe kõj aolep jej kate kõj ñan kõm̦m̦an bwe en pidodo an armej ro  kepaake kõj. El̦aptata an aorõk bwe en pidodo kepaake ro rej lale eklejia. (Aiseia 32:1, 2) Etke? Juon jeid im jatid kõrã ear ba bwe eñin ej wãween eo ñan an jel̦ãl̦o̦k kajjien juon eo ej lale eklejia. Ej aikuj pidodo an epaake im jab mijak in kõnnaan ippãn. Elukkuun m̦ool naan kein an kõrã in. Innem, ta ko kwõmaroñ kõm̦m̦ani bwe armej ro ren jab mijak in kepaake eok?

6. Ta eo kwõj aikuj kõm̦m̦ane bwe en pidodo an armej ro kepaake eok?

⁶ Bwe en pidodo an armej ro kepaake eok, kwõn kaalikkar bwe kwõj kea kõn er im kokõn̦aan jipañ er. Ñe kwõj kõm̦m̦ane men in, ro jeid im jatid rerũtto im redik reban mijak in kepaake eok im kõnnaan ippam̦. (Mark 10:13-16) Juon l̦addik 12 an iiõ etan Carlos ej ba: “Ñe ij lo an em̦m̦aan ro me rej lale eklejia ettõñdikdik im kwal̦o̦k jouj, men in elukkuun em̦m̦an ippa.” Ejabwe ñan an em̦m̦aan rein baj ba wõt bwe rekõn̦aan roñjake im jipañ. Rej aikuj kaalikkare men in ilo kõm̦m̦an ko aer. (1 Jon 3:18) Ewi wãween remaroñ kõm̦m̦ane men in?

7. (1) Etke armej ro rejjab mijak in kõnnaantok ñe jej kõn̦ak wõt badge ko ad? (2) Ta eo jemaroñ katak jãn bwebwenato eo ilo pãrokõrããp in?

⁷ Jenaaj kiiõ kwal̦o̦k juon bwebwenato. Juon jeid im jatid ear pãd ilo juon kweilo̦k el̦ap ilo bar juon aelõñ. Ke ej kãlo̦k ilo juon bal̦uun ñan aelõñ eo an, ear kõn̦ak wõt badge eo an. Naan ko ilo badge eo ej ba “En Itok Aelõñ eo an Anij!” Innem, ke ri jerbal in bal̦uun eo ear loe, ear ba, “En itok!” Erro ar kõnnaan kake men in, im ri jerbal eo ear m̦õn̦õn̦õ in ebbõk an bok. Etke armej ro rejjab mijak in kõnnaantok ñe rej lo badge ko ad? Ej kõnke ñe rej loe rekõn̦aan jel̦ã jej etal ñan ia im ej kaalikkar ñan armej bwe jekõn̦aan kwal̦o̦k kõn tõmak eo ad ñan er. Ilo ejja wãween in wõt, juon eo ej lale eklejia ej aikuj kaalikkar ñan ro jeid im jatid bwe em̦õn̦õn̦õ in bwebwenato ippãer jabdewõt iien. Ta ko emaroñ kõm̦m̦ani ñan kaalikkar men in?

8. (1) Ta ko em̦m̦aan ro remaroñ kõm̦m̦ani ñan kaalikkar bwe rej kea kõn ro jet? (2) Ewi wãween an men in jelõt ro jet?

⁸ Ilo elõñ aelõñ ko, kwõmaroñ kaalikkar bwe kwõj kea kake ro jeid im jatid ilo am̦ ettõñdikdik ñan er, idik peier, im yokyokwe er. Wõn ro m̦oktata rej aikuj kõm̦m̦ane men in? Baibõl̦ ej ba bwe ke Jijej im rũkal̦oor ro an rar kweilo̦ktok ippãn doon, ear ‘kepaak er’ im kõnnaan ippãer. (Matu 28:18, UBS) Ãindein, em̦m̦aan ro rej lale eklejia rainin rej kajjioñ kepaak ro jet im kõnnaan ippãer. Men in ej jelõt ro ilo eklejia eo. Ñan waanjoñak, juon lel̦l̦ap 88 an iiõ im ej pioneer, ej ba: “Ñe ij del̦o̦ñ ilowaan Im̦õn Kweilo̦k eo im lo an em̦m̦aan ro rej lale eklejia ettõñdikdik tok im kwal̦o̦k naan ko rekõketak ñan eõ, ilukkuun m̦õn̦õn̦õ.” Bar juon kõrã ear ba: “Ñe juon iaan em̦m̦aan ro rej lale eklejia ej ettõñdikdik tok ke ej karwaineneik eõ ilo Im̦õn Kweilo̦k eo, men in elukkuun aorõk ippa.”

9, 10. (1) Etke Jeova ej juon joñak em̦m̦an ñan kõj? (2) Ta eo em̦m̦aan ro rej lale eklejia remaroñ kõm̦m̦ane ñan kajjioñe Jeova?

 ⁹ Ñe jekõn̦aan bwe en pidodo an armej ro kepaak kõj im jab mijak, eokwe jej aikuj bõk ad iien kõnono ippãer. Jeova ej juon joñak ekanooj em̦m̦an ñan kõj. Baibõl̦ ej ba bwe ‘ejjab ettol̦o̦k jãn kõj otemjej.’ (Jerbal 17:27) Ta eo em̦m̦aan ro rej lale eklejia remaroñ kõm̦m̦ane ñan kajjioñe Jeova? Remaroñ kõnnaan ippãn ro reddik kab ro rerũtto m̦okta jãn kweilo̦k im ãlikin. Juon em̦m̦aan me ej pioneer ej  ba: “Ñe ro rej lale eklejia rej kajjitõk ejet aõ mour im rej lukkuun roñjake aõ kõnnaan, ij kile aõ aorõk.” Bar juon kõrã jeid im jatid me enañin 50 iiõ in an karejar ñan Jeova ej ba: “Ñe em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej bõjrak jidik im kõnnaantok ãlikin kweilo̦k, men in ej kõm̦m̦an aõ eñjake bwe ewõr tokja.”

¹⁰ Em̦ool bwe elukkuun lõñ jerbal ko an em̦m̦aan ro rej lale eklejia. Bõtab, rej aikuj bar lale bwe en wõr aer iien ñan kõnnaan ippãn ro jeid im jatid ilo iien kweilo̦k.

11, 12. (1) Ta eo jej aikuj kõm̦m̦ane bwe jen jab kalijekl̦o̦k? (2) Etke Jeova ej juon joñak em̦m̦an kõn jab kalijekl̦o̦k?

¹¹ Bar juon men elukkuun em̦m̦an kõn Jeova ej bwe ejjab kalijekl̦o̦k. (Jerbal 10:34, UBS) Juon eo ejjab kalijekl̦o̦k em̦m̦an an kõm̦m̦an ñan aolep armej. Jej aikuj tõmak bwe ejjel̦o̦k juon armej eutiejl̦o̦k jãn bar juon, kõj aolep joñad wõt juon. El̦aññe jej tõmak men in, enaaj em̦m̦an ad kõm̦m̦an ñan aolep armej im jeban kalijekl̦o̦k. Juon eo ejjel̦o̦k kalijekl̦o̦k ippãn ejjab em̦m̦an ñan jet kõn wõt an lõñ aer jããn im em̦m̦an paotokier. Im ejjab nana ñan ro jet kõn an oktak paotokier ak kõn aer rũjjerata. Ej em̦m̦an ñan jabdewõt kain armej.

¹² Jeova ej juon joñak ekanooj em̦m̦an kõn jab kalijekl̦o̦k. Naan eo an ej ba bwe “ejjel̦o̦k kalijekl̦o̦k” ippãn Anij im “ejjab kalijekl̦o̦k armej.” (Riit Jerbal 10:34, 35, UBS; Duteronomi 10:17.) Jenaaj kiiõ etale juon bwebwenato me ej kaalikkar bwe ejjel̦o̦k kalijekl̦o̦k ippãn Jeova.

13, 14. (1) Ta apañ eo kõrã ro l̦alem nejin Zelopehad rar iioone? (2) Ta eo Jeova ear kõm̦m̦ane im ej kaalikkar bwe ejjel̦o̦k kalijekl̦o̦k ippãn?

 ¹³ M̦okta wõt jãn an kar Ri Israel ro tõpar Ãnen Kallim̦ur eo, kõrã ro l̦alem nejin em̦m̦aan eo etan Zelopehad rar iioon juon apañ me rar aikuj kõm̦adm̦õde. Ta apañ eo? Jemãer ear mej im ejjel̦o̦k aer maroñ ñan jolõt bwidej eo an jemãer. Etke? Kõnke ekkar ñan Kien Moses, bwidej eo an juon baam̦le ej etal wõt ñan em̦m̦aan ro. Ak ke ear mej jemãn kõrã rein ear ejjel̦o̦k nejin em̦m̦aan. (Bõnbõn 26:33, 51-55) Kõn men in, naaj ke aje bwidej eo ñan nukũn ko aer? Ta eo kõrã rein nejin Zelopehad rar kõm̦m̦ane?

¹⁴ Rar etal im akwel̦ap ñan ippãn Moses bwe en jipañ er. Rar ba: “Ta kõnke ejjel̦o̦k nejin jemem em̦m̦aan, innem etan enaaj jako jãn Israel ke? Kom̦win letok jikim ippãn armej ro nukũn.” Moses ear ke ba, ‘Inaaj ta ke eñin Kien eo.’ Jaab, ear jab ba men in ak ear kajjitõk jipañ ippãn Jeova kõn apañ in. (Bõnbõn 27:2-5, UBS) Innem, ta eo Jeova ear ba? Ear jiroñ Moses: “Men eo kõrã rein nejin Zelopehad  rej kajjitõk kake ejim̦we; kwõn lel̦o̦k jikier ippãn armej ro nukũn jemãer. Kwõn lel̦o̦k ñan er jolõt eo enaaj kar an jemãer.” Ejjab men in wõt ak Jeova ear bar ba ñan Moses bwe en likũt naan kein ilo Kien eo. Ear ba: “El̦aññe juon em̦m̦aan emej ak ejjel̦o̦k nejin em̦m̦aan, innem lio nejin en jolõte bwidej eo an jemãn.” (Bõnbõn 27:6-8, UBS; Joshua 17:1-6) Jãn iien in, aolep kõrã in Israel ro rar maroñ jolõte bwidej eo an jemãer ñe rej iioone apañ in.

15. (1) Ewi wãween an Jeova kõm̦m̦an ñan armej ro an ekoba ro me ejjel̦o̦k emaroñ jipañ er? (2) Ta bwebwenato ko jet ilo Baibõl̦ rej kaalikkar bwe ejjel̦o̦k kalijekl̦o̦k ippãn Jeova?

¹⁵ Ejjel̦o̦k kalijekl̦o̦k ilo an kar Jeova kõm̦m̦ane pepe in an. Ejjel̦o̦k bar juon emaroñ kar jipañ kõrã rein l̦alem. Jeova ear kwal̦o̦k an kautiej er im ear watõk er bwe rej joñan wõt juon ippãn aolep Ri Israel ro. (Sam 68:5, UBS) Bwebwenato in ej juon iaan bwebwenato ko ilo Baibõl̦ me rej kaalikkar bwe ejjel̦o̦k kalijekl̦o̦k ippãn Jeova.​—1 Samuel 16:1-13; Jerbal 10:30-35, 44-48.

16. Ta eo emaroñ jipañ kõj kajjioñe Jeova im jab kalijekl̦o̦k?

¹⁶ Ta eo emaroñ jipañ kõj kajjioñe Jeova im jab kalijekl̦o̦k? Keememej bwe ñe jej tõmak bwe aolep armej rej joñan wõt juon, innem jeban kalijekl̦o̦k. Bõlen kwõj l̦õmn̦ak bwe kwõjjab kalijekl̦o̦k. Bõtab, jet iien emaroñ pen ad lukkuun jel̦ã eñjake ko ad kõn armej ro jet. Innem, ta eo kwõmaroñ kõm̦m̦ane ñan jel̦ã el̦aññe ejjel̦o̦k kalijekl̦o̦k ippam̦? Eokwe, joñak eo an Jijej elukkuun em̦m̦an ñan kõj. Ke ear kõn̦aan jel̦ã ta l̦õmn̦ak eo an armej ro kõn e, ear kajjitõk ippãn ro me rar jel̦ã kajjien. Ear kajjitõk ippãer im ba, “Wõn Nejin armej, ilo an armej ba?” (Matu 16:13, 14) Kwõmaroñ bar kõm̦m̦ane men in. Kwõmaroñ kããlõt juon iaan ro m̦õttam̦ me renaaj m̦ool aer uwaake eok. Im kajjitõk ippãer, ‘Ikalijekl̦o̦k ke? Ewõr ke rej ba ikalijekl̦o̦k?’ Im el̦aññe enaaj ba aet im bwe jet iien kwõj ba bwe em̦m̦an armej in jet aelõñ jãn bar jet ak bwe el̦ap am̦ bõk wõt ran̦ kõn an wõr aer jããn ak kõn aer mãlõtlõt, innem ta eo kwõj aikuj kõm̦m̦ane? Eokwe, kwõn jar ñan Jeova im eoware bwe en jipañ eok bwe kwõn ãinwõt e im jab kalijekl̦o̦k.​—Matu 7:7; Kolosse 3:10, 11, UBS.

17. Ta men ko jemaroñ kõm̦m̦ani im remaroñ kaalikkar bwe jejjab kalijekl̦o̦k?

 ¹⁷ Jemaroñ kajjioñe Jeova ilo ad kõm̦m̦an em̦m̦an im jouj ñan aolep ro ilo eklejia eo. Ñan waanjoñak, ñe kokõn̦aan kõm̦m̦an kõjota ilo m̦weo im̦õm̦, kwõmaroñ kũr waj ro me rej jãn bar juon aelõñ im eoktak m̦anit ko aer jãn kwe. Ak bõlen kwõmaroñ kũr ro me ejjab lukkuun lõñ aer jããn, ro me emej eo pãleer im jodrikdrik ro me baam̦le ko aer rejjab pãd ilo m̦ool eo. (Riit Galetia 2:10; Jemes 1:27, UBS.) Im ilo kwal̦o̦k naan, jen kõnnaan ippãn aolep armej ro, ekoba ri aelõñ ko jet. Doulul eo an Jeova ej kõm̦m̦ani bok ko ilo tarrin 600 kajin ko. Men in ejjab ke kaalikkar bwe jejjab kalijekl̦o̦k?

18. Ñe kwõj kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn an pidodo kepaake Jeova im bwe ejjab kalijekl̦o̦k, men in enaaj jipañ eok bwe kwõn ta?

¹⁸ Jen wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn Jeova im kain Anij rot e. Ej juon Anij elukkuun pidodo kepaake im ejjab kalijekl̦o̦k. Ñe jej l̦õmn̦ak wõt kõn men kein enaaj l̦apl̦o̦k ad kaorõki. Innem, jenaaj kajjioñe Jeova im kwal̦o̦k bwe epidodo kepaake kõj im jejjab kalijekl̦o̦k ñe jej pãd ippãn ri tõmak ro m̦õttad im ro jej kwal̦o̦k naan ippãer.