Eski Pier Ti Premie Lepap?
“Kardinal Jorge Mario Bergoglio, S.J., inn eli antan ki 265em Souverin Pontif apre Pier.”—VATICAN INFORMATION SERVICE, CITÉ DU VATICAN, 13 MARS 2013.
“Levek Rome ena sipremasi lor Legliz iniversel parski limem sikseser Sin Pier ki’nn gagn sa lotorite-la ar Zezi Kris.”—SIPREMASI LEVEK ROME PANDAN TRWA PREMIE SIEK (an Angle), PAR VINCENT ERMONI, 1903.
“Alor, si enn kikenn dir . . . ki Lepap pa sikseser Sin Pier ek li pena sipremasi; bizin exkli li [setadir li enn eretik].”—CONCILE VATICAN I, 18 ZILIET 1870.
PLIZIR milyon Katolik dan lemond antie, konsider dekre Concile Vatican I, 1870 kouma enn doktrinn legliz, enn lansegnman ki pa kapav sanze ek ki bizin obeir. Me, nou bizin poz noumem enn kestion: Eski se enn lansegnman ki baze lor Labib? Ek anplis, eski Lepap François vremem enn sikseser lapot Pier? Eski Pier ti premie Lepap?
“LOR SA ROS LA MO POU KONSTRIR MO LEGLIZ”
Concile Vatican 1870 ti pran enn desizion ki ti baze prinsipalman lor fason ki zot ti konpran Matie 16:16-19 ek Zan 21:15-17. Bann konversasion ki ti ena ant Zezi ek Pier dan sa bann verse-la ek osi dan lezot verse Labib montre ki lapot Pier ti ena enn rol inportan dan listwar bann premie Kretien. Ofet, premie fwa ki Zezi ti zwenn Pier, li ti predir ki Pier pou montre ki li ena bann kalite bien solid kouma ros. (Zan 1:42) Me eski Kris ti donn Pier lotorite lor tou bann lezot disip?
Dan Matie 16:17, 18, Zezi ti dir Pier: “E mo dir twa Pier, to enn ros, ek lor sa ros la mo pou konstrir mo Legliz.” Eski Zezi ti pe rod dir ki so “Legliz,” ouswa kongregasion pou konstrir lor Pier, enn zom? Eski Pier ti pou vinn sef tou bann disip Zezi? Kouma eski bann lezot zapot ki ti prezan ti konpran bann parol Zezi? Bann Levanzil montre ki apre sa, plizir fwa zot ti lager pou kone kisannla ki pli gran parmi zot. (Matie 20:20-27; Mark 9:33-35; Lik 22: 24-26) Si Zezi ti fini donn Pier lotorite ouswa sipremasi lor lezot zapot, eski zot ti pou diskite pou kone kisannla pli gran parmi zot?
Kouma eski Pier limem ti konpran bann parol Zezi? Antan ki enn Izraelit, Pier ti konn bien plizir profesi dan bann Lekritir Ebre ki koz lor “ros” ouswa “ros fondasion.” (Izai 8:13, 14; 28:16; Zekarya 3:9) Dan enn let ki li ti ekrir so bann konpagnon, Pier ti sit enn sa bann profesi-la pou explike ki “ros fondasion” reprezant Lesegner Zezi Kris, Lemesi. Pier ti servi mo Grek petra (mem mo ki Zezi ti servi dan Matie 16:18) zis pou Lekris.—1 Pier 2:4-8.
Lapot Pol ti enn lot disip fidel Zezi. Eski Pol ti panse ki Zezi inn donn Pier lotorite lor lezot disip? Pol ti rekonet ki Pier ti ena enn pozision inportan dan kongregasion bann premie Kretien. Li ti ekrir ki Pier ti parmi bann “ki lezot ti trouv koumadir bann kolonn.” Alor pou Pol, ti ena plis ki enn “kolonn.” (Galat 2:9, Louis Segond 1910) Si Zezi ti’nn etabli Pier kouma sef kongregasion, kifer lezot disip ti trouv li koumadir enn kolonn, setadir zot ti zis sipoze ouswa panse ki li enn kolonn?
Kan Pier pa ti sinser avek sertin dimounn, Pol ti dir avek respe, me dan enn fason fran: “Mo ti opoz li anpiblik parski li ti dan lerer.” (Galat 2:11-14) Pol pa ti panse ki Kris ti’nn konstrir so Legliz, setadir kongregasion lor Pier ouswa lor enn lot zom inparfe. Me, li ti sir ki kongregasion ti konstrir lor Zezi Kris parski se limem ki fondasion. Pol ti dir ki “sa ros la ti Lekris limem.”—1 Korintien 3:9-11; 10:4.
“TWA PIER . . . ”
Alor, kouma nou bizin konpran sa bann parol-la: “Twa Pier, to enn ros, e lor sa ros la mo pou konstrir mo Legliz”? Pou konpran bien seki Zezi ti pe rod dir, nou bizin gete dan ki kontex li ti dir sa bann parol-la. Lor ki kitsoz Zezi ek Pier ti pe koze? Zezi ti’nn fek demann so bann disip: “Ki zot dir mo ete?” San okenn ezitasion, Pier ti reponn: “To Lemesi, Garson Bondie Vivan.” Lerla, Zezi ti felisit Pier. Apre li ti dir ki li pou konstrir so “Legliz,” ouswa kongregasion lor enn “ros” ki pli solid. Ek se dan sa ros lamem, setadir Zezi, ki Pier ti ena lafwa.—Matie 16:15-18.
Kouma nou bizin konpran bann parol Zezi: “Twa Pier, to enn ros, e lor sa ros la mo pou konstrir mo Legliz”?
Boukou “Fondater Legliz” ti dakor avek sa. Zot ti ekrir ki sa ros ki mansione dan Matie 16:18 la se Kris. Par exanp, dan sinkiem siek, Augustin ti ekrir: “Lesegner ti dir: ‘Lor sa gros ros-la mo pou konstrir mo Legliz,’ parski Pier ti dir li: ‘To Lemesi, Garson Bondie Vivan.’ Alor, se lor sa gro ros-la, ki to’nn rekonet-la, ki mo pou konstrir mo Legliz.” Plizir fwa Augustin ti dir ki “sa Ros-la (Petra) ti Kris.”
Si ti ena pou ziz Augustin ek bann ki ti ena mem lopinion ki li dapre bann doktrinn Katolik ki ena zordi, ti pou konsider zot kouma bann eretik. Ulrich Luz, enn biblis Swis dir ki Concile Vatican 1870 ti pou kondann lopinion ki bann Biblis zordi ena lor sa size-la ek ti pou konsider zot kouma bann eretik.
ESKI LEPAP SIKSESER PIER?
Lapot Pier zame ti tann koz lor sa tit “lepap” la. Se apartir neviem siek ki boukou levek, ki pa ti Romin, ti donn zotmem sa tit-la. Malgre sa, bien rar ti servi tit “lepap” dan enn fason ofisiel. Se dan 11em siek ki’nn koumans fer sa. Anplis, pou bann premie Kretien, Pier pa ti gagn okenn lotorite ki ti bizin transmet ar so bann sikseser. Akoz sa, Martin Hengel, enn biblis Alman ti tir sa konklizion-la: “Pena okenn prev istorik ek biblik ki prouve ki lepap ti pou ena ‘sipremasi.’”
Alor, eski Pier ti premie lepap? Eski li ti ena bann sikseser? Eski doktrinn Katolik ki dir ki lepap ena sipremasi li an-akor avek Labib? Repons sa bann kestion-la se non. Selman, pena dout ki vremem Zezi ti konstrir so legliz, so vre kongregasion, lor limem. (Efezien 2:20) Alor, sakenn parmi nou bizin poz limem sa kestion-la: Eski mo’nn trouv sa vre kongregasion-la?
Ena Osi
IMIT ZOT LAFWA
Pierre: Li’nn Res Fidel Devan Bann Leprev
Kouma lafwa ek fidelite Pierre inn ed li pou aksepte disiplinn Jésus?
