Skip to content

Muye pa utantiko wa vilimo

IVINGAMWAVWA UKUYA NI NSANSA

Kuteeka umwenzo na ukapekape

Kuteeka umwenzo na ukapekape

IIMIKU INGA INO MUVWAPO UKUTI IVYUMA VINGALENGA UMWI UKUYA NI NSANSA? Ukwelenganya kwa musango uwo kwalenga antu aingi sana, yaombesya pakuti yapanga impiya izingi. Nomba uzye impiya ni vikwatwa vingatupeela insansa zya cumi? Uzye ivyalembwa vimwi vikalandapo uli?

Lupapulo lumwi (Journal of Happiness Studies) lwatiile, ndi twakwanisya sile vino tukalondekwa ala cili sile ningo, ukukwata impiya izingi kusitulenga ukuya ni nsansa nanti ukuya antu asuma kuluta vino twaya. Kwene kukwata impiya kutaipa foo. Lelo, cipande cimwi muli magazini yakuti Monitor on Psychology, calanzile ukuti, “ukulondesya kukwata impiya, u kungalenga umwi ukukanaya ni nsansa.” Amazwi yaayo yakolana sana na mazwi amuli Baibo aalemvilwe mpiti sana umupiipi ni myaka 2000 iyatipitapo, aakuti: ‘Ukutemwa impiya ili ntulo ya misango yonsi ya viipe. Yamwi akalondesya impiya yakanyomeka myenzo yao na malanda aingi.’ (1 Timoti 6:9, 10) Uzye ukuya na malanda, aali kuya uli?

KUSAKAMALA NU KUVILWA KUKASULA PA MULANDU WAKUCINGILILA IVYUMA. “Umuomvi akakasula utulo lino wataikuta nanti atikwite. Lelo umukama, icuma cisimulalika utulo pa mulandu wakusakamikwa.”—Kasambilizya 5:12.

KUSAKAMIKWA NDI CAKUTI VINO TUKWENEKELA VYAKANA KUCITIKA. Icamusango uu cingacitika pa mulandu wakuti ala muntu akalondesya impiya. “Antu yano yatemwa impiya yasiikuta impiya zizyo. Nupya icili cimwi na antu yano yatemwa ukama, yene yasiikuta umuzano.” (Kasambilizya 5:10) Nupya ukulondesya ivyuma kungalenga umuntu kulekelezya vintu vicindame vikamulenga ukuya ni nsansa, ivili wa nsita ino akaya pamwi nu ulupwa ni vyuza nanti sile kutazyela kucita vintu vyakwe Leza.

KUSAKAMIKWA PA MULANDU WAKUTI IMPIYA NANTI UCULUZI VYONONEKA. “Utaivunola apakulonda ukama. Ndi cakuti wewe wa mano suulako sile. Ivyuma vyako limwi ungaponga na kuno viile, ungati sile ivintu vino vimezile amapa nu kupapuka.”—Mapinda 23:4, 5.

IMIYEELE INGAMWAVWA UKUYA NI NSANSA

KUTEEKA MWENZO. “Uzye twaleesile cani muno nsi? Nanti cimwi! Uzye icani cino tungasenda kufuma muno nsi? Nanti cimwi! Caleka ndi tukweti vyakulya ni vyakuzwala, ale vikwene vyati vitulingana.” (1 Timoti 6:7, 8) Antu yano yakalola ukuti vino yakweti vyayalinga, yasiilizyanya nupya imiyele yao ikayavwa ukukanaya nu lunkumbwa. Nakupya pa mulandu wakuti yasilonda kukwata vingi kuluta vino yakwata, yacingililwa na masakamika nu ulanda.

UKAPEKAPE. “Mukupeela mwaya upolelelo ukulu cuze kuluta mukupokelela.” (Milimo 20:35) Antu aaya na ukapekape yaaya ni nsansa pano yakazanga ndi yalenga yauze ukuya ni nsansa, nanti cakuti yakupeela amaka yao ni nsita. Fwandi yakakwata ivingi vino ulupiya lutanga lukwanisye kukala, kulikuti kutemwa, mucinzi, nupya yakakwata ivyuza vya cumi aaya na ukapekape kwati aaliyo!—Luka 6:38.

KUCINDIKA ANTU KULUTA IVYUMA. “Imbale ya musalu pamwi ni citemwiko, yazipapo ukuluta ing’ombe yamanona nu lupatopo.” (Mapinda 15:17) Uzye icikomo cii cikalanda pali vyani? Ukuya na ucuza usuma na antu yauze, kwacindama sana ukuluta ivyuma vyonsi. Nupya wakwe vino tumalola ku nkolelo, ukutemwa kwacindama cuze pakuti umwi aye ni nsansa.

Sabina, uwa ku South America, wasambilile ivisinte vya muli Baibo. Lino iya wamusiile, Sabina wacuzile sana pakuti angaisakamala nu kusakamala anakwe yaili. Watandike kuomba incito ziili nupya cila wanda wakatukanga kumacaca (04:00). Nanti cakuti Sabina atakwatanga insita sana, wizile atandika kusambilila Baibo. I vyani vyacitiike?

Atatandike ukukwata impiya izingi. Lelo umi wakwe wasenwike kwaula kwenekela! Wizile aya ni nsansa zino umuntu akakwata ndi watandika ukusambilila pali Leza. (Mateo 5:3) Wazanyile ni vyuza vya cumi muli yakapepa yauze. Nupya lino wanenangako yauze pali vino wasambiliile, wali sana ni nsansa izyaya umukupeelako yauze.

Baibo ikati: “Amano yakwe Leza alungame.” (Mateo 11:19) Kulingana na vino ilembelo lii lyalanda, tungati ukuteeka mwenzo kuli vino tukweti na ukapekape alino nu kucindika antu kuluta vyuma, aamazwi acisinka sana!