Utailo—Imiyele Ikatwazwa Ukuya Akome
UTAILO ukalenga tuye sana na maka. Nanti i cakuti Satana akalonda ukutononela ucuza witu na Yeova, utailo uno twakwata ukazimya “mivwi yamoto kufuma ku Mwipe.” (Efes. 6:16) Ndi cakuti tuli nu utailo, tungazizimizya intazi izikaloleka izikulu wa myamba. Yesu wanenyile asambi yakwe ati: “Ndi mukweti utailo nanti unono wa lumbezu lwakwe musunta, munganena umwamba muti, ‘Sungutila’ nga nao ulasungutila.” (Mate. 17:20) Vino utailo ukatwazwa ukukoma muli ukapepa, cingazipa ukwelenganya pa mauzyo yaa: Uzye utailo i cani? Uzye umwenzo witu walemana uli nu utailo? Uzye tungakomya uli utailo witu? Nupya a weni wino tulinzile ukutaila sana?—Loma 4:3.
UZYE UTAILO I CANI?
Utailo waluta pa kumanya sile vino Baibo ikalanda, pano ni “mipasi ya nkota nayo kwene yataila [ukuti Leza akuno waya], nupya ikaoopa nu kuzakaza.” (Yako. 2:19) Uzye lyene tungati utailo i cani?
Baibo ikalondolola ukuti mu utailo mwaya ivintu viili. Ica kutandikilapo, “utailo ukapeela maka akuntatwisika vintu vino tukupaalila.” (Ayeb. 11:1a) Ndi cakuti mwaya nu utailo, ale mwazumila ukuti vyonsi vino Yeova akalanda ivya cumi nupya vilafikiliziwa. Yeova wanenyile aina Izlaeli ukuti: ‘Ndi mungonona upangano wane uwa kasanya nu usiku, apakuti akasanya nu usiku vite ukuombela apa kasita kaviko, ali lino nani ningonona upangano wane uku muomvi wane Davidi.’ (Yele. 33:20, 21) Uzye mukatala muvwapo intete zyakuti limwi ilanzi lingata ukutunka nu kuwa, pakuti uwanda nu usiku vite ukuyako? Ndi cakuti musitwisika amasunde akalenga insi itwalilile ukuzinguluka mu nzila ya iko nu kutwalilila ukuzingulusya ilanzi, uzye mulinzile ukutwisika ukuti Kaumba uwikako amasunde yaa angafilwa ukufikilizya vino walaya? Awe foo!—Eza. 55:10, 11; Mate. 5:18.
Cakwe ciili, utailo “ukasininkizya vintu vino tusyalola.” Utailo walondololwa ukuti “uusininkizyo wa vintu,” nanti “ukusinilwa,” pa vintu vimwi vino tusilola na manso nomba ala ivya cumi. (Ayeb. 11:1b) U mu nzila ci muno tungatailila ivintu vino tusilola? Tuti umwana wamuzya wati: ‘Mwamanya uli ukuti umuza akuno waya?’ Nanti i cakuti mutatala mwalolapo muza, mungatemwa ukwazwa umwaninu ukwelenganya pali vimwi ivingalenga asininkizye ukuti icacumi akuno waya, wakwe ukufuuta kuno tukafuuta, ukupunga kwa muza, alino na vyuze. Ndi cakuti umwana wasinilwa ukuti vino mwamunena ivya cumi, akamanya ukuti angataila nu mu vintu na vyuze kwene vino asilola. Avino caya nu ku utailo, kwaya ivisinka ivikatwazwa ukumanya ukuti vimwi akuno vyaya nanti tusivilola.—Loma 1:20.
PAKUTI TUYE NU UTAILO, TULINZILE UKUTEMWA SANA ICUMI
Vino utailo wasimpwa pa visinka ivikatwazwa ukumanya ukuti vimwi akuno vyaya nanti tusivilola, pakuti muntu aye nu utailo alinzile ukutandikilapo “ukumanya cumi.” (1 Tim. 2:4) Nomba atalinzile ukupeleela sile papo kwene. Umutumwa Paulo walemvile ukuti: “Tukataila mu mwenzo.” (Loma 10:10) Umuntu atalinzile sile ukumanya icumi lelo alinzile nu kucicindika. Nga wacita vivyo alino angakwata utailo, alikuti ukucita vintu mu nzila ikazanzya Leza. (Yako. 2:20) Umuntu aasitaizya pa cumi cino wasambilila angakana ivisinka ivikulangilila ukuti vimwi akuno vyaya, pa mulandu sile wakuti asikulonda ukusenula vino wazumilamo nanti akulonda ukulaicitila vino akulonda. (2 Pet. 3:3, 4; Yuda 18) Ukwene ali mulandu uno antu yamwi aliko lino ivyalumbulwa muli Baibo vyacitikanga yakanyile ukutaila nanti i cakuti yaweni ivizungusyo ivingi. (Mpe. 14:11; Yoa. 12:37) Antu aatemwa sana icumi ayano umupasi wakwe Leza uwa muzilo ukalenga sile ukukwata utailo.—Gala. 5:22; 2 Tesa. 2:10, 11.
UZYE DAVIDI WACISILE ULI PAKUTI AYE NU UTAILO UKOME?
Pa yantu aakweti sana utailo pali nu Mwene Davidi. (Ayeb. 11:32, 33) Nomba nanti ciye vivyo, asi yonsi amu lupwa lwakwe Davidi akweti utailo wa musango uwo. Pa nsita imwi, Eliabu silenzi wakwe Davidi, walangilile ukuti aatakweti utailo lino wakalipiile Davidi pali vino wasosile sana pa mulandu ni viipe vino Golyati walandanga. (1 Sam. 17:26-28) Kutaya nanti aumwi akavyalwa nu utailo nanti akaupyana ukufuma ku yavyazi yakwe, fwandi icalenzile Davidi aye sana nu utailo a ucuza wakwe na Leza.
Umu Masamu 27, Davidi wasokolwile icalenzile aye nu utailo wa musango uwo. (Cikomo 1) Davidi welenganyanga pali vino vyamucitikile mpiti alino na vino Yeova wamwazwilizye. (Vikomo 2, 3) Wataizyanga sana pa mapekanyo yano Yeova wisileko aakupepa. (Cikomo 4) Davidi wapepanga Leza pamwi na ya kapepa yauze pa ng’anda ya kupepelamo. (Cikomo 6) Lyonsi walandanga na Yeova ukupitila mwi pepo. (Vikomo 7, 8) Nupya Davidi walondanga ukutungululwa na Leza. (Cikomo 11) Utailo yali imiyele icindame sana kuli Davidi icakuti uzizye ati: “Aekwi kuno ningaya ndi cakuti ntakweti utailo?”—Cikomo 13, NWT.
VINO MUNGAKOMYA UTAILO WINU
Mungakwata utailo ndi uno Davidi wakwetiko ndi cakuti mwaya ni miyele ni vicitwa ivyalumbulwa mu Masamu 27. Vino utailo wasimpwa pa kumanya icumi, ndi cakuti lyonsi mukusambilila Baibo ni mpapulo izikalanda pali Baibo, citalamutalila ukukwata imiyele ii isuma sana ino mupasi wakwe Leza ukatulenga ukukwata. (Masa. 1:2, 3) Mwakwatako insita ya kwelenganya pali vino mukuwelenga. Ndi mukwelenganya sana pali vino mukusambilila, mulaataizya sana pali vino Yeova wamucitila. Lino ukutaizya pali vino Yeova wamucitila kukuya kukulilako, mulalonda sana ukuya nu utailo muli aliwe ukupitila mu kuzanwa lyonsi mu kulongana alino nu kunenako yauze pa upaalilo winu. (Ayeb. 10:23-25) Nupya, tukalanga ukuti twaya nu utailo ndi cakuti twatwalilila “kupepa nsita zyonsi kwaula kunenuka.” (Luka 18:1-8) Fwandi, ‘mwapepa insita zyonsi’ kuli Yeova, ukutaila ukuti “wene akamusakamala.” (1 Tesa. 5:17; 1 Pet. 5:7) Utailo ukalenga ukuti twacita ivisuma, nupya ndi twacita ivisuma, utailo witu ukakomelako.—Yako. 2:22.
MWATAILA SANA YESU
Pa wanda uno Yesu wasyalikizyeko ukuya pano nsi, amanguzi wanenyile asambi yakwe ati: “Tailini Leza, mutaile nani kwene.” (Yoa. 14:1) Fwandi tutalinzile sile ukuya nu utailo muli Yeova lelo tulinzile ukutaila na Yesu kwene. Uzye mungacita uli pakuti mutaile Yesu? Lekini tulande pa nzila zitatu.
Iya kutandikilapo, mwalola impolelwa ukuti u wila uno Leza wamupeela pa lwinu. Umutumwa Paulo walanzile ati: “Nkaikala pa kutaila mu Mwana Wakwe Leza, wino uwantemilwe nga nu kupeela umi wakwe pa mulandu wane.” (Gala. 2:20) Ndi cakuti mwataila sana Yesu, ale mwazumila ukuti impolelwa ino wapiile ikamwazwa pa lwinu, iliyo ikalenga mwelelwe amaifyo nu ukumupeela upaalilo wakuti mulaya nu umi manda pe, nupya ali usininkizyo ukulu sana uwakuti Leza wamutemwa. (Loma 8:32, 38, 39; Efes. 1:7) Cii cilalenga mute ukuipeela imilandu nu kuta ukuilola kwati mutacindama.—2 Tesa. 2:16, 17.
Yakwe ciili, mwapalama kuli Yeova ukupitila mwi pepo. Pa mulandu wa mpolelwa yakwe Yesu, tungapepa kuli Yeova ukwaula intete, pakuti tupokelele “amizu nu kuzana cikuku cakutwazwa lino twalonda kwazwiwa.” (Ayeb. 4:15, 16; 10:19-22) Ipepo likalenga ukuti tuye akome pa kukana amezyo angalenga tucite uluyembu.—Luka 22:40.
Yakwe citatu, mwauvwila Yesu. Umutumwa Yoane walemvile ukuti: “Wino wensi akataila Mwana wene ali nu umi wape. Lelo wino wensi asyayela Mwana wene atalaya nu umi. Ukali wakwe Leza ulaya panoli.” (Yoa. 3:36) Lolini ukuti Yoane wapusinye ukukwata utailo ku kukanaya ni cuvwila. Fwandi mungaya nu utailo muli Yesu ndi cakuti mukumuvwila. Mungalanga ukuti mukauvwila Yesu ndi mukulondela ‘isunde lyakwe Klistu,’ alikuti vyonsi vino wasambilizyanga. (Gala. 6:2) Nupya mungalanga ukuti mukauvwila Yesu ndi cakuti mukulondela utunguluzi uno akapeela ukupitila mu ‘muomvi mutailwe uwa mano.’ (Mate. 24:45) Ndi cakuti mukuvwila Yesu, mulakwata amaka ya kuzizimizya intazi iziipisye nupya izyaya wa cimuza iciipisye.—Luka 6:47, 48.
“TWALILILINI KUKULA MU UTAILO WA MUZILO”
Pa nsita imwi, umonsi wapundilile Yesu ati: ‘Nataila! Ungazwe kuti nkwatisye utailo!’ (Mako 9:24) Umonsi wii wakwetiko utailo unono, nomba wali umuicefye nupya wamanyile ukuti akulondekwa sana utailo. Wakwe vino umonsi wacisile, swensi kwene kukaya insita zimwi zino tukalondekwa sana utailo. Nupya swensi kwene tungakomya utailo witu likwene. Wakwe vino itulola mpiti, tukakomya utailo witu ndi cakuti tukuwelenga Izwi Lyakwe Leza nu kwelenganyapo sana, cico icikalenga twataizya sana Yeova pali vino watucitila. Nupya utailo witu ulakomela ndi cakuti tukuvwana na ya kapepa yanji, ukupepa Yeova, ukunenako yauze pa upaalilo uno twakwata alino nu kulapepa insita yonsi. Ni cicindamisye icakuti ndi twakomya utailo witu, tukapokelela icilambu muli vyonsi. Izwi Lyakwe Leza likatunena ukuti: ‘Mwe ya cuza yane akundwe, twalililini kukula mu utailo wa muzilo pakuti mwikale mu kutemwa kwakwe Leza.’—Yuda 20, 21.