1. En ang’o ma ne dwarore ni ng’ato otim ka pok odhi wuoyo gi ruodh Persia?

PAR ane ni idak Persia higni 2,500 mokalo. Idwaro ni inyis ruodh pinyno wach moro, omiyo, idhi nyaka e taon mar Shushan kama ruoth odakie. Kata kamano, ka pok idhi wuoyo gi ruoth, nyaka okwong omiyi rusa. Kitemo dhi wuoyo kode ka ok omiyi rusa, inyalo negi!​—Esta 4:11.

2. Thuolo ma Jehova omiyowa mar wuoyo kode miyo wawinjo nade?

² Mano kaka wamor ni Jehova ok chal gi ruodh Persiano! Kata obedo ni Jehova nigi teko kod duong’ moloyo jatelo moro amora e piny ka, pod ogwelowa mondo wawuo kode sa asaya kendo ka wan thuolo. Kuom ranyisi, kata obedo ni iluongo Jehova gi nyinge mag telo kaka Jachuech, Wuon Teko Duto, kendo Wuon Loch Duto, pod ijiwowa ni kik waluor luonge ni “Wuonwa.” (Mat. 6:9) Wamor ni Jehova dwaro ni wamed sudo machiegni ahinya kode!

3. Ang’o momiyo onego waluong Jehova ni “Wuonwa,” to ang’o ma wadwaro nono e sulani?

³ Wanyalo luongo Jehova gi chir ni “Wuonwa” nikech en e soko mar ngima. (Zab. 36:9) Onego wawinje nikech en e Wuonwa. Ka watimo gik ma odwaro, wabiro yudo gueth mang’eny. (Hib. 12:9) Guethgo oriwo ngima mochwere e piny kata e polo. Nitie bende gueth mamoko ma wayudo sani. Sulani biro konyowa neno kaka Jehova nyiso ni en Wuonwa ma jahera e kindewagi, kod gimomiyo wanyalo bedo gadier ni ok obi jwang’owa e kinde ma biro. Mokwongo, weuru wane gimomiyo wanyalo bedo gadier ni Wuonwa ma ni e polo oherowa kendo odewowa ahinya.

4. Ang’o momiyo jomoko yudo ka ok yotnegi neno Jehova kaka Wuon-gi?

⁴ Dibed ni ok yotni neno Jehova kaka Wuonu? Jomoko neno ni Jehova en ng’ama duong’ ahinya ma ok dokwan-gi kaka gimoro. Gin gi kiawa ka be Nyasaye Manyalo Duto dewogi. Kata kamano, Jehova ok dwar ni wabed gi paro ma kamano. En e ma nomiyowa ngima kendo odwaro ni wabed gi winjruok maber kode. Bang’ ka jaote Paulo nosekonyo jowinjone ma ne ni Athene ng’eyo mano, nomedo nyisogi ni Jehova ‘ok bor kodwa ng’ato ka ng’ato.’ (Tich 17:24-29) Jehova dwaro ni ng’ato ka ng’ato kuomwa owuo kode mana kaka nyathi matin wuoyoga gi janyuolne mohere.

5. Ranyisi mar nyaminwa moro puonjowa ang’o?

⁵ Jomoko nyaloga yudo ka teknegi neno Jehova kaka Wuon-gi nikech wuonegi ne ok onyisogi hera kata mana matin. Winj ane gima nyaminwa moro nowacho: “Wuonwa ne sanda ahinya. Ka ne achako puonjora Muma, ne ayudo ka tekna sudo machiegni gi Wuonwa ma ni e polo. Kata kamano, bang’ puonjruok e wi Jehova, ne abedo gi paro mopogore.” Dibed ni in be iwinjo kamano? Ka en kamano, to bed gadier ni in be inyalo chako neno Jehova kaka Wuoro maber mogik.

6. Ka luwore gi Mathayo 11:27, en yo mane ma Jehova osekonyowago mondo wanene kaka Wuoro ma jahera?

⁶ Achiel kuom yore ma Jehova osekonyowago mondo wanene kaka Wuonwa moherowa en nyisowa e Muma gik ma Yesu nowacho kod ma notimo. (Som Mathayo 11:27.) Yesu nonyiso kido mag Wuon-gi e yo makare chuth, kendo mano e momiyo nowacho niya: “Ng’at ma osenena, oseneno Wuoro bende.” (Joh. 14:9) Kinde mang’eny, Yesu ne jawuoyo kuom gik ma Jehova timoga kaka Wuoro. E buge ang’wen mag Injili kende, Yesu noluongo Jehova ni Wuoro nyading’eny. Ang’o momiyo Yesu ne owuoyo e wi Jehova ahinya kamano? Achiel kuom gik momiyo en ni nodwaro ni ji ong’e ni Jehova en Wuoro ma jahera.​—Joh. 17:25, 26.

7. Yo ma Jehova nodewogo Wuode puonjowa ang’o?

⁷ Wane ane puonj ma wanyalo yudo ka wanono kaka Jehova ne dewo Wuode. Kinde duto Jehova ne winjoga lamo mag Yesu, bende, nodwokogi. (Joh. 11:41, 42) Yesu ne ni gadier kinde duto ni Jehova ne dhi konye kata sama ne en e tem.​—Luka 22:42, 43.

8. Jehova nomiyo Yesu gik mage?

⁸ Yesu noyie ni Wuon-gi e ma ne miye ngima kod teko ka nowacho niya: “Angima nikech Wuora.” (Joh. 6:57) Yesu nogeno Wuon-gi chuth, kendo Jehova nomiye gige ringruok ma nodwaro. To moloyo duto, Jehova nomiye nyaka chiemb chuny.​—Mat. 4:4.

9. Ere kaka Jehova nonyiso ni ohero Yesu kendo odewe?

⁹ Nikech Jehova en Wuoro ma Jahera, notimo duto monyalo mondo omi Yesu obed gadier ni ne ok odhi weye. (Mat. 26:53; Joh. 8:16) Kata obedo ni nitie sand moko ma Jehova ne ok ogeng’o ne Yesu, pod nomiye teko mar nano. Yesu ne ni gadier ni sand moro amora ma ne odhi romogo ne en mar kinde. (Hib. 12:2) Jehova nonyiso ni nodewo Yesu kuom winje, miye gik ma nodwaro, tiege,  kendo konye nano e tembe. (Joh. 5:20; 8:28) Koro, wane ane kaka Jehova tiyo gi yorego e nyiso ni odewowa.

10. Ka luwore gi Zaburi 66:19, 20, ere kaka Jehova nyiso ni oherowa?

¹⁰ Jehova winjo lamowa. (Som Zaburi 66:19, 20.) Odwaro ni wawuo kode e lamo kinde duto. (1 The. 5:17) Wanyalo wuoyo gi Nyasachwa e lamo kamoro amora ma wantie. Kinde duto Nyasaye oikore winjowa. Ng’eyo ni Jehova chikonwa ite miyo wamedo sudo machiegni kode. Jandik-zaburi nowacho kama: “Ahero Jehova nimar owinjo dwonda.”​—Zab. 116:1.

11. Ere kaka Jehova dwokoga lamowa?

¹¹ Wuonwa ma ni e polo ok chikga mana ite sama wawuoyo kode e lamo kae to oweyo gi kanyo; kar mano, odwokoga lamowago. Jaote Johana nondiko niya: ‘Gimoro amora ma wakwayo Nyasaye ka luwore gi dwache, owinjowa.’ (1 Joh. 5:14, 15) Adiera en ni nitie kinde ma Jehova ok dwok lamowa kaka wadwaro. Kata kamano, ong’eyo maber gima nyalo konyowa, omiyo, nitie kinde ma onyalo weyo ma ok omiyowa gima wakwayeno, kata samoro onyalo weyo mondo kinde okal ka pok omiyowa gino.​—2 Kor. 12:7-9.

12-13. Gin yore mage ma Wuonwa ma ni e polo miyowago gik ma wadwaro e ngima?

¹² Jehova miyowa gik ma dwarore e ngima. Nyasaye timoga gik ma doher ni wuone duto otim. (1 Tim. 5:8) Omiyoga nyithinde gige ringruok. Ok odwar ni waparre e weche kaka chiemo, lewni, kod kuonde dak. (Mat. 6:32, 33; 7:11) Nikech Jehova en janyuol ma jahera, osetimo chenro mondo wabi wayud gige ringruok e kinde ma biro.

¹³ Gima duong’ moloyo ma Jehova miyowaga en chiemb chuny. Osemiyowa Muma mondo wang’eye maber, wang’e dwache, wang’e gimomiyo ne ochueyowa, kendo wang’e gik ma biro timore e kinde ma biro. Ne onyiso ni oherowa ka notiyo gi jonyuolwa kata jomamoko mondo opuonjwa adiera kuome. Pod odhi nyime konyowa kokalo kuom jodong-kanyakla kaachiel gi owete gi nyimine motegno e adiera. E wi mago, Jehova pod dhi nyime puonjowa e chokruogewa sama waromo kanyachiel gi owetewa gi nyiminewa. Kokalo kuom yoregi kaachiel gi yore mamoko, Jehova nyiso ni en Wuoro mohero nyithinde duto.​—Zab. 32:8.

14. Ang’o momiyo Jehova tiegowaga, to ere kaka otimoga mano?

¹⁴ Jehova puonjowa kendo otiegowa. Wapogore gi Yesu nikech wan joricho. Omiyo, nitie kinde ma Jehova rieyowa sama otiegowa. Muma wacho niya: “Jehova rieyo ng’at mohero.” (Hib. 12:6, 7) Jehova nyalo tiyo gi yore mopogore opogore mondo oriewa. Kuom ranyisi, onyalo tiyo gi wach moro ma wasomo e Muma kata puonj moro ma wayudo e chokruogewa. Kata samoro onyalo tiyo gi jodong-kanyakla e rieyowa. Kata bed ni Jehova otiyo gi yo mane e rieyowa, kinde duto orieyowaga nikech oherowa.​—Jer. 30:11.

15. Jehova konyowa nade nano e tembe?

¹⁵ Jehova konyowa mondo wanan e tembe. Jehova konyowa nano e tembe, mana kaka wuoro ma jahera konyoga nyithinde sama giyudo chandruok.  Otiyo gi rohone maler mondo okonywa kik waketh winjruok ma wan-go kode. (Luka 11:13) Jehova konyowa bende sama chunywa onyosore. Kuom ranyisi, osemiyowa geno ma jaber mar kinde ma biro. Genono miyo wanano sama wayudo tembe. Parie wachni: Kata gima rach manade timrenwa, kinde ma biro, Wuonwa ma jahera biro golo chandruoge kod gik maricho duto. Masiche ma wayudo gin mana ma kadho piyo, to gueth mag Jehova biro siko nyaka chieng’.​—2 Kor. 4:16-18.

16. Ang’o ma notimore ka ne Adam otamore winjo Wuon-gi me polo?

¹⁶ Ka waparo gima Jehova notimo e kinde ma Adam ne oketho chikne, wanyalo neno kaka en Nyasaye ma jahera. Ka ne Adam otamore winjo Jehova Wuon-gi me polo, nolalo thuolo ma jaber mar bedo wuode, kendo mano nomiyo nyikwaye duto olalo thuolono. (Rumi 5:12; 7:14) Kata kamano, Jehova notimo gimoro ma ne dhi konyo nyikwa Adam.

17. En ang’o ma Jehova notimo mapiyo bang’ Adam ketho chik?

¹⁷ Jehova nokumo Adam, kata kamano, nomiyo nyikwa Adam geno ma jaber. Gikanyono, Jehova nosingo ni ne odhi miyo dhano ma luwo chikege thuolo mar bedo nyithinde. (Cha. 3:15; Rumi 8:20, 21) Jehova ne dhi miyo mano onyalre kokalo kuom misango ma Yesu nochiwo. Jehova nonyiso ni oherowa ka ne ochiwo wuode mondo othonwa.​—Joh. 3:16.

18. Ang’o momiyo wan gadier ni Jehova oherowa kaka nyithinde kata ka po ni ne waweye?

¹⁸ Kata obedo ni wan joricho, Jehova pod dwaro ni wabed nyithinde kendo oikore konyowa. Seche moko watimoga  gik maricho ma waba yo, kata kamano, Jehova ok jog kodwa. Odwaro ni waduog ire. Yesu notiyo gi ranyisi mar wuoyi ma nolal e nyiso kaka Jehova oherowa. (Luka 15:11-32) Wuoro miwuoyo kuome e ranyisino ne ok oweyo bedo gi geno ni wuode ne dhi duogo. Ka ne wuoyi ma ne olal oduogo wuon-gi ne orwake gi mor. Kata ka dibed ni ne waweyo Jehova to sani waseloko chunywa gadier kendo waseduogo ire, wanyalo bedo gadier ni obiro rwakowa nikech en Wuoro ma jahera.

19. Ere kaka Jehova biro tieko chandruoge ma Adam nokelonwa?

¹⁹ Wuonwa ma ni e polo biro golo chandruoge duto ma Adam nokelonwa. Bang’ ka ne Adam otimo richo, Jehova nochano ng’iewo ji 144,000 mondo odhi obed ruodhi kendo jodolo kaachiel gi Yesu e polo. E piny manyien, Yesu kaachiel gi jogo biro konyo dhano duto ma winjo Jehova mondo gibed joma kare chuth. Bang’ ka gisekalo e tem mogik, Nyasaye biro miyogi ngima mosiko nyaka chieng’. E kindeno, Wuonwa Jehova biro bedo mamor neno ka piny opong’ gi yawuote kod nyige makare chuth. To mano kaka warito kindeno gi siso!

20. Gin yore mage ma Jehova osenyisogo ni oherowa, kendo ang’o ma wabiro nono e sula ma luwo?

²⁰ Jehova osenyiso ni oherowa ahinya. En e Wuoro maberie mogik. Owinjoga lamowa, kendo omiyowa gik ringruok kaachiel gi chiemb chuny. Otiegowa kendo okonyowa sama tembe oyudowa. Bende, osesingonwa gueth mang’eny e kinde ma biro. Chunywa pong’ga gi mor kod ilo sama waparo kaka Wuonwa oherowa kendo kaka odewowa ahinya. Sula ma luwo biro konyowa neno kaka wanyalo nyiso ni wahero Wuonwa ma ni e polo.