KIFER eski Bondye permet dimunn sufer? Pandan plizir syek, buku filozof ek buku dimunn ki fer bann letid lor larelizyon, inn truv sa kestyon la byin difisil pu reponn. Sertin inn dir ki parski Bondye ena tu puvwar, Li sirman bizin responsab tu bann sufrans ki ena. Enn ekrivin ki ti ekrir enn liv ki apel Les Homélies clémentines, dan dezyem syek, dir ki Bondye dominn lemond avek so de lamin. Avek so “lamin gos,” Dyab, Li fer dimunn gayn bann gran sufrans ek problem. Ek avek so “lamin drwat,” Zezi, Li beni ek sov bann dimunn.

Ena lezot ki’nn prefer refiz admet ki sufrans egziste. Kifer? Zot pa kapav aksepte ki Bondye permet sufrans mem si Li pa responsab bann sufrans ki ena. Mary Baker Eddy, enn ekrivin, finn ekrir: “Maler se zis enn kitsoz ki dimunn krwar ena, me ki pa vremem egziste, ek li pena okenn fondman. Si nu ti krwar ki pese, maladi ek lamor pa egziste, sa bann zafer la ti pu disparet.”—Science et Santé avec la clef des Écritures.

Depi premye lager mondyal ziska nu lepok, finn ena buku maler ki’nn arive lor later. Akoz sa, buku dimunn krwar ki Bondye pena kapasite pu anpes dimunn sufer. “Dapre mwa, kan bann Nazi ti masakre bann Zwif ek bann lezot dimunn pandan dezyem lager mondyal, sa finn fer buku dimunn rezet lide ki Bondye Li tu-pwisan.” Se seki David Wolf Silverman, enn ekrivin Zwif, ti ekrir. Li azute: “Si nu bizin konpran Bondye dan enn sertenn fason, nu pu dir ki so bonte li an armoni avek legzistans lemal. Me sa li vre selman si Bondye pena tu puvwar.”

Donk, ena pretann ki Bondye responsab bann sufrans. Ena usi dir ki sufrans, se zis enn frwi nu limazinasyon, uswa ki Bondye pena puvwar pu anpes sufrans. Me, sa bann krwayans la pa donn enn gran konsolasyon bann dimunn ki pe sufer. Anplis, zot kontrer avek seki Labib dir lor Bondye. Dapre Labib, Bondye Li kontan lazistis, Li ena enn gran lafors pu fer kitsoz, ek Li pran swin bann dimunn. (Zob 34:10, 12; Zeremi 32:17; 1 Zan 4:8) Ki Labib dir alor konsernan kifer Bondye finn permet sufrans?

Kuma Eski Sufrans Finn Kumanse?

Bondye pa ti kree dimunn pu sufer. Okontrer, Li ti donn premye kup imin, Adan ek Ev, enn lespri ek enn lekor parfe. Li ti prepar enn zoli zardin pu zot reste. Li ti donn zot enn travay ki ti pu donn zot satisfaksyon. (Zenez 1:27, 28, 31; 2:8) Me selman, pu zot res ere, zot ti bizin rekonet lotorite Bondye ek drwa ki Li ena pu deside seki bon ek seki move. Sa lord Bondye la, ti reprezante par enn pye ki ti apel “pye konesans bon ek move.” (Zenez 2:17) Adan ek Ev ti pu montre zot sumisyon ar lotorite Bondye si zot ti obeir lord pu pa manz frwi sa pye la. a

Malerezman, Adan ek Ev pa finn obeir Bondye. Enn kreatir spirityel rebel, ki plitar Labib apel Satan, uswa Dyab, ti pus Ev pu dezobeir. Li ti fer li krwar ki se pa dan so  lintere pu obeir Bondye. Dapre Satan, Bondye ti pe swadizan priv Ev enn kitsoz ki extraordiner, setadir lindepandans, drwa pu swazir limem seki bon ek seki move. Satan ti pretann ki, si li manz frwi ki ti lor sa pye la, se sir ki ‘so lizye ti pu uver ek ki li ti pu vinn kuma Bondye, li ti pu konn seki bon ek seki move.’ (Zenez 3:1-6; Revelasyon 12:9) Ev ti atire par lide pu gayn sa lindepandans la. Li’nn manz sa frwi ki Bondye ti defann la, ek Adan inn fer parey kuma li.

Mem zur Adan ek Ev finn kumans pey konsekans zot rebelyon. Kan zot inn rezet lotorite Bondye, zot inn perdi so proteksyon ek so benediksyon. Zot ti gayn sa bann kitsoz la, zis kan zot ti sumet zot ar lotorite Bondye. Bondye inn met zot deor, li’nn tir zot dan paradi. Li ti dir Adan: “Akoz twa later pu modi. Se dan sufrans ki to pu kapav manz bann prodwi ki sorti dan later tutlong to lavi. To pu bizin transpire pu gayn to dipin, ziska ki to return dan later.” (Zenez 3:17, 19) Adan ek Ev ti pu bizin siport maladi, sufrans, vyeyes ek lamor. Sufrans ti’nn kumans fer parti lavi bann dimunn.—Zenez 5:29.

Regle Kestyon Ki Ti Suleve

Enn kikenn kapav demande, ‘Eski Bondye pa ti kapav pardonn pese ki Adan ek Ev ti fer?’ Non, parski sa ti pu plis anpes dimunn respekte so lotorite. Sa ti pu kapav mem ankuraz lezot pu rebele ek lerla ti pu ena plis sufrans ankor. (Eklezyast 8:11) Anplis, si Bondye ti toler sa dezobeisans la, Li ti pu vinn enn konplis ladan. Moiz, enn ekrivin Labib, rapel nu: “Travay Bondye parfe ek tu seki Li fer, drwat. Li enn Bondye fidel ki pa fer okenn linzistis; Li enn Bondye drwat.” (Deteronom 32:4, not, Traduction du monde nouveau–avec notes et références) Pu ki Bondye kapav azir an akor avek so bann prinsip, Li ti bizin les Adan ek Ev sufer ek pey konsekans zot dezobeisans.

Kifer eski Bondye pa ti detrir Adan ek Ev ek sa lespri invizib ki ti pus zot pu dezobeir la, setadir Satan? Bondye ti ena puvwar pu fer sa. Adan ek Ev pa ti pu gayn bann desandan ki bizin pas par sufrans ek lamor. Me purtan, si Bondye ti detrir zot ek servi so puvwar dan sa fason la, ki ti pu arive? Sa ti pu montre ki Li pena lazistis dan fason ki Li diriz so bann kreatir. Anplis, si Adan ek Ev ti mor san zanfan, sa ti pu montre ki Bondye pa’nn reysi so proze pu ranpli later avek bann dimunn parfe. (Zenez 1:28) Me, “Bondye, Li pa kuma dimunn . . . Tu seki Li promet, Li fer, seki Li dir, Li realize.”—Nonm 23:19, Today’s English Version.

Bondye Zeova ena enn sazes parfe, Li finn deside pu les rebelyon kontiyne pu enn tipe letan. Bann seki ti rebele, ti pu gayn lokazyon truve ki rezilta sa ena kan rod lindepandans avek Bondye. Bann levennman ki bann dimunn inn viv lor later, finn byin montre ki nu bizin direksyon Bondye. Sa finn montre usi ki dominasyon Bondye buku pli siperyer ki dominasyon dimunn uswa Satan. An mem tan, Bondye finn fer kitsoz pu realiz so proze ki Li ti ena okumansman pu later. Li’nn fer enn promes ki pu ena enn “desandan” ki pu vini ek pu ‘kraz latet Satan.’ Lerla, rebelyon ki Satan finn fer ek bann move konsekans ki sa finn amene, pu disparet net.—Zenez 3:15.

Zezi Kris ti sa desandan ki Bondye ti promet la. Dan 1 Zan 3:8, nu lir ki “Garson Bondye ti vini . . . pu detrir bann travay Dyab.” Zezi ti fer sa kan li ti donn so lavi parfe an sakrifis. Par sa sakrifis la, li ti pey enn ranson pu reaste bann zanfan Adan ek liber zot ar pese ek lamor. (Zan 1:29; 1 Timote 2:5, 6) Bann seki vremem ena lafwa dan sakrifis Zezi, inn gayn enn  promes ki zot pu arete sufer net. (Zan 3:16; Revelasyon 7:17) Kan sa pu arive?

Sufrans Pu Arete

Kan dimunn inn rezet lotorite Bondye, zot inn byin sufer. Li normal alor, ki Bondye servi so lotorite enn fason spesyal pu met fin ar sufrans. Lerla, Li pu usi realiz proze ki Li ti ena okumansman pu later. Zezi ti mansyonn sa laranzman ki Bondye ti fer la, kan li ti anseyn so bann disip sa lapriyer la: “Nu Papa ki dan lesyel, . . . ki to rwayom vini. Ki to volonte fer lor later parey kuma dan lesyel.”—Matye 6:9, 10.

Bondye inn donn bann dimunn letan pu guvern zot par zotmem. Me, asterla sa letan la pre pu fini. Rwayom Bondye inn instale dan lesyel an 1914, ek sa inn realiz enn profesi Labib. b Se Zezi Kris ki Lerwa dan sa Rwayom la. Dan enn tigit letan ankor, sa rwayom la pu detrir tu bann guvernman imin.—Danyel 2:44.

Pandan so minister byin kurt lor later, Zezi ti fer nu gayn enn lide bann benediksyon ki Rwayom Bondye pu amene pu bann dimunn. Kan nu lir bann Levanzil, nu ena prev ki Zezi ti ena pitye pu bann dimunn pov. Zezi ti ena usi konsiderasyon pu bann dimunn ki ti bizin siport bann tretman inzis akoz diskriminasyon. Li ti geri bann malad, nuri bann seki pena manze ek resisit bann mor. Mem bann lafors ki ena dan lanatir ti ekut so lavwa. (Matye 11:5; Mark 4:37-39; Lik 9:11-16) Pans inpe ki kalite kitsoz Zezi pu fer pu bann dimunn obeisan grasa so sakrifis! Sa sakrifis la ena puvwar pu anlev zot pese ek lerla zot pu gayn bann benediksyon. Labib promet ki, par mwayin dominasyon Zezi, Bondye “pu suy larm dan lizye [bann dimunn], ek lamor pu nepli egziste, pa pu ena dey ek personn pa pu pleyne, ni zot pu sufer.”—Revelasyon 21:4.

Konsolasyon pu Bann Ki Pe Sufer

Bondye Zeova Li enn Bondye ki ena enn gran puvwar ek Li kontan nu. Sa ankuraz nu kan nu aprann ki Li pran nu kont ek ki byinto Li pu sulaz limanite! An zeneral, enn dimunn ki ena enn maladi byin grav, aksepte enn tretman ki pu geri li, mem si sa tretman la pu fer li byin sufer. Se parey pu nu. Si nu kone ki fason ki Bondye pe fer bann kitsoz, sa pu amenn bann benediksyon pu tuletan, sa pu ankuraz nu. Sa konesans la pu gard nu for ek sa pu ed nu dan ninport ki problem ki nu gayne.

Dan lartik avan, nu ti koz lor Ricardo. Li’nn gayn konsolasyon grasa bann promes ki ena dan Labib. Li dir: “Apre lamor mo madam, mo ti ena enn gran lanvi pu res tusel ek pa frekant personn. Me, byin vit mo ti realize ki sa pa pu relev mo madam ek sa pu zis fer mo leta afektif vinn pli pir.” Me, Ricardo finn res atase avek so bann labitid spirityel. Li finn kontiyne al reynion ek li’nn kontinye partaz mesaz ki sorti dan Labib avek lezot dimunn. Ricardo dir: “Mo’nn santi kuma Zeova inn sutenir mwa ek kuma Li finn reponn mo lapriyer mem dan bann kitsoz ki pa ti paret inportan. Sa finn fer mwa vinn pli pros ar Li. Mo ti resanti lamur ki Bondye ena pu mwa ek sa santiman la finn ed  mwa pu siport pli gran leprev ki mo finn gayne dan mo lavi.” Ricardo rekonet: “Mo ankor mank mo madam buku, me mo sir asterla ki tu seki Zeova permet arive, nanyin pa pu fer nu sufer pu tuletan.”

Parey kuma Ricardo ek bann lezot milyon dimunn, eski u’si u pe atann avek inpasyans lepok kot sufrans pu disparet? Lepok kot bann dimunn “pu nepli rapel” zot sufrans ek kot sa “pa pu mont dan zot leker”? (Izai 65:17) U kapav sir ki u ena posibilite pu gayn bann benediksyon ki Rwayom Bondye pu amene. Me selman u bizin swiv sa konsey ki Labib done la: “Rod Zeova . . . pandan ki u kapav truv Li. Apel Li pandan ki Li pros ar u.”—Izai 55:6.

Pu ed u pu fer sa, u bizin lir ek etidye byin Labib ek sa bizin enn priyorite dan u lavi. Aprann pu konn Bondye ek kikenn ki li’nn avoye, Zezi Kris. Fer zefor pu viv an akor avek bann prinsip Bondye ek lerla u pu montre ki u anvi sumet u ar so dominasyon. Si u fer sa, u pu viv plis ere asterla, malgre ninport ki difikilte ki u kapav gayne. Ek dan lavenir, u pu kapav profit lavi dan enn lemond kot pa pu ena okenn sufrans.—Zan 17:3.

[Not anba paz]

[Lankadre lor paz 6, 7]

KUMA NU KAPAV FER FAS AR SUFRANS?

“Zet tu zot traka lor [Bondye].” (1 Pyer 5:7) Kan nu pe sufer uswa kan nu truv enn kikenn ki nu kontan pe sufer, li normal ki nu ankoler, nu santi nu perdi ek abandone. Me malgre sa, nu kapav sir ki Zeova konpran nu bann santiman. (Egzod 3:7; Izai 63:9) Parey kuma bann zom fidel dan lepase ti fer, nu’si, nu kapav uver nu leker ar Zeova. Nu kapav fer Li konn nu bann dut ek nu bann traka. (Egzod 5:22; Zob 10:1-3; Zeremi 14:19; Abakuk 1:13) Li pa pu fer nu bann problem disparet par mirak, me Li pu reponn nu bann lapriyer sinser. Li kapav donn nu sazes ek lafors pu fer fas ar sa bann difikilte la.—Zak 1:5, 6.

“Pa bizin etone akoz sufrans ki zot pe gayne, kumadir se enn kitsoz ki pa normal ki pe ariv zot.” (1 Pyer 4:12, New International Version) Isi Pyer pe koz lor persekisyon, me so bann parol konsern usi ninport ki sufrans enn serviter Bondye kapav gayne. Bann dimunn sufer akoz zot pena kitsoz ki zot bizin pu viv. Ena sufer akoz maladi uswa kan enn kikenn ki zot kontan, mor. Labib dir ki ninport kisannla kapav “konn bann moman ek bann sityasyon ki [li] pa atann.” (Eklezyast 9:11) Sa bann kitsoz la fer parti lavi bann dimunn zordi. Si nu konpran sa, nu pu kapav fer fas avek sufrans ek maler kan zot arive. (1 Pyer 5:9) Me pli inportan ankor, kan nu rapel ki “lizye Zeova lor bann dimunn drwat ek so zorey ekut zot siplikasyon” sa pu donn nu enn gran konsolasyon.—Psom 34:15; Proverb 15:3; 1 Pyer 3:12.

“Ki zot lesperans donn zot lazwa.” (Romin 12:12) Olye ki nu kontiyn pans bann kondisyon ere ki nu ti ena avan, nu kapav reflesi lor bann promes ki Bondye inn fer pu tir tu sufrans. (Eklezyast 7:10) Parey kuma enn elmet protez nu latet, nu lesperans kapav diminye lefe bann maler ki nu gayne dan lavi. Lerla, sa bann maler la pa pu fer nu ditor lor plan mantal, afektif ek spirityel.—1 Tesalonisyin 5:8.

[Zimaz lor paz 5]

Adan ek Ev ti rezet lotorite Bondye

[Zimaz lor paz 7]

Bondye promet enn lemond kot pa pu ena sufrans