Boila Ñeni ku Kitūkijetyima kya Yehova ne Yesu
Boila Ñeni ku Kitūkijetyima kya Yehova ne Yesu
“Yukai amba kutūkija mutyima kwa Mfumwetu lo lupandilo.”—2 PET. 3:15, Dibuku Dijila.
USA KULONDOLOLA NAMANI?
Le Yehova wālombwele namani amba utūkije mutyima?
Mwanda waka Yesu wādi unenwe kutūkija mutyima mu kitatyi kilampe?
Le i matabula’ka otubwanya kutabula pa kukomeja kitūkijetyima kya bwine Leza?
1. I bika biipangulanga bantu bamo ba kikōkeji?
KAKA umo wa kikōkeji waūminine bikoleja bingi mu bula bwa myaka mivule waipangwile na kwityepeja amba, “Le mfulo ikafika nekidi mūmi?” Bantu bamo kebengidile Yehova kitatyi kilampe nabo beipangula uno muswelo. Tutengele na kipyupyu difuku dikalonga Yehova bintu byonso ke bipya, na kutalula’ko makambakano otulwa nao dyalelo. (Kus. 21:5) Nansha byotudi na bubinga bukatampe bwa kukulupidila amba mfulo ya ngikadilo ya Satana keidi pabwipi, tubwanya kukomenwa kukungila na kitūkijetyima dino difuku.
2. Le i bipangujo’ka bitala kitūkijetyima kya bwine Leza byotusa kubandaula?
2 Inoko, Bible ulombola amba tufwaninwe kwikala na kitūkijetyima. Pamo’nka na bengidi ba Leza betubadikile, netu tukatambulanga byobya bilaile Yehova shi tudi na lwitabijo lukomo ne shi tukungile na kitūkijetyima kitatyi kyakafikidija ino milao. (Tanga Bahebelu 6:11, 12.) Yehova aye mwine udi na kitūkijetyima. Ukokeja kutalula’ko bibi pa kitatyi kyo-kyonso kyasaka, ino wilaije pa kitatyi kifwaninwe. (Loma 9:20-24) Mwanda waka utūkije mutyima nenki? Le Yesu i kimfwa kya kitūkijetyima kya bwine Leza namani? Le i byabuyabuya’ka byotukamona shi tutamije kitūkijetyima kya bwine Leza? Malondololo a bino bipangujo abwanya kwitukwasha tutamije kitūkijetyima ne lwitabijo lukomo nansha shi tumona amba Yehova waije.
MWANDA WAKA YEHOVA UTŪKIJE MUTYIMA?
3, 4. (a) Mwanda waka Yehova wālombwele kitūkijetyima pa kufikidija mpango yandi itala ino ntanda? (b) Le Yehova wālongele’po namani pālupukile butomboki mu Edena?
3 Yehova udi na bubinga buyampe bwatūkijije mutyima. I bimweke patōka amba, udi na lupusa lukatampe mūlu ne pano panshi nansha butomboki bwa mu Edena byo bwākolomwene bipangujo bya mvubu mwanda wa kamweno ka bonso badi mūlu ne pano panshi. Yehova wādi utūkije mutyima koku uyukile amba pa kulondolola biyampe ku bino bipangujo palomba kitatyi. Byayukile ne pa mfulo bilongwa ne ngikadilo ya bantu bonso ba mūlu ne ba pano panshi, o mwanda uloñanga bintu pa mwanda wa kamweno ketu.—Bah. 4:13.
4 Mpango ya Yehova yādi ya amba ntanda iyule lutundu lwa ba Adama ne Eva. Kitatyi kyāongwelwe Eva na Satana, Adama nandi wabulwa kikōkeji, Leza kālekelepo mpango yandi. Leza kāselelepo mutyima kūlu, kukwata butyibi bukidibukidi nansha kulonga bintu na kitumbuzaji, ne kwela kisaka kya muzo wa muntu. Ino, wākimbile bidi dibajinji muswelo wa kufikidija mpango yandi itala bantu ne umbuo wa Ntanda. (Is. 55:11) Pa kufikidija mpango yandi ne kubingija bubikadi bwandi, Yehova i mulombole kwīfula kukatampe ne kitūkijetyima enka ne kwilaija mu tununu na tununu twa myaka pa kusaka amba mpango yandi imoimo ifikidile mu muswelo mulumbuluke.
5. Kitūkijetyima kya Yehova kiketuletela madyese’ka?
5 Bubinga bukwabo bwilaijije Yehova na kitūkijetyima i bwa amba bantu bavule bakamone būmi bwa nyeke. Kufika ne pano, uteakanyanga mwa kupandijija “kibumbo kikatampe.” (Kus. 7:9, 14; 14:6) Yehova ufikilanga bantu kupityila ku mwingilo wetu wa busapudi, wibeta befunde myanda itala Bulopwe bwandi ne misoñanya yandi myoloke. Musapu wa Bulopwe i mwanda muyampe’pō kashā ku muzo wa muntu—bine i “myanda-miyampe.” (Mat. 24:14) Muntu yense ukokwa na Yehova utwelanga mu kipwilo kya ntanda yonso kya balunda ba binebine basenswe byoloke. (Yoa. 6:44-47) Leza wetu wa buswe ukwashanga bano bantu betabijibwe nandi. Kadi i mutonge umbukata mwa muzo wa muntu kibalwa kibwane kya bantu bakabikala mu umbikalo wandi wa mūlu. Pobakafikila pa kyepelo kyabo momwa mūlu, bano bantu bepāne bakakwasha bantu ba kikōkeji bafikile ku bubwaninine ne būmi bwampikwa mfulo. Na bubine, nansha byailaije na kitūkijetyima, Yehova uloñanga bukomo bwa kufikidija milao yandi—mwanda wa kamweno ketu.
6. (a) Le Yehova wālombwele kitūkijetyima mu mafuku a Noa namani? (b) Lelo Yehova ulombolanga kitūkijetyima mu ano etu mafuku namani?
6 Yehova utūkije mutyima nansha byobamusomba lonji, monka motubwanya kwikimwena mu muswelo waālongele pa bibi byādi’ko kumeso kwa Dilobe. Ntanda yāyudile busekese ne butapani, ebiya Yehova ‘wāfitwa ku mutyima’ mwanda wa ngikadilo ya muntu yādi yenda ibipila’ko. (Ngal. 6:2-8) Kādipo ubwanya kuleka ino ngikadilo yendelela, o mwanda wākwete butyibi bwa konakanya bantu bampikwa kikōkeji ku dilobe. Pādi “kwifula kwa Leza kukikungila mu mafuku a Noa,” Yehova wāteakenye mwa kupandijija Noa ne kisaka kyandi. (1 Pet. 3:20) Pa kitatyi kitungwe, Yehova wālombwele Noa buno butyibi ne kumupa mwingilo wa kūbaka safini. (Ngal. 6:14-22) Kadi, Noa wādi “mwedi wa mbila ya boloke,” usapwila bantu bonakani bwāfwenene pabwipi. (2 Pet. 2:5) Yesu wānene amba kitatyi kyotudi’mo i kiifwane na mafuku a Noa. Yehova utungile kitatyi kyakafudija ino ngikadilo imbi. I kutupu muntu nansha umo uyukile ‘difuku ne nsaa’ ikafika mfulo. (Mat. 24:36) Pano’ko bidi, Leza i mwitupe mwingilo wa kudyumuna bantu ne kwibalombola muswelo obabwanya kupanda.
7. Le Yehova waije kufikidija milao yandi? Shintulula.
7 Na bubine, kitūkijetyima kya Yehova ke kishintululapo amba wilaije’tu kitatyi kipite’po. Kadi ketufwaninwepo kumona kitūkijetyima kyandi bu kubulwa kwituta mutyima nansha buñumauma! Inoko kunena na bubine bikokeja kwikala bikomo kulama kino mu ñeni kitatyi kyotutama nansha kususuka mu ino ngikadilo mibi. Tubwanya padi kutyumukwa mutyima nansha kulanga amba Yehova waije kufikidija milao yandi. (Bah. 10:36) Ketwakilwai amba udi na bubinga buyampe bwatūkijije mutyima ne amba wingidijanga buno bula bwa kitatyi mwanda wa kamweno ka bengidi bandi ba kikōkeji. (2 Pet. 2:3; 3:9) Tutalei muswelo wālombwele Yesu nandi kitūkijetyima kya bwine Leza.
LELO YESU I MUSHIYE NAMANI KIMFWA KIYAMPE KYA KITŪKIJETYIMA?
8. Lelo Yesu wālombwele kitūkijetyima mu ngikadilo’ka?
8 Yesu uloñanga kiswa-mutyima kya Leza kadi wālongele’kyo na nsangaji mu tununu na tununu twa myaka. Kitatyi kyātombokele Satana, Yehova wākwete butyibi bwa kutuma wandi Mwana wa bunka āye pano pa ntanda bu Meshiasa. Fwatakanya’po bidi bintu byālombelwe Yesu—kwilaija na kitūkijetyima mu tununu twa myaka kufika’nka ne byādi bya kubwana kitatyi. (Tanga Ngalatea 4:4.) Kādipo ukungile kashā olwele maulu mu kino kitatyi kyonso, ino wādi wikwete’ko na mwingilo wāmupele Shandi. Mwenda mafuku paāile pano pa ntanda, wādi uyukile amba wadi wa kufwila ku maboko a Satana monka mo kyālailwe. (Ngal. 3:15; Mat. 16:21) Wākōkele na kitūkijetyima ku kiswa-mutyima kya Leza nansha byobyāmulombele kususuka bya mwiko. Wālamine kikōkeji kyandi mu muswelo wa pa bula. Kādipo witele mutyima aye mwine nansha kyepelo kyandi, netu tubwanya kumwena ku kimfwa kyandi.—Bah. 5:8, 9.
9, 10. (a) Le i bika byādi bilonga Yesu paādi ukungile na kitūkijetyima Yehova alonge’po kintu? (b) Le i muswelo’ka otufwaninwe kumona kalandadiye ka Yehova?
9 Yesu pa kupwa kusanguka, wāpelwe lupusa lwa mūlu ne lwa pano pa ntanda. (Mat. 28:18) Wāingidije luno lupusa pa kuvuija mpango ya Yehova kukwatañana na kalandadiye ka Leza. Yesu wākungile na kitūkijetyima ku lundyo lwa Leza kufika ne mu 1914 mwanda wa balwana nandi balamunwe ke kitulo kya maulu andi. (Mit. 110:1, 2; Bah. 10:12, 13) Panopano ponka, usa kufudija ntanda ya Satana. Pano’ko bidi, Yesu wingilanga na kitūkijetyima na bantu ne kwibaludikila ku “mema a būmi.”—Kus. 7:17.
10 Le ubamone mu kimfwa kya Yesu muswelo ofwaninwe kumona kalandadiye ka Yehova? Na bubine Yesu wādi na kipyupyu kya kulonga kintu kyo-kyonso kyādi kimulomba Shandi; ne kadi wādi ukungile ne mutyima tō kitatyi kya Leza. Pano potutengele mfulo ya ngikadilo mibi ya Satana, tusakilwa batwe bonso kitūkijetyima kya bwine Leza, kuleka kutangidila Leza kumeso nansha kuzoza mwanda wa kutyumukwa mutyima. Le i bika byotukalonga pa kutamija kino kitūkijetyima kya bwine Leza?
LE NTAMIJANGA KITŪKIJETYIMA KYA BWINE LEZA NAMANI?
11. (a) Le lwitabijo ne kitūkijetyima bikwatañene muswelo’ka? (b) Mwanda waka tudi na bubinga bwendele’mo bwa kwikadila na lwitabijo lukomo?
11 Kumeso kwa Yesu kwiya pano panshi, bapolofeto ne bengidi bakwabo ba kikōkeji bāshile kimfwa kilombola muswelo ubwanya’nka ne bantu bakubulwa kubwaninina kūminina na kitūkijetyima. Pādi kukwatañana kukatampe pa bukata bwa lwitabijo ne kitūkijetyima kyabo. (Tanga Yakoba 5:10, 11.) Shi bine kebādipo bakulupile byēbalombwele Yehova—ne shi babudilwe lwitabijo—lelo bādi bakwilaija na kitūkijetyima kufikidila kwa milao yandi? Kyaba ne kyaba, bādi batanwa na matompo makomo pangala pa lwitabijo lwabo, koku bakulupile amba mwenda mafuku Leza ukafikidija milao yandi. (Bah. 11:13, 35-40) Tudi na bubinga buvule bwa kwikadila na lwitabijo lukomo mwanda pano Yesu wingilanga bu “Kilongoji kya kwitabija kwetu.” (Bah. 12:2) Wāfikidije bupolofeto ne kusokola mpango ya Leza mu muswelo witupa bubinga bwendele’mo bwa kwikadila na lwitabijo.
12. Le i bika byotufwaninwe kulonga pa kutamija lwitabijo lwetu?
12 Le i matabula’ka a mvubu otufwaninwe kutabula pa kukomeja lwitabijo lwetu ne kutamija kitūkijetyima kyetu? Kintu kya mvubu i kulonda madingi a Leza. Kimfwa, langulukila pa bubinga bodi nabo bwa kutūdila Bulopwe pa kifuko kibajinji mu būmi bobe. Le ubulwe’po kulonga bukomo bobe bonso mwanda wa kwingidija madingi adi mu Mateo 6:33? Kino kikakulomba kupityija kitatyi kivule mu mwingilo nansha kushinta bintu kampanda mu būmi bobe. Kokelwa muswelo ukwesela Yehova pa bukomo bolonga kufika ne pano. Ubwanya kukukwasha wendeje kifundwa kya Bible kipya ne kukupa “ndoe ya Leza, ya kutabuka ñeni yonso.” (Tanga Fidipai 4:7.) Polangulukila pa byabuyabuya byowimwenine mu kulonda buludiki bwa Yehova, ukamona amba kitūkijetyima kyobe kyadi na mvubu.—Mit. 34:8.
13. I muswelo’ka otubwanya kwelekeja matabula a kukomeja lwitabijo ne kitūkijetyima?
13 Ano matabula i makwatañane na mingilo ingilwa pano pa ntanda, kimfwa kudima, kukuna, ne kwangula. Kitatyi kyonso kyangulanga kidimye byangulwa bivule, wikalanga na kikulupiji kya kukusa nkunwa buyo bulonda’ko. Na bubine, ukakungila na kitūkijetyima kitatyi kya mwangulo, ino kino kekikamulengejapo aleke kukuna nkunwa, padi ukakuna nkunwa mu madimi mavule kutabuka mwaakunīne mu buyo bwapityile. Ukulupile amba ukangula. Mu muswelo umo onka, kitatyi kyotuboila ñeni ku madingi a Yehova, kwialonda, ne kwangula byabuyabuya, kikulupiji kyetu mudi Yehova kikatama. Lwitabijo lwetu nalo lukatama, ne kadi tukapēlelwa kukungila madyese otuyukile amba akafika.—Tanga Yakoba 5:7, 8.
14, 15. Le tufwaninwe kwikala na mumweno’ka pa masusu asusuka bantu?
14 Muswelo mukwabo wa kutamija kitūkijetyima i na kubandaula muswelo otubwanya kumona ino ntanda ne ngikadilo yotudi’mo. Tompa kumona bintu na mwibimwena Yehova. Kimfwa, langulukila pa muswelo wamona masusu a bantu. Bimusansanga bininge pamona bantu basusuka; ino, kalēmenenwangapo na njia byakomenwa ne kulonga bintu biyampe. Wātumine wandi Mwana wa bunka “ōne mīngilo ya dyabola” ne kutalula’ko masusu onso aletele Satana pa muzo wa bantu. (1 Yoa. 3:8) Na bubine, masusu i a kakitatyi katyetye, ino Leza ukeatalula’ko lonso. Mu muswelo umo onka, pa kyaba kya kulemenenwa na bibi bidi’ko dyalelo mu buludiki bwa Satana nansha kubulwa kutūkija mutyima pangala pa kitatyi kyobikafula, tukulupilei mu bintu byampikwa kumweka bikalādila nyeke. Yehova ulekele’ko bibi bilongeka mu kitatyi kampanda, ino ukebitalula pa kitatyi kitungwe.—Is. 46:13; Nah. 1:9.
15 Mu ano mafuku mabi a mfulo ya ino ntanda, tubwanya kutanwa na bikoleja mu lwitabijo lwetu. Pa kyaba kya kukalabala pangala pa bupolapola botwikonda nabo, nansha pangala pa baswe betu basusuka, tufwaninwe kukulupila na kusumininwa konso mudi Yehova. Twi bakubulwa kubwaninina, o mwanda kebipēlangapo kulonga namino. Tuvulukei bidi byobya byālongele Yesu bisonekelwe mu Mateo 26:39.—Tanga.
16. Le tufwaninwe kwepuka kulonga bika mu kino kitatyi kyashala’ko?
16 Kintu kidyanga mponye na kwetu kulombola kitūkijetyima kya bwine Leza i kwikala na mutyima wa amba, tutale bidi kobyenda. Le kino kishintulula bika? Muntu kakulupilepo amba mfulo keidi pabwipi ubwanya kushilula kushintashinta mpangiko shi bintu kebilongekelepo na mwānene’byo Yehova. Mu muneneno mukwabo, ubwanya kulanga amba, ‘nsa kwilaija bidi koku ntala shi bine Yehova usa kufikidija byanene.’ Kupwa ubwanya kutompa kwilongela dijina mu ino ntanda, kukimba bupeta pa kyaba kya kutūla Bulopwe bwa Leza pa kifuko kibajinji, nansha kukulupila mu masomo malamala mwanda wa kwikala na būmi buyampe dyalelo. Ino na bubine, le kino ke kilombojipo kya kubulwa lwitabijo? Vuluka amba, Polo wētusoñenye twiule bantu ba kikōkeji bapelwe milao kudi Yehova “ponka pa kwitabija kwa kutūkija ne mutyima.” (Bah. 6:12) Yehova kakalekapo ino ngikadilo mibi yendelele kitatyi kilampe kupita ne pa mpango yandi. (Hab. 2:3) Mu kano kakitatyi katyetye kashala’ko, tufwaninwe kwepuka kwenda mu mwingilo wa Yehova bya kajilwilo bitupu. Ino tufwaninwe kwikala nyeke batengele ne kwingila na kininga mwingilo wa kusapula myanda miyampe, mwine uleta nsangaji keidingakanibwapo dyalelo.—Luka 21:36.
LE KITUKIJETYIMA KILETANGA MADYESE’KA?
17, 18. (a) Le i mukenga’ka otudi nao pano potutengele na kitūkijetyima? (b) Le i madyese’ka otukeselwa shi tulombole kitūkijetyima?
17 Nansha shi ketudi bengidile Leza mu myeji mityetye nansha mu makumi na makumi a myaka, tusakilwa kumwingidila nyeke. Nansha shi kushele kitatyi kya muswelo’ka kya kukungila mu ino ntanda, kitūkijetyima kiketukwasha tūminine kufika ne byotukatambula lupandilo. Pano Yehova witupanga mukenga wa kulombola kukulupila kotukulupile ne pa mfulo mu butyibi bwandi—ne shi bibwanika—kwitabija ne mutyima tō kususulwa na bibi pa mwanda wa dijina dyandi. (1 Pet. 4:13, 14) Kadi Leza witupanga bufundiji bubwanya kwitukwasha twikale na kitūkijetyima kisakibwa pa kupanda.—1 Pet. 5:10.
18 Yesu udi na lupusa lonso mūlu ne panshi, ne kekudipo kintu kibwanya kumukankaja aleke kukulama—poso ke abe mwine. (Yoa. 10:28, 29) Nanshi kekudipo bubinga bwa kutyinina bintu bya kumeso nansha ke lufu. Boba bakōminina na kitūkijetyima kufika ne ku mfulo bakapanda. Shi kepano, tufwaninwe kuyuka bidi shi bine ketulekelepo ntanda itongola ne kwitukankaja tuleke kukulupila mudi Yehova. Inoko, pano pakitūkije Leza mutyima, tufwaninwe kusumininwa kutama mu lwitabijo ne kwingidija kitatyi kyetu na tunangu.—Mat. 24:13; tanga 2 Petelo 3:17, 18.
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Bifwatulo pa paje 21]
Kitūkijetyima kya bwine Leza kikakukwasha ute mutyima ku tumweno twa Bulopwe ne kwangula madyese!