Kulwa na “Mwiba mu Ngitu”

“Buntu bwami i bukubwanine.”—2 KODINDA 12:9.

1, 2. (a) Mwanda waka ketufwaninwepo kukolelwa shi tubatanwa na matompo ne makambakano? (b) Mwanda waka tufwaninwe kwikala na kikulupiji shi tubafikilwa na matompo?

 “BONSO batele mutyima ku bwine-Leza [mu kupwana pamo na Kidishitu Yesu] kupangwapangwa ko kwabo.” (2 Temote 3:12) Mwanda waka? Mwanda Satana unenanga amba bantu bengidilanga Leza mwanda wa kusaka kumwena’ko, kadi ulonga buninge bwandi bonso bwa kubingija byanene. Kyaba kimo Yesu wādyumwine batumibwa bandi bakikōkeji amba: “Satana wimusakidila emupepe pamo bwa ñano.” (Luka 22:31) Yesu wādi uyukile amba Leza ulekele Satana etutompe na makambakano asansa mutyima. Ino ke kunenapo amba bikoleja byonso bitufikila mu būmi bilupukanga’nka kudi Satana ne kudi bademona bandi. (Musapudi 9:11) Inoko Satana ukanine kwingidija miswelo yo-yonso yadi nayo mwanda wa kuzozeja bululame bwetu.

² Bible witulombola amba ketufwaninwepo kukolelwa shi matompo abetufikila. Byonso bitufikilanga ke byenipo, i bintu byotupwile kala kuyuka. (1 Petelo 4:12) Kadi “i misongo īmo yonka īmonwa ne ku bāna [betu] badi panopantanda.” (1 Petelo 5:9) Kutabukidila mu ino myaka, mo mwine mutyinya Satana mwingidi ne mwingidi wa Leza mbavu. Dyabola uloelelwanga ponso paetumona tukamba na makambakano adi pamo bwa miba. O mwanda wingidija ngikadilo yandi ya bintu mwanda wa itutungile’ko miba mikwabo nansha kwituteneka ku ‘miba yo-yonso idi mu ngitu yetu.’ (2 Kodinda 12:7) Nansha namino, kutambwa kotutambwa na Satana kekufwaninwepo kutyumuna bululame bwetu. Yehova ye ‘usaulanga dishinda’ twamona mwa kūminina matompo, kakabulwepo kusaula’dyo shi tubatanwa mu byamalwa bidi pamo bwa miba mu ngitu.—1 Kodinda 10:13.

Mwa Kulwila na Mwiba

3. Yehova wālondolwele namani pāmulombele Polo amba mfundule mwiba mu ngitu?

³ Mutumibwa Polo wālombele Leza afundule mwiba mu yandi ngitu. Unena amba: “Ponka pa kino kintu kino namwisashila Mfumwetu disatu na’mba: Kimfundukepo.” Lelo Yehova wāmulondolwele namani nansha byaāmulombele na kininga namino? “Buntu bwami i bukubwanine; ke-buntu  bukomo bwami bufikile ponka pa bubwanine monka umbukōkekōke.” (2 Kodinda 12:8, 9) Tubandaulei ano malondololo tumone ne muswelo oabwanya kwitukwasha netu tulwe na makambakano adi pamo bwa miba itutunga.

4. Polo wāmwenine mu buntu bwa Yehova muswelo’ka?

⁴ Ubamone, Leza wākankamikile Polo amufwije’ko pangala pa buntu bwaādi kala umupele kupityila kudi Kidishitu. Bine, Polo wādi mweselwe mu miswelo mivule. Yehova, pa buswe bwandi, wāmupele madyese a kwikala mwanā-bwanga, nansha byaādi walwana wa mu meso fututu wa balondi ba Yesu. (Bilongwa 7:58; 8:3; 9:1-4) Kupwa Yehova, pa kanye kandi, wāpa Polo mingilo ne madyese mavule asangaja. Ñeni yotuboila’po i mimweke patōka. I ino: nansha shi tudi mu bitatyi bibi namani, tudi na madyese mavule otufwaninwe kufwijija’ko Leza. Matompo etu keafwaninwepo nansha dimo kwituvulamija buyampe bwa ntanda ne miseke bwa Yehova.—Mitōto 31:19.

5, 6. (a) Yehova wāfundije Polo namani amba bukomo bwandi i “bubwanine monka umbukōkekōke”? (b) I kika kinenenwa amba kifwa kya Polo i kituluje Satana amba i mbepai?

⁵ Buntu bwa Yehova i bubwane ne mu muswelo mukwabo. Bukomo bwa Leza i buvule mpata bwa kwitukwasha mu matompo etufikila. (Efisesa 3:20) Yehova wāfundije Polo amba bukomo bwandi i “bufikile ponka pa bubwanine monka umbukōkekōke.” Namani? Pa buswe bwandi, wāpele Polo bukomo bonso bwādi bumusakila bwa kulwa na ditompo dyandi. Kadi kūminina kwa Polo ne kikulupiji kyaādi nakyo mudi Yehova byālombwele ku meso a bonso amba bukomo bwa Leza bunekenyanga bulwi mu uno mwana-mulume mukōkekōke, kipya-mambo. Langa’po bidi mokyātenekele Dyabola unena amba bantu bengidilanga Leza enka shi badi na būmi buyampe, bwampikwa bikoleja. Bululame bwa Polo wādi mujingu mukatampe wājingulwilwe uno vubavuba!

⁶ Uno Polo pa kala wādi mupwani na Satana, ulwa na Leza, upangapanga bene Kidishitu bya malwa, Mufadiseo mupyasakane, mobimwekela wādi na būmi bwa maloa mwanda wābutwidilwe mu bantu bafuke ku makasa. Ino pano Polo wādi kaingidila Yehova ne Kidishitu bu “mutyetyetyetye wa ku batumibwa.” (1 Kodinda 15:9) Byaādi namino, wādi ukōkela ku lupusa lwa kitango kyendeji kya bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji. Wādi ūminina na kikōkeji nansha byaādi na mwiba mu ngitu. Bupyasakane bwa Polo kebwātalelepo nansha byaādi utanwatanwa na matompo mavule, bine kino kekyābudilwepo kutapa Satana ku mutyima mpata. Polo kālekelepo nansha dimo kubambila meso ku lukulupilo lwa kukabikala na Kidishitu mu Bulopwe bwa mūlu. (2 Temote 2:12; 4:18) I kutupu mwiba, nansha usansa namani, wātyepeje bupyasakane bwandi. Bine, tusaka bupyasakane bwetu nabo bwendelele nyeke na kuninga! Yehova, pa kwitukwatakanya mu matompo, witulēmekanga na kwitupa madyese a kutuluja Satana amba i mbepai.—Nkindi 27:11.

Mpangiko Itūdile’ko Yehova Idi na Mvubu

7, 8. (a) Dyalelo Yehova upanga bengidi bandi bukomo kupityila ku bika? (b) I kika kinenenwa amba kutanga ne kwifunda Bible kudi na mvubu pa kusaka kulwa na mwiba mu ngitu?

⁷ Dyalelo, Yehova upanga bene Kidishitu bakikōkeji bukomo kupityila ku mushipiditu sandu wandi, ku Kinenwa kyandi, ne ku bu bana na bana bwa bwine Kidishitu. Kadi tukokeja kwela kiselwa kyetu padi Yehova mu milombelo na mwādi mwelela’kyo mutumibwa Polo. (Mitōto 55:22) Eyo, padi Leza kakafundulapo matompo etu, ino ukokeja kwitupa tunangu mwa kulwila nao, nansha ke oa ekalanga makomo kutyumwina mu manwi mene. Kadi Yehova witupanga buninge—“bukomo butabukile pa bwikalwanga nabo”—amba tūminine.—2 Kodinda 4:7, NW.

⁸ Tubwanya kutambula buno bukwashi muswelo’ka? Tufwaninwe kwifunda na bukankamane Kinenwa kya Leza, mwanda mo motutana busengi bwabinebine butamba kwadi. (Mitōto 94:19) Mu Bible mo motutanga myanda ya bengidi ba Leza itenga ku mutyima ne muswelo obādi balomba bukwashi kwadi. Malondololo a Yehova alangulujanga mpata, kadi divule adi na binenwa bisenga mityima. Nanshi kwifunda Kinenwa kya Leza ko kukalengeja “bukomo butabukile pa bwikalwanga nabo bwikale bwa Leza,  kebutambapo kudi batwe bene, mhm.” Monka motudilanga bidibwa bya ku ngitu difuku ne difuku amba tumone bukomo, ne binenwa bya Leza nabyo mo monka, tufwaninwe kudya’byo kitatyi ne kitatyi. Lelo ye motudilanga’byo? Shi mo motudilanga, nabya tukamona “bukomo butabukile pa bwikalwanga nabo,” bwa kwitukwasha tūminine miba yo-yonso ya kyelekejo itususula pano.

9. Bakulumpe bakakwatakanya namani boba balwa na makambakano?

⁹ Bakulumpe bene Kidishitu bakaminwe Leza bafwaninwe kwikala “kinyemeno kya luvula” lususujana, “mpakala ku kintenshi” kileta makambakano. Bakulumpe basaka kwikala munenene bino binenwa bya ku bukomo bwa mushipiditu bafwaninwe kulomba Yehova na kwityepeja ne na mutyima umo amba ebape “ludimi bwa boba balombojibwe” mwa kulondolwela na binenwa byoloke boba basusuka. Binenwa bya bakulumpe bifwaninwe kwikala bwa mvula unoka lumyamya, utalaja ne kusenga mityima yetu mu bitatyi bya byamalwa. Wivwane banena ‘na kusenga ba mityima ipepa,’ nabya bakakwatakanya byabinebine banababo ba ku mushipiditu bapungila ne kutyumukwa mutyima pangala pa miba kampanda yobadi nayo mu ngitu.—Isaya 32:2; 50:4; 1 Tesalonika 5:14.

10, 11. I muswelo’ka ukokeja bengidi ba Leza kukankamika bakwabo batanwa na matompo makomokomo?

¹⁰ Bengidi ba Yehova bonso badi mu kisaka kya bwine Kidishitu kīkutyile umbumo. I amo, “batwe bonso ku muntu ku muntu tudi bwa bipindi bya ngitu ku ngitu imo,” o mwanda “i kitwendelemo ne kwisanswa bātwe bene na bene.” (Loma 12:5, MB; 1 Yoano 4:11) Lelo tuvuijanga kino kiselwa namani? Kukwatañana na 1 Petelo 3:8, tuvuijanga kino kiselwa na “kwisanswa bu-bāna, ne mutyima wa lusalusa, ne wa bumvubumvu” na bonso botubutulwa nabo mu lwitabijo. Ino boba bekonda na mwiba usansa obadi nao mu ngitu, bekale banuke nansha batame, batwe bonso tufwaninwe kwibata mutyima byabinebine. Namani?

¹¹ Tufwaninwe kwielela’ko kwikala bantu batenekwa na abo masusu. Ino shi twikale na mutyima mūmu, wa bujundu, nansha wa buñumauma nankyo po pene tubebasuswila’ko batwe kuyuka mpika. Kuyuka kotuyukile makambakano abo kufwaninwe kwitutonona tute mutyima ku byotwisamba, ku muswelo otwisamba’byo, ne ku byotulonga. I bine, shi twikale na mumweno muyampe wa bintu, ne kwibakankamika nabya tukatalaja’ko busanshi bumo buteneka bwa miba ibasusula. Bine nankyo tukekala bu bantu ba kukomeja bakwetu pa mutyima.—Kolose 4:11.

Muswelo Unekenye Bamobamo

12-14. (a) I bika byalongele mwine Kidishitu umo mwa kulwila na misongo ya dyaya? (b) Banababo na uno lolo ba ku mushipiditu bamukweshe ne kumukankamika namani?

¹² Batwe twenda tufwena ku mvuyo ya mafuku a mfulo, “misongo” nayo yenda ivudila’ko  difuku ne difuku. (Mateo 24:8) O mwanda matompo amweshanga malwa muntu ne muntu udi pano panshi, nakampata bengidi bakikōkeji ba Yehova, beelela’ko kulonga kiswa-mutyima kyandi. Kifwa, tala mwine Kidishitu umo wadi wingila mwingilo wa kitatyi kyonso. Bamukwete luba lwa dyaya, amba ufwaninwe’nka kupasulwa ne kufundulwa bibwá bya mata ne bilenji mu ngitu. Aye ne mulumyandi pa kuyuka amba udi na ino misongo, balombela lubilo lonka milombelo milampe ya kwabija Yehova. Mwenda mafuku, wanena amba ndoe keineneka yaikele pobadi. Nansha nankyo, wadi nyeke ūminina, dyodi waivwana biyampe, dyodi nadyo bibi, nakampata pa kwikonda na mivuko ya bundapi bwaādi ulonda.

¹³ Pa kusaka kunekenya ngikadilo yandi, uno kaka wefundile bivule bitala pa dyaya. Wakesamba na badokitele bandi. Watanga ne myanda ya mu Kiteba kya Mulami, mu Amkeni! ne mu mabuku a bwine Kidishitu, watana’mo nsekununi ya bantu ilombola muswelo obadi bakamba na malangatyima pangala pa misongo yabo. Kadi watanga ne mavese a mu Bible mafwaninwe alombola amba Yehova udi na bukomo bwa kukwasha bantu bandi mu bikoleja, ne myanda mikwabo ikwasha.

¹⁴ Kishinte kimo kilombola mwa kulwila na kutyumuka mutyima kyatelele bino bishima amba: ‘Yewa witolwela pa aye mwine ukimba kiswa-mutyima kyandi aye mwine.’ (Nkindi 18:1) Kupwa kishinte kyaleta ano madingi amba: “Kokolwa kwitolwela pafula.” * Kaka usekununa’mba: “Bavule badi banombola amba banombelanga’ko; bakwabo badi bangita ku telefone. Bakulumpe babidi badi bangita kyaba ne kyaba mwanda wa kuyuka mongikadile. Nadi ntambula mafulele ne mulwi wa tukanda. Bakwabo badi bantekela bidibwa. Kadi bavule bene badi bakantwala pambulwa nsengwa ku bundapi.”

15-17. (a) Mwine Kidishitu umo walwile namani na bikoleja byalupukile ku akishida yamutene? (b) Banabetu ba mu kipwilo bamukwatakenye namani?

¹⁵ Mwingidi umo wingidile Yehova mu bula bwa myaka mivule mu New Mexico, États-Unis, watenwe na akishida ya kwikonga kwa myotoka ibidi. Nshingo ne mapuji byapena, ne luba lwa maningo a mikupa lwaadi kala wikonda nalo mu bula bwa myaka 25 ne kupita lwaninga. Usekununa’mba: “Nadi mukomenwe’nka ne kwimika mutwe, nansha kusela’po’tu kilo ibidi’ku kwine kukola. Ino milombelo ya kininga yonadi nomba kudi Yehova yo yaunkweshe bininge. Ne bishinte byotwefundile mu Kiteba kya Mulami nabyo monka na monka. Mwanetu umo washintulula Mika 6:8 amba kunanga na kwityepeja na Leza i ne kwiyuka mikalo. Kino kyaunkweshe ndyuke amba, nansha byondi mu ino ngikadilo, nkifwaninwepo kuzoza, nansha byontambila mu mwingilo nsaa mityetye kupita yonadi nsaka kutambila’mo. Kumwingidila na kukanina kuyampe kwa mutyima kyo kintu kisakwa dibajinji.”

¹⁶ Unena monka’mba: “Bakulumpe bamfwijanga’ko nyeke pangala pa bukomo bononga bwa kutanwa ku kupwila ne kutambila mu mwingilo wa budimi. Bankasampe badi bañimuna ne kumpamba bīpa. Bengidi bapania badi bantūkijija mutyima, kadi divule badi basendulula mpangiko yabo shi nakolelwa bininge. Shi kūlu i kubi, badi bāya kunsela na kanye konso twaenda nabo mu kujokela’mo kupya nansha kwibatwala ku bifundwa byabo bya Bible. Byonkyadipo na bukomo bwa kusela sakoshi ya mabuku, basapudi nami badi banselela mabuku mu abo masakoshi shi natambila nabo mu mwingilo wa busapudi.”

¹⁷ Tala muswelo obakweshe bano bakaka babidi kudi bakulumpe ne kudi banababo betabije ba pa kipwilo amba bamone kulwa biyampe na bulema budi pamo bwa miba. Badi bebakwasha mobifwaninwe, na kanye, amba nabo babwanye bisakibwa byabo bya ku mushipiditu, ku ngitu ne mu malango. Mwene kino kibakukankamika nobe ukwashe batutu ne bakaka badi mu makambakano? Banwe bankasampe nenu mukokeja kukwasha boba balwa na miba mu ngitu yabo umbukata mwa kipwilo.—Nkindi 20:29.

18. I kukankamikwa’ka kumo kutanwanga mu nsekununi ya būmi bwa bantu ilupulwanga mu mapepala Kiteba kya Mulami ne Amkeni!?

¹⁸ Mapepala Kiteba kya Mulami ne Amkeni! alupulanga nsekununi ne myanda mivule ya  būmi bwa Batumoni balwile ne bakyendelela na kulwa na makambakano umbūmi. Shi utanga kitatyi ne kitatyi bino bishinte, ukamona amba batutu ne bakaka obe bavule ba ku mushipiditu kujokoloka ntanda yonso batyumwinanga mu manwi bufudile, bushiyena bwa kwipaibwa kwa baswe babo na bimpengele, ne ngikadilo ya byaka ya mu mavita. Bakwabo nabo bekondanga na mba ibatyumuna bidyoma. Bavule bene bakomenwanga kulonga bintu bimonwa na bakomo bu bipēla mpata umbūmi. Misongo yobabela i ditompo dikomo kobadi, nakampata shi bakomenwa kwingila mingilo ya bwine Kidishitu mobasakila. Bine kebabulwangapo kutendela bukwashi ne kukwatakanya kwibakwatakanya batutu ne bakaka, batame ne banuke!

Kūminina Kuletanga Nsangaji

19. Mwanda waka Polo wādi musangale nansha byaādi utanwa na matompo ne bukōkekōke bidi pamo bwa miba?

¹⁹ Polo wāsangele pa kumona muswelo wāmukomeje Leza. Wānena’mba: “Nkētumbika ne mutyima tō mu bukōkekōke bwami, e nabyako, amba bukomo bwa Kidishitu bungikale po ndi. Po pa mwanda ne mwanda pene pano’pa o naloelelwa, ne ku mutyima tō, mu bukōkekōke, ne kutukibwa, ne mu kubulwa bintu, ne mu kupangwapangwa, ne mu bufudile, pa mwanda wa Kidishitu; ke-ne-muntu popa po ndi mukōkekōke popo nkomene.” (2 Kodinda 12:9, 10) Bine Polo wāfikilwe na myanda mivule, o mwanda wānene na kikulupiji amba: “Nkinenangapo pa mwanda wa kubulwa bintu, mhm; ke-ne-muntu ami naibidila monso mo ngikadila, shi muka, shi muka, ntūkijije ne mutyima monka. Naibidila ne kulandapala bulanda, naibidila kadi ne kuvudilwa bintu; mu byonso na byonso nafundijibwa, ne mwakwikutyila, ne mwakwivwanina nzala, kadi ne mwakumwena bintu, ne mwakubudilwa’byo. Ne mukomo wa kulonga bintu byonso mudi aye wakunkomeja.”—Fidipai 4:11-13.

20, 21. (a) I kika kinenenwa amba tukokeja kutana nsangaji shi tulanguluka pa bintu “byampikwa kumweka”? (b) I bintu’ka bimo “byampikwa kumweka” byokulupile kukamona mu Paladisa pano pa ntanda?

²⁰ Bine, wivwane tūminine miba yonso ya kyelekejo yotudi nayo mu ngitu, netu ketukabulwepo kwikala na nsangaji mikatampe pa kulombola muntu yense amba bukomo bwa Yehova i bufikile pa bubwaninine ponka pa bukōkekōke bwetu. Polo wāsonekele amba: “E kyo ketupungidilapo. . . . Muntu wetu wa munda, aye wenda wikala mupya ku difuku ku difuku. Mwanda byamalwa bitufikila i bipela, kadi i bya kakitatyi katyetye bitupu. Abyo bitulongolwela ntumbo mikatakata ya nyeke ne nyeke, mileme kutabuka byamalwa bino. Batwe ko tutala meso soo, i ku byobya byampikwa kumweka, mwanda . . . byobya byampikwa kumweka abyo i bya nyeke ne nyeke-ke!”—2 Kodinda 4:16-18, MB.

²¹ Bantu ba Yehova bavule dyalelo bakulupile kukekala na būmi mu Paladisa pano pa ntanda mobakaloelelwa madyese aikele kwibalaya. Ano madyese akokeja kutelwa bu bintu “byampikwa kumweka” kotudi dyalelo. Ino mafuku otukamona ano madyese na meso etu, otukaloelelwa’o nyeke ne nyekeke, endanga afwena lubilo lonka. Dyese dimo bidi i kunyongololwa lonso ku būmi bwa kwikala na makambakano onso adi pamo bwa miba! Bine, Mwanā Leza ‘ukōna mingilo ya Dyabola’ ne ‘kutukija mwine bukomo bwa kuleta lufu.’—1 Yoano 3:8; Bahebelu 2:14.

22. I kikulupiji’ka, ne kusumininwa’ka kotufwaninwe kwikala nako?

²² Shi ke pano, nansha shi tubatūngwe na mwiba, shi mwiba’ka shi mwiba’ka, mu ngitu dyalelo, tulwei nao nyeke. Pamo bwa Polo, tukamona bukomo bwa kulwa nao kudi Yehova, mwine witupa’bo ku buntu. Bine, potukekala mu Paladisa pano panshi, tukesela Yehova Leza wetu difuku ne difuku pangala pa bilongwa byandi byonso bya kutendelwa byaketulongela.—Mitōto 103:2.

[Kunshi kwa dyani]

Ukalondolola Namani?

• Dyabola utompanga namani kutyumuna bululame bwa bene Kidishitu babine ne mwanda waka?

• I kika kinenenwa amba bukomo bwa Yehova ‘bufikilanga pa bubwaninine ponka pa bukōkekōke’?

• Bakulumpe ne bakwabo bashele bakokeja kukankamika namani boba bekonda na makambakano?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 13]

Polo wālombele misunsa isatu mituntulu amba Yehova amufundule mwiba mu ngitu yandi