KISHINTE KYA KWIFUNDA 44
LWIMBO 33 Ela Kiselwa Kyobe Padi Yehova
Mwa Kulwila na Bukondame
“Kemwakinekenibwai na bibi, ino banwe nekenyai nyeke bibi na biyampe.”—LOMA 12:21.
PEMANINE KISHINTE
Mwa kulwila na bukondame mu muswelo witulengeja tuleke kubipijija’ko myanda.
1-2. Lelo i bāni babwanya kwitulongela bintu na bukondame?
YESU wāletele kimfwa kya mukaji wa kishala wādi’nka ulomba mutyibi asendulule bukondame bobāmulongēle. Na bubine bana ba bwanga ba Yesu bāivwanije mwēivwanine mwana-mukaji wa mu ino nsekununi, mwanda bavule mu kine kitatyi’kya bādi balongelwa bintu na bukondame. (Luka 18:1-5) Kadi netu tubwanya kwivwanija mwāeivwanine mwanda batwe bonso tulongelwanga bintu na bukondame kyaba kimo.
2 Dyalelo mboloji, kwisañuna, ne kususulwa, i bitāle bininge mu ino ntanda. O mwanda kebitutulumujangapo shi tubalongelwa bintu na bukondame. (Mus. 5:8) Inoko tubwanya kutyumukwa mutyima bininge shi tutu nansha kaka wetulongela bintu pa kubulwa kanye. Shako, kwishila na boba betupangapanga ne betulwa, batutu ne bakaka kebasakengapo kwitulongela bintu na bukondame. I bantu’tu ba kubulwa kubwaninina. Tubwanya kuboila ñeni mivule ku byālongele Yesu kitatyi kyobāmulongēle bintu na bukondame kudi balwana babi. Shi tunenwe kutūkijija mutyima balwana netu betulongela bintu na bukondame, banabetu mu lwitabijo bo bene botufwaninwe kutūkijija mutyima bininge! Le Yehova wiivwananga namani kitatyi kyotulongelwa bukondame na bantu ba panja pa kipwilo nansha na batutu ne bakaka? Lelo witutanga mutyima?
3. Le i bika bilombola’mba Yehova utele mutyima ku muswelo obetulongela bintu?
3 Yehova utele mutyima bininge ku muswelo obetulongela bintu. “Yehova usenswe boloke.” (Ñim. 37:28) Yesu witukulupija’mba Yehova ‘uketubingija bukidibukidi’ pa kitatyi kifwaninwe. (Luka 18:7, 8) Kadi panopano ponka Yehova usa kutalula’ko masusu etu onso ne bukondame bwa miswelo yonso.—Ñim. 72:1, 2.
4. Le Yehova witukwashanga namani dyalelo?
4 Yehova witukwashanga tulwe na bukondame pano potutengēle kitatyi kisa kwikala’ko boloke. (2 Pe. 3:13) Witufundijanga mwa kwepukila kulonga bintu pampikwa tunangu kitatyi kyobetulongela bintu na bukondame. Yehova i mwitupe kimfwa kibwaninine kya wandi Mwana kya mwa kulwila na bukondame. Kadi Yehova witupanga madingi a kamweno mu Bible pa muswelo otubwanya kulonga bintu kitatyi kyobetulongela bukondame.
TADIJA NA MUSWELO OLONGA’PO KINTU KITATYI KYOBAKULONGELA BUKONDAME
5. Mwanda waka tufwaninwe kutadija na muswelo otulonga’po kintu kitatyi kyobetulongela bukondame?
5 Tubwanya kutenekwa bininge ne kutyumukwa mutyima na bukondame. (Mus. 7:7) Ne bengidi ba kikōkeji pamo bwa Yoba ne Habakuka, nabo bēivwene uno muswelo. (Yoba 6:2, 3; Hab. 1:1-3) I byendele’mo kwiivwana namino, inoko tufwaninwe kutadija kutyina’mba twakalonga kintu kibi kitatyi kyobetulongela bukondame.
6. Le kimfwa kya Abisalome kitufundija bika? (Tala ne kifwatulo.)
6 Shi muntu wetulongela bintu na bukondame tubwanya kukimba kumulubwila kinongo. Inoko kulonga namino kubwanya kubipijija’ko bintu bininge. Twisambilei’ko pa kimfwa kya Abisalome mwanā Mulopwe Davida. Wātenekelwe bininge kitatyi kyobālēle nkasandi Tamala ku bukomo kudi mwanabo Amenone. Mungya Bijila bya Mosesa, Amenone wādi ufwaninwe kwipaibwa pa mwanda wa kilongwa kyandi. (Levi 20:17) Nansha Abisalome byaādi na bubinga bwa kukwatyilwa bulobo, kādipo na lupusa lwa kwaluja kinongo.—2 Sa. 13:20-23, 28, 29.
Abisalome wātādilwe na bulobo pa bukondame bwālongēlwe nkasandi Tamala (Tala musango 6)
7. Le kaimba wa mitōto wēivwene namani dibajinji paāmwene bukondame?
7 Shi boba balongele bintu na bukondame bamweka bu kebapelwepo mfuto, tubwanya kwiipangula shi i kya mvubu kulonga byoloke. Kimfwa, kaimba wa mitōto wāmwene bantu bayampe balongelwa bintu na bukondame kudi bantu babi, inoko bantu babi’ba bamweka bu bekele na būmi buyampe. Wānenene amba, “Bano’ba bo babi, badi biyampe mafuku onso.” (Ñim. 73:12) Kadi wātyumukilwe mutyima bininge pa mwanda wa bukondame, kalanga’mba kwingidila Yehova kekudipo na mvubu. Wānenene amba: “Ponatompele kwibivwanija, byaunkambakenye.” (Ñim. 73:14, 16) Wālombwele milangwe yandi amba: “Ino ami, maulu ami asakile kusāsuka; matabula ami adi kubwipi na kushetemuka.” (Ñim. 73:2) Mwanda na uno o watene ne tutu otusa kwita bu Alberto.
8. Le bukondame bwafikije tutu umo ku kulonga bika?
8 Alberto wabepēlwe bya bubela’mba waibe lupeto lwa byabuntu bya kipwilo. Kino kyalengeje ajimije madyese, kadi bavule mu kipwilo bayukile uno mwanda balekele kumulēmeka. Uvuluka’mba, “Naikele na bululu ku mutyima, nakalabala, ne kutyumukwa mutyima.” Alberto walengeje ino milangwe izozeje kipwano kyandi na Yehova, waleka’byo enka ne kwingila mu bula bwa myaka itano. Kino kimfwa kilombola bintu bibwanya kwitufikila shi tuleke kutādila bulobo bwetu kitatyi kyobetulongela bintu na bukondame.
IULA MUSWELO WĀLWILE YESU NA BUKONDAME
9. Le i bukondame’ka bwāuminine Yesu? (Tala ne kifwatulo.)
9 Yesu wāshile kimfwa kibwaninine kya mwa kulwila na bukondame. Tubandaulei’ko bukondame bobāmulongēle kudi bantu bavule, kubadila’mo ne ba mu kyandi kisaka. Banababo bampikwa kwitabija bāmunenene amba wajinwa ñeni, bendeji ba bipwilo bāmunenene amba wingilanga na bandemona, kadi basola bene Loma bāmuzawidile, bāmususula ku ngitu, ne kumwipaya. (Mako 3:21, 22; 14:55; 15:16-20, 35-37) Inoko Yesu wāuminine buno bukondame bonso pamo ne bukondame bukwabo pampikwa kulama kīji. Le i ñeni’ka yotubwanya kuboila ku kimfwa kyandi?
Yesu wāshile kimfwa kibwaninine kya mwa kulwila na bukondame (Tala musango 9-10)
10. Le Yesu wālwile namani na bukondame? (1 Petelo 2:21-23)
10 Tanga 1 Petelo 2:21-23. a Yesu i mwitushile kimfwa kibwaninine kya kulonda kitatyi kyotulwa na bukondame. Wādi uyuka kitatyi kya kwikala talala ne kitatyi kya kwisamba. (Mat. 26:62-64) Kādipo ulondolola ku bubela bonso bobādi bamubepela. (Mat. 11:19) Paādi ulondolola, kādipo utuka nansha kuzakaja boba bādi bamupangapanga. Yesu wābwenye kwīfula mwanda wādi “witūla mu makasa a Yewa mwine utyibanga mambo moolokele.” Yesu wāyukile amba muswelo umona Yehova bintu o wa mvubu mpata. Wākulupile amba Yehova ukapwija bukondame pa kitatyi kifwaninwe.
11. Le i miswelo’ka imoimo yotubwanya kutadija na byotunena? (Tala ne bifwatulo.)
11 Tubwanya kwiula Yesu na kutadija na byotunena kitatyi kyobetulongela bintu na bukondame. Bukondame bumo i butyetye bwine botubwanya kusūla. Nansha kadi tubwanya’tu kuba talala mwanda wa kwepuka kunena bintu bibwanya kubipijija’ko myanda. (Mus. 3:7; Yak. 1:19, 20) Kyaba kimo, bibwanya kwitulomba kunenena muntu ulongelwa bintu na bukondame, nansha kadi bibwanya kwitulomba kunena bubine mwanda wa kubingija nkulupilo yetu. (Bil. 6:1, 2) Shi ketwisambe, tufwaninwe kulonga bukomo bwa kunena na mutyima mutūke kadi na bulēme.—1 Pe. 3:15. b
Potulwa na bukondame, tubwanya kwiula Yesu na kutadija potukwata butyibi pa kitatyi kya kwisamba ne muswelo wa kwisamba (Tala musango 11-12)
12. Le twitūlanga namani mu makasa “a Yewa mwine utyibanga mambo moolokele”?
12 Kadi tubwanya kwiula Yesu na kwitūla mu makasa “a Yewa mwine utyibanga mambo moolokele.” Shi bantu bakwabo abetulongela bintu na bukondame nansha kwitusanshija, tukulupilanga’mba Yehova uyukile bilongekele. Kino kikulupiji kitukwashanga tūminine bukondame bobetulongēle mwanda tuyukile amba Yehova ukalemununa myanda. Shi tubashiye myanda mu makasa a Yehova, kino kitulengejanga tuleke kushala na bulobo ne kīji ku mutyima. Kulama bulobo ne kīji kubwanya kwitulengeja tulonge kintu kibi, tujimije nsangaji yetu, ne kona kipwano kyetu na Yehova.—Ñim. 37:8.
13. Le i bika bibwanya kwitukwasha twendelele kūminina bukondame na kitūkijetyima?
13 Shako, ketukabwanyapo nansha dimo kulonda kimfwa kya Yesu mu muswelo mubwaninine. Kitatyi kimo, tubwanya kunena nansha kulonga bintu byotukealakanya kyaba kikwabo. (Yak. 3:2) Kadi bukondame bumo bubwanya kwitushiya na misanshi mu malango ne ku ngitu mu būmi bwetu bonso mu ino ngikadilo ya bintu. Shi ye mobikadile kodi, kulupila’mba Yehova uyukile mowiivwanina. Kadi Yesu uyukile mowiivwanina, mwanda nandi wēkondele na bukondame. (Bah. 4:15, 16) Ne kadi kutentekela pa kwitupa kimfwa kibwaninine kya Yesu, Yehova witupanga madingi a kamweno etukwasha tulwe na bukondame. Tubandaulei’ko mavese abidi a mu mukanda wa Bene Loma abwanya kwitukwasha.
“SHILAI BUKALABALE KYABA”
14. Le ‘kushila bukalabale kyaba’ kushintulula bika? (Bene Loma 12:19)
14 Tanga Bene Loma 12:19. Le i bukalabale’ka bwādi bwisambila’po mutumibwa Polo paākankamikile bene Kidishitu ‘bashile bukalabale kyaba’? Kukwatañana na myanda īsambilwa’po, wādi wisambila pa bukalabale bwa Yehova. Tushilanga bukalabale bwa Yehova kyaba na kumuleka alemunune bukondame pa kitatyi kyandi ne mu muswelo wamona bu muyampe. Tutu John pobamulongēle bukondame wanenene amba: “Byanombele kulwa pa kutādila bukalabale bwami kutyina nakalonga kintu kibi. Kisonekwa kya Bene Loma 12:19 kyankweshe ngilaije Yehova.”
15. Mwanda waka i biyampe kwilaija Yehova alemunune myanda?
15 Tumwenanga’mo kitatyi kyotwilaija Yehova alemunune myanda. Kitatyi kyotulonga namino, twepukanga malangalanga mavule ne kutyumukwa mutyima bine byotwikalanga nabyo divule kitatyi kyotukimba kupwija myanda batwe bene. Yehova i mulaye kwitukwasha. Udi pamo bwa aye unena’mba, ‘Ndekelei bukondame; nsa kōlola bintu.’ Shi twitabije mulao wa Yehova wa amba “i ami ukajokeja,” nabya tukatalula bulobo na kikulupiji kya amba ukapwija myanda mu muswelo muyampe. Kino kyo kyakweshe John watelwanga monka. Wanenene amba, “Shi ngilaije Yehova, ukapwija makambakano mu muswelo muyampe kutabuka.”
“NEKENYAI NYEKE BIBI NA BIYAMPE”
16-17. Le milombelo ibwanya kwitukwasha namani tunekenye “nyeke bibi na biyampe”? (Bene Loma 12:21)
16 Tanga Bene Loma 12:21. Kadi Polo wākankamikile bene Kidishitu amba “nekenyai nyeke bibi na biyampe.” Yesu wānenene mu Busapudi bwa ku Lūlu amba: “Sanswai nyeke balwana nenu ne kulombelela boba bemupangapanga.” (Mat. 5:44) Bino ye byaālongele ne aye. Ye uno tubavuluka masusu āuminine Yesu kitatyi kyaāpopelwe ku mutyi na basola bene Loma. Ketubwanyapo kwivwanija ne pa mfulo misanshi yaēkondele nayo, kufutululwa, ne bukondame byaāuminine.
17 Yesu kāikelepo kunekenibwa na bukondame bwaēkondele nabo. Pa kyaba kya kufinga bano basola, aye wālombēle amba: “A Tata, wibalekele, mwanda kebayukilepo byobalonga.” (Luka 23:34) Shi tulombelela boba betusanshija, tukatūkija mutyima ne kutyepeja’ko bukalabale. Kadi kulonga namino kubwanya enka ne kwitukwasha tushinte muswelo otwibamona.
18. Le milombelo yakweshe namani ba Alberto ne John balwe na bukondame?
18 Milombelo yakweshe batutu babidi botwesambila’po mu kino kishinte balwe na bukondame bobebalongēle. Alberto unena’mba: “Nalombēle pangala pa batutu banongēle bintu na bukondame. Nalombele Yehova misunsa mivule ankwashe ndeke kwendelela kulangulukila pa buno bukondame.” Kintu kisangaja i amba, Alberto washilwile monka kwingidila Yehova na kikōkeji. John unena’mba: “Nalombēle misunsa mivule pangala pa tutu waunsanshije. Ino milombelo yankweshe ngikale na mumweno muyampe pādi pa kyaba kya kumutyibila mambo. Kadi ino milombelo yankweshe ngikale na ndoe ya mutyima.”
19. Le i bika byotufwaninwe kulonga pano potukidi mu ino ntanda mibi? (1 Petelo 3:8, 9)
19 Pano potukidi mu ino ntanda mibi, tubwanya kulongelwa bintu na bukondame. Inoko nansha shi tubalongelwa bukondame bwa muswelo’ka, twendelelei nyeke kulomba Yehova etukwashe. Twiulei muswelo wālongele Yesu bintu ku bukondame bobāmulongēle, kadi twendelelei kwingidija misoñanya ya mu Bible. Shi tulonge namino, tubwanya kukulupila’mba Yehova uketwesela.—Tanga 1 Petelo 3:8, 9.
LWIMBO 38 Ukakukomeja
a Mu shapita 2 ne 3 wa mukanda mubajinji wa Petelo, Petelo utela’mo myanda palapala yālongēlwe’mo bene Kidishitu bavule ba mu myaka katwa kabajinji bukondame kudi bamfumwabo babi nansha balume bampikwa kwitabija.—1 Pe. 2:18-20; 3:1-6, 8, 9.
b Tala pa jw.org video inena’mba Buswe Mobuletelanga Ndoe ya Bine.
