Lelo Leza Ukutele Mutyima?
BYOTWIFUNDA KU BUPANGI
Minite 60 imbajinji ya būmi bwa mwana wabutulwa i kitatyi kyandi kya mvubu kya kushinta. Mwanda waka? Mwanda bainabana bekalanga pabwipi na babo bana bakibutulwa, ne kino kikwashanga pa kutama kwa babo bana. *
Le i kika kilengejanga inamwana ate mutyima bininge wandi mwana ukibutulwa? Polofesele Jeannette Crenshaw ushintulula mu The Journal of Perinatal Education amba lwima luvule lwitwa bu ocytocine “lulengejanga inamwana shi wapu kubutula atengetenge wandi mwana, kumubandila, ne kumwamisha.” Lwima lukwabo lutambanga mu kino kitatyi “lukwashanga inamwana ate wandi mwana mutyima” ne kumulengeja amusanswe bininge ne kumunyenya. Mwanda waka kino kidi na mvubu?
Kipwano kidi pa bukata bwa inamwana na mwana kyātūdilwe’ko na Mupangi wa buswe, Yehova Leza. * Mulopwe Davida wātendele Leza pa ‘kumulupula munda’ ne kumwikadija na mutyima-ntenke mu kyadi kya inandi. Wālombēle amba: “Nepēne mu buledi bobe tamba kubutulwa; tamba munda mwa mama, abe wi Leza wami.”—Ñimbo ya Mitōto 22:9, 10.
LANGULUKA’PO BIDI: Shi Leza wāpangile bino bintu bikutakane mwanda wa inamwana ate wandi mwana mutyima ne kuvuija bisakibwa byandi paakibutulwa, mwene kino i kyendele’mo Leza nandi etute mutyima batwe bonso umo ne umo, ‘byotudi bana bandi’?—Bilongwa 17:29.
BYOBYA BITUFUNDIJA BIBLE PA MUSWELO WITUTELE LEZA MUTYIMA
Yesu Kidishitu, mwine uyukile Leza senene kupita muntu ye-yense, wāfundije amba: “Lelo kebapotejangapo misolwe ibidi ku kityele kimo kya mvubu mityetye’ni, a? Inoko, i kutupu nansha umo ukapona pa nshi Shenu kuyuka mpika. Ino, enka ne nywene mine ya ku mutwe wenu i mibalwe yonso. Nanshi kemwakityinai; mudi na bulēme kutabuka misolwe mingi.”—Mateo 10:29-31.
Ke bantupo bavule batanga mutyima ku toni tutyetutye, kadi i kutupu utanga’ko mutyima shi kamo kabapone pa nshi. Inoko Tata wetu wa mūlu utanga kamo ne kamo mutyima! Kadi byoni—enka ne byobya byenda kipukwi—kebipityilepo bantu mvubu. Bufundiji i buno amba: Kufwaninwepo ‘kutyina’ amba Leza kakutelepo mutyima. Inoko, aye ukutele mutyima bya binebine!
Leza witusakilanga biyampe kadi witutele mutyima na buswe
Bisonekwa bitupa kikulupiji
-
“Meso a Yehova adi ponso, atala babi ne bayampe bene.”—NKINDI 15:3.
-
“Meso a Yehova adi pa boloke, matwi andi nao evwananga pobabija bukwashi.”—ÑIMBO YA MITŌTO 34:15.
-
“Nkasangelanga bininge mu buswe bobe bwa ndamatyidile, mwanda ubamone byamalwa byami; uyukile tusua twami tukatampe.”—ÑIMBO YA MITŌTO 31:7.
“NADI NEMONA’MBA YEHOVA KANSENSWEPO”
Shi tubayuka’mba Leza witusakilanga biyampe kadi witutele mutyima na buswe, le kino kibwanya kushinta būmi bwetu? I amo, Hannah, * wa mu Angeletele, ushintulula’mba:
“Divule dine nadi nemona’mba Yehova kansenswepo ne amba milombelo yami keilondololwangapo. Nadi nanga’mba i mwanda nkidipo na lwitabijo. Nadi nanga’mba i mfuto yaadi umpa nansha kunsūla mwanda nkyadipo na mvubu. Nadi mona’mba Leza kantelepo mutyima.”
Inoko pano Hannah kakilañangapo amba Yehova kamutelepo mutyima ne amba kamusenswepo. Le i bika byamulengeje ashinte mumweno wandi? Ushintulula’mba, “Nashintyile bityebitye. Mvulukanga mwisambo umo wimanine pa Bible onaivwene pano ke papite myaka mivule, wadi wisambila pa kitapwa kya kinkūlwa kya Yesu, mwine wauntengele bininge, waunkweshe nemone amba Yehova unsenswe. Kadi pa kumona milombelo yami ilondololwa, divule nadi nsumija impolo, pa kujingulula’mba Yehova unsenswe bya binebine. Ne kadi kwifunda Bible ne kutanwa ku kupwila kwa bwine Kidishitu kwaunfundije bivule padi Yehova, pa bumuntu bwandi, ne pa muswelo waetumona. Pano nemonanga’mba Yehova udi nami ne amba witusenswe batwe bonso kadi udi na mutyima wa kukwasha umo ne umo.”
Bino binenwa bya Hannah bikankamika’po kashā. Ino le ubwanya kukulupila namani amba Leza wivwanije ngikadilo yodi’mo kadi kedilwepo monso mowiivwanina? Kishinte kilonda’ko kisa kulondolola kino kipangujo.
^ mus. 3 Bainabana bamo balwanga na njia ya pa kupwa kubutula babwanya kukomenwa kusela babo bana. Inoko, kebafwaninwepo kwitopeka. Mungya Kitango kya Mizo Kitala Bukomo bwa Ñeni kya mu États-Unis, njia ya pa kupwa kubutula “itambanga ku kwityanga kwa mwiivwanino wa mu ngitu ne wa mu malango . . . keitambengapo ku kintu kilongele inamwana nansha kyawatunya kulonga.” Shi usaka kuyukila’ko bivule pa uno mwanda, tala kishinte “Comprendre la dépression postnatale” mu Langukai! wa 8 Kweji 6, 2003, mu Falanse.
^ mus. 5 Yehova i dijina dya Leza enka na modilombwedilwe mu Bible.—Ñimbo ya Mitōto 83:18.
^ mus. 15 Majina amo mu bino bishinte i mashintwe.