IPAPITA imyaka ukucila pali 3,000 pano Yobo wilukile ukuti fwandi tungasambilila ivingi uku vyunyi ivya mwi yulu pa milimo yakwe Leza. Nomba vino vikacita navyo vingaomviwa wa vilangililo alino ni mvwango zya unkolanya. Ivingi vino Baibo ikalanda pa vyunyi vya mwi yulu vikatusambilizya masambililo acindame sana pa umi witu alino na pali ucuza witu na Leza. Lekini tulandeko pali vimwi.

Aikazi ya mu Yelusalemu yamanyile sana utumimbi, pano twapanganga ivinsanzo vya tuko umunsito zya vikuulwa. Tumwi twapanganga umu ng’anda ya kupepelamo ino Solomoni wakuuzile. Cila mwaka utumimbi utwakuulanga umu ng’anda ya kupepelamo twacingililwanga nupya utwana twasakamalwanga ningo ukwaula ukupumvyaniziwa.

Kalemba wa Masamu 84—umwana wakwe Kola, uwaombangako apa ng’anda yakupepelapo umulungu onga nga papita imyezi 6, walolanga ivinsanzo vivyo umu ng’anda ya kupepelamo. Wakumbwanga ukuya wa tumimbi utwamatilanga sile vinsanzo umu ng’anda yakupepelamo. Watiile: “Iye mwe vino natemwisya isano lyako, we [Yeova] wa Maka yonsi! Pasi paciluka, ica misolo ya kwisano lyako. Umwenzo wane wati ufwa sile uku ciluuka cako! Pasi paciluka ica misolo ya kwisano lyako. We [Yeova] nkukwimbila nu luzango lonsi we Leza wa umi. Tuncelelya twailukila icinsanzo na kamimbi nako kaimatila ing’anda iyakusungilamo utwana, apa kavuwa kako, we [Yeova] Leza wa maka yonsi, Mwene wane na Leza wane.” (Masamu 84:1-3) Uzye naswe pamwi na acance tukalondesya ukuya pamwi na antu yakwe Leza lyonsi alino nu kutaizya api syuko lii?—Masamu 26:8, 12.

Yelemiya walemvile kuti “mazela (nanti mikanga) mu lwelele yakamanya insita iyapimwa,” fwandi atatwisikanga pali vino mazela yaakukanga kufuma ku cifulo cuze ukuya ku cifulo cuze ipita nu mu Mpanga ya Ulayo. Ndi caya cisiku, ivyunyi vii kucila pali 300,000 viswepe vyakuukanga kufuma ku mpanga ya Africa kuya ku Ulaya (Northern Europe) kukonka inyika ya Yodani. Ndi cakuti imvula yasila, vikamanya nupya vikaswilila kuno vyafumile. Ndi viivi kwene vino vyunyi vyuze vyaya, navyo kwene “vikasunga insita” yakuwelelapo.​—Yelemiya 8:7.

Ibuku limwi (Collins Atlas of Bird Migration), lyalanda ukuti: “Vino vyunyi vikamanya insita yakukuuka, cikazungusya sana.” Yeova Leza wapeela mano ivyunyi ivikakuuka ukumanya insita yakukuukilapo, lelo antu yene wayapeela mano akwiluka insita ya cisanya ni cisiku. (Luka 12:54-56) Ukuluta na pa mano yano mikaanga (mazela) yakwata, mano yano Leza wapeela antu aakalenga ukuti yailuka nu kumanya ivintu vikacitika mu manda yaa aakusyalikizya. Aina Izlaeli aali mu manda yakwe Yelemiya yatilukanga ivintu vyacitikanga. Leza walondolwile intanzi imwi iyaliko, watiile: ‘yayo akasuula Yeova, ale lyene amano yao ivyani vino yakayatumbwila?’—Yelemiya 8:9.

Ndakai twamanya ukuti tuli mu manda yano Baibo ikati: “Manda akusyalikizya.” (2 Timoti 3:1-5) Uzye mulatwalilila kukolanya imikaanga nanti mazela nu “kumanya insita” ino tufisilepo?

Baibo yalanda pali cipungu maila ingi sana, nupya ya cipungu yavuzile sana umu Mpanga ya Ulayo ino Leza wapeezile ku ina Izlaeli. Ndi cakuti cipungu ali pa cinsanzo apatali, “papa kwene, ali pano wene akacevezya lwapatali, icakuti angawamba nu kulya alye.” (Yobo 39:27-29) Cipungu akalola sana, angalola na kakalulu akayeliile apali 1 kilomita.

Wakwe vivi kwene vino cipungu ‘akacevezya patali,’ avino na Yeova kwene akalolela limwi ivya ku nkoleelo. Acino Yeova Leza walanda ukuti: “Ukutandikila sile na pa mpiti nemo nkavwanga calimwi ivili nu kucitika. Nkalanda ukuti vino nkapanga ukucita ala vilacitika.” (Ezaya 46:10) Fwandi ndi cakuti tukuvwila vino Yeova akutusunda, alaatwavwa lyonsi.​—Ezaya 48: 17, 18.

Baibo ikakolanya antu aataila Leza kuli cipungu nanti kuli lyang’anda, ikaati: “Lelo kuli yayo akataila muli [Yeova] awe cumi yene amaka yao yakaweluluka. Yakakatuka na maka wakwe lyang’anda.” (Ezaya 40:31) Cipungu nanti lyang’anda akapapuka ukuomvya umuza ukaye. Ndi wapapuka wafika umupela, akazana umuza uukamwavwilizya kupapuka ukuya mupela sana. Fwandi cipungu asiomvya sile amaka yakwe ukuti apapuke ukuya patali. Avino caya na kuli yaayo ataila Yeova, nayo kwene yakamulenga ukuti ayavwa pano aaliwe akapeela “amaka” acila ayantunze.—2 Kolinto 4:7, 8.

Lino kwasile sile panono ukuti Yesu afwe, kwaliko insita imwi ino waile nu kulolekesya umusumba wa Yayuda, alino alanda ati: ‘Mwe antu amu Yelusalemu, Yelusalemu! Mwakoma yakasema nu kutama na mawe inkombe zino Leza watuma kunomuli. Amaila yanga yano nalondanga kumufukatila, wakwe vino nyinankoko akafukatila ana mu maapa yakwe, lelo mutanzumilizyanga!’—Mateo 23:37.

Miyele iikalamba ino vyunyi vyakwata, i yakulondesya kucingilila utwana. Ivyunyi vino vikakwatila ana pansi, wakwe viivi vino yakateeka, vikalondekwa ukucenjela cila nsita ku uzanzo. Ndi cakuti nyinankoko walola mweye nanti kakozi, a kaalila pakuti utwana tusimula kuno aali ituya tufisama mu maapa. Mu maapa kwene amuno utwana tukaikala ndi cakuti kuli kasanya nupya amuno tukauwa ndi kuli imvula iingi. Na Yesu kwene walondanga ukuti ­aikazi amu Yelusalemu yacingililwe lino yakupepa Leza. Na ndakai kwene Yesu akatunena ukuti twaya kuli aliwe pakuti twacingililwa uku ntazi na masakamika vino tukaya navyo cila wanda.—Mateo 11:28, 29.

I cumi cumi tungasambililako ivingi uku vyunyi vii. Lino mukwelenganya pali vino vikacita mwaezya ukwiusya pa Malembelo aalanda pa vyunyi ­vivyo. Fwandi lekini utumimbi twamwavwa ukutaizya ing’anda yakwe Yeova iya kupepelamo. Lyene wakwe vino cipungu akacita, namwe mwataila ukuti Leza angamwavwa. Nupya mwaya kuli Yesu aangamucingilila ku ntanzi izya muno nsi ndi vino utwana twa nkoko tukasimwila mu maapa yakwe nyina. Nakupya lekini mukanga wamwiusya ukuya ­apempule lino mukulola ivintu vikucitika muno nsi ivikulangilila ukuti tuli mu manda aakusyalikizya.