Nabutwidilwe mu kibundi kimo kya mu Saxe, wadi witwa bu République démocratique allemande (RDA). Mu yetu njibo mwadi muloe, twadi besanswe kadi bambutwile bami baumfundije bibidiji biyampe bya mu mwikadilo. RDA wadi umbikalo wa Kikoministe, o mwanda bantu bavule ba mu Saxe kebadipo bamona kipwilo na mvubu. Ami nami, nadi nkulupile amba Leza i kutupu’ye. Bintu bibidi byonadi nkulupile tamba pa bwanuke kutūla ne ponabwenye myaka 18 i: kubulwa kwikala’ko kwa Leza ne Kikoministe.

Mwanda waka nasangedile Kikoministe? Mwanda nadi nsenswe mulangwe wa amba bantu bonso badi mu ludingo lumo. Kutentekela pa kino, nadi mona’mba i biyampe kwiabila bituntwa byonso na boloke, mwanda wa kuleke kwikala bampeta ne balanda. O mwanda neelele bininge mu bulongolodi bwa Kikoministe bwa bankasampe. Ponadi na myaka 14 nadi ñingila bininge mu kibundi ku mwingilo wa kupunga mapapye ku bimapapye byoneke. Ba lupusa ba mu kyetu kibundi kya Aue badi basangela bukomo bonadi nonga, ebiya baumpa kitenta. Nansha byonadi nekidi nkasampe, neyukile bininge na bakatampe bamo ba politike ba mu RDA. Namwene amba nondanga bitungo biyampe bikalumbulula būmi bwami kumeso.

Ino i kya bulanda, yetu ntanda yeketele. Mu 1989, Lubumbu lwa Berlin lwapona ne matanda a Kikoministe a mu Bulaya bwa Kutunduka mene kumo. Kuno kupona kwaletele makambakano makwabo. Ne kwija kwine mpika, najingulula’mba bukondame bwadi ke butāle mu RDA. Kimfwa, bantu kebadipo bakwatakanya Kikoministe badi kebamonwe bu babule. Naanza kwiipangula’mba, Byashilwile’tu namani? Lelo batwe Bakoministe, mwene tukulupile amba bantu bonso badi mu ludingo lumo? Lelo Bukoministe i bwa dijina’tu bitupu?

Penepa nashinta bintu mu būmi bwami, ebiya nashilula kulondalonda mijinki ne busendwe bwa kufwatula bintu. Ponashilwile kufunda minjiki ku masomo​—na mulangwe wa kwenda ku Iniveleshite​—nadi nanga’mba nkasokola kaji kayampe mu buimba. Kadi, najimije bibidiji byonso biyampe bya mu mwikadilo byobamfundije kwetu pa bwanuke. Kyadi ke kya mvubu kondi, i enka kwisangaja, kimfwa, kulāla na bishinka bivule. Inoko minjiki, busendwe bwa kufwatula bintu, ne būmi bwa kulonga kyonso kyonsaka kebyampwilepo njia. Enka ne bifwatulo byonadi mfwatula bine byadi kebimpe moyo. Naanza kwiipangula’mba,  lelo i bika bintengēle kumeso? Le būmi budi na kitungo’ka?

Mfulo mfulō, ponatene malondololo onadi nkimba, natulumukile bininge. Difuku dimo kyolwa ku masomo, nashikata na bakwetu ba ku masomo, ketwisambila pa būmi bwa kumeso. Mandy * nandi wadi mwana masomo mwana-mukaji kadi Kamoni wa Yehova. Bine waumpele madingi mayampe mu kine kyolwa’kya. Mandy waunenene amba “Andreas, shi usaka kutana malondololo ku bipangujo byobe bitala pa būmi bwa kumeso, nabya tanga Bible na katentekeji.”

Nkyadipo’tu nebikulupile, inoko naitabije kutanga Bible mwanda wa kutana malondololo. Mandy waunena ntange Danyele shapita 2, kadi byonatangile’bya, byauntengele bininge. Buno bupolofeto bwisambila pa kwipingakana kwa imbikalo ya ntanda, mine yadi ya kwikala na lupusa lukatampe kutūla ne mu ano etu mafuku. Mandy waunombwele bupolofeto bukwabo bwa mu Bible butala pa būmi bwetu bwa kumeso. Bine natene malondololo ku bipangujo byami! Penepa nashilula kwiipangula’mba, le i ani wālembeje buno bupolofeto, ne i ani ubwanya kulaya myanda ya kumeso pampikwa kwitupa nenki? Lelo Leza abulwe’po’tu kwikala’ko?

Mandy waumpēne kudi ba Hors ne Angelika, ba mulume ne mukaji Batumoni, bene baunkweshe ngivwanije biyampe Kinenwa kya Leza. Ne kwija kwine mpika, najingulula’mba Batumoni ba Yehova kyo kipwilo kimo kete kingidija ne kulēmeka dijina dya Leza dya bunka, Yehova. (Ñimbo ya Mitōto 83:18; Mateo 6:9) Nefundile amba Yehova Leza i mupe bantu mukenga wa kukekala’ko nyeke mu paladisa pano pa ntanda. Ñimbo ya Mitōto 37:9 unena’mba: “Boba batengele Yehova, abo bakapyana ntanda.” Byaunsangeje bininge pa kuyuka’mba uno mukenga i mupebwe muntu ense wielela’ko kulonda misoñanya ya Leza ya mu mwikadilo enka na moishintulwidilwe mu Bible.

Inoko, nalwile pa kusaka’mba nshite ne kwiendeja mungya byobya binena Bible. Kwikala bu kaimba mutumbe kwaumpele mitatulo, o mwanda nadi nsakilwa bidi kwifunda mwa kwikadila mwityepeje. Kadi, kebyaumpēlēlepo kuleka mwiendelejo mubi wa mu būmi. Bine mfwijanga’ko Yehova pa kitūkijetyima kyandi, lulekelo, ne pa kuta mutyima boba balonga bukomo bwa kwingidija byobya bifundija Bible!

Tamba pa bwanuke kutūla ku myaka 18 nadi nkulupile mu Kikoministe ne mu kubulwa kwikala’ko kwa Leza; inoko pano Bible i mushinte būmi bwami mu muswelo utulumukwa. Byonefundile i bimpwe njia yonso itala pa būmi bwa kumeso kadi i binengeje ngikale na būmi budi na kitungo. Nabatyijibwe bu Kamoni wa Yehova mu 1993, kufika mu 2000 nasonga Tabitha, kaka umo mupyasakane. Kitatyi kivule tusapwilanga nandi pamo, tukwasha bantu bevwanije Bible. Bantu bavule botwitana nabo badi na mwiendelejo na onadi nao dibajinji, i Bakoministe ne bantu batuna kwikala’ko kwa Leza. Ngivwananga nsangaji bininge ponebalombolanga muswelo wa kuyuka Yehova.

Bambutwile bami bafītyilwe ponashilwile kwilunga na Batumoni ba Yehova. Nansha nankyo, bamwene monashintyile būmi bwami pa mwanda wa kwilunga na Batumoni. Pano ngidi na nsangaji, mwanda batañanga Bible ne kutanwa ku kupwila kwa Batumoni ba Yehova.

Ami ne Tabitha tudi na nsangaji mu busongi bwetu mwanda tuloñanga bukomo bwa kulonda madingi a mu Bible atala ba mulume ne mukaji. Kadi kulonda madingi mayampe atala busongi i kwitukwashe twendelele na kuningija busongi bwetu.​—Bahebelu 13:4.

Pano nkikidipo na moyo ne kulangalanga pa būmi bwa kumeso. Nemonanga bu ngidi mu kisaka kya bu bana na bana kya ntanda yonso, mwine mudi ndoe ya bine ne bumo. Mu kino kisaka batwe bonso twimonanga bu tudi mu ludingo lumo. Kino kyo kintu kyonadi nsaka ne kwabila mu būmi bwani bonso.