Skip to content

Al lor tablo konteni

Eski To Ti Kone?

Eski To Ti Kone?

Apart dan Labib, eski ena lezot prev ki montre ki bann Izraelit ti vremem bann esklav dan Lezip?

Dapre Labib, apre ki bann Madianit ti amenn Zozef dan Lezip, Zakob ek so fami ti sorti Kanaan pou al Lezip. Zot ti al res dan Goshen, enn rezion dan Lezip ki trouv dan delta Nil. (Zen. 47:1, 6) Bann Izraelit “ti kontign vinn pli boukou ek pli for.” Akoz sa, bann Ezipsien ti koumans per zot ek ti fors zot pou vinn bann esklav.​—Ex. 1:7-14.

Sertin dimounn ki kritik Labib ti pretann ki sa zistwar Labib la ti fos. Pourtan, ena bann prev ki montre ki bann Semit a ti bann esklav dan ansien Lezip.

Par exanp, apre bann lafouy, bann arkeolog ti dekouver bann debri bann ansien lakaz dan lenor Lezip. Dr. John Bimson dir ki ena bann prev ki montre ki ti ena plis ki 20 koloni Semit dan sa rezion-la. Anplis, enn spesialis lor Lezip, James K. Hoffmeier, dir: “Depi bann lane 1800 ziska 1540 Avan Nou Lepok, bann Semit ki sorti dan lwes l’Asie ti trouv Lezip kouma enn pei bien atiran pou al etabli.” Li dir osi: “Sa lepok-la ti koresponn ar lepok bann patriarche. Alor, li ti koresponn ar lepok ek bann levennman ki dekrir dan Zenez.”

Ena bann lezot prev ki’nn gagne dan lesid Lezip. Lor enn papiris lepok Moyen Empire (2000–1600 Avan Nou Lepok) ti ena nom bann esklav ki ti travay lor enn lapropriete dan lesid Lezip. Plis ki 40 parmi sa bann nom-la ti bann nom Semit. Sa bann esklav-la ti travay kouma kwizinie, planter, ouswa zot ti fabrik bann latwal. Hoffmeier dir: “Akoz ti ena plis ki 40 Semit ki ti travay pou enn sel lapropriete dan Thebaid [dan lesid Lezip], li posib ki ti ena enn kantite Semit dan Lezip, sirtou dan delta Nil.”

Arkeolog David Rohl dir ki sertin nom lor sa papiris-la “koumadir sorti direk dan bann paz Labib.” Par exanp, ti ena bann nom kouma Isakar, Azer, ek Sifra. (Ex. 1:3, 4, 15) David Rohl dir: “Sa montre dan enn fason bien kler ki bann Izraelit ti bann esklav dan Lezip.”

Dr. Bimson dir: “Listwar montre ki seki Labib dir konsernan lesklavaz dan Lezip ek Lexod inn vremem arive.”

a Semit, sorti dan nom Sem, ki ti enn parmi bann garson Noe. Kitfwa parmi bann desandan Sem ti ena bann Elamit, bann Asirien, bann premie Kaldeen, bann Ebre, bann Sirien, ek diferan tribi Arab.