Lama Mushipiditu Muyampe wa Kipwilo
Lama Mushipiditu Muyampe wa Kipwilo
“Buntu bwa Mfumwetu Yesu Kidishitu bwikale ne mushipiditu wenu.”—FID. 4:23.
I MUSWELO’KA OTUBWANYA KUSHINSAKANYA MUSHIPIDITU MUYAMPE MU KIPWILO . . .
kitatyi kyotudi pamo na banabetu?
na bupyasakane bwetu mu mwingilo wa budimi?
na kusapula bubi bukatampe?
1. Le kipwilo kya Fidipai ne kya Tyiataila byāfwijibwe’ko pa bika?
BENE Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji ba mu Fidipai bādi balanda ku ngitu. Inoko bādi na buntu kadi bālombwele kimfwa kiyampe kya buswe ku banababo betabije. (Fid. 1:3-5, 9; 4:15, 16) Ku mfulo kwa mukanda wa ku bukomo bwa mushipiditu wāebatumine, mutumibwa Polo wāsonekele amba: “Buntu bwa Mfumwetu Yesu Kidishitu bwikale ne mushipiditu wenu.” (Fid. 4:23) Bene Kidishitu ba mu Tyiataila pa kulombola mushipiditu wa uno muswelo, Yesu Kidishitu mutumbijibwe ntumbo wēbanene amba: “Ndyūkile bilongwa byobe, ne lusa lobe ne kwitabija ne bwingidi ne kutūkija mutyima, kadi ne byobya bibajinji bungi.”—Kus. 2:19.
2. Le tukalonga bika pa kutamija mushipiditu ulombola kipwilo kyetu?
2 Mo monka ne dyalelo nadyo, kipwilo ne kipwilo kya Batumoni ba Yehova kilombolanga mushipiditu kampanda, nansha mwikadila muyampe. Bipwilo bimo biyukene nakampata pa mushipiditu wa kizaji ne wa buswe. Ino bikwabo nabyo i mu kukwatakanya na bupyasakane mwingilo wa kusapula Bulopwe ne mu kulombola mumweno muyampe wa mwingilo wa kitatyi kyonso. Kitatyi kyotutamija mushipiditu muyampe, tutuntwilanga ku bumo bwa kipwilo ne ku kwendelela kwakyo kwa ku mushipiditu. (1 Kod. 1:10) Pakwabo kadi, shi tudi na mushipiditu mubi tukatuntwila ku mukunukunu wa ku mushipiditu, mwikadila wa lufufumya, enka ne kutala kilomonyeka bubi mu kipwilo. (1 Kod. 5:1; Kus. 3:15, 16) Lelo kipwilo kyenu kidi na mushipiditu’ka? Lelo ubwanya kukwasha namani mu kushinsakanya mushipiditu muyampe mu kipwilo?
KANKAMIKA MUSHIPIDITU MUYAMPE
3, 4. Le tukokeja kufwija’ko “[Yehova] mu kipwilo kikatakata” namani?
3 Kaimba wa mitōto wāimbile amba: “Nkakufwijangako [Yehova] mu kipwilo kikatakata; nkakutōtanga umbukata mwa bantu bavule bene.” (Mit. 35:18) Mulembi wa mitōto kālekelepo kutōta Yehova kitatyi kyādi na bengidi bakwabo ba Leza. Kupwila kwa pa kipwilo kwa yenga ne yenga, kubadila’mo ne Kifundwa kya Kiteba kya Mulami, bitupanga mikenga miyampe ya kulombola mushipiditu wa bupyasakane kitatyi kyotulondolola ne kunena binenwa bya lwitabijo. Batwe bonso tubwanya kwiipangula amba: ‘Lelo mwenanga ne pa mfulo mu dyese dya kulondolola ku kupwila? Lelo neteakanyanga’ko biyampe ne kuleta malondololo ōbaka? Byondi mutwe wa kisaka, le nkwashanga bami bana bateakanye malondololo kumeso kwa kitatyi ne kwibafundija mwa kulondolwela mu byabo bishima?’
4 Davida mulembi wa mitōto wālombwele mukwatañenine kuta kwa mutyima wetu na kwimba. Wānene amba: “Mutyima wami utele pamo ponka, abe Leza, mutyima wami utele, pamo ponka; nkembanga, eyo i binebine, nkembanga mitendelo.” (Mit. 57:7) Ñimbo imbwanga ku kupwila kwa bwine Kidishitu itupanga mukenga muyampe wa ‘kwimbila Yehova mitendelo’ ne mutyima tutele’ko. Shi ketuyukilepo biyampe ñimbo imo, le tubulwe’po kwifunda’yo mu Butōtyi bwa Kisaka bwa kyolwa? Tusumininwei ‘kwimbila Yehova monso monso motwikadila ne būmi ne kumutendela potukidi bōmi.’—Mit. 104:33.
5, 6. I muswelo’ka otubwanya kwikala na kizaji ne buntu ku bakwetu, ne kulonga namino kubwanya kubutula bika mu kipwilo?
5 Kulombola batutu ne bakaka kizaji i muswelo mukwabo wa kutamija mushipiditu wa buswe mu kipwilo. Mu shapita wa mfulo wa mukanda wandi ku Bahebelu, Polo wāelele’mo ne ano madingi amba: “Ino lusa lwa bāna na bāna lwendeende. Kemukivulaminwa kwikala na kizaji.” (Bah. 13:1, 2) Kutekela batadi bendakana ne babo bakaji nansha bengidi ba kitatyi kyonso ba mu kipwilo bidibwa, i muswelo mulumbuluke wa kulombola kizaji. Langila’po bidi ne bakishala, kisaka kya mbutwile umo, nansha bantu bakwabo botwitananga nabo na dimodimo pa bidibwa nansha mu butōtyi bwetu bwa kisaka.
6 Polo wānene Temote akadingile bakwabo “balonge biyampe, senene, kadi bēkale bampeta ba mu mīngilo milumbuluke, ne mutyima wa kupyasakana mu kupana, ne mu kukwasha bakwabo bonso, ko kwibīkila bupeta bwa ku mwaka wakāyako ke kyalwilo, amba bakwatyije ku būmi nabo i būmi bulumbuluke.” (1 Tem. 6:17-19) Polo wādi usoñanya banababo betabije batamije mushipiditu wa buntu. Nansha ke mu bitatyi bikomene lupeto, tubwanya kusonshila mushipiditu wa kizaji. Muswelo muyampe wa kulonga namino i kupa lupeto boba basakilwa’lo, lwa kufuta byendwa nabyo pobadi mu mwingilo wa busapudi ne lwa kufuta pa kwenda ne kujoka ku kupwila. Ino lelo boba bamwena mu bino bilongwa bya kanye ka buswe bakeivwana namani? Bakatamija mushipiditu muyampe mu kipwilo shi balombole kufwija’ko, padi na kupāna mwendele bukomo bwabo mwanda wa kujika milupu ya lupeto luvule lupotwa esanshi. Pakwabo kadi, kutūla’ko mpangiko ya kupityija kitatyi pamo na batutu ne bakaka ba ku mushipiditu, kubulwepo kwibalengeja bemone bu i bebate mutyima ne kwibasanswa? Kitatyi kyotuvudilwa mu kulonga biyampe “ku boba badi mu kipango kya kwitabija” ne kwikala beteakanye mwa kwibapēla kitatyi ne misokwe yetu, buswe bwetu kobadi bukavula ne kadi tukatamija mushipiditu wa kizaji kadi muyampe mu kipwilo.—Ngat. 6:10.
7. Le kulama myanda mifyame ya bakwetu kukwashanga namani ku kulama mushipiditu muyampe mu kipwilo?
7 Tubandaulei monka bintu bikwabo bikomeja kijimba kya buswe na banabetu betabije: kipwano ne kufya myanda mifyame. (Tanga Nkindi 18:24.) Balunda ba binebine bafyanga myanda mifyame ya muntu. Shi banabetu abetusokwela milangwe mifyame ne malango abo mafyame ne kukulupila amba bantu kebakayuka’yopo, kijimba kya buswe kyotukutyile kala kikaningila’ko. Tubulwe’po kusonshila mushipiditu wa buswe, ne wa bu bana na bana mu kipwilo na kwikala mulunda ukulupilwa ubwanya kulama myanda mifyame.—Nk. 20:19.
IKALA MUPYASAKANE MU MWINGILO
8. Le Bene Laodesea bāpelwe madingi’ka ne mwanda waka?
8 Yesu wānenene kipwilo kya Laodesea amba: “Ndyūkile bilongwa byobe, kudipo bu-kutalala, nansha bu-kukaba. Yō! nswele, shi wadi nansha bu-kutalala, nansha bu-kukaba. E ponka nanshi pōikadile bu-lufufumya ku kukaba kwenda ku kutalala kūi, nkakulasanga mukanwa mwami.” (Kus. 3:15, 16) Bene Laodesea bābudilwe bupyasakane mu mwingilo wa bwine Kidishitu. Bimweka bu uno mwikadila wāikele na lupusa pa kipwano kyabo. O mwanda Yesu wēbadingile na buswe amba: “Kadi mo bavudile bonso bo nsenswe nebakande, ne kwibadingila madingi; penepo nanshi, pyasakana ne kwalamuka pa mutyima.”—Kus. 3:19.
9. Lelo kumona kotumona mwingilo wa budimi kudi na lupusa’ka pa mushipiditu wa kipwilo?
9 Pa kushinsakanya mushipiditu mulumbuluke, mushipiditu muyampe mu kipwilo, tufwaninwe kuta mutyima ku bupyasakane bwetu mu mwingilo wa budimi. Kipwilo i kitūle’ko mpangiko ya mwa kukimbila bantu badi pamo bwa mikōko mu mwaba ne kwibatamija ku mushipiditu. Nanshi, tufwaninwe kutambila mu mwingilo wa kulonga bana ba bwanga na buzanzamuke na mwālongele Yesu. (Mat. 28:19, 20; Luka 4:43) Shi tupyasakane bininge mu mwingilo, nabya tukaningija bumo bwetu pamo bwa bantu “bakwingila mīngilo pamo na Leza.” (1 Kod. 3:9) Kumona kotumona bakwetu babingija lwitabijo lwabo mu mwingilo wa budimi ne kulombola kufwija’ko pa bintu bya ku mushipiditu, kwitutononanga twibasanswe ne kwibalēmeka mpata. Kadi kwingila na banabetu “ne mutyima umo” mu mwingilo kuletanga mushipiditu wa bumo mu kipwilo.—Tanga Zefenia 3:9.
10. Lelo kulumbulula mwingidilo wetu mu mwingilo wa budimi kudi na lupusa’ka pa mushipiditu wa bakwetu mu kipwilo?
10 Bukomo botulonga bwa kulumbulula mwingidilo wetu nabo budi na lupusa luyampe pa bakwetu. Shi tute mutyima bininge ku bantu botutana, ne kulonga bukomo bwa kulumbulula musapwilo wetu pa kutenga mityima ya bemvwaniki betu, buzanzamuke bwetu mu mwingilo bukavula. (Mat. 9:36, 37) Buzanzamuke bukasambukila botusapula nabo. Yesu wātumine bandi bana ba bwanga basapule babidi-babidi pa kyaba kya umo-umo. (Luka 10:1) Kino kyēbakankamikile ne kwibafundija, kadi kyavudija ne bupyasakane bwabo mu mwingilo. Lelo ketusangedilepo kwingila na basapudi bapyasakane ba Bulopwe? Mushipiditu wabo wa bupyasakane witukankamikanga ne kwitusombela mu mwingilo wa busapudi.—Loma 1:12.
WILAME KU MIUNINGO NE KU BUBI
11. I mushipiditu wa muswelo’ka wātamije Bene Isalela ba mu mafuku a Mosesa, ne uno mushipiditu wāikele na lupusa’ka pobadi?
11 Bene Isalela pa kwikala bu muzo mupya mu mayenga’tu abala anga, bātamije mushipiditu wa kutompola-tompola ne kwiuninga. Kino kyebātwele ku kutombokela Yehova ne bantunguluji bandi. (Div. 16:1, 2) I Bene Isalela batyetye kete bātambile mu Edipito bāmwene Ntanda ya Mulao. Bine, nansha ke Mosesa mwine wāpelejibwe kutwela mu ino ntanda mwanda wa mushipiditu mubi wa kipwilo kya Isalela! (Kup. 32:48-52) Le i bika byotubwanya kulonga dyalelo pa kwilama ku kuponena mu mushipiditu mubi?
12. I muswelo’ka otukelama ku kutamija mushipiditu wa kutompola?
12 Netu tufwaninwe kwilama ku kutamija mushipiditu wa miuningo. Kutamija kwityepeja ne kulēmeka balupusa byo kwitukwashanga, tufwaninwe kuta mutyima ku bantu botupwene nabo. Butongi bubi bwa kwipwija mukose nansha kupityija kitatyi pamo na balunda ba ku kaji nansha ku masomo kebalēmekelepo misoñanya myoloke, bukalupula bipa bibi. I biyampe tutyibe kipwano na bantu badi na mwikadila mubi ne wa bwanapabo.—Nk. 13:20.
13. Lelo lupusa lubi lwa miuningo lukokeja kutwala ku bintu’ka bikwabo byona kwendelela kwa ku mushipiditu mu kipwilo?
13 Lupusa lubi lwa miuningo lubwanya kutwala ku bintu bikwabo byona kwendelela kwa ku mushipiditu. Kimfwa, kwiuninga kubwanya kona ndoe ne bumo bwa kipwilo. Kadi, kutompwela banabetu betabije kekukokejapo’nka kwibasansa, ino kadi kukokeja kwitufikija ku bubi bwa lubabo ne mutonko. (Levi 19:16; 1 Kod. 5:11) Bantu bamo bādi beuninga mu kipwilo kya mu myaka katwa kabajinji bādi bafutulula “bulopwe, ne kubenga bene bakatampe bene.” (Yude 8, 16) Na bubine, kwiuningila bantu badi na biselwa pa kipwilo uno muswelo kekwāitabijibwepo na Leza.
14, 15. (a) Lelo kuleka bubi pambulwa kwibulonda kubwanya kwikala na lupusa’ka pa kipwilo kyonso? (b) Tufwaninwe kulonga bika shi tubayuka’mba muntu kampanda i mulonge bubi mu bufyafya?
14 Le tukalonga namani shi tubayuka amba muntu kampanda uloñanga bubi mu bufyafya, padi kukolwa, kutala bifwatulo bya bantu badi mutaka nansha busekese? (Ef. 5:11, 12) Kupūta meso pa bubi bukatampe kubwanya kujikakanya mushipiditu sandu wa Yehova uleke kwingila ne kona ndoe ya kipwilo kyonso. (Ngat. 5:19-23) Monka mwādi mufundwila Bene Kidishitu babajinji ba mu Kodinda bubi, ne dyalelo nadyo lupusa lonso lubi lufwaninwe kufundulwa mu kipwilo mwanda wa kulama mushipiditu mulumbuluke kadi muyampe wakyo. I bika byokokeja kulonga pa kutuntwila ku ndoe ya kipwilo?
15 Enka na motwanenanga’kyo kala, i biyampe kulama myanda imo mifyame, nakampata shi bakwetu abetulombola milangwe ne malango abo. Bine i bibi kadi bisansa’po kashā kuzambalaja myanda mifyame ya muntu! Nansha nabya, shi muntu walonga bubi bukatampe, boba badi na kiselwa kya kupwa myanda mungya Bisonekwa—bakulumpe mu kipwilo —bafwaninwe kuyukijibwa. (Tanga Levi 5:1.) Nanshi shi tubayuka amba tutu nansha kaka waponena mu buno bubi, tufwaninwe kumukankamika akamone bakulumpe bamukwashe. (Yak. 5:13-15) Ino shi uno tutu nansha kaka kakebamwenepo mu kitatyi kampanda, nabya tukasapula buno bubi.
16. Le kusapula bubi bukatampe kukwashanga namani pa kulama mushipiditu wa kipwilo?
16 Kipwilo kya bwine Kidishitu i mpakala ya ku mushipiditu, kadi tufwaninwe kulonga bukomo bwa kwikikinga na kusapula bubi bukatampe. Shi bakulumpe abakwasha nonga-bibi ne nandi waitabija na mutyima wa kwisāsa matope ne madingi, kakatūlapo kadi mushipiditu wa kipwilo mu kyaka. Ino le bikekala namani shi muntu ulongele bubi bukatampe kalombwelepo kwisāsa ne ketabijepo madingi amupa bakulumpe na buswe? Kupangwa kwandi mu kipwilo kukatwala ku “konakanya,” nansha kufundula kintu kya disubi mu bukata mwetu, ne mushipiditu wa kipwilo ukalamwa. (Tanga 1 Kodinda 5:5.) Bine, kulama mushipiditu wa kipwilo kwitulomba batwe bonso kulonga’po kintu kampanda, kwingila pamo na kitango kya bakulumpe, ne kulama ndoe ya banabetu betabije.
KANKAMIKA “BUMO BWA MUSHIPIDITU”
17, 18. Le i bika biketukwasha tulame “bumo bwa Mushipiditu”?
17 Balondi babajinji ba Yesu bākweshe mu kutamija mushipiditu wa bumo mu kipwilo na kūminina “mu lufundijo lwa batumibwa.” (Bil. 2:42) Bādi bamwene na mvubu madingi ne bulombodi bwa mu Bisonekwa bwādi bwibapa bakulumpe. Bakulumpe ba dyalelo byobengidila pamo na kabumbo ka umpika wabinebine udi na manwa, bantu bonso mu kipwilo bakankamikwanga ne kukwashibwa bashale mu bumo. (1 Kod. 1:10) Kitatyi kyotukōkela ku bulombodi bwimanine pa Bible buleta bulongolodi bwa Yehova ne kulonda bwendeji bwa bakulumpe, tulombolanga patōka amba tutele mityima ku “kulama bumo bwa Mushipiditu monka mu kikwatyijo kya kubambakanya kya ndoe.”—Ef. 4:3.
18 Shi ke pano, tulongei bukomo bwa kulama mushipiditu mulumbuluke, kadi muyampe mu kipwilo. Shi tulonge namino, tukakulupila amba ‘buntu bwa Mfumwetu Yesu Kidishitu bukekala ne mushipiditu otulombola.’—Fid. 4:23.
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kifwatulo pa paje 24]
Lelo utuntwilanga ku mushipiditu muyampe na kuteakanya malondololo ōbaka?
[Kifwatulo pa paje 25]
Tuntwila ku mushipiditu muyampe na kuyuka biyampe ñimbo yetu
