1, 2. (1) Etke jej aikuj watõk jar ãinwõt juon jeraam̦m̦an el̦ap? (2) Im etke jej aikuj in jel̦ã kõn ta eo Baibõl̦ ej ba kõn jar?

ÑE JENAAJ keidi lal̦ in ñan iju kan̦ ilañ, lal̦ in elukkuun dik. Ippãn Jeova, “Eo ear kõm̦anm̦an lañ im lal̦,” armejin aelõñ otemjej rej ãinwõt juon pil in dãn me ej wõtlo̦k jãn juon bakõj. (Sam 115:15; Aiseia 40:15) Meñe ãindein, Baibõl̦ ej ba: “[Jeova] ej epaak ñan ro otemjej rej kũr ñane, ro rej kũr ñane kõn bõro em̦ool. Ej kõke aikuj ko an ro otemjej rej kautieje; Ej roñjake aer kũr, im ej lo̦mo̦o̦ren er.” (Sam 145:18, 19, UBS) Baj l̦õmn̦ak m̦õk kõn mel̦el̦ein eoon in! Rũkõm̦anm̦an eo ekajoor otem kajoor, ej pãd iturid im roñjake kõj ñe jej ‘kũr ñane kõn juon bõro em̦ool.’ Em̦ool, ej juon jeraam̦m̦an el̦ap bwe jemaroñ jar ñan Anij!

² Bõtab, el̦aññe jekõn̦aan bwe Jeova en roñjake jar ko ad, jej aikuj jar ñane ilo wãween eo ej kabuñbũruon. Bwe jen maroñ kõm̦m̦ane men in, jej aikuj jel̦ã ta eo Baibõl̦ ej ba kõn jar. El̦ap an aorõk ñan ad jel̦ã ta eo Baibõl̦ ej ba kõn men in kõnke jar ej jipañ kõj bwe jen epaake Jeova.

3. Etke jej aikuj jar ñan Jeova?

³ Juon un eaorõk unin ad aikuj jar ñan Jeova ej kõnke  ekõn̦aan bwe jen jar ñane im ej ba bwe jen kõm̦m̦ane men in. Baibõl̦ ej ba: “Kom̦win jab inepata kõn jabdewõt, a ilo men otemjej kõn jar im akwel̦ap kab kam̦m̦oolol, kajjitõk ko ami ren wal̦o̦k ñan Anij. Im aenõm̦m̦an jãn Anij, eo ej el̦l̦ã jãn jel̦ã otemjej, enaaj kõjparok bũruomi im l̦õmn̦ak ko ami ilo Kũraij Jijej.” (Pilippai 4:6, 7) Jar ej juon jeraam̦m̦an el̦ap jãn Eo Eutiejtata ilañ im ioon lal̦. Kõn men in, jen kortokjãn jeraam̦m̦an in ilo ad jar ñane iien otemjej!

4. (1) Etke eaorõk bwe jen niknik ilo jar? (2) Ewi wãween an naaj men in kõkajoorl̦o̦k jem̦jerã eo ad ippãn Jeova?

⁴ Bar juon un unin ad aikuj jar ej kõnke jar ej kõm̦m̦an bwe jen epaake Jeova. Ñe jenaaj niknik ilo ad jar ñane, enaaj kajoorl̦o̦k wõt jem̦jerã eo ad ippãn. Ro me em̦ool aer m̦õttãik doon, rejjab baj kepaak wõt doon im bwebwenato ilo iien ko rej aikuji juon men. Ilo m̦ool, rej kea kake doon im itoklimo kõn men ko rej wal̦o̦k ilo mour ko an doon. Im ilo aer kwal̦o̦k l̦õmn̦ak, inepata, im bũrueer ñan doon, men in ej kõm̦m̦an bwe ren epaakel̦o̦k wõt doon. Ejjel̦o̦k oktak men in jãn kõtaan eo ad ippãn Jeova. Ilo am̦ kar katak m̦aantak kõn bok in, men in ear jipañ eok ñan jel̦ã ta eo Baibõl̦ ej ba kõn Jeova, kõn kain Anij rot e, im kõn karõk ko an. Em̦õj am̦ katak im jel̦ã bwe Jeova ej juon eo kwõmaroñ jem̦jerã ippãn. Am̦ jar ej juon iien em̦m̦an ñan am̦ kwal̦o̦k aolepen bũruom̦ im l̦õmn̦ak ko am̦ ñan Jemãdwõj ilañ. Ilo am̦ kõm̦m̦ane men in, kwõnaaj ruwaakl̦o̦k ak epaakel̦o̦k wõt Jeova.—Jemes 4:8.

5. Etke jejel̦ã bwe ejjab aolep jar Jeova ej roñjaki?

⁵ Jeova ej ke roñjake aolep jar ko an armej ro? Eokwe,  jen lale ta eo ear ba ñan RiIsrael ro me rar jab pokake e ilo raan ko an rũkanaan Aiseia. Anij ear ba: “El̦aññe kom̦ij kotak peimi im jar ijãmin kalimjek kom̦. Jekdo̦o̦n ñe eaetok ami jar ak ijãmin roñjake, kõnke emããr peimi kõn bõtõktõk.” (Aiseia 1:15, UBS) Innem, ej alikkar ilo eoon in bwe jet iien ewõr men ko armej ro rej kõm̦m̦ani me remaroñ bõbraik an Anij roñjake jar ko aer. Kõn men in, ñe jekõn̦aan bwe Anij en roñjake jar ko ad, ewõr jet men ko jej aikuj kõm̦m̦ani.

6. (1) Ta men eo eaorõktata jej aikuj in kõm̦m̦ane bwe Anij en roñjake jar ko ad? (2) Tõmak eo ad ej aikuj alikkar ilo ta?

⁶ Men eo eaorõktata jej aikuj in kõm̦m̦ane bwe Anij en roñjake jar ko ad, ej ilo ad kwal̦o̦k ad tõmak ilo e. (Riit Mark 11:24.) Rijjilõk Paul ear ba: “El̦aññe ejjel̦o̦k tõmak, armej reban kabuñbũruon [Anij]; bwe eo ej itok ñan Anij, ej aikuj tõmak kõn an Anij pãd, im kõn An lel̦o̦k jinõkjeej ñan ro rej kappukot E.” (Hibru 11:6) Ejabwe ñan ad baj tõmak wõt bwe ewõr Anij im ej roñjake im uwaake jar ko an armej. Jej aikuj bar jerbale tõmak eo ad. Mel̦el̦ein men in bwe tõmak eo ad ej aikuj  alikkar ilo men ko jej kõm̦m̦ani jãn raan ñan raan.—Jemes 2:17.

7. (1) Etke jej aikuj kwal̦o̦k kautiej ñe jej jar ñan Jeova? (2) Ñe jej jar ñan Anij, ewi wãween ad kwal̦o̦k ettã bõro im m̦ool ilo ad jar ñane?

⁷ Bar ta eo juon me armej rej aikuj in kõm̦m̦ane ñe rej kepaake Jeova? Rej aikuj kwal̦o̦k ettã bõro im m̦ool ilo aer jar ñane. Etke eaorõk bwe jen kwal̦o̦k ettã bõro ñe jej jar ñan Jeova? Eokwe, l̦õmn̦ak m̦õk kõn men in: Ñe armej ro rej kepaak juon irooj ak rũtõlin kien, ekkã aer kõnono ilo juon ainikien ettã im jouj. Ilo wãween in, rej kwal̦o̦k aer kautiej ruutiej eo. El̦aññe ej ãindein ad kõm̦m̦an ñan ruutiej ro, eokwe ej aikuj l̦apl̦o̦k ad kautiej Jeova ñe jej jar ñane! (Sam 138:6) Elukkuun ekkar im jim̦we ñan ad kõm̦m̦ane men in kõnke Jeova ej “Anij L̦apl̦ap.” (Jenesis 17:1) Ñe jej jar ñan Anij, wãween ad kepaake im jar ñane ej ke kaalikkar ad kile bwe eutiej jãn kõj? Ad jar ilo ettã bõro enaaj kõm̦akũt kõj bwe jen m̦ool ilo ad jar ñane, im jab ãlijinmen ak jar kõn ejja men ko wõt me jemminene in jar kaki aolep iien.—Matu 6:7, 8.

8. Ewi wãween ad mour ekkar ñan jar ko ad?

⁸ Bar juon men jej aikuj in kõm̦m̦ane bwe Anij en roñjake jar ko ad, ej ilo ad mour ekkar men ko jej jar kaki. Jeova ej kõtmãne bwe jen em̦m̦akũt im kate kõj joñan wõt ad maroñ bwe en jejjet jar ko ad. Ñan waanjoñak, el̦aññe jej jar ñan Anij im ba, “Kwõn letok ñan kõm kijõm rainin,” ta eo jej aikuj in kõm̦m̦ane? Eokwe jej aikuj in kate kõj im kappukot jabdewõt kain jerbal ko me remaroñ jipañ kõj ñan kabwe aikuj ko ad. (Matu 6:11; 2 Tessalonika 3:10) El̦aññe jej jar bwe Anij en jipañ kõj ikijjeen m̦õjn̦o̦ ko ad make, jej aikuj lukkuun kõjparok kõj jãn jabdewõt menin kapo ko me renaaj tõll̦o̦k kõj ñan ad po. (Kolosse 3:5, UBS) Kobal̦o̦k ippãn men ko jilu  me jej aikuj in kõm̦m̦ani bwe Anij en roñjake jar ko ad, ebar wõr jet kajjitõk ko kõn jar im jej aikuj jel̦ã uwaakier.

9. Wõn eo jej aikuj in jar ñane, im jej aikuj jar ilo etan wõn?

⁹ Wõn eo jej aikuj in jar ñane? Jijej ear katakin rũkal̦oor ro an bwe ren jar ñan ‘Jemãdwõj ilañ.’ (Matu 6:9) Kõn men in, jej aikuj jar ñan Jeova Anij wõt. Bõtab, Jeova ekõn̦aan bwe jen jar ñane ilo etan Nejin, Jijej Kũraij. Etke? Kõnke ãinwõt ad kar katak kake ilo Katak 5, Anij ear jilkintok Jijej ñan lal̦ in bwe en aje mour eo an ñan lo̦mo̦o̦ren kõj jãn jerawiwi im mej. (Jon 3:16; Rom 5:12) E eo Anij ear kããlõte bwe en Bũrij L̦apl̦ap. Innem ikijjeen jerbal ko an Jijej ãinwõt eo ej Bũrij L̦apl̦ap, Anij emaroñ jeorl̦o̦k bõd im jerawiwi ko ad. Anij ear bareinwõt kããlõt Jijej bwe en Riekajet. (Jon 5:22, UBS; Hibru 6:20) Eñin unin Baibõl̦ ej jiroñ kõj bwe jen jar ilo etan Jijej. Jijej make ear ba: “Ña ial̦, im m̦ool, im mour. Ejjel̦o̦k armej ej itok ñan Jema, el̦aññe jab kõn Eõ.” (Jon 14:6) Innem bwe Jeova en roñjake jar ko ad, jej aikuj jar ñan E wõt im ilo etan Jijej.

10. Ej ke juon menin aikuj ñan ad aolep iien jutak ak bukwelõlõ, im nukuj peid ñe jej jar, im etke?

¹⁰ Ej ke juon menin aikuj ñan ad aolep iien jutak ak bukwelõlõ, im nukuj peid ñe jej jar? Ejjab. Jeova ejjab ba bwe jej aikuj aolep iien jar ñane ilo wãween kein ak ilo juon wãween me ejejuwaan. Ilo m̦ool, Baibõl̦ ej kwal̦o̦k elõñ kain wãween ko jemaroñ kõm̦m̦ani ñe jej jar im Jeova ej m̦õn̦õn̦õ kaki. Men kein rej kitibuj ad jijet, jillo̦k, bukwelõlõ, im jutak. (1 Kronikel 17:16; Nihimaia 8:6; Daniel 6:10; Mark 11:25) Ejjab lukkuun aorõk ta ko jej kõm̦m̦ani im ta ko armej rej loi ad kõm̦m̦ani ñe jej jar. Men eo el̦ap an aorõk ippãn Jeova ej bũruod. El̦aññe  jej kõm̦m̦ani jerbal im m̦akũtkũt ko an raan eo ak ej wal̦o̦k juon jorrããn ñan kõj ilo idiñ, jemaroñ baj jar wõt ilo bũruod. Meñe jemaroñ jab kwal̦o̦k ainikied im ro jet remaroñ jab kile ke jej jar ak Jeova ej roñjake jar eo ad.—Nihimaia 2:1-6.

11. Ta jet iaan men ko jemaroñ jar kaki?

¹¹ Ta ko jemaroñ jar kaki? Baibõl̦ ej ba: “El̦aññe jej kajjitõk Ippãn kõn jabdewõt men eo ekkar ñan ankilaan, [Jeova] ej roñjake kõj.” (1 Jon 5:14) Kõn men in, jemaroñ jar kõn jabdewõt men ekkar ñan ankilaan Anij. Ak ta ñe jej jar kõn men ko jej aikuji im jej inepata kaki, men kein rej ke bar ekkar ñan ankilaan? Aet! Ñe jej jar ñan Jeova ej ãinwõt ñe jej bwebwenato ippãn juon jerad epaak. Jemaroñ lutõkl̦o̦k bũruod im ‘kwal̦o̦k ñane aolep inepata ko ad.’ (Sam 62:8, UBS) Jemaroñ bar jar im kajjitõk bwe en letok jetõb kwõjarjar ñan jipañ kõj kõm̦m̦ani men ko rejim̦we. (Luk 11:13) Bareinwõt, jemaroñ kajjitõk ippãn bwe en tõl kõj ñan kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an im jel̦ã kilen kõm̦adm̦õdi apañ ko ad. (Jemes 1:5, UBS) Ñe jej likjab ak kõm̦m̦an bõd, jej aikuj jar im kajjitõk bwe Anij en jeorl̦o̦k bõd ko ad ikijjeen katok in mour eo an Kũraij. (Epesõs 1:3, 7, UBS) Bõtab ñe jej jar, jen jab jar wõt kõn kõj im wãween ko jej iiooni. Jej aikuj bar kobaik ro jet ãinwõt baam̦le eo ad im rũttõmak ro m̦õttad ilo jar ko ad.—Jerbal 12:5; Kolosse 4:12.

12. Ta ko jemaroñ jar kaki ñan kaalikkar bwe Jemãdwõj ilañ eaorõktata ilo jar ko ad?

¹² Aolep men ko kõn Jeova Anij im ad kabuñ ñane, rej aikuj men ko rej itok m̦oktata ilo jar ko ad. Ej tõllo̦kũn ad nõbar im kam̦m̦oolol Jeova kõn aolep men ko rem̦m̦an ear kõm̦m̦ani im litok ñan kõj. (1 Kronikel 29:10-13) Ilo bokin Matu 6:9-13, Jijej ear kwal̦o̦k ñan kõj kilen ad jar. Ilo eoon kein, Jijej ear ba jen jar bwe en  eokkwõjarjar etan Anij. Ta mel̦el̦ein men in? Mel̦el̦ein bwe jen jar bwe en erreo ãt eo etan. (Riit.) Ear bar ba bwe jen jar bwe Aelõñ ak kien eo an Anij en itok im bwe ankilaan Anij en jejjet ioon lal̦ in ãinwõt an jejjet ilañ. Ãlikin an kar kõnono kõn men kein me rej ekkejell̦o̦k ñan Jeova, kiiõ ej kab ba bwe jen jar kõn aikuj ko ad. Ñe jej likũt Anij m̦oktata ilo jar ko ad, jej kaalikkar bwe eaorõkl̦o̦k jãn kõn̦aan im aikuj ko ad make.

13. Ta eo Baibõl̦ ej ba kõn joñan aetokõn jar ko me Anij ej m̦õn̦õn̦õ kaki?

¹³ En kar ewi joñan aetokin jar ko ad? Eokwe, Baibõl̦ ejjab kõm̦m̦an kien kõn ewi joñan aetokin jar ko ad ñe jej jar ippãd make ak im̦aan armej ro. Aetokin jar ko ad remaroñ oktak ekkar ñan iien eo. Ñan waanjoñak, ñe jej jar m̦okta jãn ad m̦õñã, jemaroñ jar ilo tukadu. Ak ñe jej jar kõn inepata ko ad im lutõkl̦o̦k aolepen bũruod ñan Jeova, eokwe emaroñ naaj aetokl̦o̦k ad jar. (1 Samuel 1:12, 15, UBS) Bõtab, Jijej ear kananaik ro rej kowãnõk er make im el̦ap an aetok aer jar kõn aer kõn̦aan kõmje mejãn armej. (Luk 20:46, 47) Jeova ejjab m̦õn̦õn̦õ kõn kain jar rot in. Men eo eaorõk in ej bwe jen jar jãn aolepen bũruod. Kõn men in, joñan aetokin jar ko ad emaroñ oktak ekkar ñan aikuj ko ad im wãween ko jej iiooni.

14. (1) Ta mel̦el̦ein an Baibõl̦ ba jen “jar iien otemjej”? (2) Etke el̦ap ad m̦õn̦õn̦õ kõn men in?

¹⁴ En kar ewi emmakijkij in ad jar? Baibõl̦ ej ba bwe jen “niknik ilo jar,” jen “jar iien otemjej,” im jen “jar wõt im kajjitõk.” (Rom 12:12; 1 Tessalonika 5:17, UBS; 1 Timote 5:5, UBS) Ejjab mel̦el̦ein men in bwe jej aikuj jar ñan Jeova aolep awa. Ak ej mel̦el̦ein bwe jen ekkeini ad jar ñan Jeova im aolep iien jen kam̦m̦oolole kõn an jouj ñan kõj. Ej bar mel̦el̦ein bwe jen kajjitõk ippãn bwe  en tõl kõj, kaenõm̦m̦an kõj, im kõkajoor kõj. El̦ap ad m̦õn̦õn̦õ bwe Jeova ejjab kõm̦m̦an kien kõn ewi joñan aetokin jar ko ad im ewi joñan ikkutkut in ad jar. El̦aññe jej lukkuun kaorõk jar ãinwõt juon jeraam̦m̦an, eokwe jenaaj kortokjãn aolep iien ko repel̦l̦o̦k ñan ad jar ñan Jemãdwõj ilañ.

15. Etke jej aikuj ba “Amen” ilo jem̦l̦o̦kin jar ko ad im jar ko an ro jet?

¹⁵ Etke jej aikuj ba “Amen” ilo jem̦l̦o̦kin juon jar? Naan in “amen” ej mel̦el̦ein “ij errã” ak “en ãindein.” Baibõl̦ ej kwal̦o̦k bwe ekkar bwe jen ba “Amen” ilo jem̦l̦o̦kin jar ko ad make im jar ko an ro jet. (1 Kronikel 16:36; Sam 41:13) Ilo ad ba “Amen” ilo jem̦l̦o̦kin jar ko ad make, jej kaalikkar bwe naan ko ad rej itok jãn juon bõro em̦ool. Ñe jej ba “Amen” ilo bũruod ak ilo juon ainikien ealikkar ilo jem̦l̦o̦kin jar eo an juon armej, jej kaalikkar bwe jej errã ilo naan ko ear kwal̦o̦ki.—1 Korint 14:16, UBS.

16. Ta eo jej tõmak bwe enaaj wal̦o̦k ñe jej jar?

¹⁶ Em̦ool ke men in bwe Jeova ej uwaaki jar ko ad? Aet! Jej lukkuun tõmak bwe Jeova, ‘Eo ej roñjake jar ko,’ ej uwaake jar ko an elõñ milien armej ro me rej jar ñane jãn juon bõro em̦ool. (Sam 65:2) Jeova ej uwaaki jar ko ad ilo elõñ wãween ko.

17. Etke jej ba bwe Anij ej uwaake jar ko ad ilo an kõjerbal enjel̦ ro im rũkarejar ro an ioon lal̦ in?

¹⁷ Jeova ej uwaake jar ko ad ilo an kõjerbal enjel̦ ro an im rũkarejar ro an ioon lal̦ in. (Hibru 1:13, 14, UBS) Ñan waanjoñak, elõñ armej ro rej ba rar jar ñan Anij bwe en jipañ er mel̦el̦e kõn kobban Baibõl̦. M̦õjin wõt aer jar ak rel̦ak ilbõk ejãde juon iaan Ri Kõnnaan ro an Jeova im kwal̦o̦k naan ippãer. Bwebwenato kein rej kaalikkar bwe  enjel̦ ro rej jipañ ilo jerbalin kwal̦o̦k naan kõn Aelõñ eo an Anij. (Revelesõn 14:6) Ñan uwaake jar ko ad ilo iien ko jej lukkuun aikuj jipañ, Jeova emaroñ kõm̦akũt juon iaan rũttõmak ro m̦õttad bwe en itok im jipañ kõj.—Jabõn Kõnnaan 12:25; Jemes 2:16.

18. Ewi wãween an Jeova kõjerbal jetõb kwõjarjar im Baibõl̦ ñan uwaaki jar ko ad?

¹⁸ Jeova Anij ej bar uwaake jar ko ad ikijjeen jetõb kwõjarjar im Naan eo an, Baibõl̦ eo. Ej uwaake jar  ko ad ilo an kõjerbal jetõb kwõjarjar ñan tõl im kõkajoor kõj bwe jen kijenmej wõt meñe jej iioon apañ ko. (2 Korint 4:7) Ñe jej jar im kajjitõk bwe Jeova en jipañ kõj ñan kõm̦m̦ani pepe ko rem̦m̦an, ekkã an uwaake jar kein ilo an kõjerbale naanin tõl ko jãn Baibõl̦. Elõñ eoon ko remaroñ jipañ kõj im jemaroñ loi ñe jej katak Baibõl̦ ippãd make im riiti bok in ak bok ko jet rej pedped ioon Baibõl̦. Kobal̦o̦k ippãn men in, jemaroñ lo mel̦el̦e ko el̦ap ad aikuji jãn Baibõl̦ ilo kweilo̦k ko an Kũrjin ro ak jãn juon iaan em̦m̦aan ro rej lale eklejia eo.—Galetia 6:1, UBS.

19. Ta eo jen keememej ñe jet iien jej l̦õmn̦ak bwe Jeova ejjab uwaake jar ko ad?

¹⁹ El̦aññe jej l̦õmn̦ak bwe erum̦wij an Jeova uwaake jar ko ad, ejjab mel̦el̦ein bwe ejjel̦o̦k an maroñ ñan uwaaki. Bõtab, jen keememej bwe Jeova ej uwaake jar ko ekkar ñan ankilaan im ilo iien eo ekõn̦aan. Ejel̦ã kõn aikuj ko ad im ejel̦ã kõn wãween ko rem̦m̦antata im remaroñ jipañ kõj. Jet iien ej kõtl̦o̦k wõt bwe jen ‘kajjitõk, kappukot, im kal̦l̦al̦l̦al̦.’ (Luk 11:5-10) Ñe jej kate kõj im jab bõjrak jãn ad jar, men in ej kaalikkar ñan Anij bwe jej lukkuun lõke im jelukkuun kõn̦aan bwe en tõprak men  eo jej kajjitõk kake. Jen bar keememej bwe Jeova emaroñ uwaake jar ko ad ilo ad jab jel̦ã kake. Ñan waanjoñak, ñe jej jar kõn juon apañ el̦ap, Jeova emaroñ jab kajju jol̦o̦ke apañ eo. Bõtab, ej uwaake jar eo ad ilo an kõkajoor kõj bwe jen maroñ kijenmej kake apañ in.—Riit Pilippai 4:13.

20. Etke jej aikuj jar ñan Jeova iien otemjej?

²⁰ El̦ap ad kam̦m̦oolol Rũkõm̦anm̦an eo ad kõnke ej epaak ñan aolep ro rej kũr ñane ilo wãween eo ej kabuñbũruon! (Riit Sam 145:18.) Ej juon jeraam̦m̦an ekanooj l̦ap bwe jemaroñ in jar im kõnono ippãn Rũkõm̦anm̦an eo ad, Jeova. Innem jen kortokjãn men in ilo ad jar ñane iien otemjej. El̦aññe jenaaj kõm̦m̦ane men in, jenaaj maroñ epaakel̦o̦k wõt Jeova, Eo ej roñjake jar ko.