CIPANDE CA KUSAMBILILAMO 38
“Izini Kunondi, . . . Nani Namamupeela Upuzo”
“Izini kunondi, mwensi mwe yatonte nupya anyomelwa, nani namamupeela upuzo.”—MATE. 11:28.
ULWIMBO 17 ‘Ntemilwe’
VINO TUMASAMBILILAPO *
1. Ukulingana na amazwi aya pali Mateo 11:28-30, ulayo ci uno Yesu walavile?
YESU walavile antu akutikanga kuli aliwe ulayo usuma sana. Watiile: “Izini kunondi, . . . nani namamupeela upuzo.” (Welengini Mateo 11:28-30.) Amazwi yaa yataali asile sile. Elenganyini pali vino waciitile umwanaci uwaculanga ku ulwale uwiipisye.
2. I vyani vino Yesu wacitiile umwanaci uwalwile?
2 Umwanaci wiya walondesyanga uwavwilizyo. Waile kuli ya dokota aingi sana pa mulandu wakuti walondesyanga ukupola. Wacuzile ku ulwale wakwe pa myaka 12, nomba kutali nanti aumwi uwakumupozya. Ukulingana ni Sunde lino Yeova wapeezile Mose, umwanaci wiya wali umukowele. (Levi 15:25) Lino uvwile ukuti Yesu akupozya yayo yonsi aculanga, waile ku kumulonda. Lino wamuzanyile, waile akumya kwi sempele lya ca kuzwala cakwe, nupya papo kwene wapozile! Nomba Yesu atapelelile sile pa kupozya umwanaci wiya lelo wamulanzile nu kuti wamutemilwe nupya wamucindike. Lino walanzyanyanga nawe walangilile ukuti wamutemilwe nupya wamucindike lino wamwamile ati, “mwanane.” Ukwaula nu kutwisika umwanaci wiya wayuvwile ukuti watazana upuzo nupya wakomeleziwe!—Luka 8:43-48, Cipangano Cipya.
3. A mauzyo ci yano tumaasuka?
3 Lolini ukuti umwanaci wiya waile kuli Yesu. Waombisye pakuti sile aye kuli aliwe. Avino caya na ndakai, tulinzile ukuombesya pakuti ‘tuye’ kuli Yesu. Ndakai Yesu atanga apozye antu ‘aakaya’ kuli aliwe mu cizungusyo. Nomba acili akatwama ati: “Izini kunondi, . . . nani namamupeela upuzo.” Umu cipande cii tumaasuka amauzyo yaa ali 5: I vyani vino tulinzile ukucita pakuti tuye kuli Yesu? Uzye Yesu walozizye mwi lino walanzile ukuti: “Zwalini ikoli lyane”? I vyani vino tungasambilila kuli Yesu? U mulandu ci uno mulimo uno watupeela ukatusansamusizya? Nupya tungacita uli pakuti tuzane upuzo umwi koli lyakwe Yesu?
“IZINI KUNONDI”
4-5. Iinzila ci zimwi zino ‘tungailamo’ kuli Yesu?
4 Inzila yonga ino tukalangilamo ukuti tukauvwila vino Yesu walanzile ukuti “izini,” u kumanya ivingi pa vintu vino walandanga nu kucita. (Luka 1:1-4) Kusi muze angatucitila vivyo, tulinzile ukuisambilizya vino Baibo ikalanda pali Yesu. Nupya ‘tungaya’ kuli Yesu ndi cakuti twapingulapo ukuwatiziwa nu kuya musambi wakwe.
5 Inzila na yuze, u kuya kuli ya eluda mu kulenga uwazwilizyo. Yesu akaomvya aonsi kwene yaa, “mawila ku antu” ku kusakamala imfwele zyakwe. (Efes. 4:7, 8, 11; Yoa. 21:16; 1 Pet. 5:1-3) Tulinzile ukuombesya pakuti tuye kuli aliyo kuti yatwazwe. Tutalinzile ukulola kwati ya eluda yangamanya vino tukwelenganya nu kumanya vino tukulondekwa nanti tutayanenyile. Uvwini vino umwina Julian walanzile, watiile: “Nali nu kufuma pa Betele pa mulandu nu kulwala, nupya cuzane umwi wanenyile ukuti cingazipa nkame ya eluda yace ize yankomelezye. Pa kutandika, nalolanga kwati ntalondekwanga ukwavwiwa. Nomba pa cisila namile ya eluda, nupya ukutandala kwao wali uwila pa mawila asuma sana yano napokelelapo.” Ya eluda acisinka aya wakwe ya eluda yaaya yaili atandalile ya Julian, yangatwazwa ukumanya “kwelenganya kwakwe Klistu,” kuli kuti ukukolanya imyelenganyizizye yakwe na vino akalola ivintu. (1 Kol. 2:16; 1 Pet. 2:21) Ukwazwiwa mu nzila ii ali wila usuma sana uno tungapokelela.
“ZWALINI IKOLI LYANE”
6. Uzye Yesu walozizye mwi lino walanzile ukuti: “Zwalini ikoli lyane”?
6 Lino Yesu walanzile ukuti: “Zwalini ikoli lyane,” limwi walonzyanga umu kuti “mwantontela.” Limwi walozyanga nu mukuti “zwalini ikoli pamwi nani, nupya tumaombelanga Yeova capamwi.” Ulondolozi uu onsi ukulozya umu kuti tulinzile ukuombesya.
7. Ukulingana na mazwi aaya pali Mateo 28:18-20, u mulimo ci uno twapeelwa, nupya i cani cino tusitwisika?
7 Tukazumila ulwamo lwakwe Yesu ndi twapeela maumi itu kuli Yeova nu kuwatiziwa. Yesu wamile yonsi ukwiza kunoli, fwandi atalatala akane umuntu aliwensi aakalondesya ukuombela Leza. (Yoa. 6:37, 38) Alondezi yakwe Klistu yonsi yapeelwa isyuko lya kuombako umulimo uno Yeova wepeezile Yesu. Tusitwisika kuti Yesu alatwalilila ukutwazwa lino tukuomba umulimo uuwo.—Welengini Mateo 28:18-20.
‘SAMBILILINI KUNONDI’
8-9. U mulandu ci uno antu aicefye yalondesyanga ukupalama kuli Yesu, nupya a mauzyo ci yano tulinzile ukuyuzya?
8 Antu aicefye yaitemiilwe ukupalama kuli Yesu. (Mate. 19:13, 14; Luka 7:37, 38) U mulandu ci? Elenganyini pali vino Yesu wapusineko uku Afaliseo. Ya simapepo kwene yaaya yataali nu kutemwa nupya yali ni cilumba. (Mate. 12:9-14) Yesu wali sana nu kutemwa nupya waicefizye. Afaliseo yalondanga ukumanyikwa nu kulolwa ukuti yacindama sana. Yesu walanzile ukuti citaali ningo ukuya wa Afaliseo. Wasambilizye asambi yakwe ukuicefya nu kuombela yauze. (Mate. 23:2, 6-11) Afaliseo yali na maka pa yantu yauze pano antu yatiinanga ivyali nu kuyacitikila ndi yasikuyuvwila. (Yoa. 9:13, 22) Yesu wateekezyanga yauze muli vino wacitanga nu kulanda.
Mwasansamusya Yauze Wakwe Vino Yesu Wacitanga (Lolini mapalaglafu 8-11) *
9 Uzye imusambilila vimwi kuli Yesu? Yuzyini muti: ‘Uzye yauze yakandola ukuti nsisoka zuwa nupya naicefya? Uzye nkaitemelwa ukuomba imilimo ino antu yasuula? Uzye naya ni cikuuku kuli yauze?’
10. Uzye ivintu vyali uli uku yantu aomvile na Yesu?
10 Yesu wali nu mutende kuli yano waombanga nayo, nupya waipakizyanga ukuyasambilizya ivya kuomba ningo umulimo. (Luka 10:1, 19-21) Wakomelezyanga asambi yakwe ukuzya mauzyo, nupya walondanga ukuvwa vino yelenganyanga pali vimwi. (Mate. 16:13-16) Asambi yacingililwe wa maluwa yano yakasakamala ningo. Yasambilile ivingi kuli vino Yesu wayasambilizye nupya vino yaasambilile vyalolekelanga umu milimo ino yaombanga.
Mutaifinya Nupya Mwalanga Ucuza
Mwaya Acincile Nupya Mwaomba Lyonsi
Mwaicefya Nupya Mwaombesya *
11. A mauzyo ci yano tulinzile ukuyuzya sweineco?
11 Uzye mwakwata amaka pali yauze? Ndi cakuti avino cili, yuzyini mweineco muti: ‘Uzye yauze yakauvwa uli pali vino nkacita uku ncito nanti pa ng’anda? Uzye nkalenga paye umutende? Uzye nkakomelezya yauze ukuzya mauzyo? Nupya uzye nkaitemelwa ukuvwa vino yakwelenganya pali vimwi? Tutanga tutemwe ukuya wa Afaliseo, aasokanga ndi cakuti antu yatazumiile vino yasambilizyanga, nupya yali ankalwe uku yantu akweti amelenganyo apusaneko kuli aliyo.—Mako 3:1-6; Yoa. 9:29-34.
“NAMAMUPEELA UPUZO”
12-14. U milandu ci uno umulimo uno Yesu watupeela ukatuletela insansa?
12 U mulandu ci uno tukazanila upuzo lino tukuomba mulimo uno Yesu watupeela? Kwaya imilandu iingi, nomba tumalanda sile pali inono.
13 Twakwata angalizi asuma sana. Yeova, Umwangalizi witu uwaluta angalizi yonsi, akalanga ukutaizya nupya asi munkalwe. Akataizya pa mulimo uno tukaomba. (Ayeb. 6:10) Nupya akatupeela amaka yano tukalondekwa pakuti tungaomba ningo umulimo uno watupeela. (2 Kol. 4:7; Gala. 6:5) Yesu Umwene witu, watulanga ningo vino tulinzile ukucitila yauze. (Yoa. 13:15) Nupya ya eluda aakatucema yakaezya ukukolanya Yesu, “Mucemi Mukulu.” (Ayeb. 13:20; 1 Pet. 5:2) Yakaezya na maka ukuya ni cikuuku, ukukomelezya yauze, nupya yakasipa pakuti yatusakamale nu kutucingilila.
14 Twakwata ya cuza asuma cuze. Kutaaya antu aakwata ya cuza asuma nupya aaya sana nu kutemwa alino nu kuomba umulimo usuma sana wakwe uno twapeelwa. Tala elenganyini pali cii: Twakwata isyuko lya kuombela pamwi na antu aaya ni miyele isuma sana nomba aataya na ukaitemwe. Yamanya sana imilimo nomba yamanya umwakupeleela, nupya yakalola yauze ukuti yayacila. Yasitulola sile ukuti sweswe ya kaomba yauze lelo yakatulola ukuti sweswe ya cuza yao. Nupya yatutemwa sana icakuti yangaitemelwa nu kutufwila!
15. Uzye tulinzile ukuyuvwa uli pa mulimo uno tukaomba?
15 Tukaomba umulimo usuma sana. Tukasambilizya antu icumi pali Yeova nu kusokolola ufi wakwe Ciwa. (Yoa. 8:44) Satana akacuzya antu ukuomvya ufi uukayalenga ukuyuvwa ukuya asilesile. Akalonda tuzumile ukuti Yeova atalatweleela maifyo itu nupya atanga atutemwe. U uufi uwipisye uukalenga antu ukutoovoka! Ndi “twiza” kuli Klistu, amaifyo itu yakaelelwa. Nupya icisinka icakuti Yeova watutemwa sana swensi. (Loma 8:32, 38, 39) Cikatuletela sana uluzango ukwazwa antu ukutandika ukutaila Yeova nu kuilolela vino ivintu vikuyazipila umu umi!
TWALILILINI UKUZANA UPUZO UMWI KOLI LYAKWE YESU
16. Uzye imilimo ino Yesu akatupeela yapusana uli uku milimo yuze ino tukaomba?
16 Umulimo uno Yesu watupeela wapusana sana ni milimo yuze ino tukaomba. Lino uwanda wasila antu yamala imilimo ino iyakuomba, aingi yakatonta sana nupya yasiiya ni nsansa. Nomba ukupusanako na vivyo, pa cisila ca kuombela Yeova na Klistu, tukaya sana ni nsansa. Limwi tungatonta lino uwanda wasila nupya tungaipatikizya nu kuya umu kulongana kwa pa cilongano uwanda uwo usiku. Nomba ilingi tukawela uku ng’anda pa cisila ca kulongana ala tuli ni nsansa na maka. Vikwene avino cikaya ndi tukwezya na maka ukuomba umulimo wa kusimikila nu kuisambilizya Baibo, ivintu vikatuzipila sana ukuluta na pa maka yano tukaomvya!
17. I cani cino tulinzile ukumanya pa miyele ino twayamo nupya tulinzile ukucenjela kuli cani?
17 Tulinzile ukumanya ukuti swensi kwene cila muntu twakwata amaka alinge sile. Fwandi tulinzile ukucenjela lino tukwezya ukucita vimwi. Limwi tungaonona sile amaka lino tukwezya ukukwata ivyuma ivingi. Elenganyini pali vino Yesu walanzile pa mulumendo uwamuzizye ati: “Uzye icani cino ndinzile kucita kuti mpokelele umi wape?” Umulumendo wiya uzizye iuzyo lii ala watandika mpiti ukulondela masunde. Afwile wali u muntu umusuma pano ilandwe lyakwe Mako lyalanda ukuti Yesu ‘wamutemilwe’ lino wamulola. Yesu wamile kateeka wiya umulumendo ukuti aye umulondezi wakwe. Yesu watiile: ‘Yanga kakazye vyonsi vino wakwata nga wize undondele.’ Umonsi wiya walondanga ukukonka Yesu. Nomba wafizilwe ukusya ivyuma vino wakweti pano “wali u mukama cuze.” (Mako 10:17-22) Ni cacitike icakuti wakanyile ikoli lino Yesu walondanga ukumupeela nupya watwalilile ukulondesya “vyuma.” (Mate. 6:24) Uzye mwemo nga mwasoolwile cani?
18. I vyani vino tulinzile ukucita ndi papita insita, nupya u mulandu ci?
18 Nga papita insita, cikazipa ituipitulukamo nu kwelenganya pali vino tukukolezya umu umi. U mulandu ci? Pano i cingatwazwa ukumanya ndi cakuti tukuomvya ningo amaka itu. Elenganyini pali vino umulumendo uwi zina lyakuti Mark walanzile. Watiile: “Pa myaka iingi, nelenganyanga ukuti nangupazya umi. Nali painiya, nomba lyonsi nelenganyanga pa mpiya na pali vino ningacita pakuti umi wane uzipe sana. Nezyanga ukumanya umulandu uno umi wane wataliile sana. Lyene nilwike ukuti nakolezyanga sile ivya kunzanzya nu kupeela Yeova insita na maka asyalako.” Mark wasenwile amelenganyo nu wikalo nu kuipeelesya pakuti aombesya umu mulimo wakwe Yeova. Mark walanzile ukuti: “Insita zimwi nkasakamikwa, nomba vino Yeova na Yesu yakangazwa, nacimvya intazi ino nakweti.”
19. U mulandu ci uno cacindamila ukukwata imyelenganyizizye isuma?
19 Tulatwalilila ukuzana upuzo umwi koli lyakwe Yesu ndi tukucita ivintu vitatu. Ica kutandikilako, tulinzile ukuya ni myelenganyizizye isuma. Tukaomba umulimo wakwe Yeova, fwandi ulinzile ukuombwa wakwe vino umwineco akalonda. Sweswe yaomvi, nupya Yeova ali Mwene witu. (Luka 17:10) Ndi tukwezya ukuomba umulimo wakwe ukulingana na vino tukwelenganya, ivintu vikatutalila. Nanti a masae kwene uwakwata sana maka, angaicisa nu kutonta sana ndi cakuti akwezya ukuya kuno akulonda nu kulwisya ukufuma umwi koli lino akumutungulula watamuzwika. Nomba ndi tukuomba umulimo wakwe Yeova ukulingana na vino akalonda, tungacita ivintu vino tukulola ukuti tutanga tukwanisye nu kucimvya intazi zino twelenganyanga ukuti tutanga tucimvye. Mwaiusya ukuti kusi angalesya vino Yeova akulonda vicitike!—Loma 8:31; 1 Yoa. 4:4.
20. I cani icilinzile ukutulenga ukusenda ikoli lyakwe Yesu?
20 Cakwe ciili, mutaaya na ukaitemwe. Tukalondesya ukulumbanya Tata witu uwaya nu kutemwa, Yeova. Antu aliko lino Yesu wali pano nsi aali na ukaitemwe izile yata ukuya ni nsansa nu kufuma umwi koli lyakwe Yesu. (Yoa. 6:25-27, 51, 60, 66; Filipi 3:18, 19) Nomba yano yaombelanga Yeova pa mulandu nu kumutemwa alino nu kutemwa antu yauze, yaombanga ni nsansa umu umi wao onsi pano nsi, ala yali nu upaalilo wa kwiza ombela pamwi na Klistu ukwi yulu. Naswe tulatwalilila ukuya ni nsansa ndi twatwalilila ukusenda ikoli lyakwe Yesu ukwaula ukaitemwe.
21. Ukulingana na mazwi aaya pali Mateo 6:31-33, i vyani vino tungenekela ukuti Yeova alacita?
21 Cakwe citatu, mwaenekela ukuti Yeova alamwazwa. Twasoolola umi wa kuipeelesya nupya tukaombesya. Yesu watucelwile ukuti tulazunyiwa. Nomba tungenekela ukuti Yeova alatupeela amaka akuzizimizya intazi. Ndi tukuzizimizya lyonsi, tulakomeleka sana. (Yako. 1:2-4) Tungenekela ukuti Yeova alatwalilila ukutupeela ivikalondekwa, Yesu nawe alaatusakamala, nupya aina itu na ya nkazi yalatwalilila ukutukomelezya. (Welengini Mateo 6:31-33; Yoa. 10:14; 1 Tesa. 5:11) Twakwata vyonsi ivikalondekwa pakuti twazizimizya intazi zyonsi zino tungakwata.
22. I cani icikalenga twataizya sana?
22 Umwanaci wino Yesu wapozizye wazanyile upuzo pa wanda kwene uno wapozile. Lelo wali nu kuya ni nsansa zya cumi cumi atwalilila ukuya umulondezi wakwe Klistu uwa cisinka. Uzye mukwelenganya ukuti wacisile uli? Asoolola ukusenda ikoli lyakwe Yesu, nga wizile aya ni syuko lya kuombela pamwi na Yesu umwi yulu! Vyonsi vino wali nu kusya pakuti atandike ukulondela Klistu vitaali nu kulingana na mapaalo yano wali nu kukwata. Asi mulandu nu upaalilo uno twakwata, nampo ngu wa kwikala ukwi yulu nanti pano nsi, tukataizya sana ukuti twazumila ulwamo lwakwe Yesu ulwakuti: “Izini kunondi!”
ULWIMBO 13 Lyonsi Twakolanya Klistu
^ pala. 5 Yesu akatwama ukuya kuno ali. I vyani vino tulinzile ukucita pakuti tuzumile ulwamo luulo? Icipande cii cimaasuka iuzyo lii, nupya cimatwazwa ukumanya vino tungazana upuzo lino tukuombela pamwi na Klistu.
^ pala. 60 ULONDOLOZI WA CIKOPE: Yesu wasansamwisye antu umu nzila izingi.
^ pala. 66 ULONDOLOZI WA CIKOPE: Umu nzila iliyonga kwene, umwina akusansamusya yauze umu nzila izipusanepusane.
