“Pena okenn sosyete ki kapav vremem prospere ek truv boner, si lamazorite so popilasyon pov ek malere.”

ADAM Smith, enn kikenn ki ti etidye lekonomi politik ti dir sa bann parol la dan bann lane 1700. Buku dimunn sir ki laverite ki ena dan sa bann parol la, buku pli kler zordi. Diferans ant bann ris ek bann pov, finn vinn ankor pli vizib. Dan Phillipines, enn tyer popilasyon viv avek mwins ki Rs30 par zur, alor ki dan bann peyi ris, suvan bann dimunn gayn Rs30 dan detrwa minit. Edisyon 2002 Rapport mondial sur le développement humain ki fer par Nations unies dir ki “5% bann dimunn ris dan lemond gayn 114 fwa plis kas ki 5% bann dimunn pov.”

Alor ki sertin dimunn ena enn lavi ase konfortab, par milyon dimunn pe viv kuma bann skwater. Kot zot kapav, zot ranz bann ti lakaz an tol ki kraz-kraze. Lezot ena mwins sans. Zot res lor semin, avek zis enn ti but kartron uswa plastik ki zot met anba pu zot pa asiz lor later. Buku parmi zot bizin rinte dan ninport ki fason pu zot kapav viv. Zot fuy dan bann plas kot zet salte, zot sarye bann pwa byin-byin lur, uswa zot ramas bann salte dan bann trole ek zot al vann sa avek bann lizinn resiklaz pu zot gayn enn ti kas.

Se pa zis dan bann peyi ki pe devlope ki pena egalite ant bann ris ek bann pov. Me, kuma Labank Mondyal dir “dan tu bann peyi, nu truv bann ti kartye byin pov akote bann kartye byin ris.” Depi Bangladesh ziska l’États Unis, mem ki kantite ris sertin peyi kapav ris, ena bann dimunn ki rinte pu zot gayn ase manze ek enn plas pu zot reste. The New York Times sit rapor Bureau américain du recensement 2001 ki montre ki sa separasyon ant bann ris ek bann pov dan l’Etats-Unis la, pe kontiyn grandi. Li dir: “An 2001, enn sinkyem popilasyon dan l’Etats Unis ki pli ris, ti tus 50% lapey total tu bann Amerikin . . . Enn sinkyem ki pli pov, ti gayn zis 3.5 pursan.” Sa sityasyon la li parey uswa pli pir dan enn kantite lezot peyi. Enn rapor Labank Mondyal montre ki apepre 57 pursan popilasyon mondyal viv avek mwins ki Rs60 par zur.

 Pu konplik sityasyon la ankor plis, an 2002, buku dimunn ti bulverse kan zot ti tann dir ki sertin sef konpayni finn vinn ris dan bann sityasyon ase bizar. Mem si zot pa finn fer bann kitsoz ki vremem ilegal, buku panse ki sa bann sef konpayni la, kuma magazinn Fortune dir “ti pe vinn telman ris ki sa ti degutan ek sokan, sirtu parski zot pa’nn montre okenn konsiderasyon pu lezot.” Kan zot pran kont seki pe pase dan lemond, ena ki demann zotmem kuma kapav zistifye ki sertin dimunn an partikilye gayn sa gran kantite kas la, par santenn milyon dolar, alor ki buku pe viv dan lamizer.

Eski Tuletan Pu Ena Lamizer?

Nu pa pe dir ki personn pa pe sey fer kitsoz pu bann pov. Bann ofisye guvernman ki ena bon lintansyon ek bann lorganizasyon ki donn led, finn fer bann propozisyon pu ki ena sanzman. Me, bann rapor res dekurazan. Edisyon 2002 Rapport mondial sur le développement humain dir ki ena “enn kantite peyi buku pli pov ki 10 an, 20 an defwa mem 30 an desela,” malgre bann zefor pu amelyor sa sityasyon la.

Eski savedir ki bann pov pena okenn lespwar? Nu invit u lir prosin lartik. U pu truv sertin sigzesyon pratik ki kapav ede asterla, ek bann solisyon ki kitfwa zame u ti’nn panse.