“Mwatemwana”

“Nkumupeela isunde lipya ilyakuti mwatemwana; wakwe vino namutemwa, avino namwe kwene mwatemwana. Nga mukutemwana, alino yonsi yalamanya ukuti mwemwe yasambi yane.”​—YOANI 13:34, 35.

Vino Cikapiliula: Klistu wanenyile alondezi yakwe ukuti yatemwana wakwe vino wayatemilwe. Uzye Yesu walanganga uli ukuti wayatemilwe? Wene watemilwe antu yonsi usi mulandu na vino antu yapasile antu aa mitundu yuze na anaci. (Yoani 4:7-10) Pa mulandu wakuti Yesu wali nu kutemwa, waipeelesyanga ukuomvya insita yakwe na maka uku kwazwilizizyako yauze. (Mako 6:30-34) Lyene kwali cuze cino Yesu wizile acita icalangilile ukuti wali sana nu kutemwa. Walanzile ukuti: “Nene kacema musuma; kacema musuma akapeela umi wakwe pa mulandu wa mfwele.”—Yoani 10:11.

Uzye Aina Klistu ya Kutandikilapo Yalangililanga Uli Ukuti Yali nu Kutemwa? Umu manda ya yatumwa, aina Klistu yamananga ukuti “mwina” nanti “nkazi.” (Filimoni 1, 2) Antu aa mu nko zyonsi yazumiliziwanga ukuya umu cilongano ca ina Klistu, pano aina Klistu yazumile ukuti “pataaya upusano pa Muyuda nu Mugiliki. Yonsi yakwata Umwene wenga.” (Loma 10:11, 12) Pa cisila ca pa Pentekositi umu 33 C.E., asambi aali umu Yelusalemu “yakazyanga vino yakweti nu kupeela impiya kuli yonsi, ukulingana na vino cila muntu walondekwanga.” U mulandu ci uno yacitilanga vivyo? Yalondanga ukuti apya abatiziwe yatwalilile ukwikala umu Yelusalemu nu kutwalilila “ukusambilila uku yatumwa.” (Milimo 2:41-45) I cani icalenzile yacite vivyo? Lino papisile imyaka ukucepako pali 200 ukufuma pano atumwa yafwilile, Tetulyani walanzile vino antu yauze yalandanga pa ina Klistu, watiile: “Yatemwana sana . . . nupya yaipekanya nu kufwilako yauze.”

Aaweni Ndakai Akalangilila Ukuti Asi ya Muno Nsi? Ibuku limwi ilyalemvilwe umu 1837 (The History of the Decline and Fall of the Roman Empire) lyalondolwile ukuti, pa myaka iingi antu aakalanda ukuti aina Klistu “yakacuziwa sana na ina Klistu yauze ukucila vino yakacuziwa na antu asi aina Klistu.” Antu yamwi aa ku United States yalondelizye nu kuzana ukuti ya kapepa, makamaka akalanda ukuti aina Klistu ali yano yakafyenga yauze pa mulandu nu kupusana imitundu. Antu aya umu ceici icili cimwi kwene yakafilwa ukuvwana nanti ukwazwana na aa mu ceici icili cimwi kwene aa ku mpanga zyuze.

Umu 2004, lino uku Florida kwali imvula ya cimuza icipisye umu kukonkana pa miku 4 umu myezi sile iili, ceyamani wa muli komiti iikaazwilizya atiyaponelwa nu uzanzo iya ku Florida wacecesile pakuti alole vino yaomvyanga ivintu vino yapekinye ivya kuomvya pa kwazwilizya antu. Walanzile ukuti kutaya antu alemana wakwe ya Nte Yakwe Yeova. Uku kutandika kwa mwaka wa 1997, iumba lyakwe ya Nte Yakwe Yeova ilikaazwilizya atiyaponelwa nu uzanzo lyasenzile imilembo, ivyakulya, ni vyakuzwala nu kuya uku Democratic Republic of Congo umu kwazwilizya aina na ya nkazi alino na yauze. Ya Nte aa ku Europe yasangwileko ivintu ivingakalwa pa mpiya madola 1 milyoni.