MACALICI aingi umu nsi yonsi, wakwe ya Katolika, ya Orthodox, Abuddah, alino na macalici yauze, yakalonda ukuti intunguluzi nanti simapepo wi calici atatwala. Nomba nanti caya vivyo, antu aingi yakaelenganya ukuti iciyelezyo cii calenga intunguluzi zya mu mipepele izipusane-pusane, ukulacita uzelele.

Fwandi cingazipa ukuyuzya tuti, Uzye Baibo i yalanda ukuti Umwina Klistu atalinzile ukutwala nga kulonda kuya simapepo? Pa kwasuka iuzyo lii, tumalanda pali vino icisambilizyo cii catandike na vino cizile icisalangana na vino Leza akacilola.

Ibuku limwi (Encyclopædia Britannica) lyalondolola ukukanatwala ukuti “U kukana laala nu mwanaci pa mulandu wakuipeelesya ukulaomba imilimo ya usimapepo.” Lino kwali ukukomenkana kwakwe ya Katolika umu 2006, Papa wi zina lyakuti Benedict XVI nawe wakolinye icizumilo ca kukanatwala uku “lutambi ulwaliko uku cisila umu nsita ya atumwa.”

Nanti ciye vivyo, Aina Klistu ya kutandikilako yatasambilizyanga ukuti simapepo atalinzile ukutwala. Nupya mutumwa Paulo, uwaliko umu manda yaaya wacelwile aataile ukuti kwali nu kuya antu aali nu kulanyonganika amalembelo nu kuti “cisi cisuma kutwala.”—1 Timoti 4:1-3.

Fwandi icisambilizyo cii icakukanatwala casalangine sana umu macalici aingi ayeela uku uondaka umu nsita ya Ina Klistu alondeliilepo. Ibuku limwi ilikalanda pa kukanatwala na pa ntambi zya mu macalici lyalanzile ukuti, kukanatwala “kwacitikanga  pamwi ni sunde ilyalandanga pa kukana cita uzelele ilyatandike umu Uteeko wa Ciloma.”

Umu myaka yalondeliilepo, amu mipepele na yano yamanga ukuti ya Father (ya Simapepo) amu Calici, yakomelezyanga ukukanatwala. Yelenganyanga ukuti muntu ndi watwala ala akukowezya imipepele. Nomba, ibuku limwi (Encyclopædia Britannica) lyalanzile ukuti “uku kusila kwa myaka yakwe ya 1100, ya simapepo aingi na ya sikofu (bisyopu) yamwi, izile yatwala.”

Ukukanatwala lyali ifunde sana apa nsita lino kateeka Lateran umu 1123 na 1139 wateekanga umu Loma, nupya cali aali cintu cicindame sana umwi calici lyakwe ya Katolika kufika na ndakai kwene. Cimusango cii, calenzile ukuti icalici litaomvya sana maka ni mpiya pa mulandu wakuti, ya simapepo aatwazilepo mpiti yapeelanga vikwatwa vi calici uku yana yao.

Vino Leza akalola ukukanatwala vyalondololwa ningo muli Baibo. Yesu walanzile mazwi aakalangilila ukuti yamwi yakasoololapo ukukanatwala wakwe vino wene wali, “pakuti yaombela Leza.” (Mateo 19:12) Api lyasi kwene lii, umutumwa Paulo wanenyile Aina Klistu alondanga ukuti yaamukolanya vino wali umusimbe, ukuti yafwile kucita vivyo “pa mulandu wi landwe.”—1 Kolinto 7:37, 38; 9:23.

Lelo Yesu nanti sile a Paulo yatapatikizyanga ukuti aomvi yakwe Leza yataatwala. Yesu walanzile ukuti usimbe wali sile u “wila”, nomba asi alondezi yonsi aali asimbe. Lino Paulo walandanga “pali yonsi aatatwazile,” walanzile sile icumi ati: “Nemo ntakweti lamulo kufuma ku Mwene. Lelo nkupeela langulusi lyane.”—Mateo 19:11; 1 Kolinto 7:25.

Nakupya, Baibo ikalanga ukuti aomvi Aina Klistu aingi akutandikilako, capamwi na Petulo kwene, yaali atwale. (Mateo 8:14; Mako 1:29-31; 1 Kolinto 9:5) Alino, apa mulandu wa uzelele uwaliko mu Loma apa nsita iya, Paulo walembile atwale ukuti, umwangalizi Umwina Klistu afwile ukuya nu “muci wenga sile,” nupya “ana yakwe yaye akuyela.”—1 Timoti 3:2, 4.

Fwandi ukukanatwala citali nu mulandu ku Ina Klistu akutandikilako, pano Baibo ikati “iya alinzile kufikilizya kulonda kwa muci” nupya atwalana yatalinzile “kukanya kufikilizya kulonda kwa mwili ku muze.” (1 Kolinto 7:3-5) Fwandi, ukukanatwala asi kulonda kwakwe Leza, nupya citali sunde ku Ina Klistu akutandikilako.

Ngi cakuti kukanatwala litali isunde, u mulandu ci uno Yesu na Paulo yalandilanga pa ya simbe? A pa mulandu wakuti umuntu musimbe angaomba sana ku kosoola ilandwe lisuma ku yantu yauze. Nupya asimbe yakwata insita ikulu sana, pano yene yasicula ku ntazi zino atwalana yakakwata.—1 Kolinto 7:32-35.

Lekini tulande pali David uwikalanga umu Musumba umwi ku Mexico wino wasoolwilepo ukuleka incito ino wafolanga ulupiya ulwingi nu kukuukila ku muzi ku Costa Rica ayatandika kusambilizya antu Baibo. Uzye usimbe, u wavwile David uku pingulapo viivi? “Ee,” umwineco watiile. “Kwene catazile pakuti inelezye intambi zya kuuku alino ni mikalile, lelo vino nali sile nenga, cangangukiile kwelezya zuwa.”

Na muze a Claudia, Umwina Klistu umusimbe wino wakukila ku ncende ukukalondekwa ya kakosoola ya wene, nawe watiile: “Ala nkaipakizya ukuombela Leza. Ndi niusya vino Leza akansakamala, utailo wane na ucuza kuli Leza vikakomelako sana.”

Ukuya musimbe citafwile kuya cisendo. Claudia walanzile nu kuti: “Ngi cakuti ukuombela sile Yeova Leza, ulaya ni nsansa, asi mulandu wewe musimbe nanti wewe mutwalwe nanti watwala.”—Masamu 119:1, 2.