1. I vyani vino Yeova walaya ukucitila ayembu aakalapila?

 NANTI cakuti Yeova a Kaumba, Kapeela wa masunde nupya Kapingula, a Tata witu uwaya nu kutemwa. (Masa. 100:3; Eza. 33:22) Ndi cakuti twayembuka nupya twalapila ukufuma pansi ya mwenzo, atakwata sile maka ya kutwelela lelo akalondesya nu kutwelela. (Masa. 86:5) Ukupitila muli kasesema Ezaya, Yeova watupeezile usininkizyo wakuti: “Amaifyo inu nanti yangayenza cee, nemo namayafula nga nayo yamaswepa mpe, wakwe pamba.”—Eza. 1:18.

2. I vyani vino tulinzile ukucita ndi cakuti tukulonda ukuya nu mutende na antu yauze?

² Pa mulandu wakuti tutamalilika, swensi kwene tukalanda nu kucita ivintu ivikasosya antu yauze. (Yako. 3:2) Nomba cico, cisikupiliula ukuti tutange tuye ya cuza na antu yauze. Tungaya ya cuza na antu yauze ndi cakuti tukwelela. (Mapi. 17:9; 19:11; Mate. 18:21, 22) Yeova akalonda twaelela yauze ndi cakuti yalanda nanti yacita vimwi ivya kutusosya. (Kolo. 3:13) Kwaya umulandu usuma uno tulinzile ukucitila vivyo. U mulandu wakuti, Yeova akatwelela sana.—Eza. 55:7.

3. I vyani vino tumasambilila umu cipande cii?

³ Umu cipande cii, tumasambilila pali vino antu aatamalilika yangakolanya vino Yeova akaelela. I membu ci zino tulinzile ukunenako ya eluda? U mulandu cino uno Yeova akalonda twaelela yauze? I vyani vino tungasambilila uku ina na ya nkazi aacuzile pa mulandu ni viipe vino yauze yacisile?

4. (a) I vyani vino umuomvi wakwe Yeova alinzile ukucita ndi cakuti wacita uluyembu ulwipisye? (b) U mulimo ci uno ya eluda yakwata ndi cakuti yakomaana nu watayembuka?

⁴ Tulinzile ukuneena ya eluda ndi cakuti umwi wacita uluyembu ulwipisye. Imembu zimwi izipisye zyalondololwa pali 1 Kolinto 6:9, 10. Imembu izipisye, u kutama sana masunde yakwe Leza. Ndi cakuti umwina Klistu wacita uluyembu lwa musango uwo, alinzile ukupepa kuli Yeova nu kuyanena ya eluda. (Masa. 32:5; Yako. 5:14) U mulimo ci uno ya eluda yakwata? Yeova sile u wakwata insambu zya kwelela imembu, nupya akatwelela pa mulandu nu umi uno Yesu wapeezile pa kutukulula. Nomba, Yeova wapeela ya eluda umulimo wa kulola ndi cakuti umuyembu alinzile ukutwalilila ukuya umu cilongano nanti foo ukuomvya malembo. (1 Kol. 5:12) Pakuti yacite vivyo, icintu conga cino yalinzile ukucita u kwasuka mauzyo yaa: Uzye wacisile uluyembu luu ku mufulo? Uzye wapangiile limwi ukucita uluyembu luu? Uzye watandika mpiti ukucita uluyembu luu? Ni cicindamisye i cakuti, uzye kuli vimwi ivikulangilila ukuti watalapila ukufuma pansi ya mwenzo? Uzye kuli vimwi ivikulangilila ukuti Yeova watamwelela?—Mili. 3:19.

5. I visuma ci vikacitika pa mulandu na vino ya eluda yakaomba?

⁵ Ndi cakuti ya eluda yakomaana nu watayembuka, cino yakalondesya u kupingula pa mulandu uwo pano nsi ukulingana na vino iupingulwa mpiti ukwi yulu. (Mate. 18:18) Uzye ukucita vii kukaazwa uli amu cilongano? Ukufumya uwatayembuka umu cilongano, kukalenga amu cilongano yacingililwe pakuti atonona ucuza wao na Yeova. (1 Kol. 5:6, 7, 11-13; Tito 3:10, 11) Nupya kungalenga nu watayembuka ukulapila nu kwelelwa na Yeova. (Luka 5:32) Ya eluda yakapepelako uwatalapila nu kulenga Yeova ukuti amwazwe ukuya cuza wakwe nupya.—Yako. 5:15.

6. Uzye Yeova angelela umuntu ndi cakuti wazingwa? Londololini.

⁶ Tuti limwi umwi wakana ukulanga ukulapila lino yakomaana na ya eluda, i vyani vingacitika? Angazingwa umu cilongano. Ndi cakuti watatama isunde ilya uteeko, ya eluda yatange yamucingilile uku vintu ivingamucitikila pa mulandu ni viipe vino watacita. Yeova akazumilizya uteeko ukupingula nu kufulula aliwensi uwatama isunde lya uteeko asi mulanda watalapila nanti foo. (Loma 13:4) Nomba ndi cakuti papita insita umuntu wiyo wiluka ukuti vino wacisile vyali viipe nupya waitemelwa ukusenuka umu myelenganyizizye nu mu vicitwa, Yeova akaitemelwa ukumwelela. (Luka 15:17-24) Nupya Yeova angeleela umuntu wiyo nanti cakuti wacisile uluyembu ulwipisye.—2 Mila. 33:9, 12, 13; 1 Tim. 1:15.

7. Uzye cikapiliula cani ukwelela umuntu uwatatucitila iviipe?

⁷ Tukauvwa ningo sana ukumanya ukuti asi mulimo witu uwa kupingulapo ndi cakuti Yeova amaelela umuntu nanti foo. Lelo kwaya cimwi cino tulinzile ukupingulapo. I cani cico? Insita zimwi umwi angatucitila iviipe nomba angaleenga ukuti tumwelele. Nupya insita zimwi zyene atange alenge nu welelo. Nanti ciye vivyo, tungasoololapo ukumweleela nu kupingulapo ukukanatwalilila ukumusokela. Pangapita insita itali pakuti twilileko sana sana ndi cakuti umuntu wiyo watucitiile ivintu iviipe sana. Lupungu Lwa Mulinzi lwakwe Sepetemba 15, 1994  lwalanzile ukuti: “Ndi cakuti welela umuntu uwakuluvyanyizye ala cisikupiliula ukuti ukuzumilizya ukuti vino wacisile vyali sile ningo. Aina Klistu aakaelela yakataila ukuti Yeova aalapingula pa mulandu uwo. Ali kapingula umuloloke umwi yulu na pano nsi nupya alapingula umu mulinganya pa nsita ilinge.” U mulandu ci uno Yeova akalonda ukuti twaelela yauze nu kutaila ukuti alapingula umu mulinganya?

8. Uzye ukutaizya pali vino Yeova akaelela kungalenga uli twaelela yauze?

⁸ Ndi cakuti tukwelela yauze tukalanga ukuti tukataizya pali vino Yeova akaelela. Umu mulumbe umwi, Yesu wakolinye Yeova uku mwene uwafusile inkongole izingi zino umuomvi wakwe wafizilwe ukupila. Nomba umuomvi wii uno yelezile, wakanyile ukwelela umuomvi uwamukongwile impiya izinono sile. (Mate. 18:23-35) I vyani vino Yesu watusambilizyanga? Ndi cakuti tukataizya pali vino Yeova akatulanga uluse, cilalenga twalondesya ukwelela yauze. (Masa. 103:9) Lupungu Lwa Mulinzi lumwi ulwa mpiti lwalanzile ukuti: “Asi mulandu ni miku uwingi ino tungeleela antu yanji, itange ilingane na vino Yeova akatwelela nu kutulanga uluse ukupitila muli Klistu.”

9. Aaweni yano Yeova akalanga uluse? (Mateo 6:14, 15)

⁹ Ndi cakuti tukwelela yauze, Yeova alatwelela. Yeova akalanga uluse kuli yayo aaya nu luse. (Mate. 5:7; Yako. 2:13) Yesu walangilile ningo vivyo lino wasambilizyanga asambi yakwe ivya kupepa. (Belengini Mateo 6:14, 15.) Tukasambililako isambililo ilili limwi kuli vino Yeova wanenyile Yobo umuomvi wakwe. Umonsi wii uwali nu utailo wasosile sana pa mazwi aipe yano ya cuza yakwe kuli kuti Elifazi, Bilidadi na Zofa yamunenyile. Yeova wanenyile Yobo ukuyapepelako. Nupya lino wayapepiileko, Yeova wamupaazile.—Yobo 42:8-10.

10. Uzye ukutwalilila ukusokela umwi kungalenga uli umi witu ukukanaya ningo? (Efeso 4:31, 32)

¹⁰ Tukalenga umi witu ukukanaya ningo ndi cakuti twatwalilila ukusoka. Ukusoka kwaya wa cisendo icinyome, nupya Yeova akalonda twaya nu mutende uukaiza nga twata ukusokela antu. (Belengini Efeso 4:31, 32.) Akatukomelezya ukuti “mutaatwalilila ukuya asoke nupya mutaaya ni cipyu.” (Masa. 37:8, NWT.) Ukulondela amazwi yayo kungatwazwa sana. Nga twatwalilila ukusokela umwi uwatatucitila iviipe tungauvwa uyi nupya umi witu utange uye ningo. (Mapi. 14:30) Ukutwalilila ukusokela umwi kutange kulenge umi wakwe ukukanaya ningo, wakwe vivi kwene vino nga twamwa poizoni citange cilenge umi wakwe wino watatusosya ukukanaya ningo. Lelo nga tweleela yauze ala twaicitila icintu icisuma. (Mapi. 11:17) Tukaya nu mutende nupya tukatwalilila ukuombela Yeova.

11. I vyani vino Baibo ikalanda pa kulandula? (Loma 12:19-21)

¹¹ Kulandula u kwakwe Yeova. Yeova atatupeela insambu zya kulandula pa viipe vino yauze yakatucitila. (Belengini Loma 12:19-21.) Pa mulandu wakuti tusimanya vyonsi nupya tutamalilika, tutakwata amaka ya kupingula wakwe vino Leza akapingula. (Aeb. 4:13) Nupya insita zimwi vino tukayuvwa vingatuponzya icakuti tuvilwe nu kumanya vintu ivisuma vino tulinzile ukucita. Yeova wanenyile Yakobo ukulemba ukuti: “Ukali usilenga umuntu ukucita ivintu ukulingana nu ulungami wakwe Leza.” (Yako. 1:20) Tungasininkizya  ukuti Yeova alacita icintu icisuma nu kulenga kuye umulinganya.

12. Tungalanga uli ukuti twataila ukuti Yeova akapingula umu mulinganya?

¹² Ukwelela yauze kukalanga ukuti twatwaila ukuti Yeova akapingula umu mulinganya. Nga twasiila Yeova umulandu ala twalanga ukuti twataila ukuti alafumyapo iviipe vyonsi ivyacitiike pa mulandu ni viipe vino yauze yatucitiile. Umu nsi ipya ino watulaya, tutalauvwa uyi pa viipe ivikatucitikila, pano ‘ivyampiti vyonsi vilililika, tutalaviusya nupya.’ (Eza. 65:17) Nomba ndi cakuti tuvwa sana uyi pa vintu ivyacitike, uzye tungata ukusokela umuntu wiyo uwatucitiile iviipe? Lekini tulande pali vino yamwi yacita vivyo.

13-14. I vyani vino mwasambilila pa kwelela kuli vino vyacitikiile ya Tony na ya Jose?

¹³ Aina itu na ya nkazi aingi yapingwilepo ukwelela yauze nanti cakuti yayacitiile ivintu iviipe. I visuma ci ivyayacitikila pa mulandu na vino yacisile?

¹⁴ Imyaka iingi uku cisila lino ya Tony * aakaikala uku Philippines yatatala yasambililila icumi, izile iyamanya ukuti ya Jose aakomile ya isilenzi. Pa nsita iya, ya Tony yali sana aankalwe nupya yalondanga ukulandula. Ya Jose yayalemile nu kuyanyepa pa mulandu uno yacisile. Lino papisile insita ya Jose izile iyafuma umu cifungo, ya Tony yalafile ukuti yali nu kuyalonda mpaka yayakome. Yakazile imfuti ya kuyakomelako. Ya Tony yatandike ukusambilila Baibo na ya Nte Yakwe Yeova. Yatiile: “Lino nasambililanga, naweni ukuti nalinzile ukusenula imiyele yane nupya pa kucita vivyo pali nu kuta ukuya ni cipyu.” Lino papisile insita, ya Tony izile iyabatiziwa nupya izile iyaya ya eluda. Elenganyini vino yazungwike lino izile iyamanya ukuti ya Jose nayo kwene yabatiziwa. Lino yoili yakomenkine yakukuliine nupya ya Tony yanenyile ya Jose ukuti yayelela. Ya Tony yalanzile ukuti ukwelela ya Jose kwalenzile yaye sana nu luzango icakuti yafizilwe nu kulondolola vino yayuvwile. Yeova wapaazile ya Tony pali vino yaitemiilwe ukwelela.

15-16. I vyani vino mwasambilila pa kwelela kuli vino vyacitikiile ya Peter na ya Su?

 ¹⁵ Umu 1985, ala ya Peter na ya Su yali umu Ng’anda ya Wene yakulongana, ibomu lizile ilipuuka. Umonsi umwi, waile aliika umu Ng’anda ya Wene. Ya Su yacisike sana na cico calenzile yate ukulola ningo nu kuvwa. Nupya yatiile nu kuvwa icinunu. Ilingi ya Peter na ya Su yayuzyanga aineco ukuti, ‘U muntu wa musango ci aangacita icintu iciipe wakwe vii?’ Lino papisile imyaka iingi, umuntu wiya uwisile ibomu umu Ng’anda ya Wene aatali umuomvi wakwe Yeova, yamulemile nu kumunyepa umi wakwe onsi. Lino yuzizye ya Peter na ya Su ndi cakuti yelela umuntu wiya yalanzile ukuti: “Yeova akatusambilizya ukuti ukutwalilila ukusoka nu kuya nu lupato, kungalenga umi witu utaya ningo, ukuvwa uyi insita zyonsi nu kwelenganya pa viipe. Fwandi lino uzanzo wacitiike sile twalenzile Yeova ukuti atwazwe ukwelela umuntu wiya pakuti tuye nu mutende.”

¹⁶ Uzye cayangukiile ukwelela umonsi wiya? Awe. Yatwalilile ukulanda ukuti: “Insita zimwi ndi cakuti ya Su yacuula sana pa mulandu na vino yacisiike, tukauvwa sana uyi nupya. Nomba tusitwalilila ukwelenganya pali vino vyacitiike, fwandi tukaililako zuwa. Nupya ukulanda sile icisinka wanda umwi ndi cakuti umonsi wiya wiza waya umwina witu, tulamupokelela. Ivyayacitikiile vikutusambilizya ukuti nga tukuomvya ivisinte vya muli Baibo tulaya aantungwa, nupya ivisinte kwene vii vilalenga muye antungwa umu nzila izingi zino mutange mwenekele. Nupya tukatekeziwa ukumanya ukuti Yeova alafumyapo iviipe vyonsi.”

17. I vyani vino mwasambilila pa kwelela kuli vino vyacitikiile ya Maira?

¹⁷ Ya Maira yasambilile icumi, ala yatwalwa yakwata na ana yaili anono. Ya iya yatasambilile icumi. Lino papisile insita yacisile uzelele nupya yasiile ulupwa. Ya Maira yatiile: “Lino ya wane yatusiile na anane yaili, nuvwile sana uyi wakwe vino aingi yakayuvwa ndi cakuti  wino yatemwa wayasya, natandike ukulanguluka, ukulila, ukuipeela imilandu alino nu kusoka.” Nanti cakuti icupo casizile, yatwalilile ukuvwa uyi pali vino ya iya yayasiile. Nupya ya Maira yatiile: “Natwalilile ukusakamala nu kuvwa sana uyi pa myezi iingi, nupya nizile iniluka ukuti vino nayuvwanga vyononanga ucuza wane na Yeova na antu yauze.” Ya Maira yakati ndakai yasiuvwa sana uyi nupya yasilonda iciipe icili consi ukucitikila aali ya wao. Yakataila ukuti wanda umwi yalaya ya cuza yakwe Yeova. Ndakai lyene yakaika mano pa vintu visuma ivilacitika uku nkoleelo. Yakuzya ningo anao yaili icakuti yatandika nu kuombela Yeova. Ndakai ya Maira yaya sana ni nsansa lino yakuombela Yeova pamwi na ana yao ni ndupwa zyao.

18. Tungasininkizya ukuti i vyani vino Kapingula witu wa Papelapela Yeova alacita?

¹⁸ Ukumanya ukuti asi mulimo witu kupingula vino yauze yalinzile ukupingulwa, kukalenga tuye sana nu mutende. Pa mulandu wakuti Yeova a Kapingula wa Papelapela alaomba ningo umulimo uu ucindame. (Loma 14:10-12) Twasininkizya ukuti lyonsi akapingula ukulingana na masunde yakwe amalilike pa visuma ni viipe. (Utan. 18:25; 1 Yamw. 8:32) Atange acite icili consi icisi cilungame.

19. Pa mulandu wakuti Yeova u wa mulinganya, i vyani vino alacita?

¹⁹ Tukaloleela insita lino Yeova alafumyapo iviipe vyonsi ivikacitika pa mulandu nu kukanamalilika kwa yantu nu luyembu. Pa nsita iyo, vyonsi ivikalenga umi witu ukukanaya ningo ni vikalenga twaya nu ulanda vilafumiziwapo. (Masa. 72:12-14; Kuso. 21:3, 4) Tutalaviusya nupya. Lino tukulolela ukuti insita iyo isuma ifike, tukataizya sana Yeova pali vino watupeela amaka ya kukolanya vino akaelela.