1, 2. ¿Kjo nge kʼo ntee kʼo mi jobi e Jehová?

¿JA GA kjaa yo ntee yo i nee ri jogebi? Po nge na ntee ke gi nege ja ga kjaa. Me gi ñugebi na joo nange me joo ga mimi ñe me joo ga tsjaa.

² E Mizhokjimi Jehová juajnꞹ yo ntee yo ra jobi. Nzakja e Abrahán ke mi jobi e Jehová (Isaías 41:8; Santiago 2:23). E Jehová xo mi sʼiya e David. E Jehová go mama: “E David [...] me ri mⱥpⱥgøkʼꞹ” (Hechos 13:22). E Jehová mi “nuu na joo” kʼo mi kjaa e Daniel (Daniel 9:23).

3. ¿Pje go tsjaa e Abrahán, e David ñe e Daniel ngekʼua ro joji e Jehová?

³ ¿Pje go tsjaa e Abrahán, e David ñe e Daniel ngekʼua mi joji e Jehová? E Jehová go xipji e Abrahán: “Bi dyⱥtkⱥ in jñagø” (Génesis 22:18). E Jehová jobi yo ntee yo dya kjapꞹji na nojo ñe ⱥtⱥji angeze. E Jehová mi jobi kʼo ntee kʼo mi bʼꞹbʼꞹji kja kʼe nrrajñiñi ke mi chju̱u̱ Israel, angeze go xipjikʼo: “Ri tsjaji yo ri xitsʼiji ngekʼua na kjuana ra ngezgø in Mizhokjimitsʼꞹgeji ñe ri ngetsʼkʼeji in ntegø” (Jeremías 7:23). Ma i nee ri jogebi e Jehová, ri tsjage kʼo mama angeze.

4, 5. ¿Ja ga mbørꞹ e Jehová kʼo ntee kʼo joji angeze?

⁴ Ne Biblia mama ke e Jehová jodʼꞹ ja rga “mbøsʼꞹ kʼo ntee kʼo ⱥtⱥji angeze ko texe o mꞹbʼꞹji” (2 Crónicas 16:9). Kja Salmo 32:8 e Jehová xipji kʼo ntee kʼo joji angeze: “Ra  kjakʼꞹ ri pa̱rge pje ri tsjaa ñe ra jitsʼi ja nge nu ñʼii nu ri nzhodʼꞹ. Ra jantrʼka ñe ra jitsʼi kʼo ri tsjage”.

⁵ Bʼꞹbʼꞹ kʼꞹ me ꞹngꞹzgøji, dya nee ke ra joji Mizhokjimi Jehová. Pe e Jehová pjøkꞹji (xørꞹ Salmo 55:22). * Kʼo ri joji e Jehová, ri pɇpiji angeze kʼo nrrexe in mꞹbʼꞹji. Ri kjaji kʼo nee e Mizhokjimi zø pje ma nrrumꞹ ri kjogꞹji. Ri enchʼe kja in mꞹbʼꞹji nzakja kʼo go mama ne apóstol Pablo: “Mizhokjimi nge kʼꞹ pjøxkøkʼꞹ. Dya ra su̱gø kjo pje ra tsjakø” (Hebreos 13:6). ¿Pje nee ra tsjakꞹji e Satanás ngekʼua dya kja ra joji Mizhokjimi?

6. ¿Pje ma bʼɇchjine o xospʼꞹ e Satanás yo ntee?

⁶ Kja nu xørꞹ 11 ro nuji ke e Satanás o xospʼꞹ bʼɇchjine e Jehová. O mama ke ma mbɇchjine e Jehová ñe ke dya mi jɇzi e Adán ñe e Eva ro juajnꞹbi ro tsjabi kʼo ma joo o kʼo ma sʼoo. Kja ne Biblia kja nu libro Job mama ke e Satanás xospʼꞹ bʼɇchjine yo ntee yo nee ra joji Mizhokjimi. Mama ke dya kjuana ri sʼiyaji e Jehová, ke ngextrjo ri kjaji kʼo nee angeze nange ri negøji pje ra dyakꞹji angeze. Mama ke yo ntee dya kjuana sʼiyaji e Jehová, ke ngextrjo kjaji kʼo nee angeze nange tebʼeji pje ra unꞹji angeze. E Satanás mama ke søø ra tsjaa ke na ntee ra jyɇzi Mizhokjimi. Ra nuji pje jitsʼkøji kʼo o kjogꞹ e Job xo ra nuji ja ba mbøsʼꞹ e Jehová angeze.

7, 8. a) ¿Kjo mi nge e Job? b) ¿Pje go mama e Satanás kʼo mi kjaa e Job?

⁷ ¿Kjo mi nge e Job? Mi nge na bʼɇzo ke me ma jonte, ya nge ra zøø 3.600 kjɇɇ ma go mimi kja ne xoñijomꞹ. Kʼo pakʼo e Jehová go mama dya mi bʼꞹbʼꞹ na bʼɇzo nzakja e Job. E Job ma kjuana mi sʼiya Mizhokjimi ñe dya mi  kjaa kʼo ma sʼoo (Job 1:8). Ja̱a̱, na kjuana e Job mi jobi e Jehová.

⁸ E Satanás mi mama ke e Job mi kjaa kʼo na joo, nange Mizhokjimi mi unꞹ na punkjꞹ. E Satanás o xipji e Jehová: “Ngetsʼkʼe i pjørꞹ angeze, nu pjamilia ñe texe kʼo pɇsʼi. Texe kʼo kjaa angeze gi pjøsʼꞹge ngekʼua ñʼejedya na punkjꞹ añimale. Pe ma ri jñꞹnbꞹ texe kʼo pɇsʼi, ri ñuma ja rga zankʼꞹ” (Job 1:10, 11).

9. ¿Pje go jyɇzi e Jehová ro tsjaa e Satanás?

⁹ E Satanás go mama ke e Job ngextrjo mi kjaa kʼo ma joo nange mi tebʼe pje ro unꞹ e Jehová angeze. O mama e Satanás ke mi søø ro tsjaa ke e Job dya kja ro mbɇpi e Mizhokjimi Jehová. Pe e Jehová dya go nuu na joo kʼo go mama e Satanás, ngekʼua o jyɇzi ro tsjapꞹ e Job ja nzi ma nee angeze, ga kjanu ro jñetse ma e Job mi sʼiya e Jehová.

10. ¿Pje go tsjapꞹ e Satanás nu e Job ñe pje go tsjaa e Job?

¹⁰ E Satanás go mbøtrʼpʼꞹ texe kʼo o añimale e Job xo go mbøtrʼpʼꞹ kʼo o mbɇpjinte e Job. Go tsjapꞹ o bꞹꞹ na trʼanrrajma kʼꞹ go mbøtrʼꞹ kʼo dyechʼa o trʼii e Job. E Job o bʼɇzhi texe kʼo mi pɇsʼi. Pe dya o jyɇzi o tsjaa kʼo mi nee e Mizhokjimi “zø ba kjogꞹkʼo, pe e Job dya go tsjaa kʼo na sʼoo, dya xo go mama kʼꞹ mi nge e Mizhokjimi kʼꞹ mi kjapꞹkʼo” (Job 1:12-19, 22).

11. a) ¿Pje mbe kʼo xe go tsjapꞹ e Satanás nu e Job? b) ¿Pje go tsjaa e Job?

¹¹ E Satanás xi go jyodʼꞹ pje ro tsjapꞹ e Job. E Satanás go xipji e Jehová: “Pe ma ri chjøtrʼpꞹ o nrrodye ñe o ngeʼe, ri ñuma ja rga zankʼꞹ”. Ngekʼua e Satanás o tsjapꞹ ro zødye e Job, mi nge na nrrotkʼijeme kʼꞹ me ma sʼoo (Job 2:5, 7). E Satanás nrro go tsjapꞹ e Job kʼua ja nzi ma nee, pe e Job dya o jyɇzi o tsjaa kʼo mi nee e Jehová. E Job  go mama: “¡Zø ra tu̱go dya ra jɇzgø ra kjago kʼo na joo!” (Job 27:5).

12. ¿Pje o tsjaa e Job ke go jñetse ke e Satanás ma mbɇchjine?

¹² E Job dya mi pa̱ra̱ kʼo go mama e Satanás, dya xo mi pa̱ra̱ pjenga me mi kjogꞹ nrrumꞹ. E Job mi mbeñe ke mi nge e Jehová kʼꞹ mi pempe kʼo nrrumꞹ kʼo mi kjogꞹ (Job 6:4; 16:11-14). Kʼo ma joo kʼo go tsjaa e Job nge ke me mi sʼiya e Jehová, dya nge ke mi tebʼe pje kʼo ro unꞹ e Jehová. Go jñetse ke e Job mi jobi e Mizhokjimi ñe ke e Satanás ma mbɇchjine.

13. ¿Ja ba mbøsʼꞹ e Jehová nu e Job nange o tsjaa kʼo mi nee angeze?

¹³ E Job dya mi pa̱ra̱ pje mi kjogꞹ ajensʼe, pe go tsjaa kʼo mi nee e Jehová, ga kjanu go jñetse ke dya ma kjuana kʼo bi mama e Satanás. E Job go tsjaa kʼo mi nee e Jehová, mi jobi na joo angeze ngekʼua e Jehová go unꞹ kʼo me ma joo (Job 42:12-17).

14, 15. ¿Pje ma bʼɇchjine xospʼꞹ e Satanás yo bʼɇzo ñe yo ndinxu?

¹⁴ Kʼo go kjogꞹ e Job ri unꞹ nguenrra pje ri tsjage. Nangeje e Satanás xoskꞹji bʼɇchjine, mama ri kjagøji kʼo na joo nange ri negøji pje ra dyakꞹji Mizhokjimi. Kja Job 2:4 ri tøtrʼꞹji kʼo go mama e Satanás, angeze mama: “Ma ra nrrøtrʼpꞹji o ngeʼe na ntee, ra unꞹ texe kʼo pɇsʼi ngekʼua dya ra ndu̱u̱”. E Satanás dya ngextrjo o xospʼꞹ bʼɇchjine e Job, nudya e Satanás xo mama ke texe yo bʼɇzo ñe texe yo ndinxu kjaji kʼo na joo nangeje tebʼeji pje kʼo ra unꞹji e Jehová. Zø ya kjogꞹ na punkjꞹ kjɇɇ ma go nrru̱u̱ e Job, e Satanás me xospʼꞹ bʼɇchjine e Jehová ñe texe yo pɇpi angeze. Ngekʼua kja Proverbios 27:11 mama: “In chʼitsʼkø, tsjage kʼo na joo ngekʼua ra mⱥkjø nange bʼꞹbʼꞹ kʼꞹ me nugø na ꞹꞹ, ngekʼua ma pje ra xitsi ra søø ra trjꞹntʼꞹ”.

 ¹⁵ Søø ri juajnꞹ ri dyⱥtⱥ e Jehová ñe ri jogebi na joo ngekʼua ra jñetse ke na mbɇchjine e Satanás. Zø bʼꞹbʼꞹ na punkjꞹ kʼo ri jyɇzi ri tsjage ngekʼua ri jogebi e Jehová, me na joo ma ri tsjage ga kjanu. Ngekʼua ni jyodʼꞹ ri tsjageyo. E Satanás mama ke nutsʼkʼe ri jyɇzi ri tsjaa kʼo nee e Jehová ma ri chøtrʼꞹ nrrumꞹ. Angeze me jodʼꞹ ja rga jyokꞹji ngekʼua dya ra kjaji kʼo nee e Mizhokjimi. ¿Ja ga jyokꞹji?

16. a) ¿Pje kjaa e Satanás ngekʼua dya kja ra kjaji kʼo nee e Jehová? b) ¿Pje kjakʼꞹ e Satanás ngekʼua dya kja ri pɇpi e Jehová?

¹⁶ E Satanás jyotrʼꞹ yo ntee ngekʼua dya ra joji e Mizhokjimi Jehová. “Chjenjui nzakja na león kʼꞹ me nga̱xa̱ me jodʼꞹ kjo ra zaa” (1 Pedro 5:8). Ngekʼua dya ri søxi ma yo ntee yo i jogebi, in pjamilia o yo dyaja ntee ra xitsʼiji ke dya ri xørꞹ ne Biblia ñe ke dya ri tsjage kʼo mamanu. Po ra zichʼki in mꞹbʼꞹ kʼo ra tsjakʼꞹji (Juan 15:19, 20). * E Satanás xo “kjapꞹ kʼꞹ ri nge naja kʼo o anxe e Mizhokjimi”. Me jodʼꞹ pje ra tsjakꞹji ngekʼua ra kjaji kʼo na sʼoo, kʼo dya nee e Jehová (2 Corintios 11:14). E Satanás nee ke ra mbeñeji ke dya ga jozgøji ñe ke dya søø ra kjaji kʼo na joo ja ga nee e Mizhokjimi Jehová (Proverbios 24:10).

17. ¿Pjenga ri kjaji kʼo nee e Jehová?

¹⁷ Ra mimiji ja ga nee e Jehová, ga kjanu ra jñetse ke e Satanás mama kʼo dya kjuana. ¿Pje ra mbøxkꞹji ra kjaji kʼo mama e Jehová? Ne Biblia mama: “Ri sʼiyaji e Mizhokjimi Jehová ko texe in mꞹbʼꞹji, ko texe in bidaji ñe ko texe in zɇzhiji” (Deuteronomio 6:5). Ri sʼiyagøji e Jehová  ngekʼua ri ⱥtⱥji angeze. Ma me ra sʼiyaji e Jehová ra nee ra kjaji kʼo mama angeze. Kʼe apóstol Juan go mama: “Ma ri neji Mizhokjimi, ri kjaji jakʼo nzi ga mama. Dya ri søgøji na jyꞹꞹ kʼo jñaa kʼo mama angeze ra kjaji” (1 Juan 5:3).

18, 19. a) ¿Pje nge kʼo na sʼoo kʼo dya nee e Jehová ke ra kjaji? b) ¿Ja ga pa̱rgøji ke e Jehová dya øtkꞹji ra kjaji kʼo dya søzꞹji?

¹⁸ ¿Pje nge kʼo mama e Jehová ke dya ga joo? Bʼꞹbʼꞹ janzi kja nu recuadro ke ni chju̱u̱: “ Kʼo dya nee e Jehová ke ra kjaji”. Po ri mange dya nrra na sʼoo kʼo mamanu. Pe ma ri jyodʼꞹ kja ne Biblia kʼo junsʼꞹnu, ri ñuu na joo pje nee ra mama ñe ri unꞹ nguenrra ke ma ri tsjage kʼo mama e Jehová ri mimi na joo. Ma bʼꞹbʼꞹ kʼo na sʼoo kʼo i kjage, na joo ma ri jyɇzi ri tsjagekʼo. Po ra bʼꞹbʼꞹ paa ma ri mange ke na sʼɇzhi ri tsjagekʼo, pe dya ri jyombeñe ke ma ri mimi ja ga nee e Mizhokjimi Jehová ri mⱥjⱥ, ri bʼꞹbʼꞹge na joo ñe me ri joge angeze (Isaías 48:17, 18). Pe ¿na kjuana søø ri mimige ja ga nee e Mizhokjimi?

 ¹⁹ Ja̱a̱, søø ri tsjage nangeje e Jehová dya øtrʼkʼꞹ ri tsjage kʼo dya søtsʼꞹ (Deuteronomio 30:11-14). Ri joji e Jehová ngekʼua pa̱ka̱zꞹji na joo ke na ngezgøji. Angeze pa̱ra̱ pje nge yo søø ra kjaji ñe yo dya søø ra kjaji (Salmo 103:14). Kʼe apóstol Pablo o mama: “Ma ba e̱je̱ in pjeñeji kʼo na sʼoo, dya ni jyodʼꞹ ri tsjajikʼo. Ixti jñuntrʼꞹ in mꞹnkʼeji, Mizhokjimi ra dyakʼꞹji ja rgi zɇzhiji ngekʼua dya ri tsjaji kʼo na sʼoo” (1 Corintios 10:13). Ri pa̱ra̱ji ke e Mizhokjimi Jehová ra mbøxkꞹji ra kjaji kʼo na joo. Angeze ‘ra dyakꞹji kʼꞹ ra zɇzhiji ngekʼua zø pje kʼo ra supjreji ra mⱥkjøji, dya ra to̱gꞹ in mꞹbʼꞹji’ (Colosenses 1:11).

20. ¿Ja ga nee e Mizhokjimi ri mimige ñe pjenga ni mubi ri tsjagekʼo?

²⁰ Ma gi nee ri jogebi e Jehová ri jyɇzi kʼo na sʼoo, pe xe bʼꞹbʼꞹ pje kʼo ri tsjage (Romanos 12:9). Yo ntee kʼo joji  Mizhokjimi kjaji kʼo nee angeze. Nzakja kʼo mama kja Salmo 15:1-5 (xørꞹ). * Yo ri joji e Jehová ri kjaji nzakja angeze, ‘ri sʼiyaji yo ntee, me ri mⱥji, dya ri jodʼꞹji chu̱ʼu̱, jmanchʼa ri tebʼeji, me ri tʼekjañomꞹji yo ntee, me ri pjøsteji, ri ejmeji na joo Mizhokjimi, dya ri ꞹdʼꞹji’ ñe dya ri kjaji texe kʼo ri neji (Gálatas 5:22, 23, NTD).

21. ¿Pje ra mbøxkʼꞹ ri tsjage nzakja e Jehová?

²¹ ¿Pje ra mbøxkʼꞹ ri tsjage nzakja e Jehová? Kja ne Biblia ri chøtrʼꞹ pje nee e Jehová ke ri tsjage, ngekʼua na joo ke pama pama ri xørꞹ (Isaías 30:20, 21). Ma ri tsjage ga kjanu, xenrra ri sʼiya e Jehová ñe ri tsjaa kʼo na joo ja ga nee angeze.

22. ¿Pje ra kjogꞹ ma ri tsjage kʼo mama e Jehová?

²² Ma gi ꞹnkʼe nguenrra ke ni jyodʼꞹ ri potꞹ ja i minkʼe, ri tsjage nzakja ma i pⱥgⱥ in zebʼitu, kjanu ri jyee dʼadyo bʼitu. Ne Biblia mama: “Nutsʼkʼeji kʼua ja nzi ma kjatsʼꞹji, dya kja kjatsʼkʼejidyanu. Nangeje i jyɇzgeji kʼo na sʼoo” ngekʼua ra “dʼadyo in mꞹbʼꞹgeji” (Colosenses 3:9, 10). Po ri mbeñege ke dya ra søø ri jyɇzi kʼo mi kjage, pe e Jehová ra mbøxkʼꞹ. Ma ra kjajikʼo angeze mama ke ra dyakꞹji kʼo “me na mubi” (Salmo 19:11). Tsjage kʼo mama e Mizhokjimi ngekʼua ra jñetse ke dya kjuana kʼo mama e Satanás. Tsjage kʼo nee e Jehová dya nge kʼꞹ pje ra dyakʼꞹ, ri tsjage nange me gi sʼiyagekʼꞹ, ga kjanu ri jogebi e Jehová.