1. Hera ma ni e rang’iny ma malo mogik en hera mane, to nikech ang’o? (Ne picha ma ni malo.)

HERA mar a·gaʹpe en mich mowuok kuom Jehova. En hera mitayo gi puonj makare mag Jehova, kendo Jehova owuon e ma nyalo miyo ng’ato obed gi hera ma kamano. (1 Joh. 4:7) En e hera ma ni e rang’iny ma malo mogik. Kata obedo ni hera mar a·gaʹpe nyalo riwo gik mang’eny, chutho-chutho inyise gi timbe ma kelo ber ne jomamoko. Ka luwore gi nonro moro, “inyalo ng’e ni ng’ato nigi hera mar [a·gaʹpe] ka luwore gi gik ma ng’atno timo.” Sama wanyiso hera madier kata sama inyisowa hera ma kamano, ngimawa bedo maber moloyo, kendo wabedo gi mor madier.

2, 3. Ere kaka Jehova osenyiso oganda dhano hera madier?

² Jehova nochako hero dhano kata ka ne pok ochueyo Adam gi Hawa. Ne ochueyo piny mondo obed kama dhano nyalo dakie. Ne ok odwar mondo dhano odag adaga ni gidak. Kar mano, nodwaro ni gidag ka gimor. Jehova ne otimo mago duto, ok ni mondo oyudie ohala moro, to mondo dhano odag e ngima maber. Bang’e, nochueyo dhano mi omiye geno mar dak nyaka chieng’ e Paradiso ma jaber ma noseikono.

³ Kata bang’ ka Adam gi Hawa noseng’anyo, Jehova pod nonyiso oganda dhano hera makende ahinya. Ne otimo chenro mondo ores nyikwa Adam gi Hawa, ka en gadier chuth ni moko kuom nyikwagigo ne dhi here. (Cha. 3:15; 1 Joh. 4:10) Kuom adier, sama  Jehova nosingo ni Jawar ne dhi biro chiwo misango mondo ores oganda dhano, ne chalone mana ka gima ne osechiwo misangono. Kae to higni 4,000 bang’e, Jehova noyie dhi asara maduong’ mondo ores oganda dhano. Nochiwo Wuode ma miderma mondo otho. (Joh. 3:16) To mano kaka wagoyo ne Jehova erokamano kuom nyisowa hera madier!

4. Ang’o ma nyiso ni dhano monyuol e richo pod nyalo nyiso hera madier?

⁴ Wan bende wanyalo nyiso hera madier nikech nochuewa gi nyalo mar bedo gi kido kaka mag Jehova. En adier ni richo ma ne wayudo kuom jonyuolwa mokwongo osemiyo nyiso hera madier ok yot, kata kamano, richono ok nyal rucho nyalo ma wan-go mar nyiso hera. Kuom ranyisi, Abel nonyiso ni nohero Nyasaye gadier kuom chiwo ne Nyasaye jambe mabeyo mogik kaka misango. (Cha. 4:3, 4) Noa nonyiso ni nohero dhano wetene kuom landonegi siem mag Nyasaye kuom higni mang’eny kata obedo ni ji ne ok kaw siemgo mapek. (2 Pet. 2:5) Ibrahim bende nonyiso ni nohero Nyasaye moloyo gimoro amora ka ne oyie chiwo Isaka wuode kaka misango. (Jak. 2:21) Mana kaka Abel, Noa, Ibrahim, gi jotich Nyasaye mamoko ma kinde machon, wan be wadwaro ni wanyis hera kata obedo ni waromo gi pek moko.

5. Gin yore mage ma wanyalo nyisogo hera madier?

⁵ Muma wacho ni hera madier ‘ok nyis mana gi wach kata gi lep kende, to inyise bende gi tim kendo gi adiera.’ (1 Joh. 3:18) Be mano nyiso ni koro ok wanyal nyiso hera kokalo kuom weche ma wawacho? Ok kamano! (1 The. 4:18) Gima Muma jiwo en ni wacho awacha ni wahero jowetewa ok oromo​—onego wakonygi sama kony dwarore. Kuom ranyisi, sama Jakristo wadwa ochando chiemo, lewni, kata kar dak, ok onego wagone agoya mos kata wachone awacha ni obiro dhi maber; kar mano, onego watem mondo wakonye. (Jak. 2:15, 16) E wi mano, hera ma waherogo Jehova kod dhano wetewa onego ojiwwa, ok mana mondo wakwa Jehova ni “oor jotich e keyone,” to bende mondo okonywa watim duto ma wanyalo e tij lendo.​—Mat. 9:38.

6, 7. (a) “Hera ma onge wuondruok” en hera ma chalo nade? (b) Chiw ane ranyisi mag joma nowuondore awuonda ni gihero jowetegi to kare onge.

⁶ Jaote Johana nondiko ni nyaka waher jowetewa “gi tim kendo gi adiera.” Omiyo, herawa onego obed “ma onge wuondruok.” (2 Kor. 6:6) Mano nyiso ni ok wanyal wuondore ni wanyiso hera madier to kare waonge gi hera ma kamano. Kata kamano, wanyalo penjore kama: ‘Nikech Muma wacho ni nitie hera “ma onge wuondruok,” be mano nyiso ni nitie bende hera mar wuondruok?’ Onge gima kamano nikech hera en hera. Hera mar wuondruok ok en hera kata matin.

⁷ Ne ane moko kuom joma ne owuondore awuonda ni gihero jowetegi to kare onge. E puodho mar Eden, Satan ne otimore ka gima ne odwaro ne Hawa ngima maber, to kare nochamo mana wi Hawa mondo Hawa otim dwache. (Cha. 3:4, 5) E ndalo Ruoth Daudi, gik ma Ahithofel notimo nonyiso maler ni nowuondore awuonda ni nohero Daudi. Ka ne ofwenyo ni ne onyalo yudo ber moko ka ondhogo Daudi, notimo kamano mapiyo ahinya. (2 Sa. 15:31) E kindewagi bende, joma ong’anjo moweyo adiera kod jomamoko ma kelo pogruok e kanyakla tiyo gi “dhok mamit kod weche mag pak” mondo onenre ka gima gihero ji, to kara gimanyo mana dwachgi giwegi.​—Rumi 16:17, 18.

8. En penjo mane monego wanonrego?

⁸ Gimomiyo joma wuondore ni gihero jowetegi richo ahinya en ni gitimore ka gima gin gi hera madier mowuok kuom Nyasaye,  to kare onge. Hera manono kamano inyalo mana wuondgo wang’ dhano, to ok Jehova. Yesu nowacho ni joma wuondore biro yudo “kum mager moloyo.” (Mat. 24:51) En adier ni jotich Jehova ok diher wuondore awuonda ni gihero jowetegi. Kata kamano, ber mondo ng’ato ka ng’ato kuomwa ononre kopenjre niya: ‘Be kinde duto anyiso hera madier ma ok okikore gi wuondruok kata matin?’ We wanon ane yore moko ochiko ma wanyalo nyisogo ni wan gi hera “ma onge wuondruok.”

9. Hera madier onego ochwalwa mondo watim ang’o?

⁹ Bed mamor sama itimo migepe ma ok omore e lela. Ka nyalore, onego watim gik mabeyo ne owetewa e yo “ma ling’ling’,” tiende ni e yo ma jomamoko ok nyal fwenyo mayot. (Som Mathayo 6:1-4.) Anania gi Safira ok notimo kamano. Kar mondo ne gigol chiwo margi kae to gidhi adhiya, gin ne gichako wuoyo e wi chiwogi ka giriambo ni mago e pesa te ma ne giyudo bang’ uso puothgi. Wuondruokgino nokelonegi masira. (Tich 5:1-10) Hera madier onego ochwalwa mondo watim gik ma konyo owetewa, ma ok wadwaro ni ji ong’e ni wan e ma watimonegi gigo. Kuom ranyisi, owete ma konyore gi Bura Matayo e iko chiemb chuny timo migawono ma ok ginyisre kata matin, kendo ok giwach ne ji chiemb chuny ma ne gikonyo e loso.

10. Ere kaka wanyalo bedo motelo e miyo jomamoko duong’?

¹⁰ Bed motelo e miyo jomamoko duong’. (Som Jo-Rumi 12:10.) Yesu noketonwa ranyisi maber e wachni kuom timo ne ji tije ma ni piny ahinya. (Joh. 13:3-5, 12-15) Nyalo dwarore ni watim kinda momedore mondo wabolre e okang’ ma nyalo miyo wami ji duong’. Kata mana joote Yesu bende ne oduogo ong’eyo tiend gima ne Yesu temo puonjogi mana bang’e ka ne giseyudo roho maler. (Joh. 13:7) Achiel kuom yore ma wanyalo miyogo jomamoko duong’ en ma: Kik wang’awrenegi nikech sombwa, mwanduwa, kata migepe ma wan-go e oganda Jehova. (Rumi 12:3) Sama ipwoyo nyawadwa kata ipake, kik wabed gi nyiego. Kar mano, onego wabed mamor kode kata ka samoro waneno ni wan be onego pwowa nikech ne wakonye timo gima omiyo ipakeno.

11. Ang’o momiyo onego wapwo Jokristo wetewa kowuok e chunywa?

¹¹ Pwo Jokristo weteni kowuok e chunyi. Ka ng’ato otimo gimoro maber, kik iwe thuolono okal akala kamano. Pwoye nikech mano en achiel kuom ‘weche malong’o ma gero jomamoko.’ (Efe. 4:29) Kata kamano, kik wapwogi gi dhowa to e chunywa to wan gi paro mopogore, nikech mano nyalo nyiso ni wawuondo wang’gi kata ni wang’eyo kuonde monego gitimie lokruok to ok wadwar nyisogi. (Nge. 29:5) Ka wapwoyo ng’ato sama en e nyimwa to kosewuok to wakidhe, mano wuondruok maduong’ ahinya. Jaote Paulo ok nodonjo e obadhono, kendo nonyiso hera madier kuom pwoyo jowetene. Kuom ranyisi, ne opwoyo Jokristo ma ne ni Korintho kuom timbe mabeyo ma ne gitimo. (1 Kor. 11:2) To sama ne gitimo gik ma ok kare, ne ok owuondore ni opwoyogi. Kar mano, ne onyisogi kuonde ma nonego gitimie lokruok, kotimo mano e yo moriere kendo mang’won.​—1 Kor. 11:20-22.

12. Ere kaka wanyalo nyiso hera madier sama wachiwo ne jowetewa gik moko kata sama warwako welo?

¹² Bed jachiwo kendo iher rwako welo. Jehova chikowa ni wabed jorwak welo kendo wakony owetewa gi nyiminewa mochando gik moko. (Som 1 Johana 3:17.) To ok onego watim kamano mana ni mondo jogo bende chieng’ moro okonywa. Wanyalo penjore kama: ‘Be dibed ni ahero rwako mana osiepena kende, kata joma nigi huma, kata joma nyalo podona gimoro matin, kata joma bang’e nyalo rwaka e utegi? Koso amanyoga  thuolo mag rwako nyaka owetewa gi nyiminewa ma ok ang’eyo maber kod ma lwetgi ok bup?’ (Luka 14:12-14) Nade ka Jakristo wadwa moro ngima ok dhine maber nikech samoro notimo yiero moro marach? To nade ka watimo ne Jakristo wadwa gimoro maber to ok wane ka ogoyo erokamano e yo moro amora? E weche kaka mago, onego wati gi puonj ma ni e Muma ma jiwowa niya: “Beduru joma rwako joweteu ma ok ung’ur.” (1 Pet. 4:9) Ka watimo kamano, wabiro yudo mor ma bedoe sama wachiwo gik moko gi chuny maler.—Tich 20:35.

13. (a) Ang’o momiyo konyo Jokristo ma yomyom seche moko ok yotga ahinya? (b) Gin ang’o ma nyalo dwarore ni watim mondo wateg joma yomyom?

¹³ Teg joma yomyom. Muma chikowa kama: “Teguru joma yomyom, nyisuru horuok ne ji duto.” Yo ma waluwogo chikno nyalo nyiso ka be wan gi hera madier kata ooyo. (1 The. 5:14) Kata obedo ni thoth joma yomyom bang’e bedoga gi yie motegno, moko kuomgi to dwarore ni wahorego sama wadhi nyime konyogi. Nyalo dwarore ni wajiwgi gi Ndiko, wakwagi mondo gidhi kodwa e tij lendo, kata wachiknegi itwa maber sama giwuoyo kodwa. E wi mago, ok onego warwak paro moro e chunywa ni Jakristo wadwa moro otegno kata ni oyomyom. Kar mano, onego wang’e ni waduto wan gi kuonde ma wategnoe kod ma wayomyomie. Kata mana jaote Paulo ma ne en Jakristo motegno ahinya ne owacho ni en be ne en gi nyawo moko. (2 Kor. 12:9, 10) Omiyo, waduto wanyalo yudo ber mathoth sama Jokristo wetewa tegowa.

14. Onego wayie timo ang’o mondo wabed gi kuwe e kindwa gi Jokristo wetewa?

¹⁴ Bed jalos kuwe. Onego watim duto ma wanyalo mondo wasik ka wan gi kuwe gi Jokristo wetewa kata mana sama waneno ni ochwanywa kata otimnwa gima ok kare. (Som Jo-Rumi 12:17, 18.) Kwayo ng’wono nyalo chango adhola ma ni e chunywa sama ochwanywa, kata kamano, onego wakwa ng’wono kowuok e chunywa. Kuom ranyisi, kar wacho ne nyawadu ni, “Ago mos nikech nenore ni ne achwanyi,” nyalo bedo maber ka iwacho gima in be ne itimo momiyo chwanyruogno obetie. Inyalo wacho kama: “Ago mos ahinya nikech gima ne anyisicha ne ochwanyi.” Ngima mar kend to koro dwaro kuwe ni chuth! Joma okendore ok onego owuondre e nyim ji ni giherore malich, to ka gin e pacho to gikuot, giyanyore, kata gigore.

15. Wanyalo nyiso nade ni waweyo ne ji kethogi gi chuny ma ni thuolo?

¹⁵ We ne ji kethogi gi chuny ma ni thuolo. Onego wang’won ne joma ochwanyowa, kendo kik wamak sadha kata matin. Muma wacho ni ‘wanan e kindwa kuom hera, ka watemo matek mondo warit winjruok achiel ma roho miyowa e kuwe ma tueyowa kanyachiel.’ Ka watiyo gi puonjno, wabiro weyo ne ji kethogi gi chuny ma ni thuolo kata mana sama gin giwegi pok gifwenyo ni gisechwanyowa. (Efe. 4:2, 3) Mondo wawe ne ji kethogi gadier, nyaka watem matek mondo kik ‘wamak tim marach motimnwa.’ (1 Kor. 13: 4, 5) Ka wamako sadha, wanyalo ketho winjruok ma wan-go gi owetewa gi nyiminewa kaachiel gi Jehova bende. (Mat. 6:14, 15) Yo machielo ma wanyalo nyisogo ni waweyo ne ji kethogi chuth en lemonegi.​—Luka 6:27, 28.

16. Onego wane nade migepe momiwa e tij Jehova?

¹⁶ Yie tuonori gik moko mondo jomamoko e ma oyud ber. Ka wayudo migepe e tij Jehova, onego wane migepego kaka thuolo mag nyiso hera madier. Onego watem mondo kik wati gi migepego e timo ‘mana gik ma kelonwa ber wan wawegi.’ Kar mano, onego watim ‘gik ma kelo ber ne jomamoko.’ (1 Kor. 10:24) Kuom ranyisi, e chokruogewa madongo, jorwak ji e ma kwongoga donjo kuonde mitimoe chokruok. Owetego ok ne migawono kaka thuolo mar mako kombe mabeyo beyo ne gin giwegi kata ne joutegi; kar mano, gibetga abeta e kom moro amora ma ni machiegni gi kama girwakoe ji. Kuom timo kamano, ginyiso ni gihero Jokristo wetegi gadier. Donge in be iparo yore moko minyalo luwogo ranyisi maber ma owetegi ketonwa?

17. Hera madier onego ochwal Jakristo motimo richo maduong’ mondo otim ang’o?

¹⁷ Hul richo ma dipo ni itimo aling’ling’ kendo iwegi chuth. Jokristo moko motimo richo madongo nyalo temo umo richogo mondo kik gibed gi wich-kuot, kata mondo kik ginyos chuny jomamoko. (Nge. 28:13) Kata kamano, mano ok en hera madier nikech ohinyo jarichono kaachiel gi jomamoko. Timno nyalo miyo roho maler kik ti maber e kanyakla, kendo onyalo ketho kuwe e kanyakla. (Efe. 4:30) Hera madier onego ochwal Jakristo motimo richo maduong’ mondo owuo gi jodong-kanyakla mondo gikonye.​—Jak. 5:14, 15.

18. Hera en kido maduong’ e okang’ ma romo nade?

¹⁸ Kuom kido duto ma dwarore ni Jokristo obedgo, hera e maduong’ie mogik. (1 Kor. 13:13) Hera e ma nyiso ni wan Jokristo madier, kendo ni waluwo ranyisi mar Jehova ma e Jal ma nyalo miyo ng’ato obed gi hera madier. (Efe. 5:1, 2) Jaote Paulo nondiko kama: “Ka . . . aonge gi hera, an [ng’at ma] kayiem nono.” (1 Kor. 13:2) Yawa, donge wadhiuru nyime nyiso ni wahero jowetewa gadier, ok mana gi wach kende, ‘to bende gi tim kendo gi adiera!’