Kal idhi e weche manie iye

Be Weche ma Nokor e Wi Mesia Nyiso ni Yesu e Mesia?

Be Weche ma Nokor e Wi Mesia Nyiso ni Yesu e Mesia?

Dwoko ma Muma chiwo

Ee. Ka ne Yesu ni e piny, nochopo weche mang’eny ma nokor e wi ‘Mesia ma Jatelo,’ ma ne dhi bedo “Jawar mar piny.” (Daniel 9:25; 1 Johana 4:14) To kata mana bang’ thone, Yesu nodhi nyime chopo weche ma nokor e wi Mesia.​—Zaburi 110:1; Tich Joote 2:34-36.

 Tiend “Mesia” en ang’o?

Wach ma yudore e dho Hibrania ni Ma·shiʹach (Mesia) kod wach ma yudore e dho Grik ni Khri·stos (Kristo) tiendgi en “Ng’at Mowal.” Omiyo, “Yesu Kristo” tiende en “Yesu Ng’at mowal,” kata “Yesu Mesia.”

E kinde Muma, niwalo ng’ato ka ne iolone mo e wiye kendo imiye migawo makende mar telo. (Tim Jo-Lawi 8:12; 1 Samuel 16:13) Nyasaye e ma noyiero Yesu mondo obed Mesia, ma en migawo makende mar telo. (Tich Joote 2:36) Kata kamano, Nyasaye nowale gi roho maler, to ok olone mo e wiye.​—Mathayo 3:16.

 Be weche ma nokor e wi Mesia ne nyalo chopo kuom ji mang’eny?

Ooyo. Mana kaka alama mag lith lwedo (fingerprint) itiyogo e fwenyo ng’ato achiel, e kaka weche ma nokor e wi Mesia kata Kristo chopo mana kuom ng’ato achiel. Kata kamano, Muma siemowa niya: “Jo ma wuondore ni gin Kristo gi jonabi mag miriambo nosieki kendo ginitim honni madongo miwuoro mondo gilal ji, ma ka nyalore, to gimi kata mana jogo moyier olal.”​—Mathayo 24:24.

 Be Mesia ne nyalo fwenyore kendo e kinde ma biro?

Ooyo. Muma nokoro ni Mesia ne dhi wuok e anyuola mar Daudi, ruodh Israel. (Zaburi 89:3, 4) Kata kamano, ka ne Jo-Rumi oketho Jerusalem e higa mar 70 Bang’ Kristo, nyalo bedo ni noketh histori mar anyuola mar Jo-Yahudi ma ne nyalo konyo ng’ato ng’eyo ka en e anyuola mar Daudi. * Chakre kindeno, tek mondo ng’ato onyis gadier ni oa e anyuola mar Daudi. Kata kamano, nikech historino ne yudore e kinde ma ne Yesu ni e piny, kata mana jowasike ne ok nyal kwer ni ok owuog e anyuola mar Daudi.​—Mathayo 22:41-46.

 Gin weche adi ma nokor e Muma ma wuoyo e wi Mesia?

Ok wanyal wacho ni weche duto ma nokor e wi Mesia gin adi. Weche ma ne okor e wi Mesia seche moko nyaloga bedo mang’eny kata mana e sula achiel ma wuoyo e wi Mesia. Kuom ranyisi, weche ma yudore e Isaya 53:2-7 wuoyo kuom gik mathoth ma ne dhi timore ne Mesia. Jomoko nyalo kwano weche mokor e ndikono kaka gimoro achiel, to jomoko to nyalo kwano moro ka kuomgi.

 Moko kuom weche ma nokor e wi Mesia ma nochopo kuom Yesu

Wach ma nokor

Ndiko ma oyudoree

Kaka ne ochopo

Ne odhi bedo koth Ibrahim

Chakruok 22:17, 18

Mathayo 1:1

Ne odhi bedo koth Isaka ma wuod Ibrahim

Chakruok 17:19

Mathayo 1:2

Ne idhi nyuole e dhood Juda e oganda mar Israel

Chakruok 49:10

Mathayo 1:1, 3

Ne odhi wuok e anyuola mar Ruoth Daudi

Isaya 9:7

Mathayo 1:1

Ne idhi nyuole gi nyako ma silili

Isaya 7:14

Mathayo 1:18, 22, 23

Ne idhi nyuole Bethlehem

Mika 5:2

Mathayo 2:1, 5, 6

Ne idhi luonge ni Emanuel *

Isaya 7:14

Mathayo 1:21-23

Ne odhi pon e ot ma ji odhierie

Isaya 53:2

Luka 2:7

Ne idhi neg nyithindo matindo bang’ nyuolne

Jeremia 31:15

Mathayo 2:16-18

Ne idhi luonge oa Misri

Hosea 11:1

Mathayo 2:13-15

Ne idhi luonge ni Ja-Nazareth *

Isaya 11:1

Mathayo 2:23

Nitie jaote ma ne dhi telone

Malaki 3:1

Mathayo 11:7-10

Ne idhi wale kaka Mesia e higa mar 29 *

Daniel 9:25

Mathayo 3:13-17

Nyasaye ne dhi luonge ni Wuode

Zaburi 2:7

Tich Joote 13:33, 34

Ne odhi bedo gi kinda ne od Nyasaye

Zaburi 69:9

Johana 2:13-17

Ne odhi lando wach maber

Isaya 61:1

Luka 4:16-21

Ne odhi lendo Galili, kendo mano ne dhi kelo ler maduong’

Isaya 9:1, 2

Mathayo 4:13-16

Ne odhi timo honni kaka Musa

Rapar mar Chik 18:15

Tich Joote 2:22

Mana kaka Musa, ne odhi puonjo ji weche Nyasaye

Rapar mar Chik 18:18, 19

Johana 12:49

Ne odhi chango tuoche mang’eny

Isaya 53:4

Mathayo 8:16, 17

Ne ok odhi manyo duong’

Isaya 42:2

Mathayo 12:17, 19

Ne odhi kecho joma chandore

Isaya 42:3

Mathayo 12:9-20; Mariko 6:34

Ne odhi fwenyo ne ji kaka Nyasaye ng’ado bura kare

Isaya 42:1, 4

Mathayo 12:17-20

Ne odhi bedo Jang’ad Rieko Molony

Isaya 9:6, 7

Johana 6:68

Ne odhi lando nying Jehova

Zaburi 22:22

Johana 17:6

Ne odhi puonjo kotiyo gi ngeche

Zaburi 78:2

Mathayo 13:34, 35

Ne odhi bedo Jatelo

Daniel 9:25

Mathayo 23:10

Ji mang’eny ne ok dhi yie kuome

Isaya 53:1

Johana 12:37, 38

Ne odhi bedo kidi ma ji chwanyoree

Isaya 8:14, 15

Mathayo 21:42-44

Ji ne dhi dage

Zaburi 118:22, 23

Tich Joote 4:10, 11

Ji ne dhi sin kode kayiem nono

Zaburi 69:4

Johana 15:24, 25

Ne odhi donjo Jerusalem koidho punda

Zekaria 9:9

Mathayo 21:4-9

Nyithindo ne dhi pake

Zaburi 8:2

Mathayo 21:15, 16

Ne odhi biro e nying Jehova

Zaburi 118:26

Johana 12:12, 13

Osiepne mogeno ne dhi ndhoge

Zaburi 41:9

Johana 13:18

Ne idhi ndhoge gi fedha 30 *

Zekaria 11:12, 13

Mathayo 26:14-16; 27:3-10

Osiepene ne dhi jwang’e

Zekaria 13:7

Mathayo 26:31, 56

Ji ne dhi chiwo neno mag miriambo kuome

Zaburi 35:11

Mathayo 26:59-61

Ne ok odhi dwoko wach ka ji donjone

Isaya 53:7

Mathayo 27:12-14

Ne idhi ng’ul kuome olaw

Isaya 50:6

Mathayo 26:67; 27:27, 30

Ne idhi go wiye

Mika 5:1

Mariko 15:19

Ne idhi chwade

Isaya 50:6

Johana 19:1

Ne ok odhi ng’ang’ gi joma goye

Isaya 50:6

Johana 18:22, 23

Joma ni e loch ne dhi riwore e paro mondo ginege

Zaburi 2:2

Luka 23:10-12

Ne idhi gur lwetene gi tiendene e yath

Zaburi 22:16

Mathayo 27:35; Johana 20:25

Ji ne dhi goyo ombulu mondo gipogre lepe

Zaburi 22:18

Johana 19:23, 24

Ne idhi kwane gi joricho

Isaya 53:12

Mathayo 27:38

Ne idhi yanye

Zaburi 22:7, 8

Mathayo 27:39-43

Ne idhi sande nikech joricho

Isaya 53:5, 6

1 Petro 2:23-25

Ne dhi nenore ka gima Nyasaye ojwang’e

Zaburi 22:1

Mariko 15:34

Ne idhi miye divai mokik gi kedhno

Zaburi 69:21

Mathayo 27:34

Ne odhi bedo gi riyo ka pok otho

Zaburi 22:15

Johana 19:28, 29

Ne odhi keto ngimane e lwet Nyasaye

Zaburi 31:5

Luka 23:46

Ne odhi chiwo ngimane

Isaya 53:12

Mariko 15:37

Ne odhi chiwo misango mondo ogol richo

Isaya 53:12

Mathayo 20:28

Ne ok dhi tur chokene

Zaburi 34:20

Johana 19:31-33, 36

Ne idhi chwoye gi tong’

Zekaria 12:10

Johana 19:33-35, 37

Ne idhi yike gi jomwandu

Isaya 53:9

Mathayo 27:57-60

Ne idhi chiere

Zaburi 16:10

Tich Joote 2:29-31

Ng’at machielo ne dhi kawo kar jandhokne

Zaburi 109:8

Tich Joote 1:15-20

Ne odhi bet e bad Nyasaye korachwich

Zaburi 110:1

Tich Joote 2:34-36

^ par. 5 Cyclopedia mondik gi McClintock gi Strong wacho niya: “Onge kiawa ni rekod mag oganda Jo-Yahudi kod joutegi nokethi e kinde ma ne oketh Jerusalem.”

^ par. 40 Emanuel en nying dho Hibrania ma tiende en “Nyasaye ni Kodwa.” Olero migawo ma Yesu nigo kaka Mesia. Birone e piny kod tije ma notimo nonyiso maler ni Nyasaye nigi joge.​—Luka 2:27-32; 7:12-16.

^ par. 52 “Ja-Nazareth” ogol e wach ma yudore e dho Hibrania ni neʹtser, ma tiende en “twi.”

^ par. 58 Mondo iyud weche momedore ma wuoyo e wi higa mar 29 ma e higa ma Mesia ne dhi fwenyoree, som sula ma wacho ni, “Kaka Bug Daniel Koro Wach e Wi Biro mar Mesia.”

^ par. 127 Weche mokorgi yudore e bug Zekaria, kata kamano, Mathayo ma en achiel kuom jondiko mag Muma wacho ni gin weche “ma janabi Jeremia nokoro.” (Mathayo 27:9) Nenore ni kinde moko ne iketo bug Jeremia motelo e buge miluongo ni “weche Jonabi.” (Luka 24:44) Nyaka bed ni Mathayo notiyo gi “Jeremia” kowuoyo kuom buge moting’o weche jonabigo, moriwo nyaka bug Zekaria.