“Mo ti kriye ar mo ser ek mo ti tap laport telman for ki pwanie laport ti defons miray par deryer. Sa trou ki ti lor miray-la ti rapel mwa a-sak fwa, ki kantite mo ti azir kouma enn zanfan.”​—Diane. a

“Mo ti kriye: ‘To enn move Papa!’ ek mo ti pil laport. Me avan ki laport ferme mo ti trouve kouma mo bann parol ti bles mo Papa, ek deswit mo ti regret seki mo ti dir.”​—Lauren.

Parey kouma Lauren ek Diane, eski sa inn deza ariv twa? Si wi, sa lartik-la kapav ed twa.

Fer laraz kapav gat to repitasion. Briana ki ena 21 an dir: “Mo ti panse ki lezot bizin aksepte mo move karakter, me apre mo ti realize ki bann dimounn paret bien bet kan zot pa kontrol zotmem ek sa ti fer mwa reflesi ki lezot ti trouv mwa koumsa!”

Labib dir: “Enn kikenn ki ankoler vit azir dan enn fason bet.”​—Proverb 14:17.

To koler kapav fer bann dimounn evit twa. Daniel ki ena 18 an dir: “Kan to sap lor kal to perdi respe pou tomem ek respe ki lezot ena pou twa.” Elaine, ki li osi ena 18 an dir: “Kan to ena enn move karakter, bann dimounn per twa ek zot pa interese ar twa.”

Labib dir: “Pa rant kamarad ar enn dimounn ki sap lor kal brit ek pa frekant enn kikenn ki ankoler vit.”​—Proverb 22:24.

To kapav sanze. Sara ki ena 15 an dir: “Parfwa enn sitiasion kapav fer twa ankoler, me to kapav kontrol twa. To pa oblize tir to koler.”

Labib dir: “Vomie enn kikenn ki pa ankoler vit ki enn zom ki ena boukou lafors. Ek vomie enn kikenn ki konn kontrol so koler ki enn kikenn ki gagn viktwar lor enn lavil.”​—Proverb 16:32.

Ena enn lobzektif. Olie ki to dir, “Mo natir ki koumsa,” esey amelior twa pandan enn peryod letan, par exanp lor enn peryod sis mwa. Pandan sa letan-la, ekrir bann progre ki to pe fer. Sak fwa ki to sap lor kal, ekrir (1) seki finn arive, (2) kouma tonn reazir, ek (3) ki meyer reaksion to ti kapav ena​—ek kifer. Apre, fixe lobzektif pou reazir pli bien prosenn fwa ki provok twa. Enn ti tips: Pa bliye not tou bann lokazion kot tonn bien reazir! Ekrir kouma sa finn fer twa dibien kan to finn kapav kontrol tomem.​—Prinsip Labib: Kolosien 3:8.

Atann avan to reazir. Kan enn kikenn ouswa enn kitsoz fer twa ankoler, pa dir premie kitsoz ki pas dan to latet. Olie sa, atann ek si bizin, respir enn bon kout. Erik ki ena 15 an dir: “Kan mo pran enn ti letan pou respire enn bon kout, sa donn mwa letan pou reflesi avan ki mo dir ouswa fer enn kitsoz ki mo kapav regrete plitar.”​—Prinsip Labib: Proverb 21:23.

Esey konpran ki pe arive. Parfwa to kapav ankoler parski to pe aret twa zis lor enn sel kitsoz, setadir zis lor seki pe afekte twa. Esey konpran vremem seki pe arive an zeneral. Jessica dir: “Mem si enn dimounn pe koz brit, bizin ena enn lexplikasion kifer li pe reazir koumsa ek sa ed mwa pou konpran li enn tigit.”​—Prinsip Labib: Proverb 19:11.

Si bizin, ale. Labib dir: “Avan ki lager eklate, ale.” (Proverb 17:14) Kouma sa verse-la dir, parfwa li pli bon ki nou zis ale kan nou trouv enn sitiasion pe koumans gate. Olie ki to res pans lor sa sitiasion-la ek to plis ankoler, al fer enn kitsoz. Danielle, enn zenn tifi dir: “Kan mo fer spor sa ed mwa pou tir mo stres ek pou pa sap lor kal.”

Pas lor seki’nn arive. Labib dir: “Pa les lakoler fer zot tom dan pese; . . . reflesi lor la e gard silans.” (Psom 4:4, Psom an Kreol Morisien, PKM) Rapel ki li pa move ki to santi twa agase. Me seki inportan, se to reaksion. Enn zenn ki apel Richard dir: “Si to les lezot provok twa, to pe les zot kontrol twa. Montre matirite kan to pas lor seki’nn arive.” Kan to fer sa, to pa pou les lakoler dominn lor twa me plito se twa ki pou ena kontrol lor to koler.