Nonyuola e higa mar 1955, kendo an e ma ne an chogo e kind yawuoyi adek. Nadongo e taon moro miluongo ni Vantaa ma ni yo milambo e piny Finland.

Higni moko matin ka pok nonyuola, nobatis minwa mobedo Janeno mar Jehova. Kata kamano, wuonwa to ne kwedo adiera, kendo ne ok oyie ne minwa mondo opuonjre kodwa Muma kata dhi kodwa e chokruoge. Omiyo, minwa ne puonjowaga Muma sama wuonwa ne onge e ot.

Namakora gi Jehova chakre tinna. Kuom ranyisi, ka ne an jahigni abiriyo, japuonjwa iye nowang’ koda nikech natamora chamo verilättyjä, ma en kek molos gi remo. Notemo diyo lemba matek gi lwete konchiel mondo dhoga oyawre, to lwete machielo noting’ogo kek, kendo notemo soye e dhoga githwon. Nadhiro lweteno ma kek olwar piny.

Ka ne an jahigni 12, wuonwa notho. Bang’ mano, nabedo gi thuolo mar dhi e chokruoge. Owete ma ne nie kanyakla ne dewa gadier, kendo mano nomiyo atimo dongruok e winjruokna gi Jehova. Nachako somo Muma pile kendo napuonjora gi kinda ka atiyo gi bugewa ma lero Muma. Timo kinda e wechego nomiyo atimo dongruok mobatisa ka an jahigni 14, tarik 8 dwe mar Agost, higa mar 1969.

Kinde machuok bang’ tieko skul, nabedo painia mapile. Bang’ jumbe matin, nadar ma adhi  kama jolendo ne dwaroree moloyo e alwora mar Pielavesi, ma ni Finland.

Pielavesi e ma nakwongo romoe gi Sirkka ma bang’e nobedo jaoda. Nomako wang’a nikech nobolore kendo nohero Jehova ahinya. Ne ok ohero huma kendo ne ok olawre gi mwandu. Ne wagombo ni wati ne Jehova gi chunywa duto e migawo moro amora momiyowa. Ne wakendore tarik 23 dwe mar Mach, higa mar 1974. Kar mondo ne wadhi bayo bang’ aruswa, ne wadhi Karttula mondo walendi nikech jolendo ne dwarore ahinya kuno.

Chakre kinde ma ne wakendore, Jehova osenyiso ni onyalo ritowa maber e yor ringruok ka waketo weche Pinyruoth obed mokwongo e ngimawa. (Mat. 6:33) Kuom ranyisi, ka ne wan Karttula, ne waonge mtoka. Mokwongo okwongo, ne watiyoga mana gi ndiga e wuodhewa. Kata kamano, e kinde koyo, piny ne bedoga mang’ich ahinya ma los baraf. Mondo walend e kinde ma kamago e alwora ma ne lachno, ne dwarore ni wabed gi mtoka. Kata kamano, ne waonge pesa ma ne wanyalo ng’iewogo mtoka.

Apoya nono, owadwa maduong’ nobiro limowa, kendo nomiyowa mtoke, kosechulo nyaka insuarens. Mafuta kende e ma ne dwarore ni wang’iew. Mano e kaka ne wayudo mtoka.

Jehova nonyiso maler ni noikore ritowa e yor ringruok. Gima ne dwarore kuomwa en mana keto weche Pinyruoth obed mokwongo e ngimawa.

Ka ne wan e Skul mar Jopainia e higa mar 1978, Owadwa Raimo Kuokkanen a ma ne en achiel kuom jopuonjwa nojiwowa ni wapong’ fom mar Skul mar Gilead. Omiyo, ne wachako puonjore dho Kisungu ka wan gi chenro mar dhi e skundno. Kata kamano, e higa mar 1980 ka ne pok wapong’o fom mar Gilead, nogwelwa e Bethel ma Finland. E kindeno, jo Bethel ne ok nyal pong’o fom mar Gilead. To nikech ne waikore tiyo ne Jehova kamoro amora ma noneno ni berne, to ok kama wan e ma waneno ni bernwa, ne wayie dhi Bethel. Kata kamano, pod ne wadhi nyime puonjore dho Kisungu, po nono  bang’e ne wanyalo yudo thuolo mar pong’o fom mar Gilead.

Higni matin bang’e, Bura Matayo noyie ni koro jo Bethel nyalo pong’o fom mar Gilead. Ne wapong’o fomno mana mapiyo bang’ mano, to ok ni ne ok wamor gi tiyo e Bethel. Ooyo! Ne watimo kamano nikech ne wagombo chiwore dhi lendo kuonde ma jolendo dwaroree moloyo, ka po ni mano ne nyalore. Nogwelwa Gilead e klas mar 79, kendo ne watimo nyasi mar tieko skundno e dwe mar Septemba, higa mar 1985. Nomiwa migawo e piny Colombia.

Ka ne wachopo Colombia, nokwong omiwa migawo e Bethel ma pinyno. Natimo duto ma nanyalo e migapa, kata kamano, bang’ higa achiel, nachako gombo ni owilna migawo. Mano kende e kinde ma nakwayoe ni owilna migawo. Bang’ mano, nomiwa migawo mar bedo jomisonari e taon mar Neiva, e alwora mar Huila.

Kinde duto asebedo ka ahero tij lendo ahinya. E kinde ma ne pok akendo ka ne an painia e piny Finland, najalendo chakre okinyi mang’ich nyaka odhiambo. Bang’ kendo Sirkka, ne wadhi nyime lendo odiechieng’ mangima. Sama ne walendo e alwora ma ni mabor, ne ok wadogga e ot, kar mano, ne wanindoga e i mtokwa. Mano ne kungonwaga seche mag wuoth kendo miyowa thuolo mar chako lendo chon e odiechieng’ ma luwo.

Bang’ bedo jomisonari, mor ma ne wajabedogo chon e tij lendo noduogo. Kanyaklawa nodhi nyime dongo, kendo owete gi nyimine ma Colombia nomiyo ji luor, ne gihero ji, kendo ne gin gi chuny mar goyo erokamano.

Machiegni gi Neiva kama nomiwae migawo, ne nitie taonde moko ma Joneno ne ongee. Najapenjora kaka joma ne nie taondego ninyalo chopnegi gi wach maber. Kata kamano, nikech lweny ma ne nitie e kind jonjore kod sirkal, ne ok ber ka joma welo odhi e taondego. Kuom mano, nalamo Jehova ka akwaye mondo achiel kuom joma ae taondego obed Janeno. Naparo ni ne dwarore ni ng’at ma kamano odag Neiva komondi mondo opuonjre adiera. Omiyo, nalemo bende ni ka ng’at ma kamano oyudore kendo opuonjore adiera mobatise, to otim dongruok, kae to odog e taondgi ma dala mondo olend kuno. Ne ok ang’eyo ni Jehova ne dhi dwoko lamonano e yo machielo maber moloyo.

Mapiyo bang’ mano, nachako puonjora Muma gi wuoyi moro ma rawera ma ne nyinge Fernando González. Nodak Algeciras, ma en achiel kuom taonde ma ne Joneno ongee. Fernando ne biroga tich Neiva, ma en wuodh kilomita 50 gi wiye. Noikorega maber ne puonjruok ka puonjruok, kendo mapiyo nono, nochako biro e chokruoge duto. Chakre juma mokwongo ma ne Fernando ohango puonjore, nochokoga jo taondgi moko kendo puonjogi gik ma nosepuonjore e Muma.

Nobatis Fernando e dwe mar Januar, higa mar 1990, mana dweche auchiel kende bang’ chako puonjore Muma. Bang’e, nobedo painia mapile. Nikech koro ne nitie Janeno e taon mar Algeciras, ofis noneno ni koro ne ber mondo gior jopainia makende e taondno. E dwe mar Februar, higa mar 1992, nochak kanyakla e taondno.

 Be Fernando ne lendoga mana e taondgi kende? Ooyo! Bang’ ka nosekendo, en gi jaode ne gidar ma gidhi e taon mar San Vicente del Caguán ma bende Joneno ne ongee. Ka gin kuno, ne gikonyo e chako kanyakla. E higa mar 2002, Fernando nobedo jarit-alwora, kendo pod otimo migawono nyaka sani gi Olga jaode.

Ranyisi mar Fernando nopuonja gimomiyo ber kwayo Jehova gimoro sie e migawo ma wan-go. Jehova timoga gik ma ok wanyal timo. Kuom adier, en e wuon tij keyo, to ok wan.—Mat. 9:38.

E higa mar 1990, nomiya migawo mar bedo jarit-alwora. Alwora ma ne wakwongo timoe migawono ne ni Bogotá, ma e taon maduong’ mar piny Colombia. Ne waluor ni samoro ne ok wadhi timo maber e migawono. An gi jaoda ne wan mana ji ajia ma onge lony moko makende. Bende, ne ok wang’iyo gi dak e taon ma ji ng’enyie. Kata kamano, Jehova nochoponwa singone ma yudore e Jo-Filipi 2:13 ma wacho niya: “Nyasaye e ma tegou komiyou teko kod gombo mar timo duto mohero.”

Bang’e, nomiwa migawo e alwora moro ma ne ni Medellín, ma en taon ma nasewuoye motelo. Joma nodak e alworano noseng’iyo gi tulo ma ne jamuoch e nderni, kendo mano gima ne ok bwoggi kata matin. Kuom ranyisi, chieng’ moro ka natayo puonjruok Muma, bunde nomuoch but ot ma ne wantieree. Nachiegni lwar gi bund iya e dier ot, kata kamano, japuonjre to nokuwe mos kendo nodhi mana nyime gi somo paragraf ma noyudo osomo. Ka notieko somo paragraf, nonyisa ni arite matin oduogo. Nowuok oko. Bang’ dakika machuok, noduogo ka en gi nyithindo moko ariyo, kae to nonyisa gi muolo niya: “Ago mos kuom weyi kendi. Nyaka ne aom nyithindagi.”

Ne wajayudorega e chal matek kamano kinde ka kinde. Chieng’ moro ka ne walendo ot ka ot, jaoda noringo ka biro ira koluor luor. Nonyisa ni ng’at moro nobaye gi bunde. Wachno nobwoga ahinya. Kata kamano, bang’e ne wafwenyo ni ng’atno ne ok dwar goyo Sirkka jaoda gi bunde, kar mano, nodwaro goyo ng’at machielo ma ne kalo machiegni kode.

Mosmos, ne wachako ng’iyo gi tulo ma ne jamuoch e nderni mag taondno, kendo koro ne wang’eyo gima ne wanyalo timo sama tulo omuoch. Ne wayudo jip ahinya ka ne waneno kaka Joneno ma ne nie alworano ne nano gi chir kata obedo ni ne ginyagore gi pek kaka mago. Ne wang’ado e chunywa ni ka Jehova konyogi, to kare wan bende obiro konyowa. Kinde duto ne waluwoga paro ma jodong-kanyakla ma ne nie alworano ne miyowa, ne wakawoga okenge ma dwarore mondo wabed motang’, kae to ne waweyoga weche e lwet Jehova.

En adier ni seche moko weche ne ok bedga maricho kaka ne waparo. Kuom ranyisi, chieng’ moro ka nalendo e ot moro, nawinjo ka gima mon moko ariyo ne goyo koko ka giyanyore. Ne ok aheroga neno ka ji gwandore, kata kamano, wuon odno nonyisa ni wadhi wachung’ matin e  verandane. Ka ne wawuok oko, ne wafwenyo ni kare mon ma ne waparo ni gwandore ne gin mana winj kasuku ariyo ma ne kopo dwond jirende.

E higa mar 1997, nomiya migawo mar bedo japuonj e Skul mar Tiego Owete e Tije Kanyakla. b Namorga ahinya dhi e skunde mag tij Nyasaye. Kata kamano, pok naparoga ni an bende chieng’ moro nanyalo puonjo e achiel kuom skundego.

Bang’e, nabedo jarit-distrikt. To ka ne chenro mar bedo gi jorit-distrikt orumo, nodwoka e migawo mar jarit-alwora. Omiyo, kuom higni mokalo 30, asebedo japuonj e skunde mag tij Nyasaye, jarit-distrikt, kod jarit-alwora. Migepego osekelona gueth mang’eny ahinya. Kata kamano, weche ok osebedo mayot kinde duto. We alernu.

An ng’at moheroga ni gik moko otimre e yo moriere tir. Mano osekonya nyagora gi chal moko matek. Kata kamano, seche moko anyaloga kalo tong’ sama arieyo weche e kanyakla. Nitie kinde ma asegajiwo owete gi nyimine ni gibed johera kendo joma tur, to e seche ma ajiwogi kamano, an to kare ok anyis kidogo.—Rumi 7:21-23.

Nyawo ma an-go miyo seche moko awinjoga ka chunya onyosore ahinya. (Rumi 7:24) Nochopo kama chieng’ moro nanyiso Jehova e lamo ni ber mondo awe bedo jamisonari, kendo adog adoga Finland. Chieng’no godhiambo, nadhi e chokruok mar kanyakla. Weche ma napuonjora e chokruogno nojiwa ahinya kendo nokonya neno ni onego adhi nyime gi migapa kendo timo duto ma anyalo mondo amed kedo gi nyawoga. Aseneno kaka Jehova nodwoko lamonano, kendo mano mora ahinya. E wi mano, aseneno kaka Jehova osekonya e yo mang’won mondo alo nyawoga.

An gi Sirkka wagoyo ne Jehova erokamano ahinya kuom miyowa thuolo makende mar tiyone gi thuolowa duto, chiegni e ngimawa duto. Agoyo ne Jehova erokamano bende kuom miya dhako mohera kendo mosemakore koda kuom hignigo duto.

Achiegni bedo jahigni 70, kendo adhi weyo puonjo e skunde mag tij Nyasaye kod migawo mar jarit-alwora. To mano ok mi awinj marach. Nikech ang’o? En nikech ang’eyo ni gima miyo Jehova duong’ moloyo en tiyone gi chunywa duto ka wabolore, wahere, kendo ka wan gi chuny mar goyo erokamano. (Mika 6:8; Mar. 12:32-34) Ok ochuno ni wabed joma nigi huma e ka wamor Jehova.

Ka aparo kuom migepe duto ma asebedogo, anyalo wacho ni ok nayudo migepego nikech an ng’at moro makende kata nikech lony moko makende ma an-go. Ok en kamano kata matin! Kar mano, nayudo migepego nikech ng’wono mogundho mar Jehova. Nomiya migepe makendego ma ok odewo nyawo moko ma ne an-go. Kuom adier, asetimo migepego nikech Jehova e ma nokonya. Omiyo, anyalo wacho ni nyawoga osemiyo aneno teko Nyasaye e ngimana.—2 Kor. 12:9.