1. Nĩatĩa Musa oonanĩrie neerĩgagĩĩra Jehova rĩrĩa aatongererie aana ba Isiraeli kuuma Misiri?

 KITABU cha Waebrania kinazungumzia mifano mingi ya watu walioonyesha imani. Musa, mmoja kati ya watu hao, alikuwa na imani ya pekee. (Ebr. 3:​2-5; 11:​23-25) Alionyesha imani alipowaongoza Waisraeli kutoka Misri. Hakukubali kutishwa na Farao na jeshi lake. Alimtumaini Yehova, na kuwaongoza watu katikati ya Bahari Nyekundu na baadaye nyikani. (Ebr. 11:​27-29) Waisraeli wengi waliacha kutumaini uwezo wa Yehova wa kuwatunza, lakini Musa aliendelea kumtumaini Mungu wake. Musa alikuwa na sababu nzuri za kuwa na imani, kwa kuwa Mungu aliwaandalia kimuujiza chakula na kuwapatia watu wake maji ambayo yaliwasaidia kuishi katika nyika yenye ukame. a—Kut. 15:​22-25; Zab. 78:​23-25.

2. Nĩkĩ Mũrungu oorĩrie Musa ũjũ: ‘Rĩ neka njara ya Jehova ĩrĩ ĩnkuĩ?ʼ (Gutara 11:​21-23)

² Hata hivyo, licha ya Musa kuwa na imani yenye nguvu, mwaka mmoja hivi baada ya Waisraeli kuokolewa kimuujiza, alitilia shaka uwezo wa Yehova wa kuwaandalia nyama watu Wake. Musa hakuweza kuwazia jinsi ambavyo Yehova angeweza kuwapatia nyama ya kutosha mamilioni ya watu waliokuwa wamepiga kambi katika nyika hiyo. Yehova alimuuliza hivi Musa: “Je, mkono wa Yehova ni mfupi?” (Soma Hesabu 11:​21-23.) Katika kisa hiki, maneno “mkono wa Yehova” yanarejelea  roho takatifu ya Mungu, au nguvu zake za utendaji. Kwa maneno mengine, Yehova alikuwa akimuuliza Musa, ‘Je, kweli unafikiri kwamba siwezi kutimiza kile nilichosema nitafanya?’

3. Nĩatĩa tũũmba kũgunĩka kuumania na ngerekano ya Musa na aana ba Isiraeli?

³ Je, umewahi kujiuliza ikiwa Yehova atakuandalia mahitaji yako ya kimwili au ya familia yako? Iwe umejiuliza au la, acheni tuchunguze kisa cha Musa na Waisraeli, ambao hawakuwa na uhakika katika uwezo wa Mungu wa kuwaandalia mahitaji yao. Tutachunguza kanuni za Kimaandiko ambazo zitatusaidia kuimarisha uhakika wetu kwamba mkono wa Yehova si mfupi kamwe.

IRITANE KUUMANIA NA MUSA NA AISIRAELI

4. Kwombĩka nĩmbi biatũmĩre antũ babaingĩ bagĩa na nkanja atĩ Jehova arĩngĩkũbaingĩria mobatu jaao?

⁴ Fikiria muktadha. Taifa la Israeli pamoja na “kundi kubwa lenye mchanganyiko wa watu” ambao si Waisraeli walikuwa pamoja kwa kipindi fulani katika nyika ile kubwa, walipokuwa wakitoka Misri kuelekea Nchi ya Ahadi. (Kut. 12:38; Kum. 8:15) Kundi hilo lenye mchanganyiko wa watu na pia Waisraeli wengi, walichoka kula mana na wakaanza kulalamika. (Hes. 11:​4-6) Watu hao wakaanza kutamani vyakula vilivyopatikana Misri. Kwa kuwa watu walikuwa wakimlalamikia Musa, alihisi kwamba yeye binafsi alihitaji kuwaandalia mahitaji yao.—Hes. 11:​13, 14.

5-6. Nĩmbi tũkwiritana kuumania na ũrĩa Aisiraeli babaingĩ baathingatĩre mwerekera jũtĩbui jwa antũ barĩa bataarĩ Aisiraeli?

⁵ Inaelekea kwamba Waisraeli waliathiriwa na mtazamo wa kukosa uthamini wa kundi lenye mchanganyiko wa watu. Sisi pia tunaweza kuathiriwa na roho ya kukosa shukrani ya watu wengine na kuanza kutoridhika na maandalizi ya Yehova. Hilo linaweza kutokea ikiwa tutakumbuka mambo ya zamani na kuanza kuyatamani au ikiwa tutawaonea wengine wivu kwa sababu ya vitu walivyo navyo. Lakini tutakuwa na furaha zaidi ikiwa tutakuwa wenye kuridhika, licha ya hali zetu.

⁶ Waisraeli walipaswa kukumbuka kwamba Mungu alikuwa amewahakikishia kuwa watakapofika katika makao yao mapya, wangefurahia vitu vingi vya kimwili. Ahadi hiyo ingetimizwa katika Nchi ya Ahadi, na si walipokuwa wakisafiri nyikani. Vivyo hivyo, badala ya kukazia fikira vitu ambayo hatuna katika mfumo huu wa mambo, itakuwa vema kutafakari kuhusu mambo ambayo Yehova ameahidi kutupatia katika ulimwengu mpya. Tunaweza pia kutafakari maandiko yatakayotusaidia kuimarisha uhakika wetu katika Yehova.

7. Nĩkĩ tũbuĩrĩte kwĩthĩrwa na mma atĩ njara ya Jehova tĩ ĩnkuĩ?

⁷ Hata hivyo, huenda ukajiuliza kwa nini Mungu alimuuliza Musa: “Je, mkono wa Yehova ni mfupi?” Huenda Yehova alikuwa akimsaidia Musa kufikiria, si tu kuhusu nguvu za mkono wake, bali pia kuhusu uwezo wake wa kufika popote. Mungu angeweza kuwapatia Waisraeli nyama ya kutosha licha ya kwamba walikuwa katika nyika ya mbali. Mungu alionyesha nguvu zake kwa “mkono wenye nguvu na mkono ulionyooshwa.” (Zab. 136:​11, 12) Hivyo, tunapokabili jaribu, tunaweza kuwa na uhakika kwamba mkono wa Yehova utatufikia sisi binafsi.—Zab. 138:​6, 7.

8. Nĩatĩa tũũmba kwimenyeera tũtĩkathithie meyia ta jarĩa, barĩa baarĩ rwanda baathithĩrie? (Tega kinya mbica.)

⁸ Baada ya muda mfupi Yehova aliwapatia nyama; watu wakapata kware wa kutosha. Hata hivyo, Waisraeli hawakumshukuru Mungu kwa muujiza huo. Badala yake, wengi walikuwa na pupa. Kwa siku moja na nusu,  walikusanya kiwango kikubwa cha kware. Yehova aliwakasirikia sana na kuwaadhibu wale “waliokuwa na tamaa na pupa.” (Hes. 11:​31-34) Mfano huo unatufundisha nini? Tunapaswa kuwa waangalifu ili tuepuke kuwa wenye pupa. Iwe sisi ni matajiri au maskini, tunapaswa kuhangaikia kwanza kuweka “hazina mbinguni,” kwa kusitawisha urafiki wa karibu pamoja na Yehova na Yesu. (Mt. 6:​19, 20; Luka 16:9) Tukifanya hivyo, tunaweza kuwa na uhakika kwamba Yehova atatuandalia mahitaji yetu.

9. Nĩatĩa tũũmba kwirikithĩria atĩ Jehova atĩtũtiganĩria?

⁹ Leo, Yehova anaunyoosha mkono wake ili kuwasaidia watu wake. Hata hivyo, hilo halimaanishi kwamba hatutawahi kamwe kukosa vitu vya kimwili au kulala njaa. b Lakini tunaweza kuwa na uhakika kwamba Yehova ataendelea kutusaidia. Atatutegemeza katika majaribu yetu mbalimbali. Tunaweza kuona ukweli wa jambo hilo kwa kuchunguza hali hizi mbili ambazo tunaweza kuonyesha uhakika wetu kwamba Yehova atanyoosha mkono wake na kutuandalia mahitaji yetu ya kimwili; (1) tunapokabili matatizo ya kiuchumi na (2) tunapopanga jinsi ya kutimiza mahitaji yetu ya kimwili tutakapozeeka.

RĨRĨA TŨGŨKŨRŨKĨĨRA MATHĨĨNA JA KĨMBECA

10. Nĩ mathĩĩna jarĩkũ ja kĩmbeca tũũmba gũkũrũkĩĩra?

¹⁰ Kadiri mfumo huu wa mambo unavyokaribia  mwisho wake, tunaweza kutarajia kwamba hali za kiuchumi zitazidi kuzorota. Misukosuko ya kisiasa, vita, misiba ya asili, au magonjwa mapya ya mlipuko huenda yakasababisha gharama tusizotarajia au tukapoteza kazi, mali, au makao yetu. Huenda tukahitaji kutafuta kazi katika eneo tulilohamia au kufikiria kuhamisha familia yetu katika eneo lingine ili kuwaandalia mahitaji yao. Ni nini kinachoweza kutusaidia kufanya maamuzi yatakayoonyesha kwamba tunautumaini mkono wa Yehova?

11. Nĩmbi biũmba gũgũtethia rĩrĩa ũgũkũrũkĩĩra mathĩĩna ja kĩmbeca? (Luka 12:​29-31)

¹¹ Hatua moja muhimu na itakayokusaidia ni kumweleza Yehova mahangaiko yako katika sala. (Met. 16:3) Mwombe akupatie hekima unayohitaji ili ufanye maamuzi mazuri na umwombe akupatie moyo mtulivu ili uepuke “kuhangaika kwa wasiwasi” kuhusu hali yako. (Soma Luka 12:​29-31.) Msihi akusaidie uridhike na mahitaji ya muhimu maishani. (1 Tim. 6:​7, 8) Fanya utafiti katika machapisho yetu kuhusu jinsi unavyoweza kukabiliana na matatizo ya kiuchumi kwa mafanikio. Watu wengi wamenufaika na habari zinazopatikana kwenye jw.org zinazotusaidia kukabiliana na matatizo ya kiuchumi.

12. Nĩ biũria birĩkũ biũmba gũtethia Mũkristũ gũtua matua jameega jegie famĩlĩ yaawe?

¹² Baadhi ya watu wameshawishika kukubali kazi ambayo imewalazimu wahamie eneo lingine mbali na familia zao, lakini baadaye wengi wao wametambua kwamba huo haukuwa uamuzi wenye hekima. Kabla ya kukubali kazi mpya, usifikirie tu mshahara utakaopata, bali pia hali ya kiroho ya familia yako. (Luka 14:28) Jiulize hivi: ‘Ndoa yangu inaweza kuathiriwaje ikiwa nitakuwa mbali na mwenzi wangu? Je, nitaweza kuhudhuria mikutano yote, kuhubiri, na kushirikiana na ndugu na dada?’ Ikiwa una watoto, utahitaji pia kujiuliza swali hili muhimu: ‘Nitawezaje kuwalea watoto wangu “katika nidhamu na maagizo ya Yehova” ikiwa nitakuwa mbali nao?’ (Efe. 6:4) Fuata njia ya Mungu ya kufikiri, badala ya njia ya kufikiri ya watu wa familia au marafiki ambao hawaheshimu kanuni za Kimaandiko. c Tony, anayeishi Asia magharibi, alipata fursa kadhaa za kufanya kazi katika nchi nyingine ambazo zingempatia pesa nyingi. Hata hivyo, baada ya kusali kuhusu jambo hilo na kuzungumza na mke wake, aliamua kutokubali fursa hizo, na badala yake walijitahidi kupunguza matumizi ya familia. Tony anasema hivi: “Nimekuwa na pendeleo la kuwasaidia watu kadhaa kumjua Yehova, na watoto wangu wanaipenda sana kweli. Familia yetu imejifunza kwamba maadamu tunaishi kulingana na maneno ya Mathayo 6:​33, Yehova atatutunza.”

KŨBANGĨRA MOBATU JEETŨ JA ĨGIITA RĨĨJĨTE

13. Nĩ matagaaria jarĩkũ tũũmba kũjũkia nandĩ ja kwithuranĩra tontũ bwa mobatu jeetũ rĩrĩa tũgakũra?

¹³ Tunaweza pia kuonyesha ni kwa kadiri gani tunamtumaini Yehova tunapofanya mipango ya jinsi tutakavyotimiza mahitaji yetu tutakapozeeka. Biblia inatutia moyo tufanye kazi kwa bidii ili tuweze kutimiza mahitaji yetu ya wakati ujao. (Met. 6:​6-11) Kadiri hali zetu zinavyoruhusu, ni jambo linalofaa kutenga kiasi fulani cha pesa kwa ajili ya wakati ujao. Pesa inatupatia ulinzi kwa kadiri fulani. (Mhu. 7:12) Hata hivyo, tunapaswa kuepuka kutanguliza kutafuta vitu vya kimwili maishani.

14. Nĩatĩa Ahibirania 13:5 yũũmba gũtũtethia rĩrĩa tũkũthũgaanĩria bwegie mobatu jeetũ ja kĩmbeca ja ĩgiita rĩĩjĩte?

 ¹⁴ Yesu alitoa mfano unaoonyesha jinsi lilivyo jambo la kipumbavu kujiwekea pesa bila kuwa “tajiri kwa Mungu.” (Luka 12:​16-21) Hakuna anayejua jinsi maisha yake yatakavyokuwa kesho. (Met. 23:​4, 5; Yak. 4:​13-15) Tukiwa wafuasi wa Kristo, tunakabili changamoto fulani hususa. Yesu alisema kwamba ni lazima tuwe tayari ‘kuacha’ mali zetu zote ili tuwe wanafunzi wake. (Luka 14:​33, maelezo ya chini) Wakristo wa karne ya kwanza huko Yudea, walikubali kwa shangwe kupoteza mali zao. (Ebr. 10:34) Katika siku zetu, ndugu wengi wamelazimika kupoteza mali zao kwa sababu ya kukataa kuunga mkono mambo ya kisiasa. (Ufu. 13:​16, 17) Ni nini kilichowasaidia kufanya hivyo? Wanaamini kabisa ahadi hii ya Yehova: “Sitakuacha wala kukutupa kamwe.” (Soma Waebrania 13:5.) Tunajitahidi kadiri tuwezavyo kufanya mipango kwa ajili ya mahitaji yetu ya wakati ujao, na ikiwa tutapatwa na matukio yasiyotarajiwa, tuna uhakika kwamba Yehova atatutegemeza.

15. Aciari Akristũ babuĩrĩte kwĩthĩrwa na mwonere jũrĩkũ jũmwega kwerekera aana baao? (Tega kinya mbica.)

¹⁵ Katika baadhi ya tamaduni, wenzi wa ndoa hupata watoto hasa ili waweze kuwategemeza  kiuchumi watakapozeeka. Kwa njia fulani, wenzi hao huwaona watoto wao kama “pensheni yao.” Biblia inasema kwamba wazazi wanapaswa kutimiza mahitaji ya watoto wao. (2 Kor. 12:14) Ni kweli kwamba huenda wazazi wakahitaji msaada fulani hususa kadiri wanavyozeeka, na watoto wengi wanafurahi kuwasaidia. (1 Tim. 5:4) Lakini wazazi Wakristo wanatambua kwamba shangwe yao kubwa inatokana na kuwasaidia watoto wao kuwa watumishi wa Yehova, na si kuwalea watoto wao ili waweze kuwasaidia kiuchumi.—3 Yoh. 4.

16. Nĩatĩa aciari bomba kũritana aana baao njĩra ya kũrita ngũgĩ ĩrĩa ĩkaboonera mbeca? (Aefeso 4:28)

¹⁶ Kupitia mfano wako, wafundishe watoto wako kumtumaini Yehova unapowasaidia wajitayarishe kujitegemeza kiuchumi. Tangu utotoni wafundishe umuhimu wa kufanya kazi kwa bidii. (Met. 29:21; soma Waefeso 4:28.) Kadiri wanavyokua, wasaidie watoto wako wawe na bidii shuleni. Ingefaa kwa wazazi Wakristo kufanya utafiti na kutumia kanuni za Biblia ili kuwasaidia watoto wao waamue jinsi watakavyotumia elimu kwa hekima. Hilo litawasaidia watoto wao waweze kujitegemeza kiuchumi na kushiriki kikamili katika huduma ya Kikristo.

17. Nĩ ũntũ bũrĩkũ tũrĩna mma nabu bwegie Jehova?

¹⁷ Watumishi washikamanifu wa Yehova wanaweza kuwa na uhakika kwamba ana uwezo na anatamani kutosheleza mahitaji yao. Uhakika wetu katika Yehova utazidi kujaribiwa kadiri tunavyokaribia mwisho wa mfumo huu wa mambo. Hata tupatwe na jambo gani, acheni tuwe na uhakika kwamba Yehova atatumia nguvu zake ili kutuandalia mahitaji yetu ya kimwili. Tunaweza kuwa na uhakika kwamba mkono wake wenye nguvu na ulionyooshwa si mfupi kamwe hivi kwamba ushindwe kutufikia.