1-2. Uzye ilambo I cani, nupya u mulandu ci uno tukalondekelwa ilambo kwene lii?

LINO Adamu uwali umuntu mumalilike wayembwike, wapanyizye isyuko lya kuya nu umi wa pe, kumwi na ana yano wali nu kukwata. Adamu atakweti umwakubepekezya pali vino wacisile. Wayembukiile sile ku mufulo. Nomba nga anakwe yene? Yene yatayembwikeko nupya yatalenzile ukuti Adamu ayembuke. (Loma. 5:12, 14) Adamu walinzile ukufwa pa mulandu na vino wacisile. Nomba uzye Yeova wali nu kucitapo vimwi pa kuti ana yano Adamu wali nu kukwata yakikale umi wa manda pe? Ee! Pa cisila sile lino Adamu wayembwike, Yeova walangilile vino wali nu kucita pa kukulula ana yakwe Adamu aingi ku luyembu ni mfwa. (Utan. 3:15) Pa nsita yakwe ilinge, Yeova wali nu kutuma umwanakwe ukufuma kwi yulu ukwizapela “umi wakwe ilambo pa kuti apususye antu aingi.”—Mako 10:45, NWT; Yoa. 6:51.

² Uzye ilambo I cani? Malembelo ya Cigiliki aa ina Klistu yakalondolola ukuti, ilambo u mutengo uno Yesu walipile pa kuwezya vino Adamu waponzizye. (1 Kol. 15:22) U mulandu ci uno twalondekelwanga ilambo? A pa mulandu wakuti Yeova wisileko isunde lya mulinganya ilyalondekwanga ukuti umi upeelwe pa mulandu wa umi. (Kufu. 21:23, 24) Adamu waponzizye umi umalilike. Pa kufikilizya isunde lyakwe Leza ilya mulinganya, Yesu wapeezile umi wakwe umalilike. (Loma. 5:17) Lyene wizile aya “Umukwasi wa pe” kuli yonsi aaya nu utailo mwi lambo lyakwe.—Eza. 9:6; Loma 3:23, 24.

3. Ukulingana na Yoane 14:31 na 15:13, u mulandu ci uno Yesu waitemiilwe ukupeela umi wakwe umalilike?

 ³ Yesu waitemiilwe ukupeela umi wakwe pa mulandu na vino watutemilwe sana na vino watemilwe Isi wa kwi yulu. (Belengini Yoane 14:31; 15:13.) Pa mulandu wakuti Yesu watemilwe sana Yeova naswe. watwalilile ukuya uwa cisinka umi wakwe onsi nu kumalilila umulimo uno Isi wamupeezile. Pa mulandu na vino wacisile, vino Yeova walondanga ukucitila antunze na vino walondanga ukuti insi iye vilafikiliziwa. Umu cipande cii, tumalanda pa mulandu uno Leza wazumilizye ukuti Yesu acule sana lino atatala wafwa. Tumalandako na pali kalemba wakwe Baibo umwi uwataizyanga sana pi lambo. Lyene tumalanda na pali vino tungalanga ukuti tukataizya pi lambo na pali vino tungacita pa kuti tutwalilile ukulataizya pali vino Yeova na Yesu yatucitila.

4. Londololini vino Yesu wafwile.

⁴ Elenganyini pali vino vyacitike pa wanda wa kusyalikizyako lino Yesu yatatala yamukoma. Atemwa nga walenzile ukuti angeli yamwazwe nu kumucingilila, nomba atacisile vivyo, lelo walesile ukuti asilika Aina Loma yamuleme nu kumuma sana. (Mate. 26:52-54; Yoa. 18:3; 19:1) Cino yaomvyanga pa kumuma camucisile sana. Lyene yamupatikizye ukusenda icimuti cinyome. Yesu wezizye ukusenda icimuti ca kucuziwilwapo kuno yali nu kumukomela, nomba lino papisile insita, umusilika umwina Loma wanenyile umonsi muze kuti amusendeleko. (Mate. 27:32) Lino Yesu wafisile pano yali nu kumukomela, asilika yamupopiile makasa na makulu pa cimuti ca kucuziwilwapo. Ukunyoma kwa mwili wakwe Yesu kwalenzile ivilonda vikulileko muno yamupopiile. Ya cuza yakwe Yesu yali sana nu ulanda, nyina nawe walilanga, nomba Ayuda yene yamutumfyanga. (Luka 23:32-38; Yoa. 19:25) Yesu wacuzile pa maawazi aingi. Pa mulandu na vino yamupopiile, calenzile cimutalile sana kufuuta. Yesu wamanyile ukuti wali na ucisinka, nupya lino atatala wafwa wapefile kuli Yeova umuku wa kusyalikizyako. Lyene winime nu kufwa. (Mako 15:37; Luka 23:46; Yoa. 10:17, 18; 19:30) Yii yali imfwa yipisye!

5. I cani casakamike sana Yesu kucila pali vino yamukomile?

⁵ Kuli Yesu, inzila ino wafwililemo itamusakamike sana. Icamusakamike sana i milandu ino yamupeezile pakuti yamukome. Yamubepizye ukuti wapontelanga Leza ni zina lyakwe. (Mate. 26:64-66) Imilandu yii yalenzile Yesu auvwa sana uyi nupya welenginye ukuti nga cazifile Isi afumyapo umuzewanya pali aliwe. (Mate. 26:38, 39, 42) U mulandu ci uno Yeova wazumilizye umwanakwe uno watemilwe sana kucuula nu kufwa? Lekini tulande pa milandu itatu.

6. U mulandu ci uno Yesu wali nu kupopelwa pa cimuti ca kucuziwilwapo?

⁶ Ca kutandikilako, Yesu yali nu kumupopela pa cimuti ca kucuziwilwapo pakuti akulule Ayuda kufuma ku citipu. (Gala. 3:10, 13) Yali ni citipu cii pa mulandu wakuti yalavile ukuti yakulalondela Isunde lyakwe Leza lelo yafizilwe ukucita vivyo. Yalinzile ukufwa pa mulandu ni citipu kwene cii, nu luyembu luno yapyanyile kuli Adamu. (Loma. 5:12) Leza wapeezile Aina Izlaeli isunde lyakuti umwi nga wacita uluyembu lwa kufwilapo alinzile ukukomwa. Lyene pa cisila, umwili wakwe yali nu kuupopela pa cimuti. * (Malan. 21:22, 23; 27:26) Fwandi pa mulandu wakuti  Yesu yamupopiile pa cimuti, Ayuda yali nu kukululwa ku citipu. Nupya ilambo lyakwe lyali nu kuyazwa nanti cakuti yamukanyile.

7. U mulandu ci wakwe ciili uwalenzile ukuti Leza azumilizye Umwanakwe ukucuula?

⁷ Lolini umulandu nauze uwalenzile Leza ukuzumilizya umwanakwe kucuula. Wasambilizyanga Yesu ivyakwizaombanga nga waya Simapepo Mukulu. Yesu wamanyile vino catala ukuvwila Leza ndi cakuti umuntu weziwa. Uvwile sana uyi cakuti wapefile kuli Leza “ni izwi likulu na minsozi” ukuti amwazwe. Pa mulandu wakuti wacuuzile sana, Yesu wakwata “amaka yakutwazwa lino twatunkwa.” Tukataizya sana Yeova pa kutusontela Simapepo Mukulu angatuvwila “uluse pa utonte witu”!—Ayeb. 2:17, 18; 4:14-16; 5:7-10.

8. U mulandu ci wakwe citatu uwalenzile Leza azumilizye Yesu ukweziwa sana?

⁸ Cakwe citatu, Yeova wazumilizye Yesu ukweziwa pa kuti aasuke iuzyo licindame sana ilyakuti: Uzye umuntu angatwalilila ukuya uwa cisinka kuli Yeova lino akweziwa? Satana wakanyile! Akalanda ukuti antu yakaombela Leza pa mulandu wakuti yakalonda ukuti ayapeeleko vimwi. Nupya wazumila ukuti nayo kwene yatatemwa Yeova wakwe vino Adamu wacisile. (Yobo 1:9-11; 2:4, 5) Pa mulandu wakuti Yeova wasininkizye ukuti Yesu wali nu kutwalilila na ucisinka, wazumilizye umwanakwe ukweziwa sana. Yesu watwalilile ukuya uwa cisinka nupya wasiniile Satana ukuti uwa ufi.

9. I vyani vino mutumwa Yoane watulangilile?

⁹ Utailo wa ina Klistu aingi wakomelako pa mulandu nu kusambilila pi lambo. Yatwalilila ukusimikila asi mulandu nu kukanya nupya yakazizimizya intazi zyonsi zino yakakwata mu umi wao. Elenganyini pali vino vyacitikile umutumwa Yoane. Watwalilile ukusimikila icumi pali Klistu na pi lambo kucila pa myaka 60. Wali ni myaka mupipi na 100, nomba uteeko wa Ina Loma walolanga ukuti angaleta intazi mu uteeko wao, fwandi yamutwazile ku cilila ca Patimosi. I vyani vino waluvyanizye? Walandanga “mazwi yakwe Leza nga ni cumi cino Yesu waumbwile.” (Umbw. 1:9) Yoane watulangilile vino tungaya sana nu utailo nu kuzizimizya!

10. Uzye mabuku yano Yoane walemvile, yakalanga uli ukuti wataizyanga pi lambo?

¹⁰ Mu mabuku amuli Baibo yano Yoane walemvile, walemvile pali vino watemilwe sana Yesu na vino wataizyanga pi lambo lino Yesu wapeezile. Walanzile pi lambo kucila pa miku 100 na pa visuma ivyacitika pa mulandu ni lambo. Wakwe, Yoane walemvile ukuti: “Ndi umwi wifya, tukweti kaazwa akatuvwangila kuli Tata, ali Yesu Klistu umololoke.” (1 Yoa. 2:1, 2) Mabuku yakwe Yoane yakalanda sana na pa mulandu uno cacindamila ukuya “ya kambone ya cumi cino Yesu wasokolwile.” (Umbw. 19:10) Ukwaula nu kutwisika, Yoane wataizyanga sana pi lambo. Uzye naswe tungalanga uli ukuti tukataizya pi lambo?

11. I cani cingatwazwa kukana matunko?

¹¹ Mwakana itunko lya kucita uluyembu. Ndi cakuti tukataizya sana pi lambo, tutalaelenganya ukuti: ‘Nsikulondekwa ukwezya sana na maka pa kuti ntayembuka. Ningacita icili consi ciipe nu kulenga uwelelo pa cisila.’ Lelo nga twatunkwa ukucita iciipe, tulakana. Nupya tulalanda ukuti: ‘Pa vintu uwingi vino Yeova na Yesu yancitila, ningacita uli cintu ca musango uu?’ Tungalenga Yeova  ukuti atupeela maka nu ku mupapata ukuti: ‘Utaleka mponele mukweziwa.’—Mate. 6:13.

12. Uzye tungaomvya uli ukusunda ukwaya pali 1 Yoane 3:16-18?

¹² Mwatemwa aina na ya nkazi. Nga tukulanga ukutemwa kuko, ala tukulanga ukuti tukataizya na pi lambo. U mulandu ci? Pano Yesu atafwilile sile sweswe lelo wafwilile na ina itu na ya nkazi. Ndi cakuti waitemiilwe ukuyafwila, ale nayo kwene yacindama sana kuli aliwe. (Belengini 1 Yoane 3:16-18.) Tukalanga ukuti twatemwa aina itu na ya nkazi muli vino tukayacitila. (Efes. 4:29, 31–5:2) Wakwe, tukayazwa lino yakulwala nanti lino yakuzizimizya intazi zipisye, kwikako sile na mazanzo akuiponela. Nomba tungacita uli ndi cakuti umwina nanti nkazi mu cilongano watusosya?

13. U mulandu ci uno tulinzile ukulaeleela yauze?

¹³ Uzye insita zimwi cikamutalila ukweleela umwina nanti nkazi? (Levi 19:18) Ndi ca kuti cikamutalila, mwalondela ukusunda kuu kwakuti: “Mwatekelana nu kwelelana lyonsi lino umwi wailizyanya pa muze. Mulinzile ukwelelana ndi vino Mwene wamwelela.” (Kolo. 3:13) Lyonsi lino tweleela umwina nanti nkazi, tukalanga kuli Tata witu uwa kwi yulu ukuti tukataizya sana pi lambo. Tungatwalilila uli ukulanga ukuti tukataizya sana pa wila uu uno Leza watupeela?

14. I nzila ci imwi ino tungalangilamo ukuti tukataizya sana pi lambo?

¹⁴ Mwataizya Yeova pi lambo lino watupeela. Nkazi Joanna ali ni myaka 83 aakaikala ku India watiile: “Cila wanda lino nkupepa, nkalola ukuti cacindama sana ukutaizya Yeova pi lambo lino watupeela.” Cila wanda lino mukupepa mapepo ya pa lwinu, mwaleenga Yeova ukuti amweleele pali vyonsi vino imuluvyanya. Nomba ndi cakuti mwacita uluyembu ulwipisye, mulinzile ukunena ya eluda pa kuti yamwazwe. Yalakutika kuli mwemwe nupya yalaomvya Izwi Lyakwe Leza lino yakumusunda. Yalapepela pamwi namwe, nu kulenga Yeova ukuti amweleele pa kuti mutwalilile ukuya na ucuza usuma na aliwe nupya.—Yako. 5:14-16.

15. U mulandu ci uno tulinzile ukulabelenga pi lambo alino nu kwelenganyapo sana?

¹⁵ Mwaelenganya sana pi lambo. Nkazi Rajamani uwa myaka 73 watiile: “Lyonsi nga nelenganya pali vino Yesu wacuuzile, nkalila  sana.” Namwe kwene munguvwa uyi ndi cakuti mwelenganya pali vino umwana wakwe Leza wacuuzile sana. Ndi cakuti mukwelenganya sana pi lambo lino wapeezile, mulatemelwako sana Yesu na Isi. Mungaomvya icipande cii, kukumwazwa kulaelenganya sana pi lambo.

16. Uzye ukusambilizya yauze pi lambo kukatwazwa uli? (Lolini cikope icili pa nkupo.)

¹⁶ Mwasambilizyako yauze pi lambo. Lyonsi lino tukunenako yauze pi lambo, kutaizya kwitu kukaya kukukulilako. Twakwata mavidyo ni mpapulo izisuma sana izikatwazwa ukulondolwela yauze umulandu uno Yesu watufwilile. Tungaomvya isambililo 4 mu kabuku kakuti Ilyasi Lisuma Lino Leza Akutunena! Isambililo lii lyakwata umutwe wakuti “Uzye Yesu Klistu a Weni?” Nanti tungaomvya cipande 5 mwi buku lyakuti Uzye Baibo Ikatusambilizya Vyani? Cipande cii cakwata umutwe wakuti “Imfwa Yakwe Yesu U Wila Uwakulisya Kufuma Kuli Leza.” Nupya cila mwaka tukalanga ukuti tukataizya pi lambo ndi cakuti twazanwako ku Ciusyo ca mfwa yakwe Yesu na lino twalalikako yauze ukwizazanwako. Yeova watucindika sana pa kutupeela umulimo wa kusambilizya yauze pa mwanakwe!

17. U mulandu ci uno ilambo lyayela ali wila ukalamba uno Leza wapeela antunze?

¹⁷ Ukwaula nu kutwisika, kwaya ivingi vikalenga twalondesya kutwalilila ukulanga ukuti tukataizya pi lambo. Ilambo lyalenga ukuti tuye ya cuza yakwe Yeova nanti cakuti tutamalilika. Ilambo lilalenga ukuti milimo yakwe Ciwa yonsi ikafumiziwepo. (1 Yoa. 3:8) Pa mulandu ni lambo kwene lii, vino Yeova walondanga vilafikiliziwa. Insi yonsi ilaya paladaise. Antu yonsi yalatemwa Yeova nupya yalamuombela. Lekini cila wanda twalanga ukuti tukataizya pi lambo—uwila ukalamba uno Leza wapeela antunze!