Be Weche ma Nokor e Wi Mesia Nyiso ni Yesu e Mesia?
Dwoko ma Muma chiwo
Ee. Ka ne Yesu ni e piny, nochopo weche mang’eny ma nokor e wi ‘Mesia ma Jatelo,’ ma ne dhi bedo “Jawar mar piny.” (Daniel 9:25; 1 Johana 4:14) To kata mana bang’ thone, Yesu nodhi nyime chopo weche ma nokor e wi Mesia.—Zaburi 110:1; Tich Joote 2:34-36.
Tiend “Mesia” en ang’o?
Wach ma yudore e dho Hibrania ni Ma·shiʹach (Mesia) kod wach ma yudore e dho Grik ni Khri·stos (Kristo) tiendgi en “Ng’at Mowal.” Omiyo, “Yesu Kristo” tiende en “Yesu Ng’at mowal,” kata “Yesu Mesia.”
E kinde Muma, niwalo ng’ato ka ne iolone mo e wiye kendo imiye migawo makende mar telo. (Tim Jo-Lawi 8:12; 1 Samuel 16:13) Nyasaye e ma noyiero Yesu mondo obed Mesia, ma en migawo makende mar telo. (Tich Joote 2:36) Kata kamano, Nyasaye nowale gi roho maler, to ok olone mo e wiye.—Mathayo 3:16.
Be weche ma nokor e wi Mesia ne nyalo chopo kuom ji mang’eny?
Ooyo. Mana kaka alama mag lith lwedo (fingerprint) itiyogo e fwenyo ng’ato achiel, e kaka weche ma nokor e wi Mesia kata Kristo chopo mana kuom ng’ato achiel. Kata kamano, Muma siemowa niya: “Jo ma wuondore ni gin Kristo gi jonabi mag miriambo nosieki kendo ginitim honni madongo miwuoro mondo gilal ji, ma ka nyalore, to gimi kata mana jogo moyier olal.”—Mathayo 24:24.
Be Mesia ne nyalo fwenyore kendo e kinde ma biro?
Ooyo. Muma nokoro ni Mesia ne dhi wuok e anyuola mar Daudi, ruodh Israel. (Zaburi 89:3, 4) Kata kamano, ka ne Jo-Rumi oketho Jerusalem e higa mar 70 Bang’ Kristo, nyalo bedo ni noketh histori mar anyuola mar Jo-Yahudi ma ne nyalo konyo ng’ato ng’eyo ka en e anyuola mar Daudi. * Chakre kindeno, tek mondo ng’ato onyis gadier ni oa e anyuola mar Daudi. Kata kamano, nikech historino ne yudore e kinde ma ne Yesu ni e piny, kata mana jowasike ne ok nyal kwer ni ok owuog e anyuola mar Daudi.—Mathayo 22:41-46.
Gin weche adi ma nokor e Muma ma wuoyo e wi Mesia?
Ok wanyal wacho ni weche duto ma nokor e wi Mesia gin adi. Weche ma ne okor e wi Mesia seche moko nyaloga bedo mang’eny kata mana e sula achiel ma wuoyo e wi Mesia. Kuom ranyisi, weche ma yudore e Isaya 53:2-7 wuoyo kuom gik mathoth ma ne dhi timore ne Mesia. Jomoko nyalo kwano weche mokor e ndikono kaka gimoro achiel, to jomoko to nyalo kwano moro ka kuomgi.
Moko kuom weche ma nokor e wi Mesia ma nochopo kuom Yesu
Wach ma nokor |
Ndiko ma oyudoree |
Kaka ne ochopo |
---|---|---|
Ne odhi bedo koth Ibrahim |
||
Ne odhi bedo koth Isaka ma wuod Ibrahim |
||
Ne idhi nyuole e dhood Juda e oganda mar Israel |
||
Ne odhi wuok e anyuola mar Ruoth Daudi |
||
Ne idhi nyuole gi nyako ma silili |
||
Ne idhi nyuole Bethlehem |
||
Ne idhi luonge ni Emanuel * |
||
Ne odhi pon e ot ma ji odhierie |
||
Ne idhi neg nyithindo matindo bang’ nyuolne |
||
Ne idhi luonge oa Misri |
||
Ne idhi luonge ni Ja-Nazareth * |
||
Nitie jaote ma ne dhi telone |
||
Ne idhi wale kaka Mesia e higa mar 29 * |
||
Nyasaye ne dhi luonge ni Wuode |
||
Ne odhi bedo gi kinda ne od Nyasaye |
||
Ne odhi lando wach maber |
||
Ne odhi lendo Galili, kendo mano ne dhi kelo ler maduong’ |
||
Ne odhi timo honni kaka Musa |
||
Mana kaka Musa, ne odhi puonjo ji weche Nyasaye |
||
Ne odhi chango tuoche mang’eny |
||
Ne ok odhi manyo duong’ |
||
Ne odhi kecho joma chandore |
||
Ne odhi fwenyo ne ji kaka Nyasaye ng’ado bura kare |
||
Ne odhi bedo Jang’ad Rieko Molony |
||
Ne odhi lando nying Jehova |
||
Ne odhi puonjo kotiyo gi ngeche |
||
Ne odhi bedo Jatelo |
||
Ji mang’eny ne ok dhi yie kuome |
||
Ne odhi bedo kidi ma ji chwanyoree |
||
Ji ne dhi dage |
||
Ji ne dhi sin kode kayiem nono |
||
Ne odhi donjo Jerusalem koidho punda |
||
Nyithindo ne dhi pake |
||
Ne odhi biro e nying Jehova |
||
Osiepne mogeno ne dhi ndhoge |
||
Ne idhi ndhoge gi fedha 30 * |
||
Osiepene ne dhi jwang’e |
||
Ji ne dhi chiwo neno mag miriambo kuome |
||
Ne ok odhi dwoko wach ka ji donjone |
||
Ne idhi ng’ul kuome olaw |
||
Ne idhi go wiye |
||
Ne idhi chwade |
||
Ne ok odhi ng’ang’ gi joma goye |
||
Joma ni e loch ne dhi riwore e paro mondo ginege |
||
Ne idhi gur lwetene gi tiendene e yath |
||
Ji ne dhi goyo ombulu mondo gipogre lepe |
||
Ne idhi kwane gi joricho |
||
Ne idhi yanye |
||
Ne idhi sande nikech joricho |
||
Ne dhi nenore ka gima Nyasaye ojwang’e |
||
Ne idhi miye divai mokik gi kedhno |
||
Ne odhi bedo gi riyo ka pok otho |
||
Ne odhi keto ngimane e lwet Nyasaye |
||
Ne odhi chiwo ngimane |
||
Ne odhi chiwo misango mondo ogol richo |
||
Ne ok dhi tur chokene |
||
Ne idhi chwoye gi tong’ |
||
Ne idhi yike gi jomwandu |
||
Ne idhi chiere |
||
Ng’at machielo ne dhi kawo kar jandhokne |
||
Ne odhi bet e bad Nyasaye korachwich |
^ par. 5 Cyclopedia mondik gi McClintock gi Strong wacho niya: “Onge kiawa ni rekod mag oganda Jo-Yahudi kod joutegi nokethi e kinde ma ne oketh Jerusalem.”
^ par. 40 Emanuel en nying dho Hibrania ma tiende en “Nyasaye ni Kodwa.” Olero migawo ma Yesu nigo kaka Mesia. Birone e piny kod tije ma notimo nonyiso maler ni Nyasaye nigi joge.—Luka 2:27-32; 7:12-16.
^ par. 52 “Ja-Nazareth” ogol e wach ma yudore e dho Hibrania ni neʹtser, ma tiende en “twi.”
^ par. 58 Mondo iyud weche momedore ma wuoyo e wi higa mar 29 ma e higa ma Mesia ne dhi fwenyoree, som sula ma wacho ni, “Kaka Bug Daniel Koro Wach e Wi Biro mar Mesia.”
^ par. 127 Weche mokorgi yudore e bug Zekaria, kata kamano, Mathayo ma en achiel kuom jondiko mag Muma wacho ni gin weche “ma janabi Jeremia nokoro.” (Mathayo 27:9) Nenore ni kinde moko ne iketo bug Jeremia motelo e buge miluongo ni “weche Jonabi.” (Luka 24:44) Nyaka bed ni Mathayo notiyo gi “Jeremia” kowuoyo kuom buge moting’o weche jonabigo, moriwo nyaka bug Zekaria.