Lelo Ulondanga Binenwa bya Yesu mu Milombelo Yobe?

“Paubile Yesu wapu kufundija yoya myanda wafula, bibumbo bya bantu ke bitendela kufundija kwandi.”—MAT. 7:28.

1, 2. Mwanda waka bibumbo byātendele kufundija kwa Yesu?

 TUFWANINWE kwitabija binenwa bya Yesu Kidishitu, Mwana wa bunka wa Leza, ne kwibilonda mu būmi bwetu. Na bubine i kutupu muntu mukwabo ke munene bwa aye. O mwanda bantu bātulumukile mufundijijo wandi mu Busapudi bwa ku Lūlu!—Tanga Mateo 7:28, 29.

² Mwanā Yehova kādipo ufundija pamo bwa basonekeji, bādi bafundija binenwa ne mfundijo ya bantu bakubulwa kubwaninina. Kidishitu wādi ufundija “pamo’nka bwa muntu walupusa” mwanda byawādi unena byādi  bitamba kudi Leza. (Yoa. 12:50) Nanshi tutalei muswelo otukokeja kulonda binenwa bikwabo bya Yesu bya mu Busapudi bwa ku Lūlu mu milombelo yetu.

Kemukilombelai Pamo bwa Banzazangi

3. Nena mu kīpi binenwa bya Yesu bidi mu Mateo 6:5.

³ Milombelo i kipindi kya mvubu bininge mu butōtyi bwa bine, ne tufwaninwe kulombela Yehova kitatyi kyonso. Inoko milombelo yetu ifwaninwe kulonda binenwa bya Yesu bya mu Busapudi bwa ku Lūlu. Wānene’mba: “Pa kulombela Leza napo kadi kokēfwana na banzazangi, ke-bantu abo basenswe kwimana balombela mu shinakoka, ne mu mansanka a mu mikenza’mba, tumonwe na bantu; i binebine byo nemunena’mba: Boba abapu kutambula kala ne mpalo yabo.”—Mat. 6:5.

4-6. (a) Mwanda waka Bafadiseo bādi basenswe “kwimana balombela mu shinakoka, ne mu mansanka a mu mikenza”? (b) Lelo bano banzazangi “abapu kutambula kala ne mpalo yabo” namani?

⁴ Bana ba bwanga ba Yesu pa kulombela, kebādipo bafwaninwe kwiula “banzazangi” Bafadiseo betela abo bene bu boloke, bādi bemwekeja ku meso a bantu bu boloke, nanshi bya bubela. (Mat. 23:13-32) Bano banzazangi bādi basenswe “kwimana balombela mu shinakoka, ne mu mansanka a mu mikenza.” Mwanda waka? Mwanda wa ‘bamonwe na bantu.’ Bayuda ba mu myaka katwa kabajinji bādi na kibidiji kya kulombela bonso pamo kitatyi kyobasōka bitapwa mu tempelo (na nsaa ya 9:00 ya lubanga ne 3:00 ya kyolwa). Bekadi bavule ba mu Yelusalema bādi balombela pamo na kibumbo kya batōtyi mu bipango bya tempelo. Panja pa kibundi napo, Bayuda bepāne bādi balombela divule misunsa ibidi ku difuku koku ‘bemene mu mashinakoka.’—Dingakanya na Luka 18:11, 13.

⁵ Bantu bavule byokebādipo kubwipi na tempelo nansha na shinakoka mwanda wa kulombela na mokinenenwe kūlu, bādi bakokeja kulombela konso kwibabwanina kitatyi. Bamo bādi basaka kitatyi kyabo kya kulombela kibabwanine pobadi pa “mansanka a mu mikenza.” Bādi basaka ‘kumonwa na bantu’ bapityila pa ano mansaka. Bano banzazangi ba ku meso fututu, bādi “balombela milombelo milampe” bya bubelabubela mwanda wa bantu bebābile. (Luka 20:47) Ketufwaninwepo kwikala namino.

⁶ Yesu wānene amba bano banzazangi “abapu kutambula kala ne mpalo yabo.” Bādi bābila kuyukana ne kutendelwa na bantu—ne kadi e kyobāmwenine’mo. Ino yo yonka mpalo yabo, mwanda Yehova kādipo wa kulondolola ku milombelo yabo ya buzazangi. Ku mutamba mukwabo, Leza wādi wa kulondolola ku milombelo ya balondi ba bine ba Kidishitu, monka mokinenenwe mu binenwa bikwabo bya Yesu pa uno mwanda.

7. Le madingi a kulombela mu “kadimbwa ka njibo” yetu ashintulula bika?

⁷ “Ino abe pa kulombela nobe utwela monka mu kadimbwa ka njibo yobe, ushiteko ne kinjilo kyobe, ebiya kolombela kudi Shobe wakumwena konka kufula, nandi ukakupadila mpalo mu kitango kya bonso.” (Mat. 6:6) Musoñanya wa Yesu wa kulombela mu kadimbwa ka njibo, ne kushita’ko, kewādipo usaka kunena’mba muntu kakimaninapo kipwilo kitatyi kya milombelo. Ano madingi apeleje’tu milombelo yādi ilombelwa pa bantu mwanda’tu wa kutulumuna bantu batendele ulombela’wa. Tufwaninwe kuvuluka uno mwanda potupebwa dyese dya kwimanina bantu ba Leza mu milombelo pa bantu. Tutejei pano kidyumu kikwabo kya Yesu kitala pa kulombela.

8. Mungya Mateo 6:7, i kintu’ka kikwabo kibi kyotufwaninwe kwepuka mu milombelo?

⁸ “Pa kulombela napo kokipituluka bitupu bitupu, wa dimo kō dimo, monka mulongelanga baJentaila, mwanda abo batwala ku mutyima’mba: Twivwanibwe pa kuvudija byakunena.” (Mat. 6:7) Yesu wātelele kintu kikwabo kibi mu milombelo—kupitulukapituluka. Kānenenepo amba ketufwaninwepo kupituluka mu mwanda kampanda utamba ku mutyima potufwija’ko. Yesu paādi mu budimi bwa Ngesemani kumeso kwa lufu lwandi, wāpitulukile mu uno “mwanda umo onka” mu milombelo.—Mako 14:32-39.

9, 10. I muswelo’ka oketupitulukangapo mu milombelo?

 ⁹ Kekitwendelemo’po kwiula muswelo umbi upituluka “baJentaila” mu milombelo. “Wa dimo kō dimo,” ye mobādi balamina pa mutwe milongo ne binenwa byakubulwa mvubu. Kekyākweshepo batōtyi ba Bala pobādi beta dijina dya uno leza wabo wa bubela “kushilwila ku lubanga kutūla ne ku dyuba mu mitwe, amba: A Bala betwitabe bidi.” (1 Bal. 18:26) Bantu bavule dyalelo bepandanga mu bishima, bapitulukapituluka mu milombelo, na kulanga bya bitupu amba “twivwanibwe.” Inoko Yesu witukwasha tuyuke’mba “kuvudija byakunena” pa kulombela bilabila kekudipo na mvubu ku meso a Yehova. Yesu wābwejeje’ko kadi amba:

¹⁰ “Nanshi kemukēifwana nabo, ke-muntu Shenu uyūkile kala byobya byo umbudilwe, ne bānwe kemwamulombele’byo.” (Mat. 6:8) Bendeji bavule ba mu bipwilo bya Bayuda bāifwene Bajentaila pa kuvudija bya kunena mu milombelo. Milombelo itamba ku mutyima ikalanga ya kutendela, ya kufwija’ko, ne kwisāshila yo idi na mvubu mu mutōtelo wa bine. (Fid. 4:6) Ino, kekitwendele’mopo kunena bintu bimo byonka twadi’mo ketudi’mo na kulanga’mba kupituluka’mo e ko kulombola Leza byotusaka. Kitatyi kyotulombela, tuvulukei amba twisambanga na Yewa ‘uyukile kala byobya byotubudilwe, ne batwe ketwamulombele’byo.’

11. I bika byotufwaninwe kuvuluka potupebwa dyese dya kwimanina banabetu mu milombelo?

¹¹ Binenwa bya Yesu bitala pa milombelo yampikwa kwitabijibwa bitulombola kadi amba Leza katangapo mutyima ku bukata bwa diwi ne ku bishima bikatakata. Kadi tuvulukei amba kulombela ku meso a bantu ke mukengapo wa kutulumuna boba bevwana nansha kwibalengeja kebeipangula’mba le tusa kunena “Amena” nsaa’ka. Kunena misapu ne kupāna madingi mu milombelo kukokeja kwitupa na buluji bwa binenwa bya Yesu bya mu Busapudi bwa ku Lūlu.

Yesu Wetufundija Muswelo wa Kulombela

12. Le ukashintulula namani kulomba kulombwa’mba “dijina dyobe dijile kijila”?

¹² Nansha Yesu byaāpeleje kulombela byampikwa kwendela’mo, inoko wāfundije bandi bana ba bwanga muswelo wa kulombela. (Tanga Mateo 6:9-13.) Ketunenwepo kulama pa mutwe milombelo ya kulondela’po mwanda wa kwiipituluka, twadi’mo ketudi’mo, mhm. Ino, itupa kimfwa kya kulondela’po milombelo yetu. Kimfwa, Yesu wābadikije Leza kumeso na binenwa byandi bya ñanjilo amba: “Abe Tata wetu wa mūlu, dijina dyobe dijile kijila.” (Mat. 6:9) Tudi na bubinga bwa kutela Yehova bu “Tata wetu” mwanda ye Umpangi wetu, udi “mūlu,” kulampe na ntanda. (Kup. 32:6;  2 Bil. 6:21; Bil. 17:24, 28) Kwingidija kishima “wetu” kufwaninwe kwituvuluja’mba ne banabetu betabije bene bapwene na Leza. “Dijina dyobe dijile kijila” i kuzenza Yehova ekwate’ko mwanda wa kwipandula na kutōkeja dijina dyandi dyāfutulwilwe tamba ku butomboki bwa mu Edena. Pa kulondolola ku ino milombelo, Yehova ukafundula bubi pano pa ntanda, ne kwipandula aye mwine.—Ezek. 36:23.

13. (a) Le i muswelo’ka ukafikidila kulomba kotulomba’mba “bulopwe bobe bufike”? (b) Lelo kiswa-mutyima kya Leza kikaloñanga bika ne bika pano pa ntanda?

¹³ “Bulopwe bobe bufike. Muswidile mutyima obe mūlu ne panopantanda pene i monka.” (Mat. 6:10) Mungya bino binenwa bya mu milombelo ya kulondela’po, tufwaninwe kuvuluka’mba “bulopwe” i buludiki bwa Meshiasa bupelwe Kidishitu ne bapwani nandi “bapandulwemo” basangwilwe. (Dan. 7:13, 14, 18; Is. 9:6, 7) Kulomba’bo amba “bufike” i kuzenza Bulopwe bwa Leza bwiye kulwa na balwana nabo pano panshi. Ye mobusa kulongela, busa kushitula dishinda dya paladisa ya boloke, ndoe, ne ntundubuko. (Mit. 72:1-15; Dan. 2:44; 2 Pet. 3:13) Kiswa-mutyima kya Yehova kilongekanga mūlu, ne kulomba’mba kilongeke pano pa ntanda i kulomba Leza afikidije mpango yandi itala ino ntanda, kubadila’mo ne yoya ya kwipaya balwana nandi dyalelo pamo na mwaēbepaile pa kala.—Tanga Mitōto 83:1, 2, 13-18.

14. Mwanda waka kulomba “bidibwa byetu bya mafuku onso, mo bukila, mo bukila” i kwendele’mo?

¹⁴ “Bēkale kwitupapo bidibwa byetu bya mafuku onso, mo bukila, mo bukila.” (Mat. 6:11; Luka 11:3) Potulombela namino, tulombanga Leza etupe bidibwa byotusaka “mo bukila, mo bukila.” Kino kilombola’mba tukulupile’mba Yehova udi na bukomo bwa kwitupa bintu byotusakilwa mu difuku’dya. Ketulombangapo etulundikile bingibingi. Kuno kulomba bisakibwa bya difuku ne difuku kubetuvuluja musoñanya wa Leza waāpele Bene Isalela wa kuboya mana a “difuku dimo, mo bukila mo bukila.”—Div. 16:4.

15. Lombola mushintulwila milombelo ya amba “betulekele byamāpu byetu, monka mo tulekela netu māpu a betwapwile.”

¹⁵ Kintu kikwabo kilombelwe mu lulombelo lwa kulondela’po kitulombola kintu kampanda kyotufwaninwe kulonga. Yesu wānene amba: “Betulekele byamāpu byetu, monka mo tulekela netu māpu a betwapwile.” (Mat. 6:12) Myanda Miyampe mwendele Luka ilombola’mba bino “byamāpu” i “bubi.” (Luka 11:4) Tukalekelwa na Yehova enka shi netu ‘tulekelanga’ boba betulubile. (Tanga Mateo 6:14, 15.) Tufwaninwe kulekela bakwetu na mutyima tō.—Ef. 4:32; Kol. 3:13.

16. Lelo tufwaninwe kwivwana namani kulomba kulombwa Leza pa mwanda utala kutompibwa ne kunyongololwa kudi yewa mubi?

¹⁶ “Kebaketutwala mu kutompibwa, ehe, nanshi betunyongolole kudi yewa mubi.” (Mat. 6:13) Le tufwaninwe kwivwana namani bino bintu bibidi bilombelwe mu milombelo ya kulondela’po ya Yesu? Kintu kibajinji i kino: Yehova ketutononangapo tulonge bubi. (Tanga Yakoba 1:13.) Satana—“yewa mubi”—ye mwine ‘witutompanga.’ (Mat. 4:3) Inoko, Bible unena’mba aye Leza ye ulekele bitupu bintu bilongeka. (Luta 1:20, 21; Mus. 11:5) Nanshi, kulomba’mba “kebaketutwala mu kutompibwa” i kuzenza Yehova kakituleka tupone kitatyi kyotutompibwa. Kya mfulo, kulomba’mba “betunyongolole kudi yewa mubi” i kulomba Yehova kakileka Satana etunekenye. Ne kadi tukulupilei amba ‘Leza kaketulekelelapo amba tutompibwe na bitabukile bukomo bwetu.’—Tanga 1 Kodinda 10:13.

‘Endelelai na Kulomba, Kusakasaka, ne Kutūtula’

17, 18. Lelo kwendelela na ‘kulomba, kusakasaka, ne kutūtula’ kushintulula namani?

¹⁷ Mutumibwa Polo wākankamikile banababo betabije’mba: “Shikilwai monka mu kulombela.” (Loma 12:12) Yesu nandi wātengele ku uno mwanda pa kunena’mba: “Mwikale kulomba, nabya mukapebwa’kyo. Mwikale kusakasaka  kadi mukamona’kyo. Kadi mwikale kututula pa kibelo, nakyo kikemushitwilwa. Ke-bantu bonso balombanga batambulanga, kadi wakusakasaka nandi umonanga, ne wakututula pa kibelo, nandi bamushitwila.” (Mat. 7:7, 8) I kyendele’mo twendelele na “kulomba” kintu kyonso kikwatañene na kiswa-mutyima kya Leza. Yoano pa kuvuluka byānene Yesu wāsoneka’mba: “Buno namino bo bukankamane bo tudi nabo mudi [Leza], twa’mba wivwane tulombe kintu, shi kika, shi kika, monka muswidile mutyima wandi, nankyo witwivwana.”—1 Yoa. 5:14.

¹⁸ Madingi a Yesu a kwendelela na ‘kulomba ne kusakasaka’ alombola’mba tufwaninwe kulombela na kininga ne kuzoza mpika. Kadi tufwaninwe ne kwendelela na “kututula” amba tumone kutwelwa mu Bulopwe ne kupebwa madyese, byabuyabuya, ne mpalo yabo. Ino le tukokeja kukulupila’mba Leza ukevwana milombelo yetu? Eyo, shi tukōkele Yehova, mwanda Kidishitu wānene’mba: “Bonso balombanga batambulanga, kadi wakusakasaka nandi umonanga, ne wakututula pa kibelo, nandi bamushitwila.” Byabuyabuya bivule bimwene bantu ba Yehova bilombola’mba bine Leza “wivwananga kulombela.”—Mit. 65:2.

19, 20. Mungya binenwa bya Yesu bidi mu Mateo 7:9-11, Yehova udi bwa shabana wa buswe muswelo’ka?

¹⁹ Yesu wādingakenye Leza na shabana wa buswe upa bandi bana bintu bilumbuluke. Langapo bidi shi wādi’ko pāsapwilwe buno Busapudi bwa ku Lūlu wāimvwana Yesu unena’mba: “Kadi le mukwenu ka, alombwe na mwana mukate, amupeko dibwe’ni? Nansha kumulomba mwita-wa-lui, amupeko nyoka’ni? I binebine le bānwe babiko muyūkile mwakupanina binengele ku bāna benu, lelo Shenu wa mūlu i namani, kakidilepo mu kupana binengele ku bakumulomba?”—Mat. 7:9-11.

²⁰ Shabana wa pano panshi, nansha byatelwa bu ‘mubi’ mwanda wa bubi bwapyene, ino wikalanga usenswe bandi bana. Kasakengapo kusanshija mwana ino uloñanga bukomo bwa kumupa bintu “binengele.” Tata wa buswe udi mūlu nandi pamo’nka bwa mbutwile, witupanga bintu “binengele,” kimfwa mushipiditu sandu. (Luka 11:13) Uno mushipiditu ubwanya kwitupa bukomo bwa kwingidila Yehova mingilo ikola, aye Mwine “byakupanwa bilumbuluke, ne byabuntu bibwane.”—Yak. 1:17.

Endelela Kumwena mu Binenwa bya Yesu

21, 22. I bika bine bilengeje Busapudi bwa ku Lūlu buyukane pi na pi, ne ubeimvwana namani pangala pa bino binenwa bya Yesu?

²¹ Busapudi bwa ku Lūlu bine i bukatampe kupita onso. I buyukane pi na pi mwanda budi na binenwa bya ku mushipiditu kadi bipēla. Enka na motwekimwena mu myanda yanenwa mu bino bishinte, tukamwena’mo bikatampe shi tulonde madingi a mu buno busapudi. Bino binenwa bya Yesu bibwanya kulumbulula būmi bwetu dyalelo ne kwitupa lukulupilo lwa kukekala na būmi bwa nsangaji.

²² Mu bino bishinte, tubabandaula’tu byabulēme bityetye kete bitanwa mu Busapudi bwa ku Lūlu bwa Yesu. O mwanda ke kya kutulumukapo shi boba bātejeje uno mwisambo bādi ‘kebatendela kufundija kwandi.’ (Mat. 7:28) Padi ne batwe netu tukatendela shi tubayuja mu mityima ne mu ñeni yetu binenwa bikwabo bilēme bya Mufundiji Mukatampe, Yesu Kidishitu.

Lelo Abe Ulondolola’po Namani?

• Le Yesu wānenene bika pa milombelo ya buzazangi?

• Mwanda waka tufwaninwe kwepuka kupitulukapituluka bishima potulombela?

• I bika bilombelwe mu milombelo ya kulondela’po ya Yesu?

• Le tukendelela namani na ‘kulomba, kusakasaka, ne kutūtula’?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 15]

Le uyukile mwanda waka i kyendele’mo kulomba bidibwa byetu bya mobukila mobukila?