1-2. I vyani limwi ivyali nu kulenga ukuti Mako na Timoti yataombesya umu mulimo wakwe Yeova?

 MWE ina acance, uzye mukulonda ukulaombesya umu mulimo wakwe Yeova nu kulaazwa amu cilongano? Ukwaula nu kutwisika mukulonda. Tukaya sana ni nsansa ukulola alumendo aingi yakuipeelesya ukulaazwa yauze. (Masa. 110:3) Lelo limwi kungaya ivintu ivingalenga cimutalile ukucita vivyo. Nanti uzye limwi mukasitooka ukutandika ukuomba umulimo umwi pa mulandu wakuti mukaelenganya ukuti mutanga mukwanisye? Uzye mwakanapo ukuomba umulimo umwi pa mulandu wakuti mwatwisikanga ndi cakuti mungauomba ningo? Ndi cakuti ivya musango uu vyamucitikilapo, ale mutaya mwenga.

² Mako na Timoti yakweti intazi zili zimwi. Nanti cakuti yatamanyile vino ivintu vyali nu kuya umu umi wao nupya limwi yayuvwile ukuti yatanga yakwanisye, yataalesile ukuti ivintu vii vilenge yate ukuombesya umu mulimo wakwe Yeova. Mako afwile wikalanga na ya nyina lino yamwamile ukuti apita pamwi nu mutumwa Paulo alino na Banaba pa lwendo lwa kutandikilapo lwakwe umisyonali. (Mili. 12:​12, 13, 25) Mako wasile ing’anda isuma muno wikalanga pakuti aombesya umu mulimo wakwe Yeova. Pa kutandika, waile uku Antioki. Lyene wizile aya na Paulo na Banaba uku ncende izya kutali. (Mili. 13:​1-5) Na Timoti kwene afwile wikalanga na avyazi yakwe lino yamwamile ukulaombela pamwi na Paulo umu mulimo wa kusimikila. Pa mulandu wakuti Timoti wali umwance nupya atamanyile  ivingi, afwile wayuvwile ukuti atafisilepo ukulaomba pamwi na Paulo. (Loliniko na 1 Kolinto 16:​10, 11; alino na 1 Timoti 4:12.) Lelo Timoti wazumile ukuomba na Paulo nupya waipakizye ivintu ivingi ivisuma.—Mili. 16:​3-5.

3. (a) Uzye twamanya uli ukuti Paulo wataizyanga Mako na Timoti? (2 Timoti 4:​6, 9, 11) (Loliniko ni vikope.) (b) A mauzyo ci yano tumaasuka umu cipande cii?

³ Mako na Timoti yasambilile ivya kuomba imilimo mu cilongano ala yacili ance. Paulo wataizyanga sana pali vino acance yaa yaombesyanga icakuti na lino wali umupiipi nu kufwa walondanga ukuti aye pamwi nayo. (Belengini 2 Timoti 4:​6, 9, 11.) I miyele ci ino Mako na Timoti yakweti iyalenzile ukuti Paulo ayatemwe nu kuyataila? Uzye aina acance yangayakolanya uli? Nupya vino Paulo wazwile Mako na Timoti vingazwa uli acance ndakai?

MWAKOLANYA MAKO LINO MUKUOMBELA YEOVA ALINO NA ANTU YAUZE

4-5. Uzye Mako walangilile uli ukuti waitemiilwe ukuombela yauze?

⁴ Ukuombela yauze kukapiliula ukuombesya ukwazwa yauze nu kutwalilila ukuyazwa na lino icitala ukucita vivyo. Vikwene ali vino Mako wacitanga. Lino Paulo wakanyile ukusenda Mako pa ulendo wakwe ciili uwa umisyonali, Mako afwile uvwile uyi nupya wasosile. (Mili. 15:​37, 38) Nomba ivyacitike vitalenzile ukuti Mako ate ukuombela aina na ya nkazi.

⁵ Mako wazumile ukuombela pamwi na Banaba umuvyala wakwe. Lino papisile imyaka 11, Mako wali pa yantu akomelezyanga Paulo lino wali umu cifungo umu Loma. (Filim. 23, 24) Alino Paulo wataizye sana Mako pali vino wamwazwanga icakuti walanzile ukuti ‘aliwe wamukomelezyanga sana.’—Kolo. 4:​10, 11.

6. I visuma ci vino Mako waipakizye pa mulandu wakuti waombelanga pamwi na Ina Klistu aali nu utailo? (Lolini futunoti.)

⁶ Mako waipakizye ivintu ivingi ivisuma pa mulandu wakuya pamwi na ina na ya nkazi. Pa cisila ca kuya pamwi na Paulo pa nsita imwi umu Loma, Mako waile umu kuombela pamwi nu mutumwa Petulo umu Babiloni. Izile iyaya sana ivyuza icakuti Petulo wamwamile ukuti “umwanane.” (1 Pet. 5:13) Lino yaombelanga pamwi, Petulo afwile wanenyile cuza wakwe  uwacance ivintu ivingi pa umi wakwe Yesu na pali vino Yesu waomvile umulimo wa kusimikila vino Mako walemvile umwi buku ili Lyasi Lisuma. a

7. Uzye umwina Seung-Woo wakolinye uli Mako? (Loliniko ni cikope.)

⁷ Mako watwalilile ukuombesya umu mulimo wakwe Yeova nupya wayanga pamwi na ina aakula muli vyakwe Leza. Uzye mungamukolanya uli? Limwi mukalonda ukuya umuomvi aakatumikila nanti eluda, nomba mutatala mwafikapo. Ndi cakuti avino cili, mutalinzile ukutoovoka. Lelo mwatwalilila ukwika mano uku milimo ino mungakwanisya ukuombela Yeova ali na amu cilongano. Vikwene ivyacitikile na Seung-Woo, yano ndakai a ya eluda. Lino yali acance, yaikolanyanga uku ina yauze acance. Yamwi pali yaa yayapeezile imilimo imwi ala yene yatatala yayapeela. Ya Seung-Woo yuvwile uyi sana, nupya umu kuya kwa nsita izile iyanenako ya eluda pali vino yayuvwanga. Eluda umwi wayanenyile ukuti yaika mano uku milimo ino yangakwanisya ukuombela yauze nanti cakuti insita zimwi antu yatanga yalola imilimo isuma ino yakuomba. Ya Seung-Woo yuvwilile vino yayanenyile nupya yatandike ukwazwilizya akote alino na yayo alondekwanga uwazwilizyo umu mipitile pa kuya umu kulongana. Lino yelenginye pali vino vyayacitikile, yatiile: “Nizile imanya umulandu uno cacindamila ukulaombela yauze. Nizile inja ni nsansa izyaya umu kwazwa yauze.”

MWAKOLANYA TIMOTI UWIKANGA MANO KULI YAUZE

8. U mulandu ci uno Paulo wasoolwile Timoti ukuti yapita pamwi nawe? (Filipi 2:​19-22)

⁸ Paulo walondekwanga ukupita na ina asipe lino waswililanga kuno yamucuzizye. Pa kutandika, wasoolwile Sailasi uwaombiile Yeova pa myaka iingi ukuti apite nawe. (Mili. 15:​22, 40) Lyene pa cisila wizile asoolola na Timoti. I cani icalenzile asoolole Timoti? Icintu conga icalenzile i cakuti, antu yasimikanga ivisuma pali Timoti. (Mili. 16:​1, 2) Nupya wisile sana mano uku yantu.—Belengini Filipi 2:​19-22.

9. Uzye Timoti walangilile uli ukuti wisile sana amano uku ina na ya nkazi?

⁹ Ukufuma lino Timoti watandike ukupita pamwi na Paulo, wikanga sana mano kuli yauze ukucila ukwika sana mano uku mwineco. Fwandi lino Paulo wasile Timoti umu Beleya, wamanyile ukuti Timoti wali nu kulasakamala ningo aina na ya nkazi. (Mili. 17:​13, 14) Pa nsita iya Timoti afwile wasambilile ivingi kuli  Sailasi, wino wasyazile nawe umu Beleya. Lyene pa cisila, Paulo watumile Timoti uku Tesalonika umu kukomelezya aina na ya nkazi. (1 Tesa. 3:2) Pa myaka 15 iyalondelilepo, Timoti wasambilile ‘ukulosesya pamwi na akulosya,’ nupya cii calangilile ukuti wisile mano uku muntu wensi uwalosyanga. (Loma 12:15; 2 Tim. 1:4) Uzye Aina Klistu acance yangakolanya uli Timoti?

10. Uzye umwina Woo Jae wasambilile uli ivyakwika amano kuli yauze?

¹⁰ Umwina Woo Jae wasambilile ivya kwika mano kuli yauze. Lino wali umwance, camutalilanga ukulanzyanya na ina na ya nkazi aikolo. Fwandi ndi cakuti yali pa Ng’anda ya Wene wayalamukanga sile nu kupita apita ukwaula ukulanzyanya nayo. Eluda wamunenyile ukuti angatandika ukulanzyanya na ina na ya nkazi pali vino watemilwe pali aliyo. Nupya eluda wamunenyile ukuti aelenganya pali vino yauze yangatemwa ukuvwa. Woo Jae waomvizye vino ya eluda yamunenyile. Ndakai a eluda, nupya watiile: “Ndakai lyene cikanjangukila ukutandika ukulanzyanya na antu amisinku ipusanepusane. Nkauvwa ningo pano lyene nkamanya intazi zino yauze yakweti. Nupya calenga naazwa ningo aina na ya nkazi.”

11. Uzye aina acance yangasambilila uli ivya kwika mano uku ina na ya nkazi amu cilongano? (Loliniko ni cikope.)

¹¹ Mwe ina acance, namwe kwene mungasambilila ivya kwika amano kuli yauze. Lino muli pa kulongana, mwalanzyanya na ina na ya nkazi ankulilo ni misinku ipusanepusane. Mungayuzya vino yali alino nu kukutika lino yakulanda. Ukucita vii kulalenga mumanye vino mungayazwa. Limwi mulazana ukuti akote atwalane yamwi yakulondekwa uwazwilizyo pa vyakuomvya JW Laibulale apu. Limwi mungazana ukuti yatakweti aakuomba nayo umu mulimo wa kusimikila. Uzye mungayalangako ivya kuomvya tabuleti nanti foni nanti mungaombako nayo umu mulimo wa kusimikila? Ndi cakuti mukutandikilapo ukulaazwa yauze, amu cilongano yalamikolanya.

VINO TUNGASAMBILILAKO KULI VINO PAULO WAMUKOMELIZYE

12. Uzye aina acance yangacita uli pakuti yasambilileko kuli vino Paulo wakomelizye Timoti?

¹² Vino Paulo wakomelizye Timoti vyali nu kumwazwa umu umi wakwe nu mu mulimo wa kusimikila. (1 Tim. 1:18; 2 Tim. 4:5) Vino Paulo wamukomelizye vingazwa na aina acance ndakai. Vingayazwa uli? Mwabelenga makalata yano Paulo walembiile Timoti nu  kwelenganya kwati walembiile mwemwe, alino nu kulondela ukusunda ukwayamo. Lekini tulole vimwi ivyaya umu makalata yaa.

13. I vyani ivingatwazwa ukuya acisinka kuli Yeova?

¹³ “Uwaisambilizya wemwineco ivya kuombela Leza.” (1 Tim. 4:7) Uzye cikapiliula cani ukuombela Leza? Ukuombela Yeova u kuya uwa cisinka kuli aliwe alino nu kulacita ivya kumuzanzya. Lelo pakuti tuye acisinka kuli aliwe nu kumutemwa tulinzile ukuombesya. Tungacita uli vivyo? Izwi lya Cigiliki ilyaomviwa paa ilikapiliula ukuti “waisambilizya” lyaomviwanga ku kulondolola antu ateyanga ivyangalo ivya kucimvyanya lino yakuipekanya uku vyangalo. Antu yaa yalondekwanga ukulacita ivintu ivyali nu kuyazwa ukucimvya. Naswe kwene tulinzile ukulacita ivintu ivingatwazwa ukupalama sana kuli Yeova.

14. U mulandu ci uno tulinzile ukulabelengela Baibo? Langililini.

¹⁴ Cacindama sana ukulabelenga Baibo cila wanda. Nupya cacindama ukulaiusya ukuti umulandu uno tukubelengela Baibo u kupalama sana kuli Yeova. Wakwe, i vyani vino mukasambilila ukwi lyasi ilikalanda pali Yesu alino na kateeka uwacance uwakweti ivyuma? (Mako 10:​17-22) Uwacance wiya wazumile ukuti Yesu wali a Mesiya lelo ataakweti utailo uwali nu kulenga ukuti aye umusambi wakwe Yesu. Yesu “wamutemilwe” nanti cakuti ataakweti utailo. Wali ni cikuuku lino walandanga na kateeka wii uwacance. Yesu walondanga ukuti uwacance wii aye ni nsansa lino akuombela Yeova. Vino Yesu wamutemilwe vyalangililanga vino Yeova wayuvwanga pali kateeka wii uwacance. (Yoa. 14:9) Lino mukwelenganya api lyasi lii na pali vino ivintu vyaya umu umi winu, mungayuzya mweineco ukuti, ‘I vyani vino nkulondekwa ukucita pakuti impalame sana kuli Yeova nu kulaombela sana yauze?’

15. U mulandu ci uno cacindamila uku umwina uwacance ukuya icilangililo cisuma kuli yauze? Langililini. (1 Timoti 4:​12, 13)

¹⁵ “Uye icilangililo cisuma kuli yano yataila.” (1 Tim. 4:​12, 13.) Paulo wakomelizye Timoti ukulabelenga nu kusambilizya ningo nupya wamukomelizye ukuya ni miyele ili wakwe, ukutemwa, utailo alino nu kuya umusanguluke. U mulandu ci? Pano vino umuntu akacita vyacindama sana ukucila vino akalanda. Wakwe, elenganyini ukuti yamupeela ilyasi ilikulanda pali vino tungaombesya umu mulimo wa kusimikila. Cilamwangukila ukulanda ningo ilyasi lii ndi cakuti mukaombesya umu mulimo wa kusimikila. Nupya aali umwi iumba cilayangukila ukuomvya vino mukuyasambilizya pano ale ali vino namwe mukacita.—1 Tim. 3:13.

16. (a) U mu vintu ci 5 muno Aina Klistu acance yangayela icilangililo cisuma? (b) Uzye umwina uwacance angaya uli icilangililo cisuma umu “milandile”?

¹⁶ Pali 1 Timoti 4:​12, Paulo walanzile pa vintu 5 vino umwina uwacance angacita pakuti aye icilangililo cisuma kuli yauze. Cingazipa sana lino mukuisambilizya Baibo ukwelenganya pa vintu kwene vii conga na conga. Wakwe limwi mukulonda ukuya icilangililo cisuma umu “milandile.” Mwaelenganya pa nzila zino mungaomvezyamo imilandile inu uku kukomelezya yauze. Ndi cakuti mucili mukaikala pa avyazi, uzye citanga cizipe ndi cakuti mukuyataizya lyonsi pali vino yakamucitila? Pa cisila ca kulongana, uzye mutanga muneneko umwi wino ali walanda ilyasi pali vino imwatemwa umwi lyasi? Nupya lino muli pa kulongana mungezya ukulaasuka ivyasuko umu mazwi inu. Ndi cakuti mukuombesya ukuya icilangililo icisuma umu milandile,  yauze yalalola ukuti mukulunduluka.—1 Tim. 4:15.

17. I vyani ivilazwa umwina uwacance ukufikilizya mauyo yano wimika muli vyakwe Leza? (2 Timoti 2:22)

¹⁷ “Taluka uku lunkumbwa lwa ulumendo, lelo uwalondelela ulungami.” (Belengini 2 Timoti 2:22.) Paulo wakomelizye Timoti ukutaluka uku vintu ivyali nu kulenga afilwe ukufikilizya mauyo yano wimike muli vyakwe Leza alino nu ku vintu ivyali nu konona ucuza wakwe na Yeova. Limwi mungiluka ukuti ivintu vimwi nanti cakuti vitaipa, vingamusendela sana insita icakuti imufilwa nu kwika mano kuli vyakwe Leza. Wakwe, mungelenganya pa nsita ino mukasumba uku vyangalo, pa intaneti, nanti ukuteya ivyangalo vya pa kompyuta. Uzye mutanga mwaomvyako insita imwi uku kuomba imilimo yakwe Leza? Limwi mungazwilizyako ukuzifya Ing’anda ya Wene nanti ukuombako umulimo wa kusimikila ukuomvya kasitandi. Ndi cakuti mukucita ivintu vii, cilalenga ukuti mupange ivyuza ivipya ivilamwazwa ukwimika mauyo muli vyakwe Leza alino nu kuyafikilizya.

UKUOMBELA YAUZE KUKALETA INSANSA

18. U mulandu ci uno tungalandila ukuti Mako na Timoti yali sana ni nsansa umu umi wao?

¹⁸ Mako na Timoti yaipeelisye ukusya ivintu ivingi sana pakuti yaombela yauze, nupya ukucita vii kwalenzile ukuti yaye sana ni nsansa. (Mili. 20:35) Mako wapisile umu mpanga izipusanepusane pakuti aazwe aina na ya nkazi. Nupya walemvile ilyasi pali Yesu na pali vino waomvile umulimo wa kusimikila. Timoti wazwile Paulo ukupanga ivilongano ivipya alino nu kukomelezya aina na ya nkazi. Yeova waweni vino Mako na Timoti yaipeelisye ukumuombela, na cii calenzile ukuti aye sana ni nsansa.

19. U mulandu ci uno acance yalinzile ukwikila amano ku kusunda kuno Paulo walembiile Timoti, nupya i vyani vilacitika ndi cakuti yakucita vivyo?

¹⁹ Tukalola vino Paulo watemilwe Timoti umu makalata yaili yano wamulembiile. Makalata yaa yakatulangilila ukuti Yeova wamitemwa sana mwe yacance. Akalonda mwaya ni nsansa lino mukumuombela. Fwandi mwaombesya ukulondela ukusunda kuno Paulo walemvile umu makalata yaa nu kulalondesya ukuombela yauze. Nga mukucita vivyo, mulaipakizya ivintu ivisuma umu umi ndakai nupya ‘mulalemasya uku umi wa cumi cumi’ ulayako uku nkoleelo.—1 Tim. 6:​18, 19.